Jest szereg funkcji, które dotychczas nie były w sposób widoczny

advertisement
Uszczegółowienie notatki ze spotkania audytorów wewnętrznych z dnia 31 lipca 2014 r.
Pani Dyrektor Katarzyna Szarkowska otwierając spotkanie nawiązała do zmian organizacyjnych
w Ministerstwie Finansów (dalej: MF) i poinformowała uczestników, że za realizację zadań
dotyczących koordynacji kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego w sektorze publicznym w nowej
strukturze organizacyjnej MF odpowiada nowoutworzony Departament Polityki Wydatkowej (dalej
PW).
Zgodnie z nowym podziałem zadań, w Departamencie PW ogniskują się zagadnienia dotyczące
kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego, budżetu zadaniowego w aspekcie ustalania celów i zadań
dla poszczególnych podziałek klasyfikacji wydatków w układzie zadaniowym, ale również takie
elementy, jak przeglądy wydatków. Przeglądy te to rzecz nowa i bardzo interesująca. MF widziałoby
w nich również miejsce dla audytu wewnętrznego. Aktualnie zostało zakończone zadanie audytowe
dotyczące zasadności ponoszenia wydatków związanych z udziałem Polski w organizacjach
międzynarodowych. Obszarów, które należałoby objąć podobnym badaniem, jest więcej.
W określaniu takich obszarów i w takiej działalności będzie specjalizował się Departament PW.
Potwierdziła również, że oczekiwania co do silnej roli audytu i komórki koordynującej pozostają
aktualne w świetle zadań wyznaczonych departamentowi.
Jak zaznaczyła Pani Dyrektor, spotkanie lipcowe stanowi kontynuację spotkań audytorów
wewnętrznych. Podkreśliła, że informacje udostępniane podczas spotkań, a następnie zamieszczane na
stronie internetowej MF, stanowią cenne źródło informacji, o czym przekonała się osobiście, będąc
dwukrotnie prelegentem na takich spotkaniach. Zwróciła również uwagę, że być może uczestnikami
spotkań powinni być nie tylko audytorzy, ale również osoby, które zajmują się wyznaczaniem celów,
czy zarządzaniem ryzykiem w jednostkach. Wynika to z faktu, że z jednej strony są to obszary
najmniej zbadane i najmniej dojrzałe w poszczególnych organizacjach, z drugiej – obecne
kierownictwo MF docenia znaczenie odpowiednich standardów zarządzania w sektorze publicznym
i widzi potrzebę wsparcia jednostek w tym zakresie. Wyznaczanie standardów, próba ich
propagowania, identyfikowanie dobrych praktyk i ich popularyzowanie, to przykładowe działania,
które na pewno w dłuższym okresie wpłyną na jakość zarządzania w sektorze publicznym
i w ostatecznym efekcie na lepsze wykorzystywanie środków publicznych. Tak więc zmiany
organizacyjne nie tylko nie oznaczają rezygnacji z dobrych praktyk, jakie funkcjonowały do tej pory
w środowisku audytorów w sektorze publicznym, ale zmierzają w kierunku ich szerszego
popularyzowania.
Pani Dyrektor zaprosiła uczestników do dzielenia się opiniami i artykułowania oczekiwań, nie tylko
w zakresie tematyki spotkań, ale również znanych obszarów, które wymagają wzmocnienia, lub też
nowych obszarów, które się pojawiają i stają istotnymi, choć wcześniej tak istotne nie były. Pytania
i propozycje można przekazywać drogą mailową do Departamentu PW lub zgłosić je podczas
kolejnych spotkań.
Przechodząc do tematyki spotkania Pani Dyrektor Szarkowska podkreśliła, że temat rachunkowości
budżetowej w jednostkach sektora finansów publicznych jest ważny, a audytorzy powinni rozumieć
i umieć korzystać z zasobów systemów rachunkowości, ponieważ dane te są istotne przy badaniach
różnych obszarów objętych zadaniami audytowymi. Wybrane zagadnienia rachunkowości budżetowej,
to pierwsza z prezentacji, które Departament PW planuje przedstawić w celu pogłębienia tej
specyficznej i istotnej wiedzy potrzebnej w pracy audytora wewnętrznego.
Prelegentka, Pani Katarzyna Damięcka – Król rozpoczynając swoje wystąpienie podkreśliła, że
Departament Rachunkowości i Rewizji Finansowej Ministerstwa Finansów (dalej: DR) zajmuje się
tworzeniem przepisów i ich interpretacją w zakresie rachunkowości dla sfery gospodarczej, sfery
budżetowej (której to spotkanie zostało poświęcone) i całej sfery finansów publicznych. Dlatego też
prezentacja odnosi się przede wszystkim do zagadnień, które w ocenie regulatora są kluczowe dla
prawidłowego funkcjonowania rachunkowości budżetowej w jednostkach sektora finansów
publicznych. Pierwsza część prezentacji wskazuje na zasady i obowiązki, które w zakresie
rachunkowości określa ustawa o rachunkowości (dalej: uor). W 2014 r. uor kończy 20 lat. Ustawa
była wielokrotnie nowelizowana, aby dostosować ją do zmieniających się warunków. Obecnie
Departament DR opracował zmiany dla mikro podmiotów oraz przygotowuje zmiany dla małych
podmiotów.
Uor ma charakter generalny, czyli obejmuje swoim zakresem zarówno jednostki gospodarcze jak i te,
które nie są nastawione na zysk. Zgodnie z uor rachunkowość to system, który ewidencjonuje
zdarzenia gospodarcze i ma w jasny sposób przedstawić sytuację majątkową i finansową, a także
wynik finansowy jednostki, aby osoby zarządzające miały pełen obraz co do kontynuacji działania tej
jednostki.
Prelegentka omawiając zakres rachunkowości w jednostce podkreśliła, że podstawą są zasady/polityka
rachunkowości (dalej: polityka rachunkowości). Od przyjęcia polityki rozpoczyna się rachunkowość
w jednostce. (slajd 3)
Następnie Prelegentka omówiła, które jednostki zgodnie z uor są zobowiązane do prowadzenia ksiąg
rachunkowych i sporządzenia sprawozdań finansowych oraz które mogą prowadzić rachunkowość
w formie uproszczonej. (slajdy 4-6).
Kolejnym z prezentowanych zagadnień była odpowiedzialność kierownika jednostki (osoba, organ,
zarząd) w odniesieniu do wykonania ustawowych obowiązków w zakresie rachunkowości.
Prelegentka zauważyła, że choć część zadań w zakresie rachunkowości jest wykonywana przez osoby,
którym kierownik jednostki powierza ich realizację, to i tak kierownik ponosi za nie odpowiedzialność
(np. to kierownik jednostki swoim podpisem potwierdza kompletność i rzetelność sprawozdania
finansowego, które sporządza główny księgowy lub inna osoba do tego powołana). Istotnym jest
również fakt, że choć na kierowniku jednostki spoczywa obowiązek zawarcia umowy z biegłym
rewidentem o badanie sprawozdania finansowego, to nie on wybiera podmiot, który będzie prowadził
to badanie. Rozwiązanie to ma służyć wyeliminowaniu podstaw do manipulacji biegłym rewidentem,
których mógłby się dopuścić kierownik jednostki, gdyby sam dokonywał takiego wyboru. (slajdy 7-9)
Prelegentka zwróciła uwagę, że ogólne zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych w jednostce powinny
być określone w polityce rachunkowości. Polityka ta powinna wyznaczać ramy prowadzenia
rachunkowości i grupować operacje gospodarcze tak, żeby na jej podstawie można było stwierdzić
jakimi zagadnieniami zajmuje się dana jednostka. Zgodnie z uor polityka powinna zawierać w opisie
również rok obrotowy, który dla sfery budżetowej jest równoznaczny z rokiem kalendarzowym.
Ponadto, polityka rachunkowości powinna określać metody, którymi posługuje się jednostka przy
wycenie aktywów i pasywów, sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych i, to co najważniejsze,
zawierać zakładowy plan kont (kolejne numery i zapisy kont księgowych i korespondencje pomiędzy
kontami księgowymi), określony w taki sposób aby móc odzwierciedlić przebieg zdarzeń
gospodarczych. Bardzo ważną sprawą, która również powinna być uregulowana w polityce
rachunkowości jest określenie systemu ochrony danych rachunkowych i systemu prowadzenia ksiąg
rachunkowych. Polityka powinna być aktualizowana w sposób zapewniający odzwierciedlenie zmian
w jednostce. Za jej aktualizację odpowiada kierownik jednostki. Jak zauważyła Prelegentka zdarzają
się sytuacje, kiedy księgi są prowadzone na podstawie polityki, która nie była aktualizowana od 10 lat,
tym czasem parokrotnie zmianie uległy np. sposoby wyceny aktywów. W wyniku takich sytuacji
pojawia się rozbieżność rozwiązań przyjętych w księgach rachunkowych, w stosunku do zapisów
polityki rachunkowości. Zdarzało się również, że jednostka budżetowa (lub samorządowy zakład
budżetowy) została przekształcona w inną formę (np. w instytucję kultury), lecz polityka nie została
dostosowana do przepisów, które są obowiązujące dla jednostki w związku z nową formą prawną.
Należy pamiętać o aktualizacji polityki rachunkowości, ponieważ jest to dokument oglądany
w pierwszej kolejności zarówno przez biegłego rewidenta, jak i inne kontrole. To na podstawie
polityki badana jest rzetelność ksiąg rachunkowych. (slajd 10)
Następnie Prelegentka omówiła nadrzędne zasady rachunkowości, do przestrzegania których obliguje
jednostki uor. W opinii Prelegentki najważniejszą z nich jest zasada memoriału, która oznacza
ujmowanie wszystkich przychodów i kosztów w odpowiednim okresie sprawozdawczym, bez
względu na to czy zostały one poniesione. Prelegentka podała również charakterystykę pozostałych
nadrzędnych zasad rachunkowości. (slajdy 11 – 15)
Wskazując kolejne regulacje prawne istotne w aspekcie rachunkowości Prelegentka przypomniała
przepisy ustawy o finansach publicznych (dalej: uofp), która definiuje zarówno pojęcie sektora
finansów publicznych w Polsce, jak również zakres i istotę sfery budżetowej. Jednostki sektora
finansów publicznych są zobowiązane do prowadzenia rachunkowości zgodnie z przepisami uor,
z uwzględnieniem uofp oraz przepisów systemowych obowiązujących zgodnie z art. 40 ust. 1 uofp.
(slajdy 16 - 20)
Jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe obowiązują szczególne zasady
rachunkowości wydane na podstawie delegacji zawartej w art. 40 uofp, określone w rozporządzeniu
Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości (dalej:
rozporządzenie). (slajd 21)
Wśród regulacji obowiązujących w zakresie rachunkowości jednostki sektora finansów publicznych
Prelegentka wskazała również rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 października 2010 r,
w sprawie zasad rachunkowości (…)1 oraz zarządzenie Nr 54 Ministra Finansów z dnia 23 grudnia
2010 r. w sprawie zasad rachunkowości i planów kont dla organów podatkowych podległych
Ministrowi Finansów (…)2. (slajd 22)
Minister Finansów na mocy art. 40 uofp określił w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady
rachunkowości oraz plany kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego
oraz szczególne zasady rachunkowości i plany kont dla jednostek budżetowych i samorządowych
zakładów budżetowych. (slajd 23 - 25)
Prelegentka podkreśliła, że zasada memoriału nie ma zastosowania do wykonania budżetu, w tym
wypadku obowiązuje stosowanie zasady kasowej (zrealizowane kasowo operacje gospodarcze).
Zasada memoriału dotyczy pozostałych zdarzeń i operacji gospodarczych występujących w sektorze
budżetowym związanych z funkcjonowaniem jednostek budżetowych.
Omawiając szczegółowe zasady rachunkowości wynikające z rozporządzenia (slajdy 26 – 35)
Prelegentka zwróciła szczególną uwagę na zasady dotyczące środków trwałych, w rozumieniu art. 3
ust. 1 pkt 15 uor są to środki kompletne, zdatne do użytku, których termin przydatności do użycia jest
określony na ponad rok – przeznaczone na potrzeby jednostki. Często decyzje, na podstawie których
jednostki otrzymują (w zarząd lub użytkowanie) nieodpłatnie środki trwałe, nie zawierają ich wartości.
Wówczas powinno się przyjąć wartość godziwą, czyli możliwą do uzyskania na rynku. Takiej wyceny
nie musi robić rzeczoznawca majątkowy, rozpoznanie to może zrobić jednostka.
Szczegółowe zasady rachunkowości nie określają szczegółowo czym są środki trwałe, wprowadzają
natomiast termin pozostałe środki trwałe czyli takie, których wartość nie przekracza wartości 3,5 tyś
zł. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami rozporządzenia od zasad przyjętych w polityce
rachunkowości zależy czy pozostałe środki trwałe (np. książki) będą umarzane jednorazowo poprzez
wpisanie w koszty w miesiącu przyjęcia do używania.
W odniesieniu do inwentaryzacji Prelegentka podkreśliła, że przepis § 6 ust. 6 rozporządzenia został
wpisany na wniosek Dezyderatu Komisji ds. Kontroli Państwowej, ze względu na wyniki kontroli
Najwyższej Izby Kontroli dotyczących nieruchomości gminnych, powiatowych i wojewódzkich.
Wyniki te wskazywały w wielu jednostkach, że chociaż dany składnik majątkowy znajdował się
w zasobach nieruchomości, to wartość tej nieruchomości nie była odzwierciedlona w księgach
rachunkowych. Wprowadzony przepis nakłada obowiązek prowadzenia takich zapisów księgowych,
które pozwolą na porównanie ewidencji księgowej z ewidencją gminną/ powiatową i wojewódzką.
Przepis ten miał na celu zmuszenie jednostek do wykazania faktycznego posiadania danej
nieruchomości i ujęcia jej w ewidencji księgowej.
Odnosząc się do kwestii poruszonej przez Prelegentkę Pani Dyrektor Szarkowska, nawiązując do
własnego doświadczenia jako kierownika jednostki, podkreśliła, że przystępując do badania
nieruchomości, trzeba pamiętać, że często jednostki nie są właścicielami nieruchomości – zwykle jest
to własność Skarbu Państwa, albo jednostki samorządu terytorialnego. W przypadku powiatu, często
jednostki powiatu są właścicielami nieruchomości, ale przepis nie odnosi się do istotnej grupy
nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa. W przypadku ministerstw, urzędów centralnych,
1
2
Dz. U. Nr 208, poz. 1375
Dz. Urz. MF z 2012 r. poz.55
urzędów wojewódzkich nieruchomościami na potrzeby tych urzędów gospodaruje Minister Skarbu
Państwa, który wydając decyzję o trwałym zarządzie nie podaje ich wartości, choć ma taki obowiązek
prawny. Niekiedy te trwałe zarządy sięgają lat 80’tych, kiedy nie obowiązywała jeszcze aktualna
ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami3, wówczas te nieruchomości były
obciążone opłatą za zarząd. Dopiero od 1998 r. weszły w życie przepisy mówiące, że trwały zarząd
jest zarządem nieodpłatnym. W związku z tym, nie jest sprawą jasną jak ujmować w księgach
rachunkowych wartość nieruchomości, skąd wziąć tę rozsądną wartość. Czasami trzeba przeprowadzić
inwentaryzację, stwierdzić, że w jej toku ujawniono dodatkową nieruchomość, która wcześniej nie
figurowała w księgach rachunkowych, następnie ująć ją w protokole rozliczenia różnic
inwentaryzacyjnych i wprowadzić do ksiąg rachunkowych tego roku, którego dotyczyła
inwentaryzacja. Przystępując do badania tego obszaru, należy przede wszystkim dokładnie przyjrzeć
się dokumentom dotyczącym tytułu prawnego nieruchomości. Zdarzają się też takie praktyki gdzie
wprowadzano wartość pochodzącą z roku 1997, czyli ostatniej opłaty za zarząd. Kwota taka nie jest
adekwatna do wartości nieruchomości, szczególnie w centrum Warszawy.
Pani Katarzyna Damięcka – Król nawiązując do komentarza Pani Dyrektor Szarkowskiej podkreśliła,
że Departament DR stoi na stanowisku, że dla rzetelności ksiąg rachunkowych lepszym rozwiązaniem
jest wprowadzenie wartości ustalonej w ramach jednostki, niż nie wykazywanie jej w księgach
rachunkowych w ogóle. W jednym z przypadków, który był wyjaśniany przez Ministerstwo Finansów
przyszło z pomocą Ministerstwo Skarbu Państwa, które podzieliło pogląd MF, że wyceny takiej mogą
dokonać służby księgowe jednostki i nie jest niezbędny operat szacunkowy, który jest bardzo drogi.
Pani Dyrektor Szarkowska potwierdziła, że zapadła taka decyzja, która była wynikiem trójstronnej
wymiany korespondencji z udziałem również ministra właściwego ds. budownictwa. Wynikała ona
również z faktu, że wyceny robione przez rzeczoznawcę są zwykle robione na konkretne potrzeby –
w celach transakcyjnych, co w przypadku urzędów jest niemożliwe chociażby dlatego, że
nieruchomości znajdują się jedynie w ich trwałym zarządzie. Zmuszanie jednostek do dokonywania
wyceny przez rzeczoznawcę byłoby nieuzasadnione ekonomicznie. Co więcej w jednostce, w której w
księgach rachunkowych nie została ujęta wartość nieruchomości, a zostałyby ujęte nakłady na tę
nieruchomość, byłyby trudności z ich rozliczeniem.
Prelegentka uzupełniając wcześniejszą wypowiedź zwróciła uwagę, że nieruchomości Skarbu Państwa
oddane w stały zarząd np. ministerstwom lub innym organom centralnym, jeśli nie są
ewidencjonowane w tych urzędach, to nie są one ewidencjonowane nigdzie. Inna sytuacja jest
w przypadkach kiedy nieruchomościami w obrębie jednostki samorządu terytorialnego zarządzają
starostowie, wówczas taka ewidencja, co prawda pozabilansowa, ale jest prowadzona.
Pani Dyrektor Szarkowski zwróciła uwagę, że są takie przypadki, w których jednostka terenowa
otrzymała trwały zarząd nieruchomości na mocy ustawy. W takich przypadkach nie ma decyzji, ani
innego dokumentu, na podstawie którego można określić wartość tej nieruchomości. Dlatego trzeba
uważnie te kwestie zbadać zanim sformułuje się wniosek czy rekomendacje w ramach zadania
audytowego.
Prelegentka omawiając kolejną ze szczegółowych zasad rachunkowości – zasadę ostrożności
wspomniała o aktualizacji wartości należności. Uor wskazuje jakie należności powinny być
aktualizowane. Trzeba odróżnić odpisanie należności z ksiąg rachunkowych od odpisu
aktualizującego. Odpis aktualizujący urealnia wartość należności w bilansie, czyli w sprawozdaniu
finansowym, natomiast odpisanie należności z ksiąg rachunkowych powoduje, że te należności nie są
wykazywane ani w bilansie, ani w księgach rachunkowych.
Pani Dyrektor Szarkowska wskazała jako przykład kwestię wyroków sądowych - należności, o które
występuje jednostka Skarbu Państwa. Często są one zasądzane przez sąd w innej kwocie niż
wynikające z dokumentów określających podstawę określenia tej należności, a jeszcze inne kwoty są
możliwe do ściągnięcia od dłużnika. Główni księgowi obawiają się w tym przypadku o prawidłowość
podstawy do zmniejszenia tej kwoty (co jest właściwie tą podstawą). Nie można np. wpisywać kwoty
2 mln zł oczekiwanych należności, jeśli sąd już wydał wyrok o 100 tyś zł i odsetkach, do tego małe
3
Dz. U. z 2014 poz. 518
jest prawdopodobieństwo ściągnięcia tej przysądzonej kwoty. Kwota ta powinna być realna do
uzyskania.
Przechodząc do kolejnej ze szczególnych zasad rachunkowości Prelegentka wspomniała, że wcześniej
- ze względu na taką możliwość prawną, częstą praktyką było dokonywanie odpisów aktualizujących
odsetek zanim one wpływały, tzn. odsetki od należności były traktowane kasowo. Obecnie należności
aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa. Nie można od razu zakładać, że naliczone
odsetki na pewno się nie zrealizują. Stanowią one powiększenie należności i w taki sposób powinny
być wykazywane.
Pani Marzena Staniszewska, Członek Zarządu IIA podkreśliła, że jest to tym ważniejsze, że
w przypadku egzekucji jednostka najpierw otrzymuje odsetki, kwota główna zawsze zostaje ściągnięta
na końcu. Tym bardziej odsetki powinny być księgowane.
Pani Dyrektor Szarkowska zwróciła uwagę, że należy przyglądać się czy odsetki są prawidłowo
naliczane i we właściwej dacie są zgłaszane. Kwestia naliczenia, jeśli odsetki rzeczywiście się należą,
to już jest zupełnie odrębna kwestia. Czasami ktoś na „zapas” sygnalizuje, że będą odsetki pomimo, że
jeszcze terminy nie upłynęły, albo nie dopełniło się czynności w procesie egzekucyjnym.
Prelegentka podkreśliła, że trzeba pamiętać o przepisach rozporządzenia, które nakazują ujmowanie
odsetek najpóźniej na koniec kwartału, zaś uor mówi o takim obowiązku na koniec okresu
sprawozdawczego. Tym się różni rachunkowość budżetowa od rachunkowości w oparciu o uor,
że okresem sprawozdawczym dla jednostek stosujących uor jest rok, a dla jednostek budżetowych
zobowiązanych do stosowania rozporządzenia jest miesiąc.
Ważną zasadą jest to, że księgi rachunkowe prowadzone są w walucie polskiej i w języku polskim,
czyli wszystkie należności i zobowiązania (przepisy rozporządzenia), które wpływają bądź są
realizowane w walucie obcej, muszą być wycenione i przeliczone na naszą walutę i w tej walucie
wykazane w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym.
§ 9a dotyczący świadczeń emerytalnych został dodany nowelizacją rozporządzenia w 2011 r. Chodzi
w nim o dokonywanie biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów wynikających z obowiązku
wykonania przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych. Jednostki
sygnalizowały, że są to bardzo duże kwoty, obciążające koszty danego okresu, które i tak w przypadku
jednostek sektora finansów publicznych muszą zostać zrealizowane. Przepisy § 20 rozporządzenia
zobowiązują jednostki samorządu terytorialnego do wykazywania w informacji uzupełniającej do
sprawozdania finansowego kwoty zabezpieczonych w wieloletniej prognozie finansowej środków
finansowych na wypłatę przyszłych świadczeń na rzecz pracowników.
Pani Dyrektor Szarkowska podkreśliła, że to bardzo dobrze, że pojawił się taki przepis, bo w sektorze
prywatnym są problemy z tym związane, mające wpływ na wynik finansowy.
Prelegentka dodała, że przepisy rozporządzenia pozwalają jednostkom na uniknięcie kosztów
związanych z dokonaniem aktuariatu na ustalenie kwoty dodatkowego obciążenia.
Prelegentka omówiła obowiązki związane ze sporządzeniem sprawozdania finansowego wynikające
z przepisów rozporządzenia oraz uor. Przepisy uor nakładają obowiązek sporządzenia sprawozdania
finansowego, ale zgodnie z art. 80 uor jednostki budżetowe oraz samorządowe zakłady budżetowe
zostały zwolnione z przepisów (§5, 6 i 7) mówiących o zasadach sporządzania sprawozdań
finansowych. Dlatego do rozporządzenia został wprowadzony § 17, który wskazuje z czego składa się
sprawozdanie finansowe jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego. Prelegentka
zaprezentowała i omówiła również wybrane załączniki do rozporządzenia określające co powinno
zawierać sprawozdanie finansowe (załączniki nr 5 do nr 8). (Slajdy 36-37)
Pani Katarzyna Damięcka – Król przechodząc do omawiania planów kont ujętych w rozporządzeniu
poinformowała, że stanowią one ogólne zasady, które powinny być stosowane przy tworzeniu planów
kont. Jednostki kierując się specyfiką działania i na podstawie planów określonych w załącznikach do
rozporządzenia (nr 1 do nr 4) sporządzają zakładowy plan kont.
Dodatkowo Prelegentka poinformowała, że w 2011 r. została wydana dyrektywa obowiązująca UE,
która zobowiązuje Państwa Członkowskie do stosowania jednolitych systemów rachunkowości, co
nałoży obowiązek do określenia jednolitych zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych w jednostkach
sektora finansów publicznych (rządowych i samorządowych). Nakłada również obowiązek na kraje
UE przeprowadzenia analizy czy IPSAS, czyli International Public Sector Accounting
Standards4 mogą zostać wprowadzone do porządku prawnego. Organem, który został zobligowany do
prowadzenia tych badań jest Eurostat, który obecnie rekomenduje wprowadzenie jednolitych zasad
rachunkowości opartych o IPSAS, ale dostosowanych do europejskiego porządku prawnego pod
nazwą EPSAS. Badania nadal trwają, ale w przypadku przyjęcia takiego rozwiązania może się okazać,
że plany kont przyjęte w rozporządzeniu będą musiały zostać zmienione. Wprowadzenie jednolitych
standardów europejskich w tym zakresie przyczyni się, zdaniem UE, do ujednolicenia sprawozdań
finansowych we wszystkich Państwach Członkowskich.
Na zakończenie Prelegentka przedstawiła prezentację wybranych korespondencji kont księgowych
zawartych w planach kont ujętych w załącznikach do rozporządzenia. (slajdy 39 – 50 oraz załącznik
do prezentacji)
W części dyskusyjnej Pani Monika Kos, pracownik Departamentu Polityki Wydatkowej podkreśliła,
że jest to pierwsze z cyklu spotkań na temat rachunkowości budżetowej. Tym razem wybrane
zagadnienia były prezentowane przez przedstawiciela regulatora w tym zakresie, kolejne będzie
prowadzone przez audytora wewnętrznego i główną księgową.
Duże zainteresowanie uczestników wzbudziły zaprezentowane korespondencje kont. Prelegentka
wskazała, że rozporządzenie oprócz planów kont zawiera również szczegółowe opisy kont oraz jak te
konta korespondują ze sobą. Dla audytorów może to stanowić cenne źródło informacji. Uzgodniono,
że przykładowe korespondencje zaprezentowane podczas spotkania zostaną również opublikowane na
stronie MF.
Ponadto Prelegenta zachęciła do korzystania z zakładki Departamentu DR na stronie BIP MF 5, gdzie
są publikowane odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania oraz do kontaktu z pracownikami
Departamentu.
Zgłoszone wątpliwości dotyczące warsztatu audytorskiego i współpracy audytu ze służbami
księgowymi zostaną wyjaśnione podczas kolejnego spotkania poświęconego tej tematyce.
4
5
http://www.ifac.org/public-sector
http://www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/rachunkowosc/aktualnosci
Download