Giordano Bruno - Republika WWW

advertisement
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Strzyżów
16 czerwca 2005
Giordano Bruno
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
„Wiara i rozum są jak dwa skrzydła”
Jan Paweł II
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Fakty I
 Giordano Bruno
 urodził się w 1548 r. w Naoli,
koło Neapolu,
Strzyżów
16 czerwca 2005
 mając 17 lat wstąpił do dominikanów,
 w 1572 r. przyjął święcenia kapłańskie,
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
 w 1575 r. został doktorem teologii.
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Fakty II
 Giordano Bruno
 Jego poglądy budzą zaniepokojenie;
 zaczyna je badać Święte Oficjum.
Strzyżów
16 czerwca 2005
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
W 1576 r. – występuje z zakonu i wyjeżdża z Neapolu.
Rozpoczyna wędrówkę, podczas której naucza astronomii,
a nade wszystko filozofii m.in. w Genui, Tuluzie, Paryżu,
Oxfordzie, Wittenberdze, Pradze.
Dlaczego?
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Fakty III
 Giordano Bruno
 1579 r. - uwięziony na 7 lat w Genewie
przez kalwinów;
Strzyżów
16 czerwca 2005
 1592 r. - osądzony przez Inkwizycję
Rzymską, skazany na więzienie;
 1600 r. - skazany i spalony na stosie.
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
Dlaczego?
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Wyrok
kontekst I – „religia”
 za porzucenie wiary i herezję
Dlaczego?
• religię uznał za uproszczoną wersję filozofii;
Strzyżów
16 czerwca 2005
• liturgię za wynik zabobonu i rytuał magiczny;
• odrzucał koncepcje grzechu pierworodnego i objawienia;
• odrzucał immanentną boskość Jezusa - uważał Go za człowieka
wspartego szczególną łaską przez Boga;
Dlaczego?
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
Zarzut główny:
 Inkwizycja zarzucała myślicielowi panteizm.
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Panteizm Giordano Bruno
Głosił, że:
Strzyżów
16 czerwca 2005
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
 człowiek zna tylko skończoną część wszechświata,
ponieważ operuje głównie pojęciami skończonymi,
 ograniczenie naszego poznania nie może ograniczać
świata,
 Bóg i wszechświat pochodzą z tej samej substancji,
jak przyczyna i skutek,
 Bóg jest immanentną częścią wszechświata i materii
dającą jej życie,
 nie jest jego stworzycielem, lecz nim samym – I,
 Bóg jest nieskończony, zatem i wszechświat jest
nieskończony - II.
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Giordano Bruno utożsamił Boga ze światem przyrody
Implikacja I
 Wszechświat jest jeden,
 nie rodzi się,
Strzyżów
 nie ulega zniszczeniu.
16 czerwca 2005
Implikacja II
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
 Wszechświat jest nieskończony
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Wyrok
kontekst – „nauka”
 za rozpowszechnianie dzieła Kopernika;
Strzyżów
16 czerwca 2005
Dlaczego?
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Kontekst historyczny
Osoby ‘dramatu’:
Strzyżów
16 czerwca 2005
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
 M. Kopernik
1473 – 1543
 Tycho Brahe
1546 – 1601
 Giordano Bruno
1548 – 1600
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Dzieło Kopernika
 opublikowane w 1543 r.
 zadedykowane ówczesnemu papieżowi
M. Kopernik 1473 – 1543
Strzyżów
16 czerwca 2005
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
Źródło: Andreas Celerius ”Harmony of the Macrocosms“ (1660)
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Źródło: http://media4.obspm.fr
Strzyżów
16 czerwca 2005
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
Model Filaloasa (Filozofia Italska – pne)
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Źródło: http://media4.obspm.fr
Strzyżów
16 czerwca 2005
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
Model Kopernika
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Strzyżów
16 czerwca 2005
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
Źródło: http://www.ast.cam.ac.uk
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Strzyżów
16 czerwca 2005
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
Źródło: http://www.ast.cam.ac.uk
Źródło: Andreas Celerius ”Harmony of the Macrocosms“ (1660)
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Źródło: http://media4.obspm.fr
Strzyżów
16 czerwca 2005
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
Model Tycho Brahe
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Fakty IV
Dzieło Kopernika
Strzyżów
 uznane za szkodliwe, zostało wpisane na
tzw. Indeks ksiąg zakazanych;
Dlaczego?
16 czerwca 2005
 Nastąpiło to po procesie Galileusza (1616).
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
 16 lat po śmierci Giordano Bruno (który
nigdy nie czytał tego dzieła w oryginale).
 wycofane z listy dopiero w 1835 przez Piusa VII
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Giordano Bruno formułuje zasadę kosmologiczną
Implikacja III
 Nie ma wyróżnionego centrum
Wszechświata.
Strzyżów
 Nie ma wyróżnionych
kierunków we Wszechświecie.
16 czerwca 2005
 Wszechświat jest jednolity.
W języku fizyki:
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
Wszechświat jest
izotropowy i jednorodny.
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Skutki implikacji III
 Słońce, jest jedną z wielu
podobnych do siebie gwiazd.
 Ziemia jest typowym obiektem
we wszechświecie.
Strzyżów
16 czerwca 2005
 Nic nie wyróżnia Ziemi (?).
 Istnieją ‘światy’ zamieszkałe,
podobne do naszych (?).
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
Żródło: http://www.uranos.eu.orgl
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Strzyżów
16 czerwca 2005
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
Aleksander Wolszczan (ur. 1946) - polski astronom,
odkrywca pierwszych planet spoza Układu Słonecznego.
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Rewolucja kopernikańska
Kopernika wpłynęła na sposób
patrzenia na miejsce Ziemi i człowieka we
Wszechświecie i stała się podstawą rozwoju
nauk ścisłych.
 Teoria
Strzyżów
16 czerwca 2005
Wyprowadzone przez G. Bruno filozoficzne
implikacje z dzieła Kopernika - to zasada
kosmologiczna, zwana zasadą kopernikańską.
 Wszechświat dostępny obserwacjom nie
różni się od jego pozostałych części.
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
 Żaden punkt we Wszechświecie nie jest
niczym (nawet istnieniem życia) wyróżniony.
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Działalność inkwizycji w większości krajów Europy trwała do
XVIII wieku (w Portugalii, Hiszpanii i we Włoszech do XIX w.).
Do XX wieku przetrwała jedynie Inkwizycja Rzymska.
W 1908 Pius X przekształcił ją w Kongregację Świętego Oficjum,
zaś w 1965 Paweł VI w Świętą Kongregację Doktryny Wiary.
Strzyżów
16 czerwca 2005
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
Papież Jan Paweł II - w imieniu Kościoła Katolickiego przeprosił
za wszelkie błędy Inkwizycji i inkwizytorów.
Między nauką a religią
Dr Małgorzata Klisowska, Instytut Fizyki, Uniwersytet Rzeszowski
Strzyżów
M.Klisowska, Skąd elementy filozofii w nauczaniu
fizyki?, Fizyka w Szkole 2-3, 20 (1990).
16 czerwca 2005
M.Klisowska, Dzieje idei Wszechświata. Elementy
kosmologii, REMARK Rzeszów 1995.
http://media4.obspm.fr
http://klisowska.aq.pl
[email protected]
„Wiara i rozum są jak dwa skrzydła”
Jan Paweł II
Download