PRZEDMIOT PRAW RZECZOWYCH pojęcie rzeczy i mienia nieruchomości i rzeczy ruchome rzeczy oznaczone co do gatunku i co do tożsamości części składowe rzeczy przynależności CHARAKTER PRAW RZECZOWYCH - prawa bezwzględne skuteczne erga omnes tzn. względem wszelkich osób - prawa względne skuteczne jedynie wobec oznaczonej osoby PODZIAŁ PRAW RZECZOWYCH prawo własności użytkowanie wieczyste ograniczone prawa rzeczowe - UŻYTKOWANIE SŁUŻEBNOŚĆ SPÓŁDZIELCZE WŁASNOŚĆIOWE PRAWO DO LOKALU ZASTAW HIPOTEKA PODZIAŁ PRAW RZECZOWYCH samodzielne związane akcesoryjne zasada numerus clausus praw rzeczowych jawność praw rzeczowych WSPÓŁCZESNA STRATYFIKACJA WŁASNOŚCI prywatna państwowa - Skarbu Państwa - państwowych osób prawnych - własność rolna Skarbu Państwa (ANR) samorządowa osobista PRAWO WŁASNOŚCI podmiotowo uniwersalne bezterminowe bezwzględne – skuteczne erga omnes Triada uprawnień - ius possidendi - ius utendi, fruendi, abutendi - ius disponendi PRAWO WŁASNOŚCI - UPRAWNIENIA posiadanie rzeczy korzystanie z rzeczy - używanie rzeczy - pobieranie pożytków z rzeczy - pobieranie innych dochodów z rzeczy zużycie i przetworzenie rzeczy rozporządzanie rzeczą Nabycie własności pierwotne i pochodne na mocy umowy przeniesienia własności z mocy samego prawa z mocy orzeczenia sądowego Przesłanki zasiedzenia posiadanie samoistne ciągłość posiadania upływ terminu zasiedzenia dobra wiara posiadacza OCHRONA WŁASNOŚCI roszczenie windykacyjne roszczenie negatoryjne roszczenia uzupełniające roszczenia związane ze z wzniesieniem budowli na cudzym gruncie KSIĘGI WIECZYSTE CHARAKTER WPISÓW: WPIS KONSTYTUTYWNY WPIS DEKLARATORYJNY ----- ZASADA JAWNOŚCI KSIĄG WIECZYSTYCH DOMNIEMANIE ZGODNOŚCI WPISU Z RZECZYWISTYM STANEM PRAWNYM RĘKOJMIA WIARY PUBLICZNEJ OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE UŻYTKOWANIE SŁUŻEBNOŚĆ SPÓŁDZIELCZE WŁASNOŚĆIOWE PRAWO DO LOKALU ZASTAW HIPOTEKA OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE SAMOISTNE UŻYTKOWANIE SŁUŻEBNOŚĆ SPÓŁDZIELCZE WŁASNOŚĆIOWE PRAWO DO LOKALU AKCESORYJNE ZASTAW HIPOTEKA POWSTANIE OGRANICZONYCH PRAW RZECZOWYCH UMOWNE USTANOWIENIE PRAWA Z MOCY SAMEGO PRAWA NA MOCY ORZECZENIA SĄDOWEGO NA MOCY DECYZJI ADMINISTRAYCJNEJ WYGAŚNIĘCIE OGRANICZONYCH PRAW RZECZOWYCH ZRZECZENIE SIĘ PRAWA KONFUZJA INNE ŹRÓDŁA - UPŁYW TERMINU - ŚMIERĆ UPRAWIONEGO - NA SKUTEK NIEWYKONYWANIA 1. UŻYTKOWANIE PRZEDMIOT - RZECZY (niezbywalne, oznaczone co do tożsamości) - PRAWA TREŚĆ - UŻYWANIE - POBIERANIE POŻYTKÓW (zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki art. 256 KC) --- UŻYTKOWANIE PRZEZ OSOBY FIZYCZNE --- UŻYTKOWANIE PRZEZ ROLNICZE SPÓŁDZIELNIE PRODUKCYJNE 2. SŁUŻEBNOŚĆI GRUNTOWE OSOBISTE SŁUŻEBNOŚĆ PRZESYŁU SŁUŻEBNOŚĆ JEST OBCIĄŻENIEM CUDZEJ NIERUCHOMOŚCI MAJĄCYM NA CELU ZWIĘKSZENIE UŻYTECZNOŚCI INNEJ NIERUCHOMOŚCI ALBO ZASPOKOJENIE POTRZEB OZNACZONEGO PODMIOTU SŁUŻEBNOŚĆI BIERNE POLEGAJĄ NA OBCIĄŻENIU NIERUCHOMOŚCI PRAWEM, KTÓREGO TREŚĆ POLEGA NA TYM, ŻE WŁAŚCICIEL NIERUCHOMOŚCI OBCIĄŻONEJ ZOSTAJE OGRANICZONY W MOŻNOŚCI DOKONYWANIA W STOSUKNU DO NIEJ OKREŚLONYCH DZIAŁAŃ CZYNNE POLEGAJĄ NA TYM, ŻE WŁAŚCICIEL NIERUCHOMOŚCI WŁADNĄCEJ MOŻE KORZYSTAĆ Z NIERUCHOMOŚĆI OBCIĄŻONEJ W OZNACZONYM ZAKRESIE --USTANOWIENIE SŁUŻEBNOŚCI DROGI KONIECZNEJ --SŁUŻEBNOŚĆ PRZESYŁU 3. SPÓŁDZIELCZE WŁASNOŚCIOWE PRAWO DO LOKALU ustanowienie jedynie na rzecz członka spółdzielni umowa o budowę lokalu umowa o ustanowienie prawa (forma pisemna pod rygorem nieważności) wniesienie wkładu budowlanego 4. ZASTAW ZABEZEPIECZENIA RZECZOWE PRZEWŁASZCZENIE NA ZABEZPIECZENIE ZASTRZEŻENIE WŁASNOŚCI RZECZY SPRZEDANEJ ZASTAW HIPOTEKA PRAWO ZATRZYMANIA KAUCJA BLOKADA ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy. 4. ZASTAW POWSTANIE umowa między właścicielem a wierzycielem wydanie rzeczy - ZASTAW REJESTROWY - ZASTAW SKARBOWY - ZASTAW USTAWOWY PRZEDMIOT RZECZY OZNACZONE CO DO TOŻSAMOŚCI RZECZY OZNACZONE CO DO GATUNKU ZBIÓR RECZY RUCHOMYCH LUB PRAW STANOWIĄCY CAŁOŚĆ GOSPODARCZĄ WIERZYTELNOŚCI PRAWA NA DOBRACH NIEMATERIALNYCH PRAWA Z PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH PRAWA Z NIEBĘDĄCYCH PAPIERAMI WARTOŚCIOWYMI INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH 4. ZASTAW ZAKRES ZABEZPIECZENIA ROSZCZENIE O ODSETKI NIE PRZEDAWNIONE ODSZKODOWANIE Z POWODU NIEWYKONANIA LUB NIENALEŻYTEGO WYKONANIA ZOBOWIĄZANIA ZWROT NAKŁADÓW NA RZECZ PRZYZNANE KOSZTY ZABEZPIECENIA WIERZYTELNOŚCI 5. HIPOTEKA - HIPOTEKA UMOWNA - HIPOTEKA PRZYMUSOWA - HIPOTEKA ŁĄCZNA W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. HIPOTEKĘ USTANAWIA SIĘ DLA ZABEZPIECZENIA WIERZYTELNOŚCI NA NIERUCHOMOŚCIACH ORAZ WYBRANYCH PRAWACH 5. HIPOTEKA NA NIERUCHOMOŚCI NA UDZIALE WE WSPÓŁWŁASNOŚCI NA UŻYTKOWANIU WIECZYSTYM NA SPÓŁDZIELCZYM WŁASNOŚCIOWYM PRAWIE DO LOKALU NA WIERZYTELNOŚCI ZABEZPIECZONEJ HIPOTEKĄ POSIADANIE - element fizyczny władztwa nad rzeczą (corpus) element psychiczny władztwa nad rzeczą (animus) SAMOISTNE ZALEŻNE W DOBREJ I ZŁEJ WIERZE FUNKCJE: PRAWO MANIFESTUĄCA PRAWO KORYGUJĄCA OCHRONNA POSIADANIE OCHRONA OBRONA KONIECZNA DOZWOLONA SAMOPOMOC ROSZCZENIE POSESORYJNE