ROTAVIRUS VACCINE POLSK

The Norwegian Childhood Immunisation Programme Parent Information in Polish ROTAVIRUS VACCINE LAST UPDATED: SEPTEMBER 2014 JESIENIĄ 2014 DO NORWESKIEGO PROGRAMU SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH DZIECI WPROWADZONO SZCZEPIONKĘ PRZECIWKO ROTAWIRUSOM Czym jest choroba rotawirusowa? Rotawirusy są przyczyną mniej więcej połowy przypadków występowania biegunki i wymiotów wśród niemowląt i małych dzieci. Infekcja ta daje często silniejsze objawy niż pozostałe infekcje żołądkowo-­‐
jelitowe. Przed wprowadzeniem szczepionki przeciwko rotawirusom do programu szczepień ochronnych dzieci rotawirusy były przyczyną blisko 2/3 wszystkich przypadków hospitalizacji małych dzieci z powodu wymiotów i biegunki. Przebycie infekcji rotawirusowej daje jedynie częściową ochronę przed ponownym zachorowaniem. Dlatego też u większości dzieci choroba ta powtarza się wielokrotnie w okresie dzieciństwa. Rozprzestrzenianie się rotawirusów Zarazić się rotawirusem jest niezwykle łatwo. Najczęściej dziecko zaraża się poprzez włożenie rąk do ust po dotknięciu obiektu zanieczyszczonego cząsteczkami rotawirusa, na przykład czyjejś dłoni, zabawki lub stołu. Cząsteczki wirusa wydalane są z kałem zarówno przed, w trakcie, jak i po chorobie. Dbanie o higienę rąk może zmniejszyć ryzyko zakażenia, jednak nie może całkowicie go wyeliminować. Cząsteczki rotawirusów bardzo łatwo przenoszą się
pomiędzy dziećmi, na przykład za pośrednictwem
zabawek i poprzez podawanie rąk. ILUSTRACJA: COLOURBOX.NO
Ochrona dla najsłabszych U większości dzieci choroba mija bez powikłań. Dzieci poniżej 2 roku życia są jednak najbardziej narażone na nadmierną utratę płynów (odwodnienie), będącą następstwem wymiotów i biegunki. Stąd też niektóre z nich wymagają konsultacji lekarskiej lub hospitalizacji. Jeśli leczenie rozpocznie się zbyt późno, choroba może prowadzić do śmierci, jednak w naszej części świata zdarza się to niezwykle rzadko. Przed wprowadzeniem szczepienia przeciwko rotawirusom do programu szczepień ochronnych dzieci każdego roku 700-­‐1100 z nich trafiało do szpitala z powodu choroby rotawirusowej. Dzięki wykonywaniu u najmłodszych dzieci szczepień dających ochronę przed infekcją rotawirusową, zmniejsza się liczba przypadków poważnych zachorowań. Dzieci poniżej 2 roku życia
są najbardziej narażone na odwodnienie. _______________________________________________________________________________________ TEXT BASED ON THE PARENT INFORMATION FOLDER: OM ROTAVIRUSVAKSINE I BARNEVAKSINASJONSPROGRAMMET
PUBLISHED BY THE NORWEGIAN INSTITUTE OF PUBLIC HEALTH • P. O. BOX 4404 NYDALEN, 0403 OSLO • TEL: +47 21 07 70 00
WWW.FHI.NO
POLSK THE NORWEGIAN IMMUNISATION PROGRAMME • PARENT INFORMATION 2 ROTAVIRUS VACCINE ___________________________________________________________________________________________________________ O szczepionce przeciwko rotawirusom Szczepionka przeciwko rotawirusom podawana jest doustnie i ma słodki smak. Zawiera żywe, osłabione cząsteczki rotawirusa. Cząsteczki wirusa wchodzące w skład szczepionki nie powodują choroby rotawirusowej u zdrowych dzieci. Odporność uzyskana po przyjęciu szczepienia utrzymuje się przynajmniej przez 3-­‐4 lata, co stanowi wystarczającą ochronę dla najmłodszych dzieci, które są najbardziej podatne na infekcję rotawirusową. Szczepionka ma wysoką skuteczność. Chroni niemal w 100% przed wystąpieniem poważnej infekcji rotawirusowej. W państwach, w których wprowadzono szczepienie, liczba przypadków zachorowań na chorobę rotawirusową znacznie zmalała. Szczepienie małych dzieci doprowadziło również do zmniejszenia liczby zachorowań na chorobę rotawirusową u starszych dzieci (odporność stada). Szczepionka przeciwko rotawirusom nie uodparnia na inne rodzaje wirusów czy bakterii mogących wywoływać wymioty i biegunkę. Szczepienie przeciwko rotawirusom w znacznym stopniu zmniejsza występowanie choroby rotawirusowej. ILUSTRACJA: COLOURBOX.COM Działania niepożądane Po poddaniu próbom w dużych badaniach klinicznych szczepionkę przeciwko rotawirusom wprowadzono do użytku w ponad 50 państwach. W latach 2006-­‐2014 rozprowadzono blisko 300 milionów dawek dwóch rodzajów szczepionki zatwierdzonych przez organy nadzoru nad produktami leczniczymi. Tak jak w przypadku wszystkich innych produktów leczniczych po przyjęciu szczepionki przeciwko rotawirusom mogą wystąpić działania niepożądane. Najczęściej spotykane działania niepożądane w przypadku szczepionki włączonej do programu szczepień ochronnych dzieci (Rotarix) to: •
•
Drażliwość, luźny stolec (maksymalnie 1 na 10 zaszczepionych dzieci) Bóle brzucha, wzdęcia, reakcje skórne (maksymalnie 1 na 100 zaszczepionych dzieci) Najczęściej występujące działania niepożądane są łagodne i krótkotrwałe. Znanym, choć rzadkim schorzeniem występującym u niemowląt, jest wgłobienie jelita. Część odcinka jelita wsuwa się wtedy do innego, leżącego poniżej. W Norwegii rocznie z powodu wgłobienia jelita hospitalizowanych jest 35-­‐40 dzieci poniżej 1 roku życia. Badania wykazały, że ta liczba może nieco wzrosnąć po wprowadzeniu szczepienia przeciwko rotawirusom (do 1 dodatkowego przypadku na 20 000 zaszczepionych), zwłaszcza jeśli szczepionka podawana będzie powyżej określonego wieku. POLSK THE NORWEGIAN IMMUNISATION PROGRAMME • PARENT INFORMATION 3 ROTAVIRUS VACCINE ___________________________________________________________________________________________________________ W programie szczepień ochronnych dzieci ustalono zatem górną granicę wieku przyjęcia szczepienia na 12 tygodni życia w przypadku pierwszej dawki i na 16 tygodni życia w przypadku drugiej dawki. Jeśli u dziecka w dniach następujących po szczepieniu wystąpią niepokojące objawy, należy skontaktować się z przychodnią lekarską lub lekarzem. Kiedy należy podać szczepionkę Szczepienie przeciwko chorobie rotawirusowej należy wykonać we wczesnym okresie niemowlęcym. Szczepionkę włączoną do programu szczepień ochronnych dzieci podaje się w dwóch dawkach. Pierwszą dawkę należy podać najwcześniej po 6 tygodniu, a najpóźniej w 12 tygodniu życia dziecka. Drugą dawkę należy podać w 3 miesiącu życia, najpóźniej do 16 tygodnia życia. Dziecko powinno otrzymać 2 dawki
szczepionki 1. dawka po ukończeniu 6 tygodni 2. dawka w 3 miesiącu życia ZDJĘCIE: Daniel Sannum Lauten Przed zaszczepieniem Jeśli dziecko w ostatnim czasie przyjmowało leki, ma alergię lub inne problemy zdrowotne, należy poinformować o tym przychodnię. Zaleca się przełożenie szczepienia na późniejszy termin, jeśli dziecko cierpi na ostrą infekcję, której towarzyszy gorączka powyżej 38 °C lub ostrą infekcję żołądkowo-­‐jelitową, wywołującą biegunkę lub wymioty. Dzieciom, u których pierwsza dawka szczepionki wywołała silną reakcję organizmu, nie należy podawać kolejnej dawki. W przypadku dzieci cierpiących na poważne choroby należy przed szczepieniem skonsultować się z lekarzem. Po zaszczepieniu Niektóre dzieci po przyjęciu szczepienia mogą wydalać z kałem cząsteczki wirusa zawartego w szczepionce. Dzieci, które mają bliski kontakt z osobami o osłabionej odporności, powinno się mimo wszystko zaszczepić. Ryzyko rozwinięcia się infekcji poprzez kontakt z naturalną postacią wirusa jest wyższe niż ryzyko infekcji związane z cząsteczkami wirusa zawartymi w szczepionce. Aby zapobiegać zarażeniu się wirusem zawartym w szczepionce, należy bardzo starannie myć ręce po każdej zmianie pieluszki. POLSK THE NORWEGIAN IMMUNISATION PROGRAMME • PARENT INFORMATION 4 ROTAVIRUS VACCINE ___________________________________________________________________________________________________________ Rejestr szczepień Tak jak w przypadku innych szczepień zawartych w programie szczepień ochronnych dzieci, szczepienie przeciwko rotawirusom wpisuje się do narodowego rejestru szczepień, SYSVAK. Do rejestru wprowadza się imię i nazwisko, numer personalny, miejsce zamieszkania, rodzaj i datę szczepienia. Poprzez usługę publiczną Mine vaksiner (pol.: moje szczepienia), dostępną na stronie www.helsenorge.no, rodzice dzieci poniżej 16 roku życia mogą w każdym momencie zobaczyć wykaz przyjętych przez dziecko szczepień. Po ukończeniu 16 roku życia osoba musi zalogować się samodzielnie. Aby zalogować się do usługi konieczne jest posiadanie elektronicznego identyfikatora (na przykład BankID). Jest także możliwość uzyskania wydruku wykazu szczepień w języku norweskim lub angielskim. Warto wiedzieć §
§
§
§
§
§
Na całym świecie choroba rotawirusowa jest najistotniejszą przyczyną ostrej biegunki u niemowląt i małych dzieci. W związku z tą chorobą przeprowadza się rocznie 24 miliony konsultacji lekarskich, co najmniej 2 miliony hospitalizacji, a u ponad 450 000 dzieci poniżej 5 roku życia choroba ma skutek śmiertelny. W Norwegii najwięcej przypadków zachorowań na chorobę rotawirusową ma miejsce w okresie od lutego do czerwca, ze szczytem zachorowań przypadającym na okres od marca do maja. Dostępne są dwie szczepionki przeciwko rotawirusom. Badania kliniczne nad każdą z obu szczepionek przeprowadzono z udziałem ponad 60 000 niemowląt. Jest to największa przeprowadzona dotychczas na świecie próba kliniczna dotycząca szczepionki dla niemowląt. W skali światowej na przełomie lat 2013/2014 rozprowadzono blisko 300 milionów dawek szczepionki przeciwko rotawirusom. Szczepionka przeciwko rotawirusom została włączona do programu szczepień ochronnych dzieci w około 50 państwach, między innymi w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii, Austrii, Belgii, Finlandii i Wielkiej Brytanii. W Szwecji o włączeniu szczepionki do programu zdecydowało miasto Sztokholm. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleciła wprowadzenie szczepienia przeciwko rotawirusom do programów szczepień ochronnych dzieci we wszystkich państwach świata. Szczepionka przeciwko rotawirusom daje ochronę jedynie przed rotawirusami, nie uodparnia na inne wirusy czy bakterie mogące wywoływać wymioty i biegunkę. Więcej informacji na temat choroby rotawirusowej oraz szczepionki przeciwko rotawirusom znaleźć można
na stronie internetowej: www.fhi.no/vaksine. POLSK