Wszystek cukier zjadłam mamie..czyli o hipoglikemii Hipoglikemia często kojarzona jest z patologicznym głodzeniem się. Przyczyn takiego stanu może jednak być o wiele więcej. Od wielu lat prowadzone są badania patomechanizmu hipoglikemii i możliwości jej zapobiegania i leczenia. Kilka słów o hipoglikemii. Hipoglikemia to syndrom kliniczny wynikający ze zbyt niskiego poziomu glukozy we krwi. Czy hipoglikemia może być niebezpieczna? Zdecydowanie tak. Głównym niebezpieczeństwem wynikającym z hipoglikemii są zaburzenia związane z pracą mózgu, który wykorzystuje glukozę jako produkt energetyczny. W wyjątkowych przypadkach ‘paliwem energetycznym’ dla mózgu staja się ketony. Mózg człowieka nie posiada zdolności gromadzenia rezerw glukozy, której potrzebuje około 150 g/dobę. Obniżenie się poziomu glukozy poniżej dolnego progu od 2,8 do 2,5 mmol/l (od 50 do 45 ml/dl), może doprowadzić do zaburzeń podstawowych czynności mózgu. W przypadku powtarzających się hipoglikemii może nawet dojść do pojawienia się trwałych zmian w mózgu. Co więcej u osób cierpiących na najcięższą postać hipoglikemii diagnozuje się często śmierć milionów neuronów, upośledzenie ważnych partii mózgu, a także udar niedokrwienny mózgu i niedowłady. Wyróżnia się cztery stopnie hipoglikemii, w zależności od jej ciężkości. W sytuacji, gdy spada poziom glukozy, mózg niejako broni się wysyłając odpowiednie sygnały. Spada sekrecja insuliny, wzrasta wydzielanie hormonów antagonistycznych w stosunku do insuliny: glukagonu, kortyzolu, katecholamin i hormonu wzrostu. Uruchomione zostają wątrobowe zapasy glukozy (magazynowanej w postaci glikogenu). Ponadto organizm wysyła sygnały o spadającym poziomie cukru takie jak symptomy adrenergiczne (przy poziomie około 60 mg/dl), objawiające się nerwowością, poceniem się, intensywnym głodem, słabością. Jest to niedocukrzenie średniego stopnia, którego mogą doświadczyć cukrzycy i osoby poszczące. Jeżeli odpowiedź na działanie hormonów jest niedostateczna poziom glukozy dalej spada i przy wartości około 50 mg/dl pojawiają się objawy neuroglikopeniczne takie jak upośledzenie koncentracji, splątanie, trudności w mówieniu, zmiany w zachowaniu, senność przechodząca w śpiączkę, drgawki, podwójne widzenie, niedowład. Dalszy spadek poziomu glukozy do 35 mg/dl prowadzi do rozwoju śpiączki hipoglikemicznej, mogącej doprowadzić do zgonu. Jak pomóc? Liczy się przede wszystkim szybka reakcja prowadząca do podniesienia drastycznie niskiego poziomu cukru. W tym celu stosuje się pożywienie lub napoje o wysokiej zawartości cukru (szklanka soku owocowego zawierającego cukier, kostki cukru, czekolada, ciastka, tabletki z glukozą lub żel dekstrozowy) i leki (zastrzyki z glukagonem). W celu ustabilizowania poziomu cukru należy następnie spożyć dłużej działający produkt węglowodanowy (przykładowo banan, kanapka). W dalszej perspektywie należy zidentyfikować przyczynę hipoglikemii i ustalić właściwy sposób leczenia. Jakie są przyczyny hipoglikemii? Epizody hipoglikemiczne są często związane z cukrzycą (zwykle z typem pierwszym), niemniej jednak spotyka się one u osób niebędących cukrzykami. Wśród innych przyczyn wymienia się: – choroby wątroby – choroby nerek – choroby układu hormonalnego – obecność zaawansowanego guza w organizmie (insulinoma) – spożycie dużych ilości alkoholu – po spożyciu niektórych leków antymalarycznych (chinina), na chorobe reumatyczną (salicylany) czy leków hipotensyjnych (propranolol) – duże zużycie glukozy podczas wysiłku fizycznego, głodówki, wyczerpujące diety odchudzające, biegunki, wymioty [1] Przyczyna rzadkiej, zagrażającej życiu hipoglikemii odkryta! Naukowcy z Uniwersytetu w Cambridge wraz ze wsparciem ze strony Wellcome Trust, Medical Research Council i NIHR Cambridge Biomedical Research Centre zidentyfikowali przyczynę ciężkiej hipoglikemii. Okazuje się, że w 1 przypadku na 100 000 urodzeń obserwuje się występowanie defektu genetycznego, prowadzącego do ciężkiego typu hipoglikemii z niewykrywalnym poziomem insuliny we krwi. Ten typ niedocukrzenia leczy się głównie poprzez wszczepienie urządzenia pozwalającego na karmienie, co zapobiega niebezpiecznym spadkom glukozy podczas snu. Badaniu zostało poddanych troje dzieci, cierpiących na ten rzadki defekt genetyczny. Analiza kodu genetycznego pozwoliła na identyfikację przyczyny takiego stanu. Odnotowano u nich pojedynczą zmianę w genie kinazy AKT2 (p.Glu17Lys), polegającą na bezustannej częściowej aktywności genu, nawet podczas poszczenia. AKT2 pełni kluczową rolę w przekazywaniu sygnału insulinowego do tkanek. Jego ‘wyłączenie’ jest ważne dla przekształcenie wątrobowego glikogenu w glukozę. Wyniki badań jasno wskazują na przyszłościową drogę rozwoju nowych środków farmaceutycznych, które służyłyby do leczenia tego typu hipoglikemii. W chwili obecnej trwają zaawansowane badania kliniczne nad lekami blokującymi molekułę często aktywowaną w nowotworach – AKT1, blisko spokrewnioną z AKT2. Naukowcy przypuszczają, że leki te mogą także działać inhibicyjnie na AKT2. Ustalenie tego wymaga dalszych badań [2]. Odkryto przyczynę rzadkiej, zagrażającej życiu hipoglikemii Podobnie jak gorączka, tak i hipoglikemia nie jest sama w sobie chorobą. Jest to jedynie wskaźnik pewnych nieprawidłowości zachodzących w organizmie. Należy jednak pamiętać, że chociaż ciężka hipoglikemia jest niebezpieczna, stwarzając duże ryzyko dla zdrowia i życia człowieka, to powtarzające się epizody hipoglikemiczne nie pozostają bez wpływu na funkcjonowanie naszego organizmu. Data publikacji: 19.03.2012r.