Wypadki przy pracy Wydarzenie wypadkowe: nagłe, niepożądane zdarzenie, które nastąpiło w związku z pracą i powoduje uraz i/lub straty materialne. Pojęcie to obejmuje katastrofę, wydarzenie wypadkowe bezurazowe lub wypadki przy pracy. Zdarzenie powodujące wypadek Upadek, potknięcie się, poślizgnięcie człowieka na płaszczyźnie, Upadek z wysokości, Wpadnięcie do zagłębień, kanałów, Uderzenie, przygniecenie człowieka przez czynniki materialne transportowane mechanicznie lub ręcznie, Pożar, wybuch, Zetknięcie się człowieka z będącymi w ruchu ostrymi, narzędziami ręcznymi, Uderzenie, pochwycenie, przygniecenie człowieka przez maszyny, ich części, urządzenia, narzędzia, środki transportu. KATASTROFA zdarzenie w wyniku, którego doszło do znacznych start materialnych, bądź doszło do lub mogło dojść do licznych ofiar w ludziach. Zał. Nr 1 do zarządzenia nr 23/2008 GIP z dnia 1.07.2008 r. w sprawie zasad badania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz kontroli stosowania przez pracodawców środków zapobiegających tym wypadkom. Katastrofa budowlana Katastrofą budowlaną jest niezamierzone, gwałtowne zniszczenie obiektu budowlanego lub jego części, a także konstrukcyjnych elementów rusztowań i obudowy wykopów. Art. 73 ust. 1 ustawy Prawo budowlane (Dz. U. 03.207.2016) Wypadek lub poważny wypadek kolejowy wypadek - niezamierzone nagłe zdarzenie lub ciąg takich zdarzeń z udziałem pojazdu kolejowego, powodujące negatywne konsekwencje dla zdrowia ludzkiego, mienia lub środowiska; do wypadków zalicza się w szczególności: a) kolizje, b) wykolejenia, c) zdarzenia na przejazdach, d) zdarzenia z udziałem osób spowodowane przez pojazd kolejowy będący w ruchu, e) pożar pojazdu kolejowego; art. 4 pkt 45 ustawy z dnia 28 marca 2993 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. nr 86, poz. 789 z późn. zm.) poważny wypadek - wypadek spowodowany kolizją, wykolejeniem pociągu lub innym podobnym zdarzeniem: a) z przynajmniej jedną ofiarą przynajmniej pięcioma ciężko rannymi, śmiertelną lub b) powodujący znaczne zniszczenie pojazdu kolejowego, infrastruktury kolejowej lub środowiska, które mogą zostać natychmiast oszacowane przez komisję badającą wypadek na co najmniej 2 miliony euro, mający oczywisty wpływ na regulacje bezpieczeństwa kolei lub na zarządzanie bezpieczeństwem; art. 4 pkt 46 ustawy z dnia 28 marca 2993 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. nr 86, poz. 789 z późn. zm.) Poważne awarie były następstwem pożaru, eksplozji lub uwolnienia w trakcie procesu przemysłowego co najmniej 5% ilości jednej z substancji niebezpiecznych decydujących o zaliczeniu zakładu do zakładu o dużym ryzyku wystąpienia awarii były następstwem pożaru, eksplozji lub uwolnienia w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu dowolnej ilości co najmniej jednej z substancji niebezpiecznych jeżeli powodują co najmniej jeden ze skutków spośród następujących rodzajów skutków: a) skutki wobec osób, b) szkody w środowisku, c) szkody w mieniu, d) negatywne skutki wykraczające poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; były następstwem uwolnienia w trakcie magazynowania lub transportu dowolnej substancji, która ze względu na swoje właściwości lub ilość może być niebezpieczna dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, prowadząc przynajmniej do jednego ze skutków spośród rodzajów skutków, o których mowa w pkt 2 lit. a-d. § 2 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 grudnia 2002 r. w sprawie poważnych awarii objętych obowiązkiem zgłoszenia do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2003 r. nr 5, poz. 58) Poważne awarie Zdarzenie, w szczególności emisja, pożar lub eksplozja, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska, lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem. PN-N- 18001:2004 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wyagania. Wydarzenie potencjalnie wypadkowe Niebezpieczne zdarzenie, związane z wykonywaną pracą, podczas którego nie dochodzi do urazów lub pogorszenia stanu zdrowia. (wydarzenie wypadkowe bezurazowe) – zdarzenie, które mogło lub spowodowało stratę, PN-N 18001:2004 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania. Załącznik nr 1 do zarządzenia nr 23/2008 GIP Rodzaje wypadków Wypadki pozazawodowe Urazy przy czynnościach nie pozostających w związku z pracą zawodową, np. podczas wypoczynku, przy pracach domowych. Wypadki zawodowe: Wypadek przy pracy wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy, wypadek przy innych czynnościach, w tym wypadek przy pracy świadczonej na innej podstawie niż umowa o pracę, np. umowa zlecenie, umowa agencyjna, umowa o dzieło, wypadek w drodze do pracy i z pracy. wypadek przy pracy rolniczej. Trójkąt relacji wypadków Pojęcie wypadku przy pracy. Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: 1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych; 2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia; 3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. Art. 3. ust. 1 ustawy z dnia 30. 10. 2002 r. o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 z późn. zm.) zdarzenie jest nagłe wtedy, gdy trwa nie dłużej niż wynosi czas jednej zmiany roboczej (granica czasowa) udar cieplny w wyniku dłuższego wykonywania pracy w wysokiej temperaturze 1999.06.30 wyrok SN OSNP 2000/18/697 II UKN 24/99 Zdarzenie będące istotnym zewnętrznym czynnikiem wywołującym negatywną reakcję organizmu i stanowiące przyczynę wypadku przy pracy, posiada cechę nagłości tylko wtedy, gdy przebiega w czasie nie dłuższym niż trwanie dnia pracy. ------------------------- Podobnie w: OSNAP.2002.5.118. dane zdarzenie jest tylko wypadkiem przy pracy, jeżeli nastąpiło na skutek działania czynników zewnętrznych 1999.08.18 wyrok SN OSNP 2000/20/760 II UKN 87/99 Zewnętrzną przyczyną sprawczą wypadku przy pracy może być każdy czynnik pochodzący spoza organizmu poszkodowanego, zdolny - w istniejących warunkach - wywołać szkodliwe skutki, w tym także pogorszyć stan zdrowia pracownika dotkniętego już schorzeniem samoistnym. ------------------------------- Podobnie w: OSNAP.2001.8.289. uraz Definicja ustawowa – uszkodzenie tkanki ciała lub narządu człowieka w wskutek działania czynnika zewnętrznego. Art. 3. ust. 1 ustawy z dnia 30. 10. 2002 r. o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 ze zm.) RODZAJE URAZÓW- PRZYKŁADY mechaniczny- stłuczenia wykręcenia, złamania, uszkodzenia wewnętrzne, krwotok, termiczny- odmrożenia, oparzenia, udar akustyczny- głuchota, świetlny- udar słoneczny, elektryczny- porażenie (piorun, prąd). Zagrożenie Stan środowiska pracy wypadek lub chorobę. mogący spowodować § 2 pkt 13 rozp. MP i PS w sprawie ogólnych przepisów bhp (Dz. U. 03.169.1650 ze zm.) Środowisko pracy Warunki środowiska materialnego (określonego czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi), w których odbywa się proces pracy § 2 pkt 11 rozp. MP i PS w sprawie ogólnych przepisów bhp (Dz. U. 03.169.1650 ze zm.) Zagrożenie wypadkowe Stan rzeczy w obszarze: techniki i technologii, organizacji czynności i zachowania się człowieka, sił przyrody, reakcji fizyko – chemicznych, czynnika inicjującego, które stwarzają potencjalną możliwość powstania wypadku urazowego. związek z pracą zachodzi wówczas, gdy istotną przyczyną wypadku jest pełnienie przez pracownika obowiązków wynikających ze stosunku pracy bądź związanych z nim czynności. (związek czasowy) (związek miejscowy) (związek funkcjonalny) 1982.05.13 wyrok SN II PRN 8/82 OSP 1983/5/107 Podjęcie przez pracownika nawet nie należących do jego obowiązków, ale celowych czynności, zwykle wykonywanych w zakładzie, dowodzi związku zdarzenia z pracą, skoro pracownik działał w interesie zakładu pracy. Wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy Na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie, traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ: 1) w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w ust. 1, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań; 2) podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony; 3) przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe. WYROKI SĄDOWE 1998.09.23 wyrok SN II UKN 217/98 OSNP 1999/19/622 W czasie trwania podróży służbowej pracownik nie wraca z pracy do domu, tylko do miejsca zakwaterowania poza miejscowością swego zamieszkania. Zaistniały wówczas wypadek nie jest wypadkiem w drodze z pracy, lecz wypadkiem zrównanym z wypadkiem przy pracy. 1996.02.27 wyrok s.apel. III AUr 72/96 OSA 1996/6/21 w Gdańsku Wypadek, jakiemu uległ pracownik w czasie imprezy organizowanej w celach charytatywnych, jest wypadkiem zrównanym z wypadkiem przy pracy, o jakim mowa w art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jedn. tekst Dz. U. Nr 30 z 1983 r., poz. 144 ze zmianami). Wypadki przy pracy wg skutków: • lekki – powodujący czasową niezdolność do pracy, • śmiertelny, • ciężki, • zbiorowy. Za śmiertelny wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku. Za ciężki wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiło: - ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, - choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, - całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała Za zbiorowy wypadek przy pracy uważa się wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby. Obowiązki pracodawcy: - podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, - zapewnić udzielenie poszkodowanym, pierwszej pomocy osobom art. 234 Kodeks pracy - ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku, Dochodzenie powypadkowe postępowanie, którego celem jest wszechstronne poznanie i wyjaśnienie zdarzenia wypadkowego. Polega ono na ustaleniu kolejności zdarzeń poprzedzających uraz oraz na przedstawieniu przyczyn każdego elementu zdarzenia. - zastosować odpowiednie podobnym wypadkom, środki zapobiegające Działania korygujące i zapobiegawcze D z i a ł a n i a k o r y g u j ą c e - niezwłocznie zawiadomić właściwego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy, art. 234 Kodeks pracy Pracodawca jest obowiązany prowadzić rejestr wypadków przy pracy. Koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy ponosi pracodawca. art. 234 Kodeks pracy CEL BADAŃ WYPADKÓW • Ustalenie prawa poszkodowanego do świadczeń, • Zastosowanie odpowiednich środków profilaktycznych w wyniku zidentyfikowanych wszystkich prawdopodobnych przyczyn wypadku w celu zapobiegania wypadkom w przyszłości. ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy. Dz. U. z dnia 4 września 1998 r. Nr 115, poz. 744 2006.12.13 zm.Dz.U.215.1582 Obowiązek pracownika Pracownik, który uległ wypadkowi, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, powinien poinformować niezwłocznie o wypadku swojego przełożonego. Obowiązki pracodawcy - zabezpieczyć miejsce wypadku w sposób wykluczający: 1) dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych, 2) uruchamianie bez koniecznej potrzeby maszyn i innych urządzeń technicznych, które w związku z wypadkiem zostały wstrzymane, 3) dokonywanie zmiany położenia maszyn i innych urządzeń technicznych, jak również zmiany położenia innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności. Zgodę na uruchomienie maszyn i innych urządzeń technicznych lub dokonanie zmian w miejscu wypadku wyraża pracodawca, w uzgodnieniu ze społecznym inspektorem pracy, po dokonaniu oględzin miejsca wypadku oraz po sporządzeniu, jeśli zachodzi potrzeba, szkicu lub fotografii miejsca wypadku. Zgodę, o której mowa wyżej w sytuacji zaistnienia wypadku śmiertelnego, ciężkiego lub zbiorowego wyraża pracodawca po uzgodnieniu z właściwym inspektorem pracy i prokuratorem. Dokonywanie zmian w miejscu wypadku bez uzyskania zgody jest dopuszczalne, jeżeli zachodzi konieczność ratowania osób lub mienia albo zapobieżenia grożącemu niebezpieczeństwu. - prowadzić rejestr wypadków przy pracy zawierający: - imię i nazwisko poszkodowanego, - miejsce i datę wypadku, - informacje dotyczące skutków wypadku dla poszkodowanego, - datę sporządzenia protokołu powypadkowego, -stwierdzenie, czy wypadek jest wypadkiem przy pracy, - krótki opis okoliczności wypadku, - datę przekazania wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, - inne okoliczności wypadku, których zamieszczenie w rejestrze jest celowe, - liczbę dni niezdolności do pracy spowodowanej tym zdarzeniem. - powołać zespół powypadkowy w odpowiednim składzie Zespół powypadkowy - pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy, - społeczny inspektor pracy. Przy braku obowiązku tworzenia służby bezpieczeństwa i higieny pracy: - pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp, albo specjalista spoza zakładu pracy. Przy braku społecznej inspekcji pracy: przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. - Przy małej liczbie zatrudnionych pracowników: - pracodawca - specjalista spoza zakładu pracy. Obowiązki zespołu powypadkowego 1. Dokonanie oględzin: -miejsca wypadku, - stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, - stanu urządzeń ochronnych oraz zbadanie warunków wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku, 2. Sporządzenie szkicu lub wykonanie fotografii miejsca wypadku, 3. Wysłuchanie wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, ....................... dnia ...........2007 r. WYJAŚNIENIA POSZKODOWANEGO złożone w obecności zespołu powypadkowego w składzie : 1/...................................................................... 2/ ........................................................................ w sprawie wypadku , jakiemu w dniu ....................................... 2007 r. o godzinie ................................. uległ Pan / Pani .............................................................................................................................................. zatrudniony w …......................................................... ................................................................................... na stanowisku .............................................................. .data zatrudnienia..................................................... Dane osobowe poszkodowanego : Data urodzenia ................................................. Miejscowość urodzenia ................................................. Imię ojca ........................................................... Nr PESEL ......................................................... N I P………………………………....... Seria i numer dowodu osobistego ………………………………………………………… Adres zamieszkania ………………………………………………………………………………………………………………. Ja, niżej podpisany /a ......................................................... ……………………………………………..wyjaśniam, że : ………………………………………………………………………………………………………………………………………. ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ .Wyjaśnień wysłuchał Zespół powypadkowy : 1. …………………….. ………….. 2. ……………. ..………. (podpis) (podpis) Potwierdzam własnoręcznym podpisem zgodność złożonych powyżej wyjaśnień i wyrażam zgodę na to, iż dane osobowe zawarte w w/w wyjaśnieniu będą wykorzystane wyłącznie dla potrzeb niezbędnych do sporządzenia protokołu powypadkowego ( karty wypadku) i nie będą przetwarzane i wykorzystywane do innych celów. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 29.08.1997r o ochronie danych osobowych (Dz. U. Nr 133, poz. 883). ..................................................... podpis poszkodowanego(-nej) 4. Zebranie informacji dotyczących wypadku od świadków wypadku. ....................... dnia ...........2007 r. INFORMACJA I WYJAŚNIENIA ŚWIADKA złożone w obecności zespołu powypadkowego w składzie : 1/...................................................................... 2/ ........................................................................ w sprawie wypadku , jakiemu w dniu ....................................... 2007 r. o godzinie ................................. uległ Pan / Pani .............................................................................................................................................. zatrudniony w ……………….. ………………………........... ...na stanowisku ……........................................... Ja, niżej podpisany /a ................................................................................................................................... zamieszkały/a w ………………………………………………………………………………… …………… wyjaśniam, że : ………………………………………………………………………………………………………………………………………. ................................................................................................ ....................................................................................... Wyjaśnień wysłuchał Zespół powypadkowy : 1. …………………………….. ……………. ..…………. (podpis) 2. (podpis) Potwierdzam własnoręcznym podpisem zgodność złożonych powyżej wyjaśnień i wyrażam zgodę na to, iż dane osobowe zawarte w w/w wyjaśnieniu będą wykorzystane wyłącznie dla potrzeb niezbędnych do sporządzenia protokołu powypadkowego ( karty wypadku) i nie będą przetwarzane i wykorzystywane do innych celów. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 29.08.1997r o ochronie danych osobowych (Dz. U. Nr 133, poz. 883). ..................................................... podpis świadka wypadku 5. Zasięgnięcie opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku, 6. Zebranie innych dowodów dotyczących wypadku, 7. Dokonanie kwalifikacji prawnej wypadku, kierując się zasadami określonymi w art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, 8. Określenie środków profilaktycznych oraz wniosków, w szczególności wynikające z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek. 9. Wykorzystanie materiałów zebranych przez organy prowadzące śledztwo lub dochodzenie, jeżeli materiały te zostaną mu udostępnione. 10. Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku: - sporządzenie - nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku - protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, zwany dalej "protokołem powypadkowym", według wzoru ustalonego przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku w terminie późniejszym niż określony wyżej wskutek uzasadnionych przeszkód lub trudności, wymaga podania przyczyn tego opóźnienia w treści protokołu powypadkowego. PROTOKÓŁ POWYPADKOWY Dz.U.04.227.2298 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY1) z dnia 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz. U. z dnia 19 października 2004 r.) pieczątka pracodawcy Protokół Nr / r. ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy 1. Poszkodowany pracownik jest zatrudniony: ............................................................................................................... nazwa lub imię i nazwisko pracodawcy ............................................................................................................... adres siedziby pracodawcy NIP 1) REGON 1) PESEL ............................................................................................................... numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość pracodawcy kod PKD 2. Zespół powypadkowy w składzie: 1) ............................................................................................ .......................................................................................... imię i nazwisko funkcja 2) ............................................................................................ .......................................................................................... imię i nazwisko funkcja dokonał w dniach od ....................................... do .................................... ustaleń dotyczących okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, jakiemu w dniu ................................................. Pan (i) o godzinie ................................................................................................................. ............................................ uległ (a) imię ojca ............................................ urodzony(a) ..................................................... w ................................................................................................................ data zamieszkały(a) w ................ miejscowość ........................................................ ............................................ miejscowość ulica kod pocztowy ............... ................. numer domu numer lokalu .................................................................... PESEL 2) NIP 2) numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość poszkodowanego zatrudniony(a) w ......................................................... na stanowisku .......................................... komórka organizacyjna nazwa stanowiska kod zawodu 3) 3. Wypadek zgłosił(a) ...................................................................................................... w dniu ..................................... 4) 4. Ustalono następujące okoliczności wypadku: ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... www.praca.gov.pl 4) 5. Ustalono następujące przyczyny wypadku: - ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ - stwierdzono nieprzestrzeganie przez pracodawcę następujących przepisów prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy lub innych przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia (wskazać dowody): 4), 5) ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ - stwierdzono, że wyłączną przyczyną wypadku było naruszenie przez poszkodowanego pracownika następujących przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego 4) niedbalstwa (wskazać dowody) : ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ - stwierdzono stan nietrzeźwości albo użycie przez poszkodowanego pracownika środków odurzających lub substancji psychotropowych przyczyniające się w znacznym stopniu do powstania wypadku przy pracy (wskazać dowody, a w przypadku odmowy przez poszkodowanego poddania się badaniom na zawartość tych 4) substancji w organizmie – zamieścić informację o tym fakcie) : ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ 6. Skutki wypadku (rodzaj i umiejscowienie urazu) : ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. 7. Stwierdza się, że wypadek: JEST 6) NIE JEST 6) 6) - wypadkiem przy pracy 6) - traktowany na równi z wypadkiem przy pracy 4) co uzasadnia się następująco: ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. 8. Rodzaj wypadku: 6) indywidualny 9. Wnioski i zalecenia profilaktyczne: zbiorowy śmiertelny ciężki powodujący czasową niezdolność do pracy 4) ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ 10. Podpisy członków zespołu powypadkowego uczestniczących w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadku: 1) ........................................................................................... 2) ........................................................................................... czytelny podpis 11. Protokół sporządzono: czytelny podpis ...................................................... data 12. Przeszkody lub trudności, które uniemożliwiły sporządzenie protokołu w wymaganym terminie 14 dni: ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. 6) 13. Poszkodowanego / członka rodziny zapoznano z niniejszym protokołem oraz pouczono o prawie zgłoszenia do protokołu uwag i zastrzeżeń (zgłoszone uwagi i zastrzeżenia należy dołączyć do protokołu). ............................................................................................... ............................................. ............................................. imię i nazwisko poszkodowanego pracownika lub uprawnionego członka rodziny data podpis 14. Protokół zatwierdzono: ............................................ ............................................................................................... data podpis pracodawcy 15. Potwierdzenie odbioru protokołu: .............................................................................................................................. imię i nazwisko poszkodowanego pracownika lub uprawnionego członka rodziny Data: doręczenia / przesłania protokołu: 6) .......................................... ................................................................................ podpis / nr przesyłki poleconej 16. Wykaz załączników do protokołu: ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................. POUCZENIE I. II. III. Przed zatwierdzeniem protokołu zespół powypadkowy zapoznaje z treścią protokołu poszkodowanego pracownika, a w razie wypadku śmiertelnego, uprawnionego członka rodziny pracownika, który ma prawo zgłoszenia uwagi i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole. Poszkodowany pracownik, a w razie wypadku śmiertelnego, uprawniony członek rodziny zmarłego pracownika, może wystąpić do sądu rejonowego – sądu pracy w .................................................................................................................. z powództwem o ustalenie i sprostowanie protokołu na podstawie art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego. Z powództwem takim, w interesie poszkodowanego pracownika, może wystąpić również organizacja związkowa, działająca u pracodawcy zatrudniającego poszkodowanego pracownika. Roszczenia ze stosunku pracy są wolne od opłat sądowych. W przypadku wykorzystania komputera do sporządzenia protokołu dopuszcza się wersję czarno-białą druku. 1) Jeżeli nie został nadany NIP lub REGON, podać PESEL lub numer dowodu osobistego albo innego dokumentu potwierdzającego tożsamość pracodawcy. 2) Jeżeli nie został nadany numer PESEL lub NIP, podać numer dowodu osobistego albo innego dokumentu potwierdzającego poszkodowanego. Podać pełny kod zawodu (specjalności), tj. sześciocyfrowy symbol zgodny z obowiązującą klasyfikacją zawodów i specjalności. 3) 4) 5) 6) tożsamość Jeżeli zabraknie miejsca na druku, należy go uzupełnić kolejną stroną podpisaną przez członków zespołu powypadkowego. Przez inne przepisy dotyczące ochrony życia i zdrowia rozumie się np. przepisy o ochronie przeciwpożarowej, o dozorze technicznym, przepisy prawa geologicznego i górniczego, budowlanego, o ruchu drogowym. Niepotrzebne skreślić. 11. Sporządzenie protokołu powypadkowego w niezbędnej liczbie egzemplarzy i wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową doręczenie niezwłocznie pracodawcy w celu zatwierdzenia. 12. Zapoznanie z treścią protokołu powypadkowego : - poszkodowanego przed jego zatwierdzeniem, - członków rodziny zmarłego pracownika, o których mowa w art. 13 ustawy, oraz pouczyć ich o prawie do zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym. Art. 13 ust. 2 o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Członkami rodziny uprawnionymi do odszkodowania są: 1) małżonek, z zastrzeżeniem ust. 3; 2) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej; 3) rodzice, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony. 3. Jednorazowe odszkodowanie nie przysługuje małżonkowi w przypadku orzeczonej separacji. 13. Pouczenie poszkodowanego o prawie zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym, 14. Sporządzenie, nie później niż w ciągu 5 dni, nowego protokołu powypadkowego na wniosek pracodawcy po dokonaniu wyjaśnień i uzupełnień w przypadku gdy: do treści protokołu zostały zgłoszone zastrzeżenia przez poszkodowanego lub członków rodziny poszkodowanego zmarłego wskutek wypadku, - protokół nieodpowiada warunkom określonym w rozporządzeniu, - sporządzenie nie później niż w ciągu 5 dni nowego protokołu powypadkowego (po dokonaniu wyjaśnień i uzupełnień) gdy właściwy inspektor pracy zwróci się do pracodawcy z uzasadnionym wnioskiem o ponowne ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku śmiertelnego, ciężkiego i zbiorowego tylko w przypadku gdy protokół zawiera: - ustalenia naruszające prawa pracownika, - niewłaściwe wnioski profilaktyczne Prawo członka zespołu - złożyć do protokołu powypadkowego zdanie odrębne, które powinien uzasadnić. W przypadku rozbieżności zdań członków zespołu powypadkowego, o treści protokołu powypadkowego decyduje pracodawca. Prawa poszkodowanego - zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym, - wglądu do akt sprawy oraz sporządzania z nich notatek i odpisów oraz kopii. Protokół powypadkowy Protokół powypadkowy zatwierdza pracodawca nie później niż w ciągu 5 dni od dnia jego sporządzenia. Zatwierdzony protokół powypadkowy pracodawca niezwłocznie doręcza poszkodowanemu pracownikowi, a w razie wypadku śmiertelnego - członkom rodziny, Protokół powypadkowy dotyczący wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych pracodawca niezwłocznie doręcza właściwemu inspektorowi pracy. Stwierdzenie w protokole powypadkowym, że wypadek nie jest wypadkiem przy pracy albo że zachodzą okoliczności, które mogą mieć wpływ na prawo pracownika do świadczeń przysługujących z tytułu wypadku, wymaga szczegółowego uzasadnienia i wskazania dowodów stanowiących podstawę takiego stwierdzenia. Wypadek na terenie innego zakładu pracy Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, który miał miejsce na terenie innego zakładu pracy, dokonuje zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę poszkodowanego, w obecności przedstawiciela pracodawcy, na którego terenie miał miejsce wypadek. Pracodawca, na którego terenie miał miejsce wypadek, w którym została poszkodowana osoba nie będąca jego pracownikiem, jest obowiązany w szczególności: -zapewnić udzielenie pomocy poszkodowanemu, - zabezpieczyć miejsce wypadku - zawiadomić niezwłocznie o wypadku pracodawcę poszkodowanego, - udostępnić miejsce wypadku i niezbędne materiały oraz udzielić informacji i wszechstronnej pomocy zespołowi powypadkowemu ustalającemu okoliczności i przyczyny wypadku. Na wniosek pracodawcy poszkodowanego pracownika pracodawca, na którego terenie miał miejsce wypadek, może ustalić okoliczności i przyczyny wypadku, a następnie dokumentację powypadkową przekazać pracodawcy poszkodowanego pracownika. Pracodawca ten zatwierdza protokół powypadkowy. Dokumentacja powypadkowa Do protokołu powypadkowego dołącza się wyjaśnienia poszkodowanego, informacje złożone przez świadków, a także inne dokumenty zebrane w czasie ustalania okoliczności i przyczyn wypadku, np. pisemną opinię lekarza, pisemną opinię innych specjalistów, szkice lub fotografie miejsca wypadku, a także odrębne zdanie złożone przez członka zespołu powypadkowego oraz uwagi i zastrzeżenia Dokumentacja Protokół powypadkowy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową pracodawca przechowuje przez 10 lat. Udokumentowane w protokole ustalenia zespołu powypadkowego są podstawą do: przekazania wniosku o odpowiednie świadczenia (wraz z dokumentacją wypadku) do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zarejestrowania wypadku w przedsiębiorstwie, sporządzenia statystycznej karty wypadku, przekazywanej do odpowiedniego Urzędu Statystycznego. NAJCZĘSTSZE BŁĘDY W USTALANIU OKOLICZNOŚCI I PRZYCZYN WYPADKÓW PRZY PRACY: nieprawidłowy skład zespołu powypadkowego, pomijanie w opisie okoliczności wypadku elementów istotnych dla ustalenia przyczyny wypadku, nieustalenie wszystkich przyczyn wypadku, okoliczności i brak wskazania przepisów naruszonych przez pracodawcę, zalecanie środków profilaktycznych nie wynikających z treści protokołu, sporządzenie protokołu po terminie bez podania przyczyny opóźnienia, opóźnienie w zatwierdzaniu protokołu, brak zapoznania poszkodowanego z treścią protokółu lub zapoznanie po zatwierdzeniu protokołu przez pracodawcę, uznanie, że wypadek był z winy pracownika bez przedstawienia w protokóle dowodów tej winy. Statystyczna karta wypadku Dz.U.09.14.80 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ) z dnia 7 stycznia 2009 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy Statystyczna karta wypadku Statystyczną kartę sporządza się na podstawie zatwierdzonego protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, albo na podstawie karty wypadku, w których stwierdzono, że wypadek jest wypadkiem przy pracy lub wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy. Statystyczna karta wypadku Kartę sporządza się w dwóch egzemplarzach: I część w ciągu 14 dni roboczych od dnia zatwierdzenia protokołu powypadkowego lub w którym sporządzono kartę wypadku. Przekazanie następuje w formie elektronicznej na portal sprawozdawczy do GUS lub oryginał sporządzony w formie pisemnej do US w Bydgoszczy do 15 dnia roboczego miesiąca następującego po miesiącu, w którym został zatwierdzony protokół powypadkowy lub sprządzono kartę. II część karty z upływem 6 miesięcy od dnia zatwierdzenia protokołu powypadkowego Numer identyfikacyjny – REGON Z-KW STATYSTYCZNA KARTA WYPADKU Pieczątka pracodawcy Liczba pracujących (bez przeliczenia na pełny etat) A B (liczba) (kod) – przy pracy 9998 – traktowanego na równi z wypadkiem przy pracy 9999 Kolejny nr statystycznej karty wypadku w zakładzie pracy od początku roku CZĘŚĆ I Uwaga: Odpowiadając na pytania: 01, 11, 28, należy zakreślić obwódką kod oraz odpowiadającą mu odpowiedź słowną, np. 2 - kobieta. Odpowiadając na pytania: 02, 06, 07, 10, 12, 13, 14, 16, 17, 29, należy wpisać w kolumnie „kod lub liczba” odpowiednią liczbę. Odpowiadając na pytania: 03, 04, 05, 08, 09, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, należy - posługując się właściwymi klasyfikacjami - wpisać w kolumnie „kod lub liczba” odpowiedni kod lub kody, a w kolumnie „opis” - określenie zgodne z opisem zawartym w klasyfikacji lub własne określenie danego faktu. Rodzaj informacji Lp. Kod lub liczba Opis Poszkodowany 01 Płeć 1 mężczyzna 2 kobieta 1 śmierć osoby poszkodowanej 2 ciężkie uszkodzenie ciała 3 inne skutki 02 Rok urodzenia 03 Obywatelstwo 04 Status zatrudnienia 05 Zawód wykonywany 06 Staż na zajmowanym stanowisku pracy w zakładzie pracy (w latach) 07 Godziny przepracowane od podjęcia pracy do chwili wypadku Skutki wypadku (znane w momencie wypełniania karty) 08 Rodzaj urazu 09 Umiejscowienie urazu 10 Liczba osób poszkodowanych 11 Skutki wypadku 12 Liczba dni niezdolności do pracy 13 Straty czasu pracy innych osób (w roboczogodzinach) Szacunkowe straty materialne spowodowane wypadkiem – w tys. 14 zł, z jednym znakiem po przecinku (bez strat związanych ze stratami czasu pracy) CZĘŚĆ II UZUPEŁNIAJĄCA Rzeczywiste skutki wypadku zaistniałego w roku 20..... Numer identyfikacyjny – REGON Z-KW Pieczątka pracodawcy Liczba pracujących (bez przeliczenia na pełny etat) A B (liczba) (kod) STATYSTYCZNA KARTA WYPADKU – przy pracy 9998 – traktowanego na równi z wypadkiem przy pracy 9999 Kolejny nr statystycznej karty wypadku w zakładzie pracy od początku roku Rodzaj informacji Lp. Kod lub liczba Opis Wypadek i jego przebieg 15 Położenie geograficzne miejsca wypadku Data wypadku: rok miesiąc (cyframi arabskimi) 16 dzień 17 Godzina wypadku (0-23) 18 Miejsce powstania wypadku 19 Proces pracy 20 Rodzaj miejsca wypadku 21 Czynność wykonywana przez poszkodowanego w chwili wypadku 22 Czynnik materialny związany z czynnością wykonywaną przez poszkodowanego w chwili wypadku 23 Wydarzenie będące odchyleniem od stanu normalnego 24 Czynnik materialny związany z odchyleniem 25 Wydarzenie powodujące uraz 26 Czynnik materialny będący źródłem urazu 27 Przyczyny wypadku (należy podać wszystkie przyczyny) Imię i nazwisko osoby wypełniającej oraz numer telefonu Podpis i pieczątka pracodawcy ............................................................ ................................................... ............................................................ ................................................... (miejscowość i data) (miejscowość i data) CZĘŚĆ II UZUPEŁNIAJĄCA (dokończenie) Rzeczywiste skutki wypadku zaistniałego w roku 20..... Lp. 28 29 Rodzaj informacji Skutki wypadku (znane w momencie wypełniania części II karty) Kod lub liczba Opis 1 śmierć osoby poszkodowanej 2 ciężkie uszkodzenie ciała 3 inne skutki Liczba dni niezdolności do pracy (znana w momencie wypełniania części II karty) Imię i nazwisko osoby wypełniającej oraz Podpis i pieczątka pracodawcy numer telefonu ................................................................. ................................................... ................................................................. ................................................... (miejscowość i data) (miejscowość i data) KODEKS KARNY Art. 221. § 1. Kto, wbrew obowiązkowi nie zawiadamia w terminie właściwego organu o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej albo nie sporządza lub nie przedstawia wymaganej dokumentacji podlega karze grzywny lub karze pozbawienia wolności do lat 3. Zakres działania Państwowej Inspekcji Pracy • Badanie i analizowanie okoliczności przyczyn wypadków przy pracy, i • kontrola stosowania środków zapobiegających tym wypadkom. Art. 10 ust. 1pkt 7 lit. a ustawy o PIP z dnia 13.04.2007 r. Uprawnienia organów PIP Art. 11 ustawy o PIP z 13.04.2007 r. W razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia właściwe organy PIP są uprawnione do: pkt 6 nakazania ustalenia, w określonym terminie, okoliczności i przyczyny wypadku. KODEKS PRACY Art. 283. § 1. Kto, będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy albo kierując pracownikami, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny. § 2. Tej samej karze podlega, kto: 6) wbrew obowiązkowi nie zawiadamia właściwego inspektora pracy, prokuratora lub innego właściwego organu o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy, nie zgłasza choroby zawodowej albo podejrzenia o taką chorobę, nie ujawnia wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, albo przedstawia niezgodne z prawdą informacje, dowody lub dokumenty dotyczące takich wypadków i chorób. Analiza wypadkowości Pracodawca jest obowiązany systematycznie analizować przyczyny wypadków przy pracy, chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy i na podstawie wyników tych analiz stosować właściwe środki zapobiegawcze. Art. 236 Kodeksu pracy Analiza wypadkowości służy podstawowemu celowi: - profilaktyce, - prewencji. Powinna wskazywać aktualną sytuacje w zakresie wypadkowości w zakładzie, rodzaj prac, technologii i stanowisk o szczególnym zagrożeniu wypadkowym oraz zakres działań zmierzających do usunięcia tych zagrożeń. Analizy dokonuje się, stosując następujące metody: statystyczną analizę wypadków W x 1000 Wskaźnik częstotliwości wypadków = Z W – liczba wypadków w okresie sprawozdawczym Z - średnie zatrudnienie w okresie sprawozdawczym Wskaźnik częstotliwości wypadków określa liczbę wypadków przypadających na 1000 zatrudnionych D Wskaźnik ciężkości wypadków = W – S D – suma dni zwolnień lekarskich w okresie sprawozdawczym W – liczba wypadków S – liczba wypadków śmiertelnych Wskaźnik ciężkości określa liczbę dni zwolnienia lekarskiego przypadająca na jeden wypadek wyłączając wypadki śmiertelne Wartość wskaźników wypadków świadczy o skuteczności działań w zakresie identyfikowania zagrożeń w środowisku pracy i ograniczania związanego z nimi ryzyka zawodowego malejąca liczba wy-padków przy pracy może stanowić potwierdzenie tej skuteczności i świadczyć o poprawie stanu bez-pieczeństwa pracy. Wskaźniki wypadków przy pracy stosowane są do oceny stanu bezpieczeństwa zarówno w skali kraju, jak i w skali przedsiębiorstw. analizę powtarzalności wypadków Oceniając powtarzalność wypadków tą metodą, uwzględnia się: miejsce wypadku rodzaj pracy, procedury, przyczyny wypadków. Istotnym elementem tej metody jest zwrócenie uwagi na powtarzalność przyczyn wypadków. porównawczą analizę wypadków Metoda ta polega na zestawieniu wypadków według określonych kryteriów, np: charakteru urazów, najczęściej narażonych miejsc ciała, wydarzenia przy których powstają urazy, przyczyny wypadku, wieku i stażu pracy, kwalifikacji poszkodowanych. Metodę tą stosuje się mając obszerny materiał obserwacyjny. monograficzną analizę wypadków Metoda ta polega na indywidualnym analizowaniu każdego wypadku i zastosowaniu wniosków i zaleceń powypadkowych we wszystkich miejscach, gdzie występuje prawdopodobieństwo wystąpienia podobnego zdarzenia. topograficzną analizę wypadków Metoda ta polega na nanoszeniu na plan zakładu pracy miejsc, w których zdarzyły się wypadki, np: „czarny punkt” i szczegółowej analizie tych zdarzeń, z uwzględnieniem otoczenia. Wypadek przy innych czynnościach, w tym wypadek przy pracy świadczonej na innej podstawie niż umowa o pracę, np. umowa zlecenie, umowa agencyjna, umowa o dzieło Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas: Art. 3. 3. ustawy z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 z późn. zm.) wykonywania odpłatnie pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania - Podmiot, na którego rzecz wykonywana jest odpłatnie praca w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania - wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych; ZUS - wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, podmiot, na którego rzecz wykonywana jest praca - wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym osoba pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje ona pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy pracodawca KARTA WYPADKU Dz.U.02.236.1992 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia. Zdarzenie uznaje się za wypadek przy pracy na podstawie ustalenia jego okoliczności i przyczyn, w szczególności przez: 1) zabezpieczenie miejsca wypadku w sposób pozwalający odtworzyć jego okoliczności; 2) dokonanie oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadanie warunków wykonywania pracy i innych okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku; 3) przesłuchanie poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala; 4) przesłuchanie świadków wypadku; 5) zebranie innych dowodów dotyczących wypadku, uznanych za niezbędne. KARTA WYPADKU CD. Wypadek w drodze do pracy i z pracy Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Art. 57b. 1. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) Za drogę do pracy lub z pracy uważa się oprócz drogi z domu do pracy lub z pracy do domu również drogę do miejsca lub z miejsca: 1) innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego 2) zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo społecznych 3) zwykłego spożywania posiłków 4) odbywania nauki lub studiów. Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku w drodze do pracy lub z pracy dokonują pracodawcy w stosunku do ubezpieczonych, będących pracownikami, a w stosunku do pozostałych ubezpieczonych podmioty określone w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 ze zm.). Art. 5 ust. 1 (przykłady) - podmiot wypłacający stypendium sportowe - w stosunku do pobierających te stypendia; - podmiot, na którego rzecz wykonywana jest odpłatnie praca w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania - w stosunku do wykonujących tę pracę na podstawie skierowania do pracy; - podmiot, na którego rzecz wykonywana jest praca na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług. Zgłoszenie wypadku Ubezpieczony, który uległ wypadkowi w drodze do pracy lub z pracy, zawiadamia niezwłocznie o tym fakcie pracodawcę lub podmiot określony w art. 5 ustawy. Dla celów dowodowych zgłoszenie wypadku powinno być dokonane w formie pisemnej. Dokumentacja powypadkowa Ustalenie okoliczności wypadku w drodze do pracy lub z pracy jest dokonywane w karcie wypadku w drodze do pracy lub z pracy. Uznanie zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy następuje na podstawie: oświadczenia poszkodowanego, członka jego rodziny lub świadków co do czasu, miejsca i okoliczności zdarzenia informacji i dowodów pochodzących od podmiotów badających okoliczności i przyczyny zdarzenia lub udzielających poszkodowanemu pierwszej pomocy ustaleń sporządzającego kartę wypadku w drodze do pracy lub z pracy. Kartę wypadku pracodawca lub podmiot określony w ustawie sporządzają po ustaleniu okoliczności i przyczyn zdarzenia, nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku, w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje poszkodowany lub członek jego rodziny, a drugi przechowuje się w dokumentacji powypadkowej. Odmowa uznania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy wymaga uzasadnienia WYROKI SĄDOWE 2000.04.19 wyrok s.apel. III AUa 1823/99 Pr.Pracy 2001/6/44 w Katowicach Udanie się przez pracownika w czasie pracy do lekarza w celu uzyskania porady w związku z występującymi dolegliwościami oraz stwierdzenia zdolności lub jej braku do dalszego wykonywania pracy w tym dniu, nie może być uznane za załatwianie wyłącznie spraw osobistych. Jeżeli w drodze do lekarza pracownik ten ulegnie wypadkowi, zaistniałe zdarzenie spełnia przesłanki wypadku w drodze z pracy. 1980.11.07 uchwała SN III UZP 9/80 OSNC 1981/5/73 glosa: Cieślak Z. OSP 1982/9-10/161 Pobicie pracownicy odbywającej drogę z pracy do domu jest wypadkiem w drodze z pracy, bez względu na przyczynę pobicia.