Zakażenia szpitalne — regulacje prawne

Zakażenia szpitalne — regulacje
prawne
Na świecie zakażenia szpitalne są jedną z głównych przyczyn wysokiej
śmiertelności hospitalizowanych pacjentów. Wpływają one na rozwój wielu
negatywnych zjawisk, podnosząc zachorowalność, śmiertelność i koszty
leczenia. Do podstawowych obowiązków kierownictwa i personelu opieki
zdrowotnej należy dążenie do ograniczenia liczby zakażeń szpitalnych.
Zakażenie szpitalne (ang. nosocomial infection, hospital-acquired infection) to
każde zakażenie związane z pobytem w szpitalu lub innej jednostce opieki
zdrowotnej, które nie było w okresie wylęgania w momencie przyjęcia do zakładu
opieki zdrowotnej. Obejmuje ono, według definicji Światowej Organizacji Zdrowia
(WHO) zakażenia ujawniające się w trakcie pobytu w szpitalu, po wypisaniu ze
szpitala oraz zakażenie związane z pracą wykonywaną w tym zakładzie.
Zakażenie, które pojawiło się 48 godzinach od momentu przyjęcia pacjenta do
szpitala traktuje się jako zakażenie szpitalne.
Największy odsetek zakażeń szpitalnych odnotowano we
wschodniośródziemnomorskiej Azji, z przewagą rejonów europejskich (7,7%) i
wschodniego Pacyfiku (9%) [1]. Sytuacja epidemiologiczna w Polsce i na świecie
staje się coraz trudniejsza. Wzrasta zagrożenie nowymi i powracającymi
zakażeniami, przeciw którym nie ma skutecznych leków ani szczepionek. Dane
wskazują, że śmiertelność związana ze szpitalnymi pierwotnymi zakażeniami krwi
stanowi około 25%. Z powodu zakażenia szpitalnego czas hospitalizacji wydłuża
się do 5–10 dni.
W Polsce zagadnienia dotyczące zakażeń szpitalnych regulowane są przez kilka
ustaw, przede wszystkim przez ustawę z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu
oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. 2008 Nr 234 poz.
1570). Wśród innych obowiązujących ustaw dotyczących zakażeń szpitalnych
należy wymienić:
1. Regulacje dotyczące zespołu kontroli zakażeń:
— rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie kwalifikacji
członków zespołu kontroli zakażeń szpitalnych (Dz. U. 2010 Nr 108 poz. 706);
2. Regulacje dotyczące prewencji i zgłaszania zakażeń
— rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie rejestrów
zakażeń zakładowych oraz raportów o występowaniu tych zakażeń (Dz. U. 2005
Nr 54 poz. 484);
— rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie zakresu,
sposobu i częstotliwości prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji
działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych (Dz. U. 2010
Nr 100 poz. 646);
— rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie sposobu
dokumentowania realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i
chorób zakaźnych oraz warunków i okresu przechowywania tej dokumentacji (Dz.
U. 2010 Nr 100 poz. 645);
— rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 lipca 2010 r. w sprawie
szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz. U. 2010 Nr
139 poz. 940);
— ustawa z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. 2010 Nr 107
poz. 679).
Dzięki wprowadzeniu odpowiednich rozporządzeń pojawił się obowiązek
stosowania procedur prewencyjnych, monitorowania zakażeń szpitalnych oraz
kompleksowego nadzoru epidemiologicznego (badania epidemiologiczne,
monitorowanie zachorowalności i umieralności z powodu zakażeń, realizacja
profilaktyki).
Dokładnie ustalono także obowiązki kierowników zakładów opieki zdrowotnej oraz
pracowników medycznych w stosunku do działań zapobiegających szerzeniu się
zakażeń. Ponadto określono wzory raportów zakażeń i drobnoustrojów
alarmowych. Należą do nich: raport półroczny o zakażeniach szpitalnych i
drobnoustrojach alarmowych, raport roczny o zakażeniach szpitalnych i
drobnoustrojach alarmowych, raport o podejrzeniu ogniska epidemicznego oraz
raport o wygaszeniu ogniska epidemicznego.
Nowe, inwazyjne metody diagnostyczne uwypukliły problem zakażeń
szpitalnych, szerzących się często na drodze zaniechania podstawowych
wymogów higieny szpitalnej, nieprawidłowości przygotowania posiłków,
wadliwej sterylizacji czy nieodpowiedniego stosowania środków
dezynfekcyjnych. Problem zakażeń szpitalnych dotyka w Polsce średnio
10% chorych hospitalizowanych, co stanowi ilość dwukrotnie wyższą niż w
Stanach Zjednoczonych. Przestrzeganie zaleceń i stworzenie odpowiednich
warunków pozwoli na ograniczenie liczby zakażeń szpitalnych, jednakże
kluczowym elementem w drodze do celu jest wzrost świadomości istnienia
problemu oraz wiedza o przyczynach, etiologii i objawach klinicznych.
Zakażenia szpitalne mogą być bowiem świadectwem jakości usług
medycznych.
mgr Agnieszka Helis, diagnosta laboratoryjny
Piśmiennictwo:
WHO. Prevention of hospital-acquired infections, 2002.
Dz. U. 2008 Nr 234 poz. 1570
Dz. U. 2010 Nr 108 poz. 706
Dz. U. 2005 Nr 54 poz. 484
Dz. U. 2010 Nr 100 poz. 646
Dz. U. 2010 Nr 100 poz. 645
Dz. U. 2010 Nr 139 poz. 940
Dz. U. 2010 Nr 107 poz. 679
Odpowiednie rozporządzenia Ministra Zdrowia regulują sposób
zapobiegania i monitorowania zakażeń szpitalnych
Data publikacji: 19.10.2012r.