Document

140
1. Nazwa przedmiotu: Socjologia medycyny w bloku Stomatologia społeczna
2. Przedmiot obowiązkowy
3. Kierunek, na którym przedmiot jest realizowany: Lekarsko-dentystyczny
4. Rok studiów, na którym przedmiot jest realizowany: III rok
5. Wymiar godzinowy przedmiotu (na 1- go studenta):
Wykłady: 0
Seminaria: 10
Ćwiczenia: 0
6. Nazwa jednostki realizującej przedmiot: Pracownia Socjologii Medycznej Katedry
Medycyny Społecznej
Adres jednostki: ul. Dąbrowskiego 79, 60-529 Poznań
Numer telefonu: (061) 854 68 25, 854 68 26, 854 68 27
Adres e-mail: [email protected]
7. Kierownik jednostki: dr Małgorzata Gromadecka-Sutkiewcz
8. Osoby odpowiedzialne za dydaktykę: dr Małgorzata Gromadecka-Sutkiewicz
Kontakt:
Numer telefonu: 0-61 854 68 25
Adres e-mail: [email protected]
9. Organizacja zajęć (regulamin zajęć):
1. Zajęcia z przedmiotu „Socjologia medycyny” prowadzone są przez Pracownię
Socjologii Medycznej w Collegium Adama Wrzoska, ul. Dąbrowskiego 79, sala
313 (III piętro), tel. 8546825, 8546826, 8546827.
2. Zajęcia odbywają się według harmonogramu i godzin ustalonych dla
poszczególnych grup przez Dziekanat.
3. Tematy zajęć podane są do wiadomości studentów w gablocie Pracowni, obok
sali seminaryjnej.
4. Zajęcia z przedmiotu mają charakter seminariów i są obowiązkowe. Dopuszcza
się nieobecności usprawiedliwione przez lekarza lub spowodowane ważnymi
zdarzeniami losowymi. Każdą nieobecność należy zaliczyć u prowadzącego
zajęcia.
5. Trzy nieusprawiedliwione nieobecności na zajęciach powodują konieczność
zaliczenia przez studentów całego cyklu zajęć.
6. Przedmiot kończy się uzyskaniem zaliczenia. Warunkiem zaliczenia przedmiotu
jest obecność na seminariach, przygotowywanie się do zajęć i aktywność
podczas seminariów oraz wynik kolokwium ustnego.
10. Cele kształcenia: Posiadanie wiedzy o stanie kultury zdrowotnej społeczeństwa;
wpływ czynników kulturowych, społecznych i ekonomicznych na uwarunkowania
zdrowia i choroby oraz zachowania zdrowotne społeczeństwa; zagrożenia zdrowotne
i problemy zdrowotne społeczeństwa; znajomość podstawowych typów styczności
wynikających z pełnienia roli społecznej lekarza stomatologa; uzyskanie wiedzy
o konsekwencjach i ograniczeniach pełnienia ról społecznych wynikających z
141
choroby; znajomość zagadnień chorób społecznych; profilaktyka i prewencja chorób
jako zadanie medycyny społecznej.
11. Opis przedmiotu: Zdrowie i choroba jako zjawiska społeczne; struktura
społeczna a zdrowie; elementy kultury zdrowotnej społeczeństwa; postawy wobec
zdrowia
i choroby; styl życia a zdrowie; społeczne źródła stresu; zachowania patologiczne;
socjomedyczne aspekty funkcjonowania rodziny; rodzina a choroba; hospitalizacja
i niepełnosprawność; niepełnosprawność i niepełnosprawni w społeczeństwie;
sytuacja demograficzna – starość i jej społeczne konsekwencje; relacja:
świadczeniodawca – świadczeniobiorca jako typ stosunku społecznego; rynek
świadczeń zdrowotnych – stan i perspektywy.
12. Tematy wykładów, seminariów i ćwiczeń:
1. Zdrowie i choroba jako zjawiska społeczne
1.1. Przyczyny wzrostu zainteresowania społecznymi aspektami zdrowia i choroby.
1.2. Skutki (dla praktyki medycznej) przyjęcia tezy, że człowiek działa w trzech
podstawowych wymiarach: jako organizm w środowisku naturalnym
(fizycznym), jako członek grup w społeczeństwie i jako osobowość w
określonej kulturze.
1.3. Główne problemy i zagrożenia zdrowotne społeczeństwa polskiego w
porównaniu z innymi krajami.
1.4. Pozycja społeczna człowieka jako jeden z istotnych elementów
kształtujących jego zdrowie.
1.5. Czynniki ekonomiczne i ich wpływ na zachowania zdrowotne.
2. Kultura z elementami kultury zdrowotnej społeczeństwa
2.1. Wartości i normy społeczne jako wyznaczniki zachowań zdrowotnych.
2.2. Postawy pacjentów wobec zdrowia i choroby ze szczególnym
uwzględnieniem wiedzy medycznej.
2.3. Styl życia a zdrowie. Czynniki decydujące o zróżnicowaniu zachowań ludzi
w zdrowiu i chorobie.
2.4. Zachowania osób żyjących w kręgu podkultury biedy.
2.5. Kształtowanie zachowań prozdrowotnych jako podstawa profilaktyki,
prewencji i promocji.
2.6. Powodzenie programów zdrowotnych.
3. Uwarunkowania zachowań zdrowotnych
3.1. Rola rodziny w kształtowaniu warunków zdrowotnych i wychowaniu
zdrowotnym.
3.2. Relacje miedzy bezpieczeństwem socjalnym rodziny a jej zdrowiem.
3.3. Rola innych instytucji w kształtowaniu warunków zdrowotnych i
wychowaniu zdrowotnym (mass media, instytucje edukacyjne, miejsce pracy,
środowisko lokalne).
3.4. Niepełnosprawność jako problem społeczno-medyczny.
3.5. Zjawiska demograficzne – starzenie się społeczeństwa i jego socjomedyczne
następstwa.
4. Społeczne i kulturowe uwarunkowania pracy lekarza stomatologa
4.1. Relacje lekarz pacjent w ujęciu socjologii.
4.2. Bariery w komunikacji werbalnej pomiędzy lekarzem a pacjentem.
4.3. Znaczenie komunikacji niewerbalnej w relacji lekarz-pacjent.
4.4. Rola i działania lekarza stomatologa w prewencji zdrowotnej.
142
5. Choroby społeczne
5.1. Współczesne teorie socjologiczne dotyczące chorób społecznych.
5.2. Determinanty zachowań patologicznych – uwarunkowania środowiskowe
(rodzina, grupa rówieśnicza, środowisko lokalne, szkoła, zakład pracy,
kultura i podkultura).
5.3. Wybrane choroby społeczne (nikotynizm, alkoholizm, narkomania,
samobójstwo, lekomania); źródła i konsekwencje zdrowotne dewiacji i
patologii społecznej.
5.4. Profilaktyka i prewencja chorób społecznych.
13. Zasady i forma zaliczenia przedmiotu: Zajęcia mają charakter seminaryjny i są
obowiązkowe. Studentów obowiązuje przygotowywanie się do zajęć w oparciu o
literaturę obowiązkową. Zajęcia kończą się uzyskaniem przez studentów zaliczenia.
Uzyskanie zaliczenia przedmiotu następuje w oparciu o aktywność podczas zajęć
i przygotowywanie się studenta do poszczególnych bloków tematycznych oraz wynik
kolokwium ustnego.
14. Literatura obowiązująca i uzupełniająca:
Dyoniziak R. Społeczeństwo w procesie zmian. PWN, Kraków 1994.
Kosińki S. Socjologia ogólna – zagadnienia podstawowe. PWN, Warszawa 1989.
Sokołowska M. Socjologia medycyny. PWN, Warszawa 1986.
Turowski J. Socjologia. Cz. I i II. Wyd. KUL, Lublin 1994.
Libiszowska-Żółtkowska M. (red.), Ogryzko-Wiewiórowska M. (red.), Piątkowski W.
(red.). Szkice z socjologii medycyny. Wyd. UMCS, Lublin 1998.
Łuszczyńska A. Zmiana zachowań zdrowotnych. Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne, Gdańsk 2004.
Dobek-Ostrowska B. Podstawy komunikowania społecznego. Astrum, Wrocław 1999