Slajd 1 - VisaCom BIP

Temat : Promocja Zdrowia.
Stefan Kuroczycki – Saniutycz
Powiatowa Stacja SanitarnoEpidemiologiczna w Piszu.
Luty 2007
Część pierwsza:
Zapobieganie zakażeniom. Wymagania dla
personelu i pacjentów opieki zdrowotnej




Droga powietrzna :
- odra
- ospa wietrzna,półpasiec
- gruźlica
 Droga kropelkowa,zakażenia bakteryjne :
 - inwazyjna postać wywołana przez
Neisseria meningitidis, ZOMR,zapalenie
płuc,sepsa
 - błonica
 - Mycoplazma pneumoniae
 - krztusiec
 - inwazyjna ch.,Haemophilus influenzae typ
b – ZOMR,zap.płuc,nagłośni,sepsa
 Droga kropelkowa c.d.
 - Streptococci gr A – zap.gardła,płuc lub płonica u
niemowląt i małych dzieci.





Infekcje wirusowe :
- Adenowirusy
- Grypa
- Świnka
- Różyczka









Droga kontaktowa :
- zakażenia przewodu pokarmowego
- Clostridium difficile
- chorzy z nietrzymaniem moczu
- Escherichia coli 0157:H7
- Shigella
-WZW typu A
- rotawirusy
- wirus paragrypy







Droga kontaktowa, zakażenie skóry :
- Błonica – postać skórna
- Herpes simplex wirus
- Czyraczność,zap.mieszków włosowych,odleżyny
- wszawica
- świerzb
- zakażenia gronkowcowe skóry niemowląt i
małych dzieci




Zakażenie skórne :
- półpasiec
- wirusowe krwotoczne zapalenie spojówek
- wirusowe gorączki krwotoczne
(Ebola,Lassa,Marburg)





1995 – Tokio atak przy użyciu sarinu
2001 - USA wąglik
2004 - USA Ricin
SARS
 Edukacja : oprócz personelu, zarówno
pacjenci jak i odwiedzający powinni znać
zasady zapobiegania zakażeniom.






Zapobieganie :
Mycie rąk
Używanie rękawiczek
Zakładanie masek,okularów,zasłon na twarz
Zakładanie fartuchów
Stosowanie wyposażenia zapobiegającemu
zakażeniom u chorych
 Bielizna




Właściwe umieszczanie chorego w szpitalu
Ochrona górnych dróg oddechowych (N95)
Transport chorego
Ochrona przed zakażeniem kropelkowym
(większym niż 5 mikronów)








Część druga : Modyfikujące czynniki ryzyka :
Palenie tytoniu
Nieodpowiednia dieta,brak aktywności fizycznej
Konsumpcja alkoholu
Zakażenia
Wypadki drogowe
Zachowania seksualne
Narkomania
Palenie tytoniu jest główną przczyną zgonów.Aczkolwiek
„zła dieta” i brak aktywności fizycznej najprawdopodobnie
wyprzedzą tytoń jako główną przyczynę zgonu.









Trzy modyfikujące zachowania stylu życia:
- palenie tytoniu
- niezdrowa żywność
- brak aktywności fizycznej
Mają wpływ na rozwój takich chorób jak:
-choroby układu krążenia
- choroby nowotworowe
- wylew
- cukrzyca
 USA – powyżej 65r życia :
 - 54,5% ma pewien rodzaj inwalidztwa
 - 14,2% nie jest zdolna wykonywać jednej z
podstawowych czynności jak
mycie,ubieranie
 - 21,6% nie jest zdolna do – samodzielnych
zakupów,przygotowania posiłku.
 WHO zaleca aby spożycie tłuszczów
nasyconych nie przekraczało 1% dziennej
diety, przy założeniu że zjadamy ok. 2000
kalorii dziennie – co wynosi 2g (trans fat).
 Trzy ciastka kupione w sklepie właśnie
przekraczają ten limit.









Nazwa prod.
Kawa z ml.
Płatki
Capucino
Kawa
Bułka,chleb
Bułka z kiełb.
Pizza weget.
Eklerka z czek.
Waga
12 g
30
197
20
43
70
73
40
ilość tł.nas.
0,11 g
0,03
0
0,01
0,17
0,02
0
0,14
 Czasami produkty o wadze nie
przekraczającej 100g a zawierające nie
więcej niż 0,5g tłuszczów nasyconych mogą
zawierać na etykiecie 0g tłuszczu.






Ryby, szczególnie żyjące głęboko :
Łosoś
Makrela
Sardynki
Tuńczyk
Zawierają dużo kwasów omega – 3,są to
tłuszcze wielonienasycone.
 Zapobieganie i kontrola nadciśnienia tętniczego:
1.Zadbaj o prawidłową wagę
2.Bądź aktywny fizycznie
3.Jedz zdrowo
4.Spożywaj alkohol z umiarem
5.Zapobiegaj cukrzycy
6.Nie pal
7.Bierz zalecane leki
8.Czynniki genetyczne








Index masy ciała i obwód w pasie :
Niedowaga
< 18,5
Waga prawidłowa 18,5 – 24,9
Nadwaga
25 - 29,9
Otyłość
> 30
Obwód w pasie :
Kobiety
< 35 cali ok. 88cm
Mężczyźni <40cali ok. 102cm
Część trzecia : Stres.
Co jest Stresem ?
1.Awans w pracy.
2.Złapałem „gumę” w samochodzie.
3.Zabawa do 2-giej w nocy.
4.Choroba psa.
5.Przywieźli nowe meble do sypialni.
6.Znajome małżeństwo przyjechało na tydzień.
7.Źle się czuję, mam goraczkę.
 Wszystko co było na poprzednim slajdzie
jest stresem.
Jeśli myślisz że stres jest czymś co przyprawia o
zmatrwienie , jesteś w błędzie !
 Stres jest wypadkową wielu spraw:
- Wydarzenia pozytywne(szczęśliwe)
- Wydarzenia negatywne(smutne)
- Alergia
- Zmiany fizyczne
Wielu ludzi „dźwiga” olbrzymi ładunek stresu, nie
wiedząc o tym.

 Co to jest stres ?
Stres jest wtedy,kiedy matrwimy się o to
żeby nie stracić pracy,lub czy mamy
wystarczającą ilość pieniędzy do zapłacenia
za nasze rachunki,lub martwimy się kiedy
dowiadujemy się że nasza matka będzie
miała operację.
Faktycznie,dla większości z nas stres jest
synonimem zmartwienia.Coś co powoduje
zmartwienie jest stresem.Wszystko co
zmienia się w naszym życiu powoduje stres.
 Nie ma znaczenia czy jest to „dobra”
zmiana czy „zła”,obie są stresem.

 Jeśli doczekasz się swojego
własnego,ulubionego mieszkania i
przeprowadzasz się, to jest to także stres.
 Jeśli złamiesz nogę,jesteś w stresie.
 Każda zmiana,zła czy dobra jak długo się
tym przejmujemy – jest stresem.
 Nawet wyimaginowane w naszych myślach
zmiany prowadzą do stresu.
 Jakiekolwiek zmiany w ciągu dnia są
stresujące.
 Jakiekolwiek zmiany naszego zdrowia są
stresujące.

Stres emocjonalny.
 Kiedy argumenty,kontraargumenty
powodują konflikt w Twoim życiu osobistym
– to jest to stres.

Choroba.
 Przeziębienie,złamanie ręki,bóle pleców są
zmianami kondycji ciała prowadzące do
stresu.

Zbyt duży wysiłek.
 Jeśli pracujesz (lub bawisz się) 16 godzin
dziennie,redukujesz możliwość
odpoczynku.Wcześniej lub później energia się
kończy,opadasz z sił.Zbyt mało czasu pozostaje
na jej zregenowanie lub wymianę
neurotransmiterów w mózgu.Jeśli ten styl życia
kontynuujesz dochodzi do nieodwracalnych zmian
w organizmie.

Czynniki środowiskowe.
 Bardzo gorący lub bardzo zimny klimat
może być stresujący.Wszelkie toksyny lub
trucizny powodują stres.

Używanie tytoniu.
 Tytoń jest potężną trucizną,zabija komórki
które chronią takie narządy jak
tchawica,oskrzela i płuca.Powoduje
rozedmę płuc i przewlekłe zapalenie oskrzeli
wolno prowadząc do asfikcji.
 Tlenek węgla z papierosów powoduje
przewlekłe zatrucie CO.
 Tytoń uszkadza naczynia krwionośne i tym
samym zmniejsza ilość krwi płynącej do
mózgu,serca i innych narządów.
 Palenie papierosów zwiększa 50-krotnie
ryzyko zachorowania na raka.
 Żucie tytoniu również nie jest
bezpieczne.Uszkadza naczynia krwionośne
i stwarza takie same ryzyko wystąpienia
nowotworu,szczególnie głowy i szyi.
 Tytoń jest potężnym źródłem stresu w
naszym życiu.

Czynniki hormonalne.
 Dojrzewanie – zmiany hormonalne są
stresujące.Ludzki organizm zmienia
się,nabiera innego kształtu,jest zdolne do
żucia płciowego,uwalnia duże ilości
hormonów.
 Dojrzewanie jak dobrze wiemy jest pełne
stresu.

Zespół przedmiesiączkowy.
 Brak żeńskich hormonów jest głównym
czynnikiem powodującym stres.Jeden raz w
miesiącu,przed miesiączką,poziom
kobiecych hormonów raptownie spada co
powoduje duży stres(overstress).

Po porodzie.
 Po okresie ciąży poziom hormonów zmienia
się dramatycznie.Po normalnym porodzie,po
poronieniu wiele kobiet przeżywa duży
stres(overstress) w wyniku utraty hormonów.

Menopauza.
 Okres w którym ilość hormonów obniża się
nazywamy menopauzą.
 Menopauza powoduje duży
stres(overstress).

Alergia.
 Reakcje alergiczne są naturalnym
czynnikiem obronnym organizmu na
niektóre czynniki.Wtedy to nasz ustrój
próbuje pozbyć się ich,atakuje je lub
neutralizuje.

Alergia c.d.
 Coś co lokalizuje się w nozdrzach,powoduje
katar;na skórze kończy się wysypką;przy
wdychaniu następuje reakcja ze strony dolnych
dróg oddechowych(np..kaszel);jeśli coś zjemy
może się pojawić swędząca,czerwona wysypka na
całym ciele.
 Alergia jest zdefiniowana jako reakcja stresowa.
Podejmowanie działań w imieniu innej
osoby.
 Jeśli wykonujemy coś za kogoś i
odpowiadamy za to w pełni – następuje
zmiana w naszym życiu.Jest to rodzaj
stresu,określany jako czynnik
stersujący(stresor).

Stres
wsp.wartości
Śmierć współmałżonka
100
Rozwód
60
Menopauza
60
Separacja
60
Więzienia
60
Śmierć czł.bliskiej rodziny
60
Wypadek lub choroba
45
Ślub lub stałe partnerstwo
45
Utrata pracy
45
Pogodzenie się z osobą bliską
40
Emerytura
40

Stres
wsp.wartości
Choroba osoby bliskiej
40
Praca 40godz/tyg lub dłużej
35
Ciąża
35
Problemy z seksem
35
Nowy członek rodziny
35
Zmiana pracy
35
Zmiana w zarobkach
35
Śmierć przyjaciela
30
Liczba kłótni w małżeństwie
30
Duża pożyczka
25

Stres
wsp.wartości
Koniec pożyczki
25
Sen-mniej niż 8 godz
25
Zmiana odpowiedzialności w pracy 25
Kłopoty z dziećmi
25
Sukces osobisty
25
Współmał.-podjęcie lub zak.pracy 20
Początek lub koniec szkoły
20
Zmiany w domu(goście,nowe meb) 20
Zmiany w zachowaniu-dieta,palen. 20
Chroniczna alergia
20
Klopoty z przełożonym
20

stres
wsp.zmian
Zmiana godz pracy lub warun.
15
Zmiana zamieszkania
15
Okres przedmiesiączkowy
15
Zmiany w szkole
15
Zmiana aktywności religijnej
15
Zmiana aktywności socjalnej
15
Mała pożyczka
10
Zmiana częstości spotkań z rodz.
10
Wakacje
10
Udział w zimowych wakacjach
10
Niewielkie złamanie prawa
5
 Wynik sumaryczny stresu :
> 250 duży stres (overstress)
Przy normalnej tolerancji stresu,ale wynik 150 może
prowadzić do dużego stresu(overstress) przy
małej tolerancji stresu.
Duży stres prowadzi do choroby.Jest to tak jak jazda
samochodem bez oleju,albo pozostawiony chleb w
toasterze w pozycji „on”.Wcześniej czy później coś
się stanie np..załamanie itp..
Walka ze stresem.
1.Udzielanie się towarzyskie – spotkania z przyjaciółmi,znajomymi;udział
w zajęciach które lubisz.
2.Ćwiczenia – wzmacniają koncentrację,energię,metabolizm,podnoszą
nastrój.
3.Jedz zdrowo – stosownie do zajęć.
4.Opoczynek(sen) – 7-8 godz.
5.Dobra organizacja zajęć – planowanie,zapisywanie.
6.Ułożenie priorytetów – co mam robić jutro,w następnym miesiącu.
7.Pracuj z wyprzedzeniem – jeśli mam więcej wolnego czasu.
8.Granice pracy – czasami trzeba powiedzieć „nie”.
9.Nastawienie pozytywne – mogę to zrobić.
Ćwiczenia fizyczne.
1.Zaczynaj stopniowo,10-15min,2x w tyg.,i stopniowo
wydłużaj czas.
2.Łatwiej się ćwiczy z kimś.
3.Weź lekcje u trenera – jak używać sprzęt,jakie ćwiczenia i
kiedy.
4.Notuj kiedy będziesz ćwiczyć – jest to bardzo ważne.
5.Zapytaj swojego lekarza o zakres ćwiczeń;np.ktoś ma
astmę,nadciśnienie itp..
6.Wybór : szybkie chodzenie,bieganie,jazda na
rowerze,pływanie,tenis,koszykówka,bieganie na nartach
itp..
Szkoła podstawowa – wiedza i praktyka.
1.Zachowania zdrowotne :
a)Właściwy czas snu
b)Mycie rąk
c)Zdrowe śniadanie i kanapka w szkole
d)Ćwiczenia fizyczne i aktywna zabawa
e)Zapinanie pasów i kask rowerowy
f)Identyfikacja miejsc bezpiecznych do zabawy
g)Szkodliwy efekt nikotyny,alkoholu i innych używek
i)Unikanie czynienia szkody sobie i innym
j)bezp.pływanie,łyżwiarstwo,wrotki,rower
k)Jak otrzymać pomoc od dorosłych
l)Co robić w stanie zagrożenia(999,998,997)
m)Przedmioty które są niebezpieczne –
noż,scyzoryk,śrubokręt np..Szwecja,zakaz
noszenia scyzoryków.
Czynniki mające wplyw na zdrowie :
1.pogoda-właściwy ubiór,osłona skóry przed
słońcem itp..
2.Używanie wspólnych grzebieni i szczotekmożliwość zakażenia się wszawicą
3.Wizyty u lekarza i dentysty, jak właściwie myć zęby
?
4.Media a zdrowie,pozytywny i negatywny
aspekt.TV,radio,komputery,gry wideo(np..morze
krwi)
Zachowania międzyludzkie :
1.Jak budować i utrzymywać przyjaźń ?
2.Jak unikać i rozwiązywać sytuacje
konfliktowe;informować dorosłych o
posiadaniu niebezpiecznych przedmiotów.
3.Rodzaje przemocy –
fizyczna,psychiczna,emocjonalna,seksualna
,jak unikać i jak szukać pomocy.
Szkoła średnia.
1.Edukacja zdrowotna :
a)Higiena osobista
b)Strategia pozbywania się stresu
c)Zmiany w okresie dojrzewania,rola hormonów(wzrost),
d)Leki bezrecepturowe
e)Myślenie krytyczne odnośnie badań naukowych i informacji
prozdrowotnych
f)Uzależnienia chemiczne,nałóg palenia tytoniu,picia alkoholu
i używania narkotyków i innych substancji
g)Jazda pod wpływem alkoholu
h)Choroby przenoszone drogą płciową(STD),
HIV/AIDS
i)Udzielanie pierwszej pomocy
j)Umiejętność odróżnienia produktów żywieniowych
– zdrowych
k)Związki negatywne i pozytywne pomiędzy
rówieśnikami
l)Praktyczne metody kontroli niepokoju i złości
m)Identyfikacja czynników stresujących i ich wpływ
na zdrowie
n)Wpływ rówieśników na decyzje
o)Typy zaburzeń w odżywianiu
- Bulimia
- Anoreksja
- Nadmierne łaknienie
p)Cykl życia człowieka – od urodzenia do
śmierci
q)Choroby przenoszące się od człowieka do
człowieka,choroby cywilizacyjne.
Czynniki wpływające na zdrowie :
1.Czynniki fizyczne i środowiskowe
np..klimat,ale również gangi młodzieżowe
2.Środowisko – emisja czynników
szkodliwych,jakość wody,odpady.
Szkoła wyższa.
1.Cele i zadania narodowego programu zdrowia –
jednostka indywidualna,rodzina,społeczeństwo.
2.Zależność pomiędzy budową człowieka a dietą i
ćwiczeniami fizycznymi.
3.Zależność pomiędzy odżywianiem,jakością życia a
chorobą.
4.Przekazywanie organów ciała – transplantacja.
5.Bezdomni.
6.Strategia zapobiegania samobójstwom – np..rola
rodziców,dziadków itp..
7.Oddziaływanie czynników stresujących – jak sobie z tym
poradzić,walka z niepokojem i depresją.
8.Zależność pomiędzy promocją zdrowia a zapobieganiem
chorobom.
9.Przebieg ciąży,porodu;opieka okołoporodowa,właściwe
odżywianie dziecka,karmienie piersią.
10.Zagrożenia środowiskowe – ołów,rtęć.
11.Zapobieganie i stosowne zachowanie w czasie
zamierzonego zranienia i przypadkowego.
12.Zaburzenia emocjonalne,fizyczne,seksualne(gwałt).
13.Opieka zdrowotna dla ludzi w różnym wieku – badania
przesiewowe,program szczepień ochronnych.
14.Opieka zrowotna:
- Medycyna zapobiegawcza
- Lecznictwo
- Rehabilitacja
- Opieka w nagłych przypadkach.
15.Różnica pomiędzy spotykaniem się a małżeństwem.
16.Szacunek do siebie,rodziny i innych.
17.Metody komunikacji :
- Bierna
- Agresywna
- zachowawcza
Całkowite unikanie seksu jest jedyną metodą
zapobiegającą w 100% ciąży,chorobom
przenoszonym drogą płciową i przenoszeniu
się wirusa HIV lub AIDS(Acquired Immune
Deficiency Syndrom).
Potrzebny jest olbrzymi wysiłek ludzi aby
dostęp do opieki zdrowotnej był jak
największy,szczególnie w krajach
rozwijających się.Można to częściowo
osiągnąć poprzez edukację.
Cel :dodać życia do lat – jakość życia.
dodać lat do życia – długość życia.
Chcemy żyć nie tylko dłużej ale i lepiej.
Relaks.
 Stres całkowicie jest nie do uniknięcia ale
niektóre nasze zachowania mogą
skutecznie z nim walczyć.
 1.Głębokie oddechy – regularne,wolne są
charakterystyczne dla medytacji,wysyłają
sygnał do mózgu o braku
niebezpieczeństwa,obniżają RR.
2.Urlop – wakacje.
 Zmiana miejsca pobytu,wyglądu otoczenia
uwalnia mózg od dotychczasowego
obciążenia,powoduje że ignorujemy pocztę
elektroniczną itp.,urlop aż w 82% poprawia
nasz nastrój
3.Zadbaj o przyjaciół.
 Izolacja naszego życia powoduje negatywne
psychologiczne skutki wywołane
stresem.Amerykanie mają po dwóch bliskich
sobie przyjaciół którym mogą powierzyć
swoje sekrety a 20 lat wstecz posiadali
trzech.
4.Ćwicz regularnie.
 Ćwiczenia „chronią”nasze serce,które w
pierwszej kolejności jest narażone na
stres.Dodatkowo,ćwiczenia fizyczne
pozwalają na szybką zmianę reakcji
mózgowej z jednej sytuacji na drugą.
5.Jedz dużo owoców i warzyw.
 Antyoksydanty i inne składniki utrzymują
niezbędną równowagę,zapobiegając
produkcji zwiększonej ilości czynników
mających wpływ na procesy zapalne.Białka
te w większej ilości powstają w wyniku
stresu.
6.Nie siedź długo wieczorem.
 Nieregularne chodzenie do łóżka,zbyt
późne,podnosi efekt stresu w naszym
ciele.Dochodzi do nierównowagi
metabolicznej a to z kolei zwiększa ryzyko
chorób serca.
7.Rób co lubisz.
 Jeśli lubisz to co robisz,drobne
niepowodzenia nie mają negatywnego
wpływu na nas,szczólnie odnosi się to do
naszej pracy.Ale jeśli masz z tym
problemy,znajdź jakieś hobby poza
pracą.Może to być zajęcie społeczne na
rzecz innych ludzi lub cokolwiek innego.
Choroby oczu,rozpowszechnienie i przypuszczenie.
Obecna sytuacja 2020
(w milionach)
Zaawansowana zm.
1,8
2,9
Pl.żół.związ.z wiekiem
Zaćma
2,2
3,3
Retinopatia cukrzyc.
4,1
7,2
Katarakta
20,5
30,1