Hipoglikemia- definicja, przyczyny Obniżenie stężenia glukozy we krwi poniżej 2,2 mmol/l (50 - 60 mg%) nazywamy niedocukrzeniem krwi (hypoglycaemiae) lub triada Whipple’a : glikemia poniżej 2,5 mmol/l + objawy hipoglikemii + ustąpienie objawów po podaniu glukozy. Stan ten, któremu na ogół towarzyszą objawy kliniczne, występuje najczęściej w wyniku nadmiernej reakcji „insulinowej” na pierwotne podwyższenie stężenia glukozy we krwi (hipoglikemia reaktywna). Etiologia Hipoglikemia na czczo: Wyspiaka trzustki (insulinoma) Guzy pozatrzustkowe (np.. Rak wątroby) Paranowotworowe wydzielanie peptydu insulinopodobnego (b. rzadko) Niewydolność wątroby Mocznicę Niewydolność nadnerczy lub przysadki Przerost komórek B trzustki u dzieci (nesidioblastoza) (b. rzadko) Glikogenozy Tubulopatię powodującą glukozurię nerkową Hipoglikemia może wystąpić bezpośrednio po porodzie u dzieci matek chorych na cukrzycę Etiologia Hipoglikemia reaktywna (poposiłkowa): Wczesny okres cukrzycy Zaburzania opróżniania żołądka-> neuropatia ukł. Autonomicznego w przebiegu cukrzycy Zespół poresekcyjny Reaktywna hipoglikemia wywołana chwiejnością autonomiczną (wzmożone napięcie n błędnego) Defekty genetyczne Etiologia Hipoglikemia egzogenna: Przedawkowaniem insuliny lub pochodnych sulfonylomocznika Podaniem zbyt dużej dawki insuliny/ stosowanie leków bez wskazań lekarskich (tzw sztuczna hipoglikemia) Nadużywanie alkoholu szczególnie na czczo Interakcją leków przeciwcukrzycowych z innymi lekami( sulfonamidy, NLPZ, B-adrenolityki, inhibitory konwertazy angiotensyny) Przyczyny hipoglikemii u osób chorych na cukrzycę: Najczęściej: względne przedawkowanie insuliny lub pochodnych sulfonylomocznika Współdziałanie z innymi lekami obniżającymi glikemię Znaczny wysiłek fizyczny Spożycie alkoholu( hamowanie glukoneogenezy) Objawy 1 okres- Zaburzenia układu przywspółczulnego - - Znaczny głód Nudności, wymioty Osłabienie Objawy 2 okres- zaburzenia układu współczulnego - niepokój, poty Tachykardia, drżenie Rozszerzenie źrenic Wzrost napięcia mięśniowego Objawy 3 okres- zaburzenia O.U.N - Bóle głowy - Endokrynny zespół psychotyczny (depresja, rozdrażnienie, zaburzenia koncentracji, splątanie) - Drgawki - Zaburzenia koordynacji ruchowej - Senność, śpiączka - Zaburzenia oddychania i krążenia pochodzenia ośrodkowego Rozpoznanie: Pomiar stężenia glukozy w surowicy-> objawy hipoglikemii <2,8 mmol/l Po wykluczeniu cukrzycy- dalsza diagnostyka (stężenie glukozy, insuliny i peptydu C) -> pomiaru dokonuje się w trakcie występowania objawów hipoglikemii Iloraz insulinowo-glukozowy > 0,3 nieprawidłowy Rozpoznanie: Jeśli przyczyną hipoglikemii jest wytwarzanie endogenne-> stężenie insuliny i peptydu C równolegle wzrasta Przyczyna egzogenna-> stężenie peptydu C bardzo małe!! Bibliografia „Patofizjologia” pod redakcją S. Maślińskiego i J. Ryżewskiego „Medycyna wewnętrzna” Gerd Herold http://www.zdrowie.med.pl/cukrzyca/cukrzyca_6. html