W krainie Denisona – Gimnastyka Mózgu

Edukacja wczesnoszkolna z innowacją pedagogiczną
1. Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002r. w sprawie
warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i
placówki (Dz. U. Nr 56 z dnia 15 maja 2002r., poz. 506) ze zm.
2. Tytuł innowacji: „W krainie Denisona” – Gimnastyka Mózgu® .
3. Rodzaj innowacji: metodyczna
4. Autor innowacji: Ewa Walczewska nauczyciel dyplomowany edukacji wczesnoszkolnej
5. Miejsce realizacji: Szkoła Podstawowa Nr 221 z Oddziałami Integracyjnymi
im. Barbary Bronisławy Czarnowskiej w Warszawie.
6. Czas realizacji: 1.10.2014r. – do końca zajęć dydaktycznych w klasie trzeciej „a”
26.05.2017r.
7. Zakres
innowacji: Innowacja realizowana będzie w klasie I a w roku szkolnym
2014/2015 i następnych latach w klasie II a , III a w zakresie edukacji wczesnoszkolnej.
8. Motywacja wprowadzenia innowacji i oczekiwania z nią związane:
„Ruch to drzwi do uczenia się”
Paul Dennison
Prawie każdy pierwszoklasista jest zainteresowany, otwarty i entuzjastycznie
nastawiony do swojego nowego statusu społecznego –
ucznia. W wyobrażeniach dzieci
rozpoczynających naukę w szkole uczeń kojarzy się z awansem, stawaniem się „dużym”,
i
„mądrym”. Dość szybko jednak ich entuzjazm znika, a nauka zaczyna się kojarzyć z pracą, nudą,
ograniczeniem wolnego czasu i staje się przykrym „obowiązkiem szkolnym”. Przy takim
nastawieniu nie ma miejsca na kreatywność, twórcze rozwiązywanie zadań, zaangażowanie i
dociekliwość, a przecież dziecko może uczyć się w szkole, w której przebywanie daje mu radość,
energię do pracy i doświadczenia sprzyjające rozwijaniu kreatywności.
1
9. Opis innowacji (treść innowacji):
Wśród wielu metod by uczyć aktywnie, urozmaicać lekcję elementami ukierunkowanych zabaw
ruchowych, przydatnych mądrych ćwiczeń, które pomagają nabywać wiedzę i umiejętności jest
Gimnastyka mózgu ® Paula Dennisona. Ćwiczenia te pełnią potrójną funkcję:

diagnostyczną (początkowa obserwacja wykonania ćwiczeń, niedokładności, trudności
w ćwiczeniu nie powinny być zbyt mocno korygowane, a traktowane jako wskaźnik
aktualnych możliwości dziecka)

stymulującą i aktywizującą
(uruchamiają właściwą koordynację między ciałem
i umysłem i torują nowe, efektywniejsze sieci neuronalne)

są narzędziem ewaluacji dojrzewania procesów nerwowych (zmiana jakościowa i postęp
w dokładności wykonania ćwiczenia zgodnie z modelem wzorcowym)
Rozpatrując to bardziej szczegółowo ćwiczenia "Gimnastyki Mózgu":

wspomagają pozytywne nastawienie, równoważą emocjonalnie, relaksują,

poprawiają koordynację lewej i prawej strony ciała,

usprawniają percepcję wzrokową i słuchową,

poprawiają koncentrację, koordynację wzrokowo-ruchową i słuchowo-ruchową,

poprawiają ekspresję słowną i twórcze myślenie,

ułatwiają zapamiętywanie,

usprawniają pamięć krótkoterminową i długoterminową,

umożliwiają rozwój abstrakcyjnego myślenia,

poprawiają umiejętności komunikacyjne.
Metoda ta, drogą specjalnie dobranych ćwiczeń psychomotorycznych stymuluje ciało
i mózg, aby pracował w sposób optymalny. Stosowanie jej poprawia efektowność uczenia się i
wyniki we wszystkich poznawczych przedsięwzięciach: komunikowaniu pomysłów i myśli,
twórczości, muzyce, sporcie, a także w większej wydajności pracy. Ponieważ ćwiczenia
uwalniają od stresu i pomagają go opanować, gimnastyka mózgu przyczynia się również do
poprawy ogólnego stanu zdrowia, buduje dobre nawyki. Gimnastyka mózgu jest prosta i bardzo
efektywna. Dla mnie to nieskomplikowany sposób na korygowanie dysharmonii rozwojowych,
wspomaganie rozwoju ruchowego i intelektualnego moich uczniów, bo w pracy z nimi ważne
jest zachowanie odpowiedniego klimatu uczenia się, pełnego zabawy, dobrych emocji i ruchu.
Z moich doświadczeń wynika, że ćwiczenia kinezjologiczne budują atmosferę, która daje
2
poczucie bezpieczeństwa, akceptacji, zachęca do otwartości. Ich powtarzalność pobudza do
działania, a rytm który im towarzyszy ułatwia wykonywanie czynności zwiększając ogólną
koordynację ruchową, co wpływa między innymi na lepsze wyniki w nauce.
Wprowadzenie innowacji nie będzie naruszać uprawnień uczniów do bezpłatnej nauki,
wychowania i opieki w zakresie ustalonym w ustawie o systemie oświaty, a także w zakresie
uzyskania
wiedzy
i umiejętności
wynikających
z
podstawy
programowej
edukacji
wczesnoszkolnej.
Cel główny:
Wspieranie
prawidłowego
rozwoju
dziecka
poprzez
zapewnienie
wszechstronnej,
zintegrowanej stymulacji, wyrównywanie różnic rozwojowych dzieci podejmujących naukę
szkolną ( dzieci sześcio i siedmioletnie w jednej klasie) Ułatwienie adaptacji do roli ucznia - dla
klasy pierwszej „ Pierwsze kroki w szkole”.
Wielozmysłowe kształtowanie nawyków skutecznego uczenia się ( zwiększenie efektywności,
lepsze wyniki w nauce, nabywanie kompetencji społecznych) - dla drugo- i trzecioklasistów
w kolejnych latach „Kreatywny uczeń - kreatywna klasa”.
Cele szczegółowe:

Wspomaganie rozwoju fizycznego, emocjonalnego, społecznego i poznawczego;

Umożliwienie dzieciom zaspakajania naturalnej potrzeby ruchu;

Usprawnianie pracy obu półkul mózgowych;

Wspieranie rozwoju pamięci krótkotrwałej i długotrwałej;

Promowanie świadomego stylu życia oraz aktywnej edukacji przyjaznej dla umysłu i
ciała, kształtowanie prawidłowej postawy.

Wyzwolenie ekspresji twórczej;

Usuwanie napięć, zmęczenia;

Zapewnienie osiągnięcia sukcesu, poczucia akceptacji i przynależności do grupy.
Metody wykorzystywane na zajęciach:

Ruchowe zabawy diagnostyczne np.: „Leniwa ósemka”, „Ruchy naprzemienne”,
„Aktywna ręka”,
(określające poziom dojrzałości psychoruchowej: koordynację i
kontrolę dużej i małej motoryki, równowagę, lateralizację wzrokową, słuchową,
3
dominującą półkulę mózgową, poziom koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej,
orientację w schemacie ciała, czyli te czynniki neurorozwojowe, które są istotne dla
rozwoju i samokontroli procesów poznawczych;)

Zabawy organizacyjno-porządkowe „Wędrujący uścisk dłoni”, oraz rytmiczno-muzyczne
- tańce w kręgu np. „Podaj rękę przyjacielu” rozwijające kontrolę ruchową
w przestrzeni, doskonalące percepcję słuchową, wyróżnianie sekwencji rytmicznych,
percepcję wzrokową w widzeniu obwodowym i w bliskich odległościach;

Ćwiczenia wzmacniające koncentrację na zadaniu: zestaw ćwiczeń PACE tj. Woda +
Punkty na myślenie + Ćwiczenia naprzemienne + Pozycja Dennisona;

Ćwiczenia relaksacyjne, wyciszające, wzmacniające pozytywny nastrój i koncentrację:
pozycja Dennisona, kierowana wizualizacja (opowiadanie relaksujących historyjek o np.
niezwykłych motylach);

Ćwiczenia aktywizujące uczenie się oraz utrwalające schemat ciała: różne wersje
ćwiczeń naprzemiennych także z rekwizytami (np. baloniki, piłeczki);

Ćwiczenia integrujące dla percepcji wzrokowej – leniwa ósemka w powietrzu, rysowanie
oburącz, punkty na myślenie;

Ćwiczenie integrujące dla percepcji słuchowej: „Słoń”, „Sowa”, „Kapturek myśliciela”;

Ćwiczenia integrujące dla koordynacji wzrokowo-ruchowej: „Leniwa ósemka” na
kartkach różnymi częściami ciała, alfabetyczne ósemki;

Ćwiczenia rozciągające – „Pompowanie piętą”, „Wypady”, „Luźne skłony”, „Słoń”,
„Aktywna ręka”. Ich celem jest rozluźnienie napięcia w grupach mięśni szczególnie
mocno reagujących na stres lub wykazujących chroniczne napięcie ze względu na
przetrwałe odruchy niemowlęce;

Ćwiczenia podnoszące energię: „Ruchy naprzemienne dynamiczne” (w różnym tempie,
marsze dostosowane do rytmicznej muzyki, wykonywane w parach z uderzaniem
w dłonie i w kolana);

Ćwiczenia grafomotoryczne: „Alfabetyczne ósemki”, „Rysowanie oburącz” ( także
z rytmiczną muzyką - elementy metody EPR – Edukacji przez ruch), kreatywne
ozdabianie ósemek, plastyczna zabawa symbolami X oraz II.;
Zawarte propozycje zabaw i ćwiczeń traktuję jako inspirację do własnych propozycji
podyktowanych dążeniami i pragnieniami dzieci. Ćwiczenia będą wplatane w tok codziennych
4
zajęć edukacyjnych, gdyż tylko systematyczna praca metodą Dennisona - Gimnastyka Mózgu®
wpływa na efektywne usprawnianie percepcji wzrokowej, słuchowej, koncentrację uwagi,
sprawność wypowiadania się i sprawność graficzną. Poprzez kinezjologię edukacyjną wpływamy
też na
emocje,
dając możliwość efektywniejszego
uczenia
się,
samoakceptację
i samoświadomość.
Formy pracy innowacyjnej:
Uczniowie w młodszym wieku szkolnym zwykle nie potrafią mówić o swoich uczuciach,
emocjach, a najefektowniej uczą się przez działanie i wytwarzanie konkretnych rzeczy. Dlatego
też zabawy, rysowanie oburącz, ćwiczenia dramowe są najlepszymi technikami służącymi
wyrażaniu emocji oraz uczeniu się.
Program będzie realizowany na początku w formie grupowych zajęć adaptacyjnych.
Interdyscyplinarny charakter metody, pozwoli w kolejnych miesiącach i latach nauki rzetelnie
i satysfakcjonująco wyrobić u dzieci umiejętność czytania i pisania, zgodnie z założeniami
podstawy programowej. Zastosuję między innymi kinezjologiczne przygotowanie dzieci
w formie zabaw i ćwiczeń integrujących półkule mózgowe w trzech wymiarach: lateralności,
skupienia i komunikacji. Podczas organizowania sytuacji edukacyjnych będę stosowała zadania
w małych grupach ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych predyspozycji i ograniczeń
moich uczniów, aby mogły się uczyć od siebie nawzajem. Zajęcia będą rozpoczynane
w porannym kręgu z całą grupą.
Ewaluacja:
Ewaluacja wykaże, że nastąpiła równowaga procesów emocjonalnych. Uwidoczni się
prawidłowe funkcjonowanie dziecka w grupie rówieśniczej. Uczenie się będzie sposobem
zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich zainteresowań. Dzieci zachowają
przez kolejne lata nauki szkolnej tą ciekawość, entuzjazm i gotowość do uczenia się z jaką
przyszły do szkoły po raz pierwszy.
Narzędziem ewaluacji będą:

Arkusz obserwacji ucznia- ( np. diagnoza rysunku „Leniwej ósemki”, udział w twórczych
działaniach na rzecz klasy i szkoły, zdrowe nawyki, umiejętność rozwiązywania
5
konfliktów-
żetonowy
system
wzmocnień
pozytywnych,
pozytywne
zmiany
wychowawcze ).

Obserwacja

Ankieta dla rodziców.
6