Kilka ciekawostek na lekcję przyrody

Kilka ciekawostek na lekcję przyrody
Magdalena Kita
Unikalne walory doliny rzeki Białej
Rzeki Pogórza Karpackiego należą do najczystszych w Polsce i wraz ze swoimi dolinami
stanowią środowisko życia i ważne szlaki migracji zwierząt i roślin ( tzw. korytarze
ekologiczne). Tak, też jest w przypadku rzeki Białej Tarnowskiej, która stanowi korytarz
ekologiczny o znaczeniu krajowym i regionalnym. Dzięki swojemu położeniu i walorom
przyrodniczym zapewnia łączność obszarów NATURA 2000 pomiędzy obszarami alpejskim
i kontynentalnym.
Rzeka Biała Tarnowska
Biała Tarnowska położona jest w centralnej części Karpat. Całkowita długość koryta Białej
Tarnowskiej wynosi 101,8 km, a powierzchnia dorzecza 983,3 km2
Rzeka charakteryzuje się zmiennym poziomem, obserwuje się okresowe wezbrania wód
w okresie wiosennym, letnim i zimowym. Wezbrania zapewniają łączność pomiędzy
korytem, a zbiornikami wodnymi na terasie zalewowej, same rozlewiska stanowią miejsce
rozrodu licznych ryb, płazów i owadów. Okresowe przesuszania doliny są konieczne dla
rozwoju wielu gatunków roślin. Rzeka w górnym biegu (do Florynki) płynie swoim
naturalnym korytem.
Przyroda Doliny Białej Tarnowskiej
Dolina Białej Tarnowskiej charakteryzuje się wybitnymi walorami przyrody ożywionej
i nieożywionej.
Występują tutaj gatunki roślin i zwierząt charakterystyczne dla środowiska lądowego,
wodnego i lądowo-wodnego.
Spotykamy tu unikatowe w skali kraju i Europy siedliska:
• pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków
• zarośla wrześni na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum część
- z przewagą wrześni)
• łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae,
Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)
Wśród wielu gatunków ryb zamieszkujących rzekę wiele jest objętych ochroną prawną
(głowacz pręgopłetwy, piekielnica i śliz) oraz umieszczonych na „Czerwonej liście zwierząt
ginących i zagrożonych w Polsce” (brzana, brzanka, świnka, miętus, lipień, certa, łosoś) .
Dolina rzeki stanowi środowisko dla wielu gatunków płazów, wśród których na szczególną
uwagę zasługuje traszka grzebieniasta i kumak górski.
W dolinie Białej Tarnowskiej często możemy spotkać wydry i bobry zwłaszcza w niższych
odcinkach rzeki.
Na szczególną uwagę wśród elementów przyrody nieożywionej zasługuje rezerwat przyrody
Skamieniałe Miasto. Jest to zespół malowniczych skałek zbudowanych z piaskowca
ciężkowickiego.
Ochrona przyrody na terenie rzeki Białej
●
Obszary Natura 2000
●
Rezerwat Przyrody Nieożywionej „Skamieniałe miasto” (Ciężkowicko – Rożnowskiego
Parku Krajobrazowego)
●
Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy
●
Pomniki przyrody
●
Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt