klasa V

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z HISTORII
DLA KLASY V.
Ocena dopuszczająca.
Działy
Wiadomości, umiejętności
Potrafi narysować linię chronologiczną
zaznaczyć na niej podane daty.
Życie społeczeństw w starożytności.
Bogowie i ludzie.
i
Potrafi umieścić na linii chronologicznej
wydarzenia z czasów p.n.e. i n.e.
Dziedzictwo starożytności.
Umieć określić wiek podanego wydarzenia.
Rozumieć pojęcia: linia chronologiczna, wiek.
Potrafi pokazać na mapie historycznej: państwa:
Egipt, Palestyna; rzeki: Nil: morza: Morze
Śródziemne: Miasta: Jerozolima.
Rozumieć
pojęcia:
starożytność,
wielobóstwo, jedynobóstwo, Biblia.
faraon,
Rozpoznaje
na
ilustracjach
budowle
starożytnego Egiptu (piramidy, świątynie).
Potrafi pokazać na mapie historycznej Grecję,
Pamięta nazwy geograficzne i wskazać na mapie
miasta: Ateny, Olimpia: morza: Morze
Śródziemne: góry: Olimp
Zna imiona najważniejszych bogów: Zeus, Hades,
Posejdon,
Rozumieć pojęcie: mit.
Potrafi umieścić na linii chronologicznej datę
narodzin Chrystusa
Wskazać na mapie starożytną Italię i Rzym
Zna
imiona
postaci
mitologicznych
i
historycznych: Romulus, Juliusz Cezar, Chrystus
Rozumieć pojęcia (objaśniając je): imperium,
1
niewolnik, cesarz,
Wie że Rzym uważany był za stolicę świata
starożytnego
Kojarzy nauczanie Jezusa Chrystusa z początkiem
chrześcijaństwa,
Potrafi opisać los niewolnika
Wskazuje starożytne
politycznych.
korzenie
systemów
Wskazuje Ateny jako kolebkę demokracji.
Wskazuje na pochodzenie kultury europejskiej z
Grecji i Rzymu.
Potrafi zaznaczyć na linii chronologicznej daty:
chrztu Polski, zjazdu gnieźnieńskiego, koronacji
Bolesława Chrobrego
Wizerunek średniowiecznej Europy.
W kręgu władców Polski
Życie społeczeństwa średniowiecznego.
Wskazać na mapie: siedziby plemion Polan i
Wiślan, obszar państwa Mieszka I, grody:
Gniezno, Poznań, Kraków
Dziedzictwo średniowiecza.
Zna imiona historycznych władców państwa
polskiego, nazwę dynastii: Piastowie, imiona
świętych: Wojciech, Stanisław
Rozumieć pojęcia (objaśniając je): koronacja,
królestwo, książę, dynastia, gród, rycerz,
duchowny, zakonnik,
Wie o przynależności plemion polskich do
rodziny Słowian,
Kojarzy panowanie Mieszka I z chrystianizacją
kraju,
Umieć wyjaśnić pochodzenie nazwy Polska.
Umieścić na linii chronologicznej daty: wydania
statutu Bolesława Krzywoustego, sprowadzenia
Krzyżaków do Polski,
Rozumieć pojęcia: testament, dzielnica, podział
dzielnicowy, mieszczanie, rynek, zamek, osada,
2
Potrafi opowiedzieć o obyczajach rycerskich
Potrafi umieścić na linii chronologicznej
wydarzenia: koronacja W. Łokietka, założenie
Akademii Krakowskiej, koniec panowania
Piastów.
Potrafi wskazać na mapie: dzielnice: Małopolska,
Wielkopolska, Pomorze Gdańskie
Rozumieć pojęcia: monarchia, zjednoczenie
kraju.
3
Ocena dostateczna:
Uczeń spełnia wymagania określone na ocenę dopuszczającą i ponadto:
Działy
Wiadomości, umiejętności
Uczeń umieć określać wydarzenia w kategorii
wcześniejsze późniejsze.
Życie społeczeństw w starożytności.
Bogowie i ludzie.
Potrafi nazwać kontynent i wskazać na mapie
historycznej położenie geograficzne Egiptu oraz
Palestyny
Dziedzictwo starożytności.
Zna imiona postaci historycznych i biblijnych
(Jahwe, Mojżesz),
Rozumieć pojęcia: państwo, papirus, despota,
mumia, prorok,
Wyjaśnia przeznaczenie
świątynia),
budowli
(piramida,
Określa położenie geograficzne Grecji na mapie
historycznej,
Pamięta imiona postaci historycznych i
mitologicznych:
Aleksander
Macedoński,
Prometeusz, Dedal i Ikar, Herakles
Wie jakimi dziedzinami opiekowali się bogowie:
Zeus, Hera, Posejdon, Atena, Apollo, Hades,
Afrodyta
Rozumieć pojęcia: państwo-miasto, pięciobój,
tragedia, komedia
Wymienia dyscypliny olimpijskie,
Wymienia style architektury greckiej,
Wymienia dzieła Homera i określić ich tematykę
Poznaje pismo obrazkowe na ilustracjach.
Potrafi umieścić na linii chronologicznej daty:
753 r. p.n.e. 476 r. p.n.e. ,
4
Wskazuje
rzymskiego
na
mapie
granice
imperium
Pamięta nazwy geograficzne (wskazując na
mapie): Tybr, Sycylia, Płw.Apeniński, Roma
Zna
imiona
postaci
historycznych
i
mitologicznych: Spartakus, Romulus i Remus,
Mars
Rozumie pojęcie (objaśniając je): legiony,
Wskazuje
przyczyny
starożytności,
niewolnictwa
w
Wymienia
najważniejsze
osiągnięcia
cywilizacyjne Rzymian (technika, budownictwo,
prawo),
Wymienia
chrześcijańskiej
główne
założenia
religii
Zna pojecie demokracji.
Wskazuje
na mapie:
siedziby poznanych
plemion polskich, sąsiadów Polski,w X w. grody:
Kalisz, Kołobrzeg, Gdańsk, Wrocław, rzeki: Wisła,
Odra, krainy geograficzne: Wielkopolska,
Małopolska, Pomorze Zachodnie, Pomorze
Gdańskie,
Wizerunek średniowiecznej Europy.
W kręgu władców Polski
Życie społeczeństwa średniowiecznego.
Dziedzictwo średniowiecza.
Zna imiona postaci historycznych: Otton III, Gall
Anonim,
Rozumie pojęcia (objaśniając je): chrystianizacja,
misja, metropolia, biskupstwo, arcybiskupstwo,
danina, możni, drużyna, styl romański,
średniowiecze,
Wymienia koronowanych władców z dynastii
piastowskiej,
Określa
pozycję Gniezna
wczesnopiastowskim,
Wymienia
5
w
porządku
w
państwie
chronologicznym
poznanych władców z dynastii Piastów,
Określa charakter wierzeń Słowian,
Zna największe dokonania polityczne: Mieszka I,
Bolesława Chrobrego, Bolesława Śmiałego,
Bolesława Krzywoustego,
Wymienia
podstawowe
romańskiego.
cechy
stylu
Kojarzy rozbicie dzielnicowe z postacią B.
Krzywoustego, sprowadzenie Krzyżaków z
postacią Konrada Mazowieckiego
Wskazuje na mapie: dzielnicę
dzielnice
dziedziczne
synów
Krzywoustego,
senioralną,
Bolesława
Rozumie pojęcia: statut, cech, mistrz krzyżacki,
Zna przyczyny wydania statutu przez Bolesława
Krzywoustego, sprowadzenia Krzyżaków do
Polski,
Wykazuje łupieżczy charakter wypraw tatarskich
na Polskę.
Wskazuje na mapie: miejsca ważnych wydarzeń:
Płowce, Kalisz, twierdzę Malbork, terytorium
państwa polskiego za Wł. Łokietka i za K.
Wielkiego i Jagiellonów.
6
Ocena dobra.
Uczeń spełnia wymagania określone na oceny niższe i ponadto:
Działy
Wiadomości, umiejętności ucznia
Oblicza na wybranych przykładach, ile lat
upłynęło od wskazania wydarzenia p.n.e. do
czasów współczesnych (w przybliżeniu)
Życie społeczeństw w starożytności.
Bogowie i ludzie.
Dziedzictwo starożytności.
Przyporządkowuje wydarzenie do połowy wieku
(pierwsza połowa, druga)
Określa położenie Egiptu i Palestyny,
Zna imiona postaci: Re, Dawid Salomon,
Rozumie pojęcia: sarkofag, sfinks, hieroglify,
balsamowanie,
monarchia
despotyczna,
Dekalog, Stary Testament,
Wyjaśnia
związek
między
warunkami
naturalnymi a zajęciami i życiem ludności (Egipt,
Palestyna),
Odczytuje
informacje
z
ikonograficznego w podręczniku
materiału
Potrafi zaznaczyć na linii chronologicznej czas
powstania poznanych państw (Egipt, Palestyna,
Grecja). -zapamiętać i pokazać na mapie: Morze
Jońskie, Morze Egejskie, Macedonia, Sparta, Azja
Mniejsza, Troja
Zna
imiona
postaci
historycznych
i
mitologicznych: Dionizos, bohaterów wojny
trojańskiej: Achilles, Hektor, Parys
Wymienia
greckich
antropomorficzne
cechy
bogów
Wymienia zadania zgromadzenia ludowego w
Atenach
Wymienia , jakie skarby kultury znajdują się na
Akropolu
Wyjaśnia
7
symbolikę mitów: o Prometeuszu,
Heraklesie, Dedal i Ikar
Rozpoznaje na materiale ikonograficznym style
architektury greckiej
Potrafi opisać na podstawie ilustracji wygląd
teatru greckiego.
Potrafi odczytać z mapy historycznej nazwy
mieszkańców starożytnej Italii,
Na podstawie mapy określić terytorium
cesarstwa zachodnio-rzymskiego i wschodniorzymskiego,
Zna imiona postaci historycznych: Oktawian,
August, Attyla, Konstantyn Wielki,
Rozumie pojęcia: romanizacja, prawo rzymskie,
kodeks,
Zna zadania urzędników rzymskich: konsula,
trybuna ludowego, senatu,
Wyjaśnia przyczyny
Spartakusa,
wybuchu
powstania
Wskazuje
na
czym
polegał
chrześcijaństwa z judaizmem
związek
Potrafi zaznacz na linii chronologicznej daty:
pokoju w Budziszynie, obrony Głogowa
Wizerunek średniowiecznej Europy.
W kręgu władców Polski
Wskazuje na mapie: Łużyce, Milsko, Miśnię,
Grody Czerwieńskie, Ruś Kijowska, grody:
Niemcza, Budziszyn, Głogów
Życie społeczeństwa średniowiecznego.
Dziedzictwo średniowiecza.
Zna legendarny rodowód Piastów,
Zna oznaki władzy królewskiej.
Rozumie pojęcia (objaśniając je): włócznia św.
Maurycego, rada książęca, wojowie, wojewoda,
roczniki,
Wyjaśnia jakie okoliczności skłoniły Mieszka I do
przyjęcia chrztu,
Ukazuje skutki zjazdu gnieźnieńskiego,
8
Rozpoznaje
na konkretnych przykładach
najważniejsze cechy stylu romańskiego.
Pamięta imiona książąt dzielnicowych, synów
Bolesława Krzywoustego,
Rozumie pojęcia: zakon rycerski, trójpolówka,
lokacja miast, dziesięcina, patrycjat, pospólstwo,
plebs,
Określa charakter dzielnicy senioralnej-wyjaśnić,
dlaczego
państwo
krzyżackie
stanowiło
zagrożenie dla Polski,
Wyjaśnia przyczyny upadku zasady senioratu.
Potrafi umieścić na linii chronologicznej
wydarzenia: -śmierć W. Łokietka, koronacja
Kazimierza Wielkiego,
Wskazuje na mapie straty i nabytki terytorialne
za ostatnich Piastów (Pomorze Gdańskie, Śląsk,
Kujawy, Ruś Czerwona),
Rozumie pojęcia: szlachta, przywileje, herb,
rektor, uniwersytet
9
Ocena bardzo dobra.
Uczeń spełnia wymagania określone na oceny niższe i ponadto:
Dział
Wiadomości, umiejętności
Życie społeczeństw w starożytności.
Rozumie umowności rachuby czasu
Bogowie i ludzie.
Podaje przykłady innych sposobów mierzenia
czasu
Dziedzictwo starożytności.
Umie
zlokalizować państwa Starożytnego
Wschodu na mapie,porównać terytorium i
granice państw starożytnych ze współczesnymi,
Wskazuje różnice i podobieństwa między religią
żydowską a egipską,
Wykazuje wpływ kultury starożytnego Wschodu
na współczesność,
Wyjaśnia dlaczego niektóre nauki rozwinęły się
właśnie w Egipcie,
Wyjaśnia przyczyny istnienia nieograniczonej
władzy faraona,
Zna funkcje i rozumieć hierarchiczny układ
społeczeństwa egipskiego.
Potrafi odczytać z mapy przebieg podbojów
Aleksandra Macedońskiego,
Porównuje warunki naturalne i zajęcia ludności
w Grecji oraz Egipcie,
Porównuje wierzenia Egipcjan i Greków,
Porównuje teatr grecki ze współczesnym,
Porównuje igrzyska sportowe starożytności ze
współczesnymi olimpiadami,
Ocenia Aleksandra Macedońskiego jako wodza i
polityka,
10
Określa
wpływ
współczesność,
kultury
greckiej
na
Porównuje style w architekturze greckiej
Porównuje sposób sprawowania władzy w
Atenach z rządami w Egipcie,
Wskazuje
powiązania między uprawianiem
sportu a wierzeniami religijnymi Greków,
Określa
skutki
Macedońskiego.
podbojów
Aleksandra
Odczytuje ze współczesnej mapy geograficznej
kraje, które wchodziły w skład imperium
rzymskiego,
Wyjaśnia rzymską zasadę dziel i rządź wobec
ludów podbitych,
Wyjaśnia dlaczego kultura rzymska oddziaływała
na ówczesny świat
Porównuje
chrześcijaństwo z wierzeniami
Greków i Rzymian
Wskazuje
wpływ dorobku
współczesną cywilizację,
Rzymian
na
Wykazuje wyższość organizacji armii rzymskiej
nad wojskami innych państwa,
Wymienia etapy podbojów rzymskich.
Wizerunek średniowiecznej Europy.
W kręgu władców Polski
Życie społeczeństwa średniowiecznego.
Dziedzictwo średniowiecza.
Porównuje
Słowian,
poznane
religie
z
wierzeniami
Wskazuje
na mapie: terytorium monarchii
Bolesława Chrobrego,
Podaje przyczyny wojen polsko- niemieckich od
Mieszka I do Bolesława Krzywoustego,
Wyjaśnia
pogański
obyczajów ludowych,
rodowód
niektórych
Wskazuje przyczyny zjednoczenia ziem polskich
przez Polan,
11
Ocenia decyzję o chrystianizacji kraju z punktu
widzenia interesów państwa,
Wymienia przykłady budownictwa romańskiego,
Wyjaśnia
genezę
podstawie legend,
państwa
polskiego
na
Przedstawia
zmiany terytorialne państwa
polskiego na konkretnych przykładach.
Wyjaśnia na czym polegało znaczenie Krakowa w
okresie rozbicia dzielnicowego,
Wykazuje
rolę W. Łokietka w procesie
zjednoczenia kraju.
Określa sytuację polityczną ziem, które nie
zostały zjednoczone
Wykazuje jakimi sposobami W. Łokietek i K.
Wielki próbowali odzyskać Pomorze Gdańskie.
Wskazuje sojuszników i wrogów w polityce
zagranicznej ostatnich Piastów.
Wyjaśnia dlaczego Kazimierz Wielki wiele uwagi
poświęcał sprawom wewnętrznym państwa
Wskazuje na korzyści
Kazimierza Wielkiego
płynące
z
polityki
Ocenia postępowanie Krzyżaków wobec Polski,
Porównuje
sposoby
walki
rycerstwa
europejskiego ze sztuką wojenną Mongołów.
Ocena celująca.
Uczeń wiedzą i umiejętnościami wykracza poza wymagania przewidziane programem. Bierze udział w
konkursach przedmiotowych.
12