Hipoglikemia Wprowadzenie Hipoglikemia to zjawisko polegające

Hipoglikemia
Wprowadzenie
Hipoglikemia to zjawisko polegające na zbyt niskim poziomie cukru (glukozy) we
krwi. Zwykle występuje u chorych na cukrzycę typu I.
Niski poziom glukozy we krwi jest niebezpieczny, ponieważ mózg jest całkowicie
uzależniony od stałej dostawy glukozy jako jedynego źródła energii.
Hipoglikemia występuje głównie u osób chorych na cukrzyce, które przyjęły zbyt
dużą dawkę leku na cukrzycę, opuściły posiłek lub piły alkohol na pusty żołądek.
Atak hipoglikemii może prowadzić do utraty przytomności, podczas której brak
tlenu może spowodować uszkodzenie mózgu. Na szczęście u większości osób
pojawiają się sygnały ostrzegające o zbyt niskim poziomie glukozy we krwi, co daje
im czas na spożycie produktów bogatych w węglowodany.
Objawy
Do objawów hipoglikemii mogą należeć ból głowy, zaburzenia stanu umysłowego
(w tym np. zachowania agresywne), zamazana mowa, nienormalne zachowania,
utrata pamięci, otępienie, podwójne widzenie, tymczasowy paraliż i napady
drgawek.
Podczas hipoglikemii mogą także wystąpić drżenie ciała, osłabienie i palpitacje
serca oraz nadmierne wydzielanie potu.
Czasem chory może zachowywać się w sposób nieracjonalny i zaburzony, co
można pomylić ze stanem upojenia alkoholowego.
Przyczyny
Hipoglikemię powoduje niski poziom glukozy we krwi.
W przypadku osób cierpiących na cukrzycę typu II utrzymanie prawidłowego
poziomu glukozy we krwi polega na zachowaniu równowagi między ilością
wstrzykniętej insuliny a ilością spożytego jedzenia.
Większość osób chorych na cukrzycę typu II kontroluje chorobę, dbając o właściwą
dietę; niektórzy jednak przyjmują także insulinę i są zagrożeni atakiem
hipoglikemii.
W rzadkich przypadkach hipoglikemia może towarzyszyć chorobom wątroby, nerek
lub układu hormonalnego. Inną przyczyną może być obecność zaawansowanego
guza w innym miejscu organizmu.
Page 1 of 3
Hypoglycaemia | Polish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Stwierdzono, że hipoglikemia występuje po wypiciu dużych ilości alkoholu. Może
także pojawić się u osób przyjmujących określone leki, np. chininę (lek na malarię),
salicylany (lek na chorobę reumatyczną) i propranolol (lek obniżający ciśnienie).
Diagnoza
Atak hipoglikemii można pomylić z hiperglikemią, czyli zbyt wysokim poziomem
cukru we krwi. W razie wątpliwości należy podać choremu produkt zawierający
cukier, np. czekoladę lub szklankę soku owocowego. Jeśli chory jest w pełni
przytomny, na pewno mu to nie zaszkodzi.
Należy zwracać uwagę na wczesne znaki ostrzegawcze. Należą do nich
zaburzenia równowagi, potliwość, uczucie głodu, drżenie warg, bladość twarzy,
palpitacje serca (nieregularny lub przyspieszony rytm pracy serca) oraz uczucie
dezorientacji i irytacji.
Poziom cukru we krwi może zostać sprawdzony przez lekarza ogólnego, który
pobierze próbkę krwi do badania.
Leczenie
Ataki hipoglikemii rzadko zdarzają się u chorych na cukrzycę typu II, ponieważ
kontrolują oni chorobę za pomocą diety.
Bezpośrednim sposobem leczenia ataku hipoglikemii jest spożycie pokarmu lub
napoju zawierającego cukier. Najlepsze są na przykład: szklanka soku owocowego
zawierającego cukier, kostki cukru, czekolada, ciastka, garść cukierków, tabletki z
glukozą lub żel dekstrozowy.
Zjedzenie czegoś słodkiego powoduje uwolnienie cukru do krwioobiegu, co szybko
przywróci odpowiedni poziom cukru we krwi. W momencie, kiedy poziom cukru
zaczyna wracać do normalnego, należy jednak zjeść dłużej działający (dłużej
przyswajalny) produkt węglowodanowy, np. banana lub kanapkę, aby
ustabilizować poziom cukru we krwi.
Osoby chore na cukrzycę typu I powinny zawsze mieć przy sobie żel glukozowy
lub coś słodkiego do jedzenia. U cierpiących na cukrzycę typu I ataki hipoglikemii
występują częściej, niż u chorujących na cukrzycę typu II.
W nagłej sytuacji, zwłaszcza jeśli chory jest nieprzytomny, można także
zastosować zastrzyki hormonu o nazwie glukagon.
Zapobieganie
Najbezpieczniejszym sposobem uniknięcia ataku hipoglikemii jest regularne
kontrolowanie poziomu cukru we krwi i umiejętność rozpoznawania wczesnych
objawów.
Page 2 of 3
Hypoglycaemia | Polish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Pamiętaj o regularnym jedzeniu i niepomijaniu posiłków. Unikaj także picia dużych
ilości alkoholu, ponieważ może to obniżyć poziom glukozy.
Rodzice dzieci chorych na cukrzycę typu I zwykle szybko rozpoznają objawy
hipoglikemii. Jeśli dzieci przebywają same, należy jednak pamiętać, aby zawsze
miały przy sobie kartonik soku owocowego z cukrem lub czekoladę, na wypadek
gdyby poczuły pierwsze objawy hipoglikemii.
Zaleca się, aby osoby chore na cukrzycę nosiły przy sobie identyfikator
informujący o chorobie, dzięki czemu będzie im można szybko i skutecznie pomóc.
Powikłania
Sam atak hipoglikemii nie jest zwykle groźny dla organizmu; niebezpieczna jest
jednak utrata przytomności — ze względu na ryzyko udławienia się. Dlatego
ważne jest, aby zatrzymać atak za pomocą cukru, kiedy tylko pojawiają się
pierwsze objawy — każda zwłoka może zwiększyć ryzyko utraty przytomności.
W nagłej sytuacji utraty przytomności wskutek ataku hipoglikemii można podać
choremu zastrzyk hormonu o nazwie glukagon. Najlepiej, aby zrobiła to bliska
osoba, która wie, jak należy wykonać zastrzyk, albo osoba o kwalifikacjach
medycznych.
Alkohol może wpływać na zdolność organizmu do uwalniania glukozy. Chorym na
cukrzycę typu I zaleca się, aby nie piły więcej niż 2−3 jednostki alkoholu dziennie i
jadły coś po wypiciu alkoholu.
Poufna usługa tłumaczenia
NHS Direct może zapewnić poufne usługi tłumaczy wielu języków w ciągu paru
minut od wizyty pacjenta.
Wystarczy wykonać 3 proste kroki:
Krok 1 — Zadzwonić na numer NHS Direct, 0845 4647.
Krok 2 — Kiedy rozmowa zostanie odebrana, powiedzieć po angielsku,
jakiego języka chce się używać. Poczekać przy telefonie na połączenie z
tłumaczem, który pomoże NHS Direct w podaniu niezbędnych informacji i
porad medycznych.
Krok 3 — Można także poprosić osobę spokrewnioną lub znajomą
o przeprowadzenie rozmowy w imieniu pacjenta. Przed objaśnieniem
powodu rozmowy należy poczekać na połączenie z tłumaczem.
Page 3 of 3
Hypoglycaemia | Polish | Translated 04/08
© Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008