PROGRAM ADAPTACYJNY PRZEDSZKOLA NR 5 IM.PRZYJACIÓŁ JEŻYKA TUPTUSIA W CZELADZI „WESOŁY PRZEDSZKOLAK’’ Wstęp Rozpoczęcie przez dziecko edukacji przedszkolnej, to moment przełomowy w jego życiu. Dla wielu dzieci jest to pierwszy kontakt z grupą społeczną i zmianą trybu życia. Adaptacja dziecka do przedszkola to sytuacja wzbudzająca silne emocje. Dziecko czuje się wyrwane z rodzinnego układu, który gwarantuje mu poczucie stabilności, bezpieczeństwa i rozumienie tego, co się dzieje wokół niego. Z dnia na dzień zostaje wprowadzone w nieznane środowisko: nowe otoczenie, przestrzeń, osoby. W konsekwencji dziecko nie jest w stanie kontrolować sytuacji i odczuwa ją jako zagrożenie. Dzieci na nowe sytuacje reagują: płaczem, wycofaniem, zaburzeniem funkcjonowania, które może prowadzić do lęku, a nawet urazu. Obserwacje wymienionych powyżej zachowań dzieci, zainspirowały nas do opracowania programu adaptacyjnego, który ma na celu zmniejszyć te negatywne emocje i przeżycia dziecka. Proponowany program adaptacyjny zakłada, że dzięki właściwej współpracy między rodzicami a pracownikami przedszkola, proces adaptacyjny będzie przebiegał sprawnie, zgodnie z potrzebami i możliwościami psychofizycznymi dziecka. Program zawiera treści zgodne z podstawą programową. Założenia programu „Wesoły Przedszkolak” – to program adaptacyjny Przedszkola Publicznego nr 5 w Czeladzi skierowany do dzieci i ich rodziców, którego nadrzędnym celem jest ułatwienie nowoprzyjętym do przedszkola dzieciom startu - poprzez wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju dziecka w aspekcie społecznym, zgodnie z jego możliwościami rozwojowymi. Program adaptacyjny oparty jest na wiedzy o rozwoju dziecka i wspomaga system wzajemnych oddziaływań pedagogicznych oraz organizacyjnych przedszkola. Główne cele programu adaptacyjnego : Ukierunkowane na dzieci: Zaspakajanie podstawowej potrzeby psychicznej dzieci - poczucia bezpieczeństwa. Adaptacja nowych dzieci do uczęszczania w mury przedszkola. Pokonanie przez dzieci barier i stresów związanych z koniecznością przebywania w nowym otoczeniu i rozłąki z rodziną. Wspomaganie dzieci w budowaniu pozytywnego obrazu siebie. Nabywanie przez dzieci umiejętności dostosowanych do swoich możliwości rozwojowych. Ukierunkowane na rodziców Zapoznanie rodziców ze sposobami przygotowania dzieci do pozostawienia ich w przedszkolu. Zapoznanie rodziców z przedszkolem, jego funkcjami i zadaniami oraz umożliwianie uczestnictwa w codziennym życiu przedszkola. Cele operacyjne programu adaptacyjnego: Dziecko: zmniejszyło napięcie i niepokój związany z pozostaniem w nowym środowisku, jakim jest przedszkole, bez problemów rozstaje się z rodzicami, podczas przyprowadzania do przedszkola, przyzwyczaiło się do przebywania z nowymi paniami w grupie, zna ich imiona, czuje się bezpieczne w swojej sali, zna jej wyposażenie, korzysta z kącików zabaw, zna główne pomieszczenia przedszkola, sprawnie je odnajduje i korzysta z nich, coraz sprawniej wykonuje czynności samoobsługowe, stosuje zwroty grzecznościowe, pokonało lęk przed wykonywaniem czynności z rozkładu dnia w przedszkolu, chętnie uczestniczy w zabawach z całą grupą i nauczycielem oraz z rodzicem, posługuje się przyborami, korzysta z zabawek i innych pomocy zgromadzonych w kącikach zainteresowań, podejmuje próby wypowiadania się na określony temat, rozwija pozytywną samoocenę i poczucie własnej wartości, uczestniczy w uroczystościach i imprezach przedszkolnych. Rodzic: zna zasady funkcjonowania przedszkola, współpracuje z przedszkolem, zna podłoże problemów adaptacyjnych dziecka i potrafi współdziałać w celu ich pokonania. Realizatorzy programu: ● Dyrektor placówki ● Nauczyciele ● Pracownicy obsługi Metody: ● Podające – opis, objaśnienie, opowiadanie, pogadanka, wyjaśnienie ● Eksponujące – pokaz połączony z przeżyciem ● Praktyczne –pokaz, ćwiczenia ● Percepcyjne – obserwacja ● Aktywizujące – gry, zabawy, inscenizacje, dyskusje Procedury osiągania celów: Prowadzenie zabaw z dziećmi ma ogromny wpływ na poznanie nowego otoczenia, działania w nim, wyrażania swoich emocji oraz radzenia sobie z nimi. Zabawy te ułatwiają integrację grupy, akceptację, rozumienie siebie i innych. Stymulują, pobudzając i rozwijając jednocześnie wszystkie sfery osobowości oraz wzbudzają uczucia poznawcze takie jak: ciekawość i zainteresowanie. Dobra atmosfera, przyjazny klimat, zabawa, ruch sprzyjają również otwartości, szczerości w wyrażaniu uczuć, pragnień oraz szukaniu przyjaciela w drugim człowieku. Propozycje zabaw: -Zabawy umożliwiające poznawanie i korzystanie z sali zabaw, łazienki, szatni, holu oraz ich wyposażenia, -Zabawy pozwalające poznać swoje emocje, drama, -Zabawy integracyjne, -Zabawy pozwalające poznać swoje ciało i innych, -Zabawy muzyczno-ruchowe i opowieści ruchowe, -Zabawy słowne, opowiadania, bajki, teatrzyki, historyjki obrazkowe, -Uroczystości przedszkolne, -Zajęcia z rodzicami. Formy kontaktów z rodzicami: -rozmowy indywidualne, -zajęcia otwarte, -zebrania informacyjne, -gazetki, -uroczystości przedszkolne -festyn rodzinny Ewaluacja programu: Ankieta dla rodziców, która pozwoli na uzyskanie opinii o wszystkich poczynionych oddziaływaniach adaptacyjnych przedszkola: 1) jak one wpłynęły na dziecko 2) jakie są oczekiwania i propozycje rodziców, co do innych rozwiązań i działań sprzyjających lepszej adaptacji dzieci w przedszkolu. Analiza zebranych dokumentów wskaże dalsze kierunki pracy. Ankieta dla rodziców "Adaptacja dziecka w przedszkolu" (m-c listopad 2012r) Pytania otwarte: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Czy dziecko chętnie chodzi do przedszkola? Czy dziecko ma problemy z rozstaniem z rodzicem/opiekunem? Czy dziecko czuje się bezpiecznie w swojej sali? Czy dziecko zna i akceptuje swoje panie? Wykonuje czynności samoobsługowe: - samodzielnie spożywa posiłki, - ubiera się, - korzysta z toalety. Czy dziecko wypowiada się na tematy omawiane w przedszkolu? Czy dziecko rysuje kredkami? Czy potrafi zaśpiewać piosenkę, zarecytować wiersz? Co, Państwa zdaniem, można byłoby jeszcze zrobić, aby ułatwić dzieciom wejście w nowe środowisko?