Jeżeli nie zaburzenie zachowania, to co? Różne potrzeby

Jeżeli nie zaburzenie zachowania, to
co? Różne potrzeby terapeutyczne
Centrum Rozwoju
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Kryteria
W DMS-IV wyróżniono dwie grupy zaburzeń
zachowania:
1a) zaburzenia zachowania (CD)
2b) zaburzenia opozycyjno – buntownicze
(ODD)
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Zaburzenia opozycyjno- buntownicze
A. Wzór negatywistycznych, wrogich i buntowniczych zachowań
utrzymujących się co najmniej 6 miesięcy , w czasie których
występują cztery lub więcej cech:
- osoba często wpada w złość
- często kłóci się z dorosłymi
- często aktywnie się buntuje lub odmawia stosowania się do
życzeń lub zasad dorosłych
- często umyślnie dokucza innym
- często obwinia innych za swoje własne błędy, niepowodzenia,
nieodpowiednie zachowanie
- często bywa przewrażliwione lub łatwo wyprowadzane z
równowagi przez innych
- często jest gniewna lub rozżalona
- często jest złośliwa lub mściwa
www.CentrumRozwoju.gda.pl
B. Zaburzenie zachowania powoduję istotne klinicznie upośledzenie
funkcjonowania społecznego, szkolnego lub zawodowego
C. Zachowania nie występują wyłącznie w przebiegu Zaburzenia
psychotycznego lub Zaburzenia nastroju.
D. Nie są spełnione kryteria Zaburzenia zachowania, a w przypadku
osób w wieku lat 18 lub starszych nie są spełnione kryteria
Antyspołecznego zaburzenia osobowości.
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Zaburzenia zachowania
Według DSM-IV pojęcie „ zaburzenia
zachowania” oznacza uporczywy i powtarzający
się wzorzec charakteryzujący się zachowaniem
aspołecznym i buntowniczym. Zaburzenia
zachowania są czymś więcej niż dziecięcą
złością czy buntem
- są względnie trwałym i społecznie
nieaprobowanym nawykiem”.
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Zaburzenia zachowania
Zaburzenia zachowania wiążą się z powtarzającym się i
trwałym wzorcem zachowań, w którym naruszone są
prawa innych osób lub normy społeczne. Rozpoznanie
można postawić, gdy istnieją 3 lub więcej spośród
następujących zachowań w okresie ostatnich 12
miesięcy, przy czym przynajmniej jedno z nich w ciągu
ostatnich 6 miesięcy.
www.CentrumRozwoju.gda.pl
W tak rozumianym zaburzeniu zachowania
wyróżniono cztery kategorie:
Agresja wobec ludzi i zwierząt
Niszczenie własności
Wyłudzania lub kradzieże
Poważne naruszenie zasad
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Agresja wobec ludzi i zwierząt
1.Osoba czeto znęca się nad innymi, grozi im lub ich zastrasza;
2.Często wszczyna bójki;
3.Używa broni, którą może wyrządzić komuś krzywdę (pałki, cegły);
4.Była fizycznie okrutna wobec ludzi;
5.Była fizycznie okrutna wobec zwierząt;
6.Dokonała kradzieży obecności poszkodowanego (np. napad
rabunkowy, kradzież portfela, wyłudzanie, napad z bronią w ręku);
7.Zmusiła kogoś do ataku.
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Niszczenie własności
1.Rozmyślnie podłożyła ogień z zamiarem
dokonania poważnych zniszczeń;
2.Rozmyślne zniszczyła cudzą własność.
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Wyłudzania lub kradzieże
1.Włamała się do cudzego domu, budynku lub
samochodu;
2.Często kłamie, by pozyskać dobra lub
korzyści, albo w celu uniknięcia zobowiązań
(tj. „naciąga” innych);
3.Ukradła wartościowe przedmioty bez
konfrontacji z poszkodowanym.
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Poważne naruszenie zasad
1.Mimo zakazów rodziców często nocuję poza
domem przed ukończeniem 13 roku życia;
2.Co najmniej dwa razy uciekła na noc z domu
rodziców lub rodziców zastępczych (lub raz na
długo);
3.Często wagaruję przed ukończeniem 13 roku
życia.
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Przyczyny zaburzeń zachowania
Właściwości biologiczne
Indywidualne cechy dziecka
Rodzice dziecka
Wzorce interakcji między dzieckiem a
rodzicem
Problemy z nauką
Trudności intelektualne
Właściwości poznawcze
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Deficyty poznawcze a zaburzenia
zachowania
Brak umiejętności rozwiązania problemów
(Spivack, Shure, 1982)
Brak zdolności generowania wielu różnych
rozwiązań problemów
Większe skłonności do wymyślania rozwiązań
ocenianych społecznie jako agresywne, a są
mniej skłonne do wymyślania właściwych
rozwiązań (Fischler, Kendall, 1988)
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Zniekształcenia poznawcze a zaburzenia
zachowania
Błąd atrybucji - przypisywanie innym
wrogości, szczególnie w niejednoznacznych
sytuacji co może prowadzić do agresywnych
zachować dzieci
Np. przeskok do konkluzji „mam niską
samoocenę”
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Rola rodziny
Rodzina jest głównym czynnikiem przyczynowym
zaburzeń zachowania
Nieodpowiednie praktyki wychowawcze
Negatywne zachowania wobec dziecka m.in.
stosowanie przymusu
Silny związek między złymi relacjami rodzic- dziecko
a antyspołecznym zachowaniem dziecka (Loeber,
1990)
Doświadczenie krzywdy przez dzieci prowadzi do
kształtowania obrazu świata jako niebezpiecznego
miejsca w którym dozwolona jest przemoc
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Różne podejścia terapeutyczne
Terapia poznawczo-behawioralna dla dzieci nauka
powstrzymywania impulsywnego reagowania,
zastanawianie się i podejmowanie próby
refleksyjnego rozwiązywania problemu
Trening dla rodziców – znajduje uzasadnienie
związkowi między zaburzeniem zachowania a
niewłaściwymi praktykami wychowania przez
rodziców
Terapia rodzinna – nauka radzenia sobie z trudnym
zachowaniem dziecka
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Skuteczność metod terapii jest większa w
przypadku młodszych dzieci;
Obiecujące rokowania metod leczenia
pochodzą z programów ukierunkowanych albo
na poprawę umiejętności radzenia sobie
rodziców z zachowaniem dziecka, albo na
procesy poznawcze dziecka (Kendall, 2012)
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Emilia
Postaw się w roli mamy.
Kłótnia
z córką o to,
że wszystko
robi wolno
Zaraz się
spóźni
Jaki leń!
złość
Krzyczenie na
nią,
Pretensje
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Janek- rok urodzenia 2003r.
2011
2013
„ chce na siebie zwracać uwagę otoczenia. Nie
lubi przegrywać lub być słabszym od innych,
wtedy łatwo się zniechęca. Czasem nie poddaje
się zasadą gry”
„Jest agresywny w stosunku do rówieśników
gdy myśli, że się z niego śmieją. Próbuje
wymuszać na innych zachowania zgodne z jego
oczekiwaniami.”
„ W wywiadzie z rodzicami psycholog usłyszał,
że rodzice są bardzo zajęci. W domu zjawiają
się wieczorami, nie uczestniczą więc w
codziennym wychowaniu syna z którym
przebywa babcia. Są niekonsekwentni,
niestanowczy, w domu nie ma żadnych zasad ani
reguł. Mama szybko ustępuje synowi pod
presją jego płaczu lub ataków złości”
„Janek prezentuje chaotyczny
styl pracy, często zmienia
pozycję. Nie przestrzega form
grzecznościowych- do
dorosłych zwraca się „na ty”.
Upomniany nie zawsze
podporządkowuję się. Ma
tendencję do wymuszania tego
co chce robić. Jest
opozycyjny przy wprowadzaniu
nowych zadań.”
www.CentrumRozwoju.gda.pl
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Zaburzenia zachowania wg DSM V
Nowa grupa diagnostyczna
zaburzenia uciążliwe, kontroli impulsów i
zaburzeń zachowania
Tłumaczenie Magdalena Gryko lekarz psychiatra dzieci i młodzieży (Warszawa)
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Zaburzenie zachowania w DSM V
Specify if:
With limited prosocial emotions: To qualify for this specifier, an
individual must have displayed at least two of the following
characteristics persistently over at least 12 months and
in multiple relationships and settings. These characteristics reflect
the individual’s typical pattern of interpersonal and emotional
functioning over this period and not just occasional
occurrences in some situations. Thus, to assess the criteria for the
specifier, multiple information sources are necessary. In addition to
the individual’s self-report, it is necessary to consider reports by
others who have known the individual for extended periods of
time(e.g., parents, teachers, co-workers, extended family members,
peers).
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Shallow or deficient affect: Does not express feelings or show
emotions to others, except in ways that seem shallow, insincere, or
superficial (e.g., actions contradict the emotion displayed; can turn
emotions “on” or “off’ quickly) or when emotional expressions are
used for gain (e.g., emotions displayed to manipulate or intimidate
others). Specify current severity:
Mild: Few if any conduct problems in excess of those required to
make the diagnosis are present, and conduct problems cause
relatively minor harm to others (e.g., lying, truancy, staying out after
dark without permission, other rule breaking). Moderate: The number
of conduct problems and the effect on others are intermediate
between those specified in “mild” and those in “severe” (e.g., stealing
without confronting
a victim, vandalism). Severe: Many conduct problems in excess of
those required to make the diagnosis are
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Lack of remorse or guilt: Does not feel bad or guilty when he or
she does something
wrong (exclude remorse when expressed only when caught and/or
facing punishment). The individual shows a general lack of concern
about the negative
consequences of his or her actions. For example, the individual is
not remorseful after hurting someone or does not care about the
consequences of breaking rules.
Callous—lack of empathy: Disregards and is unconcerned about the
feelings of others. The individual is described as cold and uncaring.
The person appears more
concerned about the effects of his or her actions on himself or
herself, rather than their effects on others, even when they
result in substantial harm to others. Unconcerned Unconcerned
about performance: Does not show concern about
poor/problematic performance at school, at work, or in other
important activities. The individual does not put forth the effort
necessary to perform well, even when expectations are
clear, and typically blames others for his or her poor performance.
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Nowy podtyp zaburzeń zachowania wg
DSM V
Ograniczonym zakresem emocji prospołecznych
Brak wyrzutów sumienia i poczucia winy
Nieczułość i brak empatii (bezduszność)
Obojętnością dotyczącą zachowania
Płytkim lub ograniczonym afektem
Tłumaczenie Magdalena Gryko lekarz psychiatra dzieci i młodzieży (Warszawa)
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Zaburzenie zachowania w DSM V
Podtyp wiąże się z większym udziałem
czynników genetycznych.
Tłumaczenie Magdalena Gryko lekarz psychiatra dzieci i młodzieży (Warszawa)
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Wiktor
Postaw się w roli MAMY. Opisz sytuację
kłótni.
Mama karze
się uczyć do
Historii
No poniżej 4
Z Historii nie
dostałem
złość
Tryb gestapo
ON
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Michał III klasa gimnazjum
•
•
•
•
•
•
•
Z premedytacja znęcanie się nad innymi
Często uczestniczy w bójkach, incydentach w szkole oraz poza nią
Wykazuje brak skrupułów w momentach gdy jest przyłapany
Od najmłodszych lat uczestniczy w terapii indywidualnej i grupowej
Michał regularnie uczestniczy w treningach sportowych
Rodzina wykazuje wsparcie
Mama aktywnie uczestniczy w życiu syna
www.CentrumRozwoju.gda.pl
www.CentrumRozwoju.gda.pl
Dziękuje za uwagę.
www.CentrumRozwoju.gda.pl