program nauczania dla zawodu
advertisement
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU ELEKTRYK 741103 O STRUKTURZE MODUŁOWEJ TYP SZKOŁY: ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY Warszawa 2012 Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 1 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Autorzy: mgr inż. Agnieszka Ambrożejczyk-Langer, mgr inż. Maria Krogulec-Sobowiec, mgr Zbigniew Zalas, mgr inż. Mariusz Zyngier Recenzenci: mgr inż. Tomasz Madej, mgr inż. Robert Wanic Lider grupy branżowej: mgr Sławomir Duch Lider zadania „Opracowanie przykładowych zmodernizowanych programów nauczania dla zawodów”: mgr inż. Joanna Ksieniewicz Koordynator merytoryczny projektu: mgr inż. Maria Suliga Menadżer projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: mgr Agnieszka Pfeiffer Redakcja i skład: zespół Addvalue Dorota Burzec Publikacja powstała w ramach projektu systemowego „Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego” w ramach Działania 3.3. Poprawa jakości kształcenia, Poddziałanie 3.3.3. Modernizacja treści i metod kształcenia, Priorytet III, Program Operacyjny KAPITAŁ LUDZKI. Projekt realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Publikacja jest dystrybuowana bezpłatnie. © Copyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej Warszawa 2012 Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej 02-637 Warszawa ul. Spartańska 1B www.koweziu.edu.pl Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 2 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego SPIS TREŚCI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ..................................................................................................................................... 5 OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ............................................................................................................................... 6 INFORMACJA O ZAWODZIE ELEKTRYK ........................................................................................................................................................... 6 UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE ELEKTRYK ................................................................................................................. 7 POWIĄZANIA ZAWODU ELEKTRYK Z INNYMI ZAWODAMI ............................................................................................................................. 7 CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE ELEKTRYK .......................................................................................................................... 8 KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU ELEKTRYK Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO ............................... 9 PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU ELEKTRYK ................................................................................................................................................ 10 PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH MODUŁÓW ..................................................................................................................... 13 M1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych oraz elementów, układów i urządzeń elektronicznych .......................................................... 13 M2. Montowanie urządzeń elektrycznych ..................................................................................................................................................................... 25 M3. Montowanie maszyn elektrycznych ....................................................................................................................................................................... 36 M4. Montowanie instalacji elektrycznych ..................................................................................................................................................................... 54 ZAŁĄCZNIKI ....................................................................................................................................................................................................... 74 Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU ELEKTRYK ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH ..................................................................................................................................................................................................................................... 74 Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU ELEKTRYK .................................................................................................................................. 78 Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU ELEKTRYK ............................................................................................................................. 86 Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 3 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 4 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Program nauczania dla zawodu elektryk opracowany jest z uwzględnieniem wymagań określonych w niżej wymienionych dokumentach prawnych: ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r, Nr 205, poz. 1206), rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7), rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184), rozporządzenie z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 204), rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2012 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626), rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 2012 r., poz. 752), rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.), rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487), rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci z dnia 28 kwietnia 2003 r., rozporządzenie w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (projekt). Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 5 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczospołecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego. 3. INFORMACJA O ZAWODZIE ELEKTRYK Zawód elektryk przypisany jest do obszaru elektryczno-elektronicznego. Praca elektryka wiąże się z dużą odpowiedzialnością, ponieważ czynności wykonywane przez elektryka zapewniają bezpieczeństwo osobom korzystającym z sieci energetycznych lub maszyn i urządzeń elektrycznych. Elektryk przygotowany jest do wykonywania, diagnozowania stanu, dokonywania napraw instalacji elektrycznej oraz maszyn i urządzeń zasilanych prądem elektrycznym. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 6 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE ELEKTRYK Zawód elektryk jest zawodem atrakcyjnym i poszukiwanym na rynku pracy. Celem kształcenia ucznia w zawodzie elektryk jest przygotowanie absolwenta mobilnego na rynku pracy. Osoba posiadająca kwalifikacje przypisane do zawodu wyposażona jest w aktualną wiedzę i umiejętności zawodowe, ale także świadomość i potrzebę ciągłego doskonalenia się i pozyskiwania nowych uprawnień. Elektryk może znaleźć zatrudnienie: w elektrowniach, kopalniach, hutach, na kolei, w firmach naprawiających sprzęt elektryczny, w firmach handlowych zajmujących się sprzedażą osprzętu elektrycznego, w firmach projektujących i montujących instalacje alarmowe, prowadząc własną działalność gospodarczo-usługową (np. naprawa sprzętu gospodarstwa domowego, usługi elektroinstalacyjne). 5. POWIĄZANIA ZAWODU ELEKTRYK Z INNYMI ZAWODAMI Podział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np.: dla zawodu elektryk wyodrębniono następujące kwalifikacje: E.7. Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych E.8. Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych Kwalifikacja E.7. jest jedną z dwóch kwalifikacji w zawodzie elektryk, podstawową (jedyną) w zawodzie elektromechanik i stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik elektryk. Technik elektryk ma kwalifikacje właściwe dla zawodu, które są nadbudową do kwalifikacji bazowej E.7. i są to kwalifikacje E.8. i E.24. Inną grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem PKZ.(E.a), PKZ(E.c). PKZ.(E.a) występuje w zawodach: monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, monter mechatronik, monter-elektronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik, elektryk, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk, technik elektronik, technik awionik, technik mechatronik, technik elektryk, technik elektroniki i informatyki medycznej, mechanik pojazdów samochodowych, technik pojazdów samochodowych, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik elektroenergetyk transportu szynowego. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 7 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Kwalifikacja E.7 Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych E.8 Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych Symbol zawodu 741201 741103 311303 741103 311303 Zawód Elektromechanik Elektryk Technik elektryk Elektryk Technik elektryk Elementy wspólne PKZ(E.a) PKZ(E.a) 6. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE ELEKTRYK Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie elektryk powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) montowania i uruchamiania maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej; 2) wykonywania i uruchamiania instalacji elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej; 3) oceniania stanu technicznego maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych po montażu na podstawie pomiarów; 4) montowania układów sterowania, regulacji i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej; 5) montowania i sprawdzania działania środków ochrony przeciwporażeniowej na podstawie dokumentacji technicznej. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie elektryk: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ, KPS,) efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów – 350 godz. efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie E.7. Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych – 450 godz. E.8. Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych – 350 godz. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 8 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU ELEKTRYK Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Program nauczania dla zawodu elektryk uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie, ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie stosowane w zawodzie oraz współczesne koncepcje nauczania i uczenia się. Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1. umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2. umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3. umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4. umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5. umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6. umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7. umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8. umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu elektryk uwzględniono korelację treści z kształceniem ogólnym polegającą na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów, jak: matematyka, fizyka, język obcy, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. W zakresie matematyki uczeń na wcześniejszym etapie kształcenia powinien opanować takie umiejętności, jak: dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie (także z wykorzystaniem kalkulatora) liczb wymiernych zapisanych w postaci ułamków zwykłych lub rozwinięć dziesiętnych, zamieniać ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne, zamieniać ułamki dziesiętne skończone na ułamki zwykłe, zaokrąglać rozwinięcia dziesiętne liczb, obliczać wartości nieskomplikowanych wyrażeń arytmetycznych, procent danej liczby, liczbę na podstawie procentu, wartości liczbowe wyrażeń algebraicznych. W ramach podstaw przedsiębiorczości uczeń powinien opanować: poznawanie mechanizmów funkcjonowania gospodarki rynkowej oraz związanych z nią najważniejszych instytucji (bank centralny, giełdy itp.); zapoznanie z podstawowymi zasadami podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej w różnych formach. Edukacja dla bezpieczeństwa ma przygotować uczniów do podjęcia działań ratowniczych oraz umożliwić nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy, przedstawić typowe zagrożenia dla zdrowia i życia podczas pożaru, powodzi, paniki itp. Uczniowie powinni umieć scharakteryzować zasady zachowania się ludności po ogłoszeniu alarmu oraz posiadać umiejętność zdobywania i krytycznego analizowania informacji, formułowania hipotez i ich weryfikacji. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 9 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU ELEKTRYK Zgodnie z rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w zasadniczej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 630 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 970 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie elektryk minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów – 350 godz. E.7. Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych – 450 godz. E.8. Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych – 350 godz. Tabela. Plan nauczania dla zawodu elektryk Klasa Tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zawodowych zajęć edukacyjnych 11 7 13 13 18 9 9 18 tygodniowo łącznie 13 416 320 352 512 1600 II 13 I 13 III II II Moduły w kształceniu modułowym M1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych oraz elementów, układów i 1 urządzeń elektronicznych 2 M2. Montowanie urządzeń elektrycznych 3 M3. Montowanie maszyn elektrycznych 4 M4. Montowanie instalacji elektrycznych II I I Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I Lp. Liczba godzin w okresie nauczania* 6 13 19 10 11 16 19 19 50 * do celów obliczeniowych przyjęto 32 tygodnie w ciągu jednego roku szkolnego. EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY PIERWSZĄ KWALIFIKACJĘ E.7. ODBYWA SIĘ POD KONIEC PIERWSZEGO SEMESTRU KLASY TRZECIEJ. EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY DRUGĄ KWALIFIKACJĘ E.8. ODBYWA SIĘ POD KONIEC KLASY TRZECIEJ. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 10 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Tabela. Wykaz modułów i jednostek modułowych dla zawodu elektryk Nazwa obowiązkowych zajęć edukacyjnych M1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych oraz elementów, układów i urządzeń elektronicznych (416) M2. Montowanie urządzeń elektrycznych (320) M3. Montowanie maszyn elektrycznych (352) M4. Montowanie instalacji elektrycznych (512) Nazwa jednostki modułowej M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń elektronicznych M2.J1. Montowanie podzespołów urządzeń elektrycznych M2.J2. Konserwacja urządzeń elektrycznych M3.J1. Montowanie maszyn elektrycznych prądu stałego M3.J2. Montowanie maszyn elektrycznych zmiennego M3.J3. Montowanie transformatorów M4.J1. Dobieranie elementów instalacji elektrycznych M4.J2. Montowanie instalacji elektrycznych M4.J3. Konserwacja instalacji elektrycznych M4.J4. Prowadzenie działalności gospodarczej w branży elektrycznej Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 11 Liczba godzin przeznaczona na jednostkę modułową 266 150 220 100 130 132 90 64 248 170 30 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Mapa dydaktyczna dla zawodu elektryk Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 12 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH MODUŁÓW W programie nauczania zastosowano taksonomię celów ABC B. Niemierko. M1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych oraz elementów, układów i urządzeń elektronicznych M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń elektronicznych M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych Uszczegółowione efekty kształcenia zrealizowaniu zajęć potrafi: Uczeń po BHP(1)2 określić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(1)3 wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(1)4 wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej na stanowisku pracy; BHP(1)5 dobrać środki gaśnicze; BHP(4)1 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z wykonywaniem pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(4)5 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z wykonywaniem pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(5)1 określić czynniki szkodliwe występujące podczas wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(5)5 przewidzieć sytuacje i okoliczności mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P C P P B C PP B PP B – – – – – P B – – P B – Materiał nauczania – – – – Zasady bhp w zakresie zajęć pomiary elektryczne. Zagrożenia wynikające z działania prądu na organizm ludzki. Pierwsza pomoc. Zasady BHP w trakcie pomiarów elektrycznych i elektronicznych. Wielkości fizyczne i jednostki w elektrotechnice. Pole elektryczne. Prąd elektryczny. Źródła energii elektrycznej. Technologia i materiałoznawstwo elektryczne i elektroniczne. Materiały stosowane w elektrotechnice i elektronice. Dokumentacja techniczna urządzeń montaż urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Elementy w elektrotechnice. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 13 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(6)1 wskazać skutki działania prądu elektrycznego na organizm człowieka; BHP(6)5 scharakteryzować skutki oddziaływania prądu elektrycznego na organizm człowieka; BHP(7)1 przygotować stanowisko pracy do wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych, zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(7)5 zastosować zasady bezpiecznej pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(8)1 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(8)5 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(9)1 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(10)1 udzielić pierwszej pomocy porażonemu prądem elektrycznym; PKZ(E.a)(1)1 zastosować pojęcia związane z prądem elektrycznym; PKZ(E.a)(1)2 posłużyć się wielkościami fizycznymi stosowanymi w elektrotechnice; PKZ(E.a)(1)3 uzasadnić warunki przepływu prądu elektrycznego w obwodzie elektrycznym; PKZ(E.a)(1)4 posłużyć się pojęciami dotyczącymi elementów obwodu elektrycznego; PKZ(E.a)(1)5 rozpoznać materiały stosowane w elektrotechnice i elektronice; PKZ(E.a)(2)1 określić zjawiska zachodzące w polu elektrycznym; P B P B P C P C P C P C P C P P D C P C P C P P B B – Montaż mechaniczny. – – – – – – – – Przyrządy i metody pomiarowe. Obwody prądu stałego. Elementy obwodu. Prawo Ohma. Prawa Kirchhoffa. Obwody nierozgałęzione. Obwody rozgałęzione. Obliczanie obwodów. – – – – – – – – – Obwody prądu zmiennego. Pole magnetyczne. Przebiegi sinusoidalne. Szeregowe połączenie elementów RL, RC, RLC. Równoległe połączenie elementów RL, RC, RLC. Moc u obwodach prądu sinusoidalne zmiennego. Rezonans w obwodach elektrycznych. Obwody elektryczne ze sprzężeniami magnetycznymi. Układy trójfazowe. – – – – – – Pomiary w elektrotechnice. Obsługa urządzeń i przyrządów pomiarowych. Układy regulacji natężenia prądu. Układy regulacji napięcia. Badanie obwodów prądu stałego. Badanie wpływu parametrów mierników na wyniki pomiarów. Pomiary rezystancji. – Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 14 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych PKZ(E.a)(2) 2. wyjaśnić zjawiska zawiązane z prądem stałym; PKZ(E.a)(2) 3. wyjaśnić zjawiska zawiązane z prądem zmiennym; PKZ(E.a) (2)4 zanalizować zjawiska zawiązane z prądem stałym; PKZ(E.a)(2)5 zanalizować zjawiska zawiązane z prądem zmiennym; PKZ(E.a)(3)1 zastosować wielkości fizyczne i jednostki używane w obwodach prądu zmiennego; PKZ(E.a)(3)2 opisać wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym; PKZ(E.a)(3)3 przelicza wielkości fizyczne i ich jednostki związane z prądem zmiennym; PKZ(E.a)(4)1 określić wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ); PKZ(E.a)(4) 2. oblicza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ); PKZ(E.a)(4)3scharakteryzować wielkości opisujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ); PKZ(E.a)(5)1obliczyć wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych z zastosowaniem podstawowych praw elektrotechniki; PKZ(E.a)(5)3 oszacować wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych z zastosowaniem prawa elektrotechniki; PKZ(E.a)(5)5 przeliczyć jednostki fizyczne stosując wielokrotności i podwielokrotności systemu SI; PKZ(E.a)(6)1 rozpoznać elementy oraz układy elektryczne na podstawie symbolu i parametrów; PKZ(E.a)(6)2 rozpoznać elementy oraz układy elektryczne na podstawie wyglądu i oznaczeń; PKZ(E.a)(6)5 nazwać układy elektryczne; PKZ(E.a)(7)1zastosować symbole na schematach ideowych i montażowych układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(7)2 zastosować zasady tworzenia schematów ideowych i montażowych układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(7)3 narysować schematy ideowe układów elektrycznych; P P P B B B P C P B P C P B P C P B P C P C P C P B P B P B P C P C P C – – – – – – – – – – – – – Pomiar pojemności. Pomiar indukcyjności. Obsługa oscyloskopu. Podstawowe pomiary oscyloskopem. Badanie szeregowego obwodu z elementami RL i RC. Badanie równoległego obwodu z elementami RL i RC. Badanie szeregowego obwodu RLC. Badanie równoległego obwodu RLC . Pomiary w obwodach trójfazowych. Język obcy zawodowy. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w języku obcym. Nazwy elementów elektrycznych w języku obcym. Nazwy narzędzi w języku obcym. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 15 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych PKZ(E.a)(7)5 narysować schematy montażowe układów elektrycznych; PKZ(E.a)(8)1 rozróżnić parametry elementów elektrycznych; PKZ(E.a)(8)3 rozróżnić parametry układów elektrycznych; PKZ(E.a)(9)1 odczytać rysunek techniczny podczas prac montażowych; PKZ(E.a)(9)2 posłużyć się rysunkiem technicznym podczas wykonywania prac montażowych; PKZ(E.a)(10)1 określić narzędzia i przyrządy pomiarowe wykorzystywane do prac z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(10)2 ocenić możliwości zastosowania narzędzi i przyrządów pomiarowych do prac z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(10)3 wybrać narzędzia i przyrządy pomiarowe do prac z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(10)4 zastosować narzędzia i przyrządy pomiarowe wykorzystywane do prac z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(11)1 zastosować zasady wykonania prac z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(11)2 zastosować narzędzia podczas wykonywania prac z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(11)3 przewidzieć skutki użytkowania narzędzi podczas prac z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(12)1 zanalizować dokumentację techniczną pod względem funkcji elementów i układów elektrycznych; PKZ(E.a)(13)1 odczytać schemat ideowy i montażowy układów elektrycznych oraz elektronicznych; PKZ(E.a)(13)3 zastosować zasady wykonania połączeń elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; PKZ(E.a)(14)1 wskazać metodę pomiaru parametrów układów elektrycznych; P P P P C B B C P C P B P B P C P C P C P C P B P B P C P C P B Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 16 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych PKZ(E.a)(14)2 dobrać przyrządy do pomiaru parametrów układów elektrycznych; PKZ(E.a)(14)5 narysować schemat układu pomiarowego; PKZ(E.a)(15)1 dobrać zakresy pomiarowe stosowanych przyrządów do pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(15)2 odczytać wyniki pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(16)1 skonstruować tabelę z nazwaniem kolumn i wierszy; PKZ(E.a)(16)2 umieścić wyniki pomiarów w tabeli; PKZ(E.a)(16)3 narysować wykres uwzględniający wyskalowanie osi i podanie legendy; PKZ(E.a)(17)1 wskazać dokumentację techniczną, katalogi i instrukcje obsługi; PKZ(E.a)(17)2 zanalizować treści dokumentacji technicznej, katalogów i instrukcji obsługi; PKZ(E.a)(17)3 zastosować treści znajdujące się w dokumentacji technicznej, katalogach i instrukcjach obsługi; PKZ(E.a)(18)1 wskazać programy komputerowe wspomagające analizę obwodów elektrycznych i układów elektronicznych; PKZ(E.a)(18)2 wykorzystać programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych; E.7.1(5)1 wymienić materiały stosowane w elektrotechnice; E.7.1(5)4 rozróżnić powłoki ochronne i wyjaśnić cel ich stosowania; E.7.1(5)5 rozróżnić materiały przewodzące (przewodowe i oporowe); E.7.1(5)6 rozróżnić materiały elektroizolacyjne; E.7.1(5)8 określić materiały magnetycznie miękkie i twarde; E.7.1(10)3 posłużyć się skalą podczas wykonywania lub czytania rysunku; JOZ(1)1 udzielić ogólnych informacji o osobach, miejscach, przedmiotach związanych z wykonywanym zawodem; JOZ(2)1 zrozumieć i zastosować się do ustnie wypowiedzianych informacji P C P C P C P C P P C C P C P B P C PP C P B PP C P P P P P A B B B B P C P C C P Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 17 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych dotyczących obowiązków i oczekiwań pracodawcy; KPS(1) 1. zastosować zasady kultury osobistej; P KPS(2) 1. proponuje możliwości rozwiązywania problemów; P KPS(4) 1. przejawia gotowość do ciągłego uczenia się. P Planowane zadania 1. Pomiary wielkości elektrycznych, analiza działania obwodów elektrycznych. Zmontuj układ przedstawiony na schemacie i zmierz wartości prądów przed i po otwarciu wyłącznika S. W celu wykonania zadania powinieneś: zgromadzić potrzebną aparaturę i elementy elektryczne, zapisać oznaczenia wybranych przyrządów, wybrać trybu pracy mierników, połączyć układ pomiarowy – poprawność wykonanych połączeń powinien skontrolować nauczyciel wykonać pomiary prądów przed i p o otwarciu łącznika S. wykonać sprawozdanie, w którym należy sformułować wnioski i oszacować dokładność pomiarów. C C C Do dyspozycji masz: rezystory 3 szt., multimetry 3 szt., źródło napięcia, wyłącznik. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni elektrotechniki i elektroniki wyposażonej w: stanowiska pomiarowe, zawierające stoły laboratoryjne (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny; zasilacze Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 18 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych stabilizowane napięcia stałego, autotransformatory przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, oscyloskop, zestawy elementów elektrycznych, przewody i kable elektryczne; trenażery z układami elektrycznymi przystosowane do badań; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych; oraz w pracowni montażu urządzeń elektrycznych, wyposażonej w: stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia); przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych; stanowiska montażowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny. Pracownie powinny być wyposażone w stanowiska komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, komputerowe programy demonstracyjne i symulacyjne, czasopisma branżowe, katalogi w języku polskim i obcojęzyczne, schematy ideowe i montażowe, obcojęzyczne instrukcje do wykonywania pomiarów elektrycznych, obcojęzyczne instrukcje obsługi mierników, słowniki jedno- i dwujęzyczne ogólne i techniczne, zestawy do demonstracji zjawisk zachodzących w obwodach elektrycznych, w polu elektrycznym i magnetycznym, rezystory suwakowe, dekadowe, żarówki, kondensatory, przykładowe elektromagnesy. foliogramy, plansze dotyczące jednostek układu SI, oznaczeń wielkości, fizycznych stosowanych w obwodach elektrycznych, foliogramy, plansze z układami połączeń rezystorów i kondensatorów, Polskie Normy, filmy, plansze, prezentacje multimedialne dydaktyczne dotyczące materiałów, wymiarowania, przekrojów, uproszczeń rysunkowych, symboli graficznych stosowanych w rysunku elektrycznym, schematów elektrycznych oraz obróbki ręcznej. Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metodę nauczyciel kształcenia powinien wziąć pod uwagę: efekty jakie zamierza osiągnąć, możliwości percepcyjne uczących się, stopień trudności i złożoności odpowiedni dla danej grupy uczniów, sposoby motywowania uczniów. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych elektryka. Jednostka modułowa wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Podczas wykonywania przez uczniów pomiarów w obwodach elektrycznych, należy skupić się na umiejętności sporządzania i czytania schematów ideowych, łączenia układów elektrycznych na podstawie schematu, doboru i obsługi przyrządów pomiarowych. Bardzo ważne jest kształtowanie umiejętności dobierania elementów obwodów elektrycznych i sprawdzania poprawności ich działania. W procesie kształcenia należy przede wszystkim stosować metodę przewodniego tekstu i ćwiczeń praktycznych. Dla lepszego zrozumienia i utrwalenia treści programowych wskazane jest przeprowadzenie pokazów z wyjaśnieniem. Do wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien przygotować: teksty przewodnie, instrukcje do ćwiczeń, dokumentację techniczną, PN, poradniki i inne potrzebne materiały. Uczniowie korzystając z pytań prowadzących i arkuszy ćwiczeniowych samodzielnie planują i wykonują ćwiczenia. Zadaniem nauczyciela jest obserwacja przebiegu realizacji zadania oraz udzielanie konsultacji. Formy organizacyjne Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 19 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych Uczniowie powinni pracować: Zajęcia powinny być prowadzone w grupach o maksymalnej liczbie 16 osób. Uczniowie powinni pracować w dwuosobowych sekcjach, ćwiczenia praktyczne powinni wykonywać indywidualnie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez oceny cząstkowe z: realizacji ćwiczenia, zaliczenia (w formie pisemnej lub ustnej), sprawozdania z wykonanego ćwiczenia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Wskazane jest, aby przygotować zadania i ćwiczenia o zróżnicowanym poziomie trudności dostosowanym do możliwości i potrzeb uczniów. Należy zwrócić uwagę na to, aby uczniowie o różnych preferowanych typach uczenia się, byli aktywni podczas zajęć i otrzymali materiały ćwiczeniowe M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń elektronicznych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(2)1 określić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)2 określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)3 określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)4 scharakteryzować zakres kompetencji instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)5 potrafi zróżnicować instytucje działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3)1 określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)2 określić prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna PP B PP B PP B PP B PP B PP B PP B Materiał nauczania Bezpieczeństwo i higiena pracy w procesach pracy związanych z układami elektronicznymi. – Przepisy związane z ochroną przeciwpożarową w procesach pracy z układami elektronicznymi. – Przepisy związane z ochroną środowiska w procesach pracy z układami elektronicznymi. – Instytucje i służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce. – Prawna ochrona pracy. – Prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w procesach pracy z układami elektronicznymi. – Prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w procesach pracy z Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 20 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń elektronicznych BHP(3)3 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; PKZ(E.a)(5)2 obliczyć wartości wielkości elektrycznych w układach elektronicznych z zastosowaniem podstawowych praw elektrotechniki; PKZ(E.a)(5)4 oszacować wartości wielkości elektrycznych w układach elektronicznych z zastosowaniem prawa elektrotechniki; PKZ(E.a) (6)3 rozpoznać elementy oraz układy elektroniczne na podstawie symbolu i parametrów; PKZ(E.a)(6)4 rozpoznać elementy oraz układy elektroniczne na podstawie wyglądu i oznaczeń; PKZ(E.a)(6)6 nazwać układy elektroniczne; PKZ(E.a)(7)4 narysować schematy ideowe układów elektronicznych; P B P C P C P B P B P P C C PKZ(E.a)(7)6 narysować schematy montażowe układów elektronicznych; P C PKZ(E.a)(8)2rozróżnić parametry elementów elektronicznych; P B PKZ(E.a)(8)4 rozróżnić parametry układów elektronicznych; PKZ(E.a)(12)2 zanalizować dokumentację techniczną pod względem funkcji elementów i układów elektronicznych; PKZ(E.a)(13)1 odczytać schemat ideowy i montażowy układów elektrycznych oraz elektronicznych; PKZ(E.a)(13)2 zanalizować schematy ideowe i montażowe w zakresie połączeń elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych; PKZ(E.a)(13)3 zastosować zasady wykonania połączeń elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; PKZ(E.a)(14)3 dobrać metodę do pomiaru parametrów układów elektronicznych; PKZ(E.a)(14)4 dobrać przyrządy do pomiaru parametrów układów elektronicznych; P B P D P C P D P C P D P D układami. elektronicznymi Elektroniczne elementy bierne i elementy półprzewodnikowe materiały półprzewodnikowe klasyfikacja elementów i układów elektronicznych rezystory i potencjometry kondensatory cewki indukcyjne warystory termistory diody tranzystory bipolarne i unipolarne półprzewodnikowe elementy przełączające: elementy optoelektronicze: Układy analogowe filtry częstotliwościowe układy prostownicze stabilizatory układy zasilające o wzmacniacze podstawowe układy wzmacniające generatory przebiegów sinusoidalnych Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 21 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń elektronicznych PKZ(E.a)(15)1 dobrać zakresy pomiarowe stosowanych przyrządów do pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(15)2 odczytać wyniki pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(15)3 oszacować dokładność pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; JOZ(3)1 zinterpretować polecenia pisemne dotyczące wykonywania czynności zawodowych; JOZ(4)1 poprowadzić korespondencję formalną, nieformalną i mailową; JOZ(5)1 korzysta ze słowników jedno i dwujęzycznych ogólnych i branżowych; KPS(6) 1. zanalizować posiadaną wiedzę; KPS(7) 1. przyjąć odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; P D P C P C P C P D P B P C P C – – – – – – – – – – KPS(10) 2. podjąć role w zespole. P C Układy cyfrowe Klasyfikacja układów cyfrowych Arytmetyka cyfrowa Algebra Boole’a Układy kombinacyjne Parametry układów cyfrowych Technika TTL Układy sprzęgające i wyjściowe mocy Układy transmisji sygnałów Przetworniki A/C oraz C/A Pomiary elektronicznych układów analogowych – pomiary parametrów warystora i termistora – pomiary parametrów diod półprzewodnikowych – pomiary parametrów półprzewodnikowych elementów przełączających – pomiary parametrów elementów optoelektronicznych – pomiary parametrów tranzystorów pomiary w układach prostowniczych – pomiary w układach stabilizatorów – pomiary w układach kształtujących przebiegi elektryczne – pomiary w układach zasilaczy – pomiary w układach wzmacniaczy – pomiary w układach ze wzmacniaczem operacyjnym – pomiary w układach filtrów częstotliwościowych. Pomiary elektronicznych układów cyfrowych – badanie bramek logicznych – badanie układów kombinacyjnych – badanie konwerterów kodów – badanie multiplekserów – badanie demultiplekserów Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 22 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń elektronicznych – – badanie przerzutników badanie scalonych układów cyfrowych Język obcy zawodowy – bezpieczeństwo i higiena pracy – elementy elektroniczne badanie elementów Planowane zadania I Pomiar parametrów diod półprzewodnikowych Zmierz napięcie progowe otrzymanych od nauczyciela diod półprzewodnikowych. W celu realizacji zadania powinieneś: odczytać oznaczenia otrzymanych diod, narysować schemat układu pomiarowego, zgromadzić potrzebne przyrządy pomiarowe i aparaturę, zapisać oznaczenia mierników i wybierać ich tryby pracy, połączyć układ pomiarowy, którego poprawność kontroluje nauczyciel, wykonać pomiary, – wybrać odpowiedni katalog elementów i układów elektronicznych i odczytać katalogowe wartości napięcia progowego, sporządzić sprawozdanie według wzoru podanego przez nauczyciela, sformułować wnioski i oszacować dokładność pomiarów, Do dyspozycji masz: zasilacze stabilizowane napięcia stałego, mierniki uniwersalne, cyfrowe elementy elektroniczne, katalog elementów i układów elektronicznych. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni elektrotechniki i elektroniki wyposażonej w: stanowiska pomiarowe, zawierające stoły laboratoryjne (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny; zasilacze stabilizowane napięcia stałego, autotransformatory, generatory funkcyjne; przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, oscyloskopy; zestawy elementów elektronicznych, przewody i kable elektryczne; trenażery z układami elektronicznymi przystosowane do badań; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektronicznych. Pracownia powinna być wyposażona w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Środki dydaktyczne Zestawy elementów elektronicznych, układy elektroniczne: prostowniki, zasilacze, stabilizatory, wzmacniacze, makiety do badanie elementów elektronicznych oraz demonstracji działania układów elektronicznych, testery elementów elektronicznych, katalogi elementów elektronicznych, literatura fachowa i Polskie Normy; katalogi obcojęzyczne, obcojęzyczne instrukcje do Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 23 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń elektronicznych wykonywania pomiarów elektronicznych, obcojęzyczne instrukcje obsługi mierników, słowniki jedno- i dwujęzyczne ogólne i techniczne. Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metodę nauczyciel kształcenia powinien wziąć pod uwagę: efekty jakie zamierza osiągnąć, możliwości percepcyjne uczących się, stopień trudności i złożoności odpowiedni dla danej grupy uczniów, sposoby motywowania uczniów. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych elektryka. Jednostka modułowa wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. W procesie kształcenia należy przede wszystkim stosować metodę przewodniego tekstu oraz ćwiczeń praktycznych. Szczególnie ważne jest opanowanie przez uczniów umiejętności rozpoznawania elementów elektronicznych na podstawie symbolu, wyglądu i oznaczeń. Istotne jest aby uczeń potrafił na podstawie wyników pomiarów określić parametry oraz ocenić stan techniczny elementów i układów elektronicznych. Przy omawianiu elementów elektronicznych należy skupić się na symbolu graficznym, polaryzacji, podstawowych parametrach oraz typowym zastosowaniu. Realizując materiał nauczania dotyczący układów elektronicznych należy zwrócić szczególna uwagę na schematy ideowe, podstawowe parametry i zastosowanie Wskazane jest wykonywanie pokazów oraz korzystanie z komputerowych programów symulacyjnych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach o maksymalnej liczbie 16 osób. Uczniowie powinni pracować w dwuosobowych sekcjach, ćwiczenia praktyczne powinni wykonywać indywidualnie. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 24 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M2. Montowanie urządzeń elektrycznych M2.J1. Montowanie urządzeń elektrycznychM2J2 Konserwacja urządzeń elektrycznych M2.J1. Montowanie urządzeń elektrycznych Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna E.7.1(1)1 określić rodzaje maszyn i urządzeń elektrycznych; P B – E.7.1(1)3 rozróżnić urządzenia elektryczne ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)5 scharakteryzować rodzaje urządzeń elektrycznych ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)6 określić stopień ochrony maszyn i urządzeń elektrycznych; PP C – P B – PP C – E.7.1(1)8 opisać budowę i zasadę działania urządzeń elektrycznych; PP C E.7.1(1)9 dokonać klasyfikacji maszyn i urządzeń elektrycznych; PP C E.7.1(2)2 odczytać parametry urządzeń elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(2)4 zinterpretować parametry urządzeń elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(2)6 obliczyć podstawowe parametry urządzeń elektrycznych wykorzystując zależności między nimi; E.7.1(3)2 wyjaśnić parametry elementów i podzespołów urządzeń elektrycznych; P B PP D PP C P A P B PP C PP C Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.7.1(3)3 wymienić parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(3)5 zidentyfikować parametry elementów i podzespołów urządzeń elektrycznych; E.7.1(4)2 rozpoznać urządzenia elektryczne na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; Materiał nauczania – – – – – – – – – – – – Zagrożenia wynikające z wykonywania prac z zakresu montażu i konserwacji urządzeń elektrycznych. Zasady BHP obowiązujące przy wykonywaniu prac z zakresu montażu i konserwacji urządzeń elektrycznych. Zagrożenia wynikające wykonywania pomiarów parametrów urządzeń elektrycznych. Zasady BHP w zakresie wykonywania pomiarów urządzeń elektrycznych. Udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach podczas montażu i konserwacji urządzeń elektrycznych. Urządzenia elektryczne: klasyfikacja, elementy i podzespoły budowy. Układy zasilania. Układy sterowania. Przewody elektryczne. Przewody elektroenergetyczne. Sposoby łączenia przewodów. Podział kabli. Kable elektroenergetyczne, sygnalizacyjne. Dokumentacja techniczna urządzeń elektrycznych. Zestaw narzędzi do montażu elementów i podzespołów urządzeń elektrycznych. Zasady montażu mechanicznego podzespołów w Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 25 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego E.7.1(4)4 rozpoznać elementy urządzeń elektrycznych na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1(6)2 wymienić rodzaje układów zasilania, sterowania i zabezpieczenia urządzeń elektrycznych; E.7.1(6)4 zidentyfikować układy zasilania, sterowania i zabezpieczenia urządzeń elektrycznych na podstawie wyglądu zewnętrznego, schematu blokowego i ideowego; E.7.1.(7)1 zidentyfikować rodzaj przewodu elektrycznego po jego wyglądzie i oznaczeniu literowo-cyfrowym; E.7.1.(7)2 wskazać miejsce oznaczenia przewodów i kabli elektrycznych; PP C – P B PP C P C P B E.7.1.(7)3 odczytać oznaczenia na przewodach i kablach elektrycznych; P B E.7.1.(7)4 zidentyfikować rodzaj kabla elektrycznego po jego wyglądzie i oznaczeniu literowo-cyfrowym; E.7.1(8)2 rozróżnić przeznaczenie urządzeń elektrycznych; P B PP C E.7.1(8)4 scharakteryzować budowę i zasadę działania urządzeń elektrycznych; P B E.7.1(9)1 wymienić funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(9)2 zidentyfikować funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych na podstawie opisów, schematów blokowych i ideowych; E.7.1(9)3 rozróżnić funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych na podstawie schematów blokowych i ideowych; E.7.1(9)4 scharakteryzować funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(11)1 rozróżnić narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; P B PP C PP C P B P B E.7.1(11)2 scharakteryzować narzędzia do montażu maszyn i urządzeń; P B – – – – – E.7.1(11)3 wybrać narzędzia do montażu w zależności od rodzaju maszyn i urządzeń elektrycznych; P C – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – urządzeniach elektrycznych. Dokumentacja techniczna urządzeń elektrycznych w zakresie montażu . Zwarcia – prąd zwarciowy i jego składowe. Ochrona zwarciowa – dławiki zwarciowe i gaszące Przepięcia. Ochronniki. Ochrona przeciwporażeniowa – podstawowe pojęcia. Układy sieci niskiego napięcia. Klasy ochronności urządzeń elektrycznych. Rodzaje ochrony przeciwporażeniowej. Środki ochrony przed dotykiem bezpośrednim. Środki ochrony przed dotykiem pośrednim. Ochrona przez zastosowanie samoczynnego szybkiego wyłączenia zasilania. Wyłączniki różnicowoprądowe. Ochrona przez zastosowanie urządzeń II klasy ochronności. Ochrona przez zastosowanie separacji elektrycznej odbiorników. Połączenia wyrównawcze. Sprzęt ochronny. Zabezpieczenia w urządzeniach elektrycznych. Klasyfikacja elektrycznych urządzeń grzejnych. Dokumentacja techniczna urządzeń grzejnych. Rezystancyjne urządzenia grzejne – budowa, zasada działania i przeznaczenie. Montowanie rezystancyjnych urządzeń grzejnych Klasyfikacja urządzeń chłodniczych. Dokumentacja techniczna urządzeń chłodniczych. Montowanie wybranych urządzeń chłodniczych. Urządzenia klimatyzacyjne: klasyfikacja, budowa, zasada działania i parametry, funkcje. Dokumentacja techniczna urządzeń klimatyzacyjnych. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 26 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego E.7.1.(12)1 dokonać analizy dokumentacji technicznej w celu zamontowania podzespołów elektrycznych i elektronicznych; E.7.1.(12)2 dokonać montażu mechanicznego podzespołów elektrycznych i elektronicznych; E.7.1(13)1 czytać dokumentację techniczną maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(13)2 przygotować do montażu układy zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(13)4 dokonać montażu układów zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.1(14)1 zanalizować wykonane prace z dokumentacją; E.7.1(14)2 wyciąga wnioski o zgodności wykonanych prac z dokumentacją, E.7.1.(15)1 scharakteryzować pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1.(15)2 dobrać przyrządy do pomiaru parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1.(15)4 dokonać pomiaru parametrów urządzeń elektrycznych; BHP(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)3 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)6 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania montażu maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)7 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(9)2 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie wykonywania montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(9)3 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; P D P D P B P C P C P B P B P C P B P C P B P B P C P C P C P C – – – – – Układy sterowania i regulacji urządzeń klimatyzacyjnych – programatory. Montowanie wybranych urządzeń klimatyzacyjnych. Montowanie urządzeń sterowniczych. Domowe urządzenia elektryczne. Montaż elementów w domowych w domowych urządzeniach elektrycznych. Język obcy zawodowy: – korzystanie z obcojęzycznych instrukcji do wykonania pac montażowych urządzeń elektrycznych – korzystanie z obcojęzycznych instrukcji mierników do pomiarów parametrów urządzeń elektrycznych – korzystanie z obcojęzycznej dokumentacji technicznej urządzeń elektrycznych – korzystanie z obcojęzycznych materiałów reklamowych urządzeń elektrycznych Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 27 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego JOZ(1)2 zastosować nazwy maszyn, urządzeń i narzędzi w branży elektrycznej; JOZ(2)2 zrozumieć i zastosować ustnie wypowiedziane zasady związane z obsługą maszyn i urządzeń w branży elektrycznej; KPS(4) 1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się; P C P C P C KPS(4) 2. przejawiać chęć doskonalenia się; P C KPS(6) 1. zanalizować posiadaną wiedzę. P C Planowane zadania Montaż podzespołów urządzenia chłodniczego. Zamontuj podzespoły urządzenia chłodniczego. W celu wykonania zadania powinieneś: – zapoznać się z dokumentacją techniczną urządzenia chłodniczego, – przygotować stanowisko pracy i dobrać narzędzia do montażu, – odczytać oznaczenia podzespołów przeznaczonych do montażu, – sprawdzić zgodność ich parametrów z danymi zamieszczonymi w dokumentacji technicznej urządzenia chłodniczego, – przygotować podzespołów do montażu, – (pod nadzorem nauczyciela uczniowie montują przygotowane podzespoły w urządzeniu), – podłączyć zamontowane podzespoły, – ocenić jakość wykonanej pracy. Do dyspozycji masz: urządzenie chłodnicze, dokumentacja techniczna urządzenia chłodniczego, podzespołów urządzenia chłodniczego, narzędzia do montażu. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni montażu urządzeń elektrycznych, wyposażonej w: stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia); przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych; stanowiska montażowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny, przystosowane do demontażu i montażu: podzespołów, urządzeń elektrycznych, układów sterowania, regulacji i zabezpieczeń; autotransformatory; przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, mierniki rezystancji izolacji, mierniki prędkości obrotowej, urządzenia elektryczne przystosowane do pomiarów; układy elektronicznego sterowania urządzeniami elektrycznymi (jedno stanowisko dla dwóch uczniów); stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację montażu i urządzeń, Pracownia powinna być wyposażona w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Kształcenie praktyczne może odbywać się również: na warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach branży elektrycznej. Środki dydaktyczne Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 28 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, katalogi urządzeń elektrycznych w języku polskim i obcojęzyczne, układy demonstracyjne, modele, tablice i plansze poglądowe, filmy dydaktyczne i prezentacje multimedialne związane z treściami kształcenia w zawodzie elektryka. Czasopisma branżowe, katalogi, normy ISO i PN, obcojęzyczne instrukcje do wykonania pac montażowych urządzeń elektrycznych, podzespoły mechaniczne i elektryczne urządzeń elektrycznych przemysłowych i powszechnego użytku, urządzenia elektryczne grzejne, chłodnicze, klimatyzacyjne, sprzęt gospodarstwa domowego, modele i makiety różnego rodzaju urządzeń elektrycznych, plansze, filmy, prezentacje multimedialne dotyczące budowy, działania i montażu urządzeń elektrycznych. Zalecane metody dydaktyczne Nauczyciel dobierając metodę kształcenia, powinien na zajęciach zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności rozróżniania wielkości elektrycznych i ich jednostek, poprawnego posługiwania się terminologią techniczną dla zawodu elektryk. Podczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. Podczas zajęć należy szczególną uwagę zwracać na przestrzeganie przez uczniów przepisów bhp aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Istotne jest również zwrócenie uwagi na pracę w grupach jako pracę zespołów. Pierwsze ćwiczenia powinny być starannie zaplanowane i należy przewidzieć na nie więcej czasu. Istotne podczas wykonywania ćwiczeń jest zwrócenie uwagi na dobór metod pomiarowych, poprawne przeprowadzenie pomiarów oraz analizowanie i zapisywanie wyników. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm i katalogów. Dominującą metodą powinna być metoda praktyczna. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 16 osób, z podziałem na zespoły 2-3-osobowe. Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form. Najczęściej będzie to mała grupa, rzadziej duża grupa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Przed przystąpieniem ucznia do wykonywania ćwiczeń praktycznych, nauczyciel powinien sprawdzić jego wiedzę, stosując sprawdzian ustny. Warunkiem dopuszczenia do wykonywania ćwiczenia powinna być pozytywna ocena sprawdzianu. Zaleca się, aby wymagania podstawowe obejmowały przede wszystkim określenie zasad montażu podzespołów i urządzeń elektrycznych, umiejętności doboru i zastosowania narzędzi do montażu, przygotowania elementów do montażu, określenie sposobu pomiaru parametrów zmontowanego urządzenia elektrycznego. Osiągnięcia uczniów należy oceniać na podstawie: – ustnych sprawdzianów wiadomości i umiejętności, – testów osiągnięć szkolnych, – ukierunkowanej obserwacji indywidualnej i zespołowej pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Wiadomości teoretyczne niezbędne do realizacji ćwiczeń, mogą być sprawdzane za pomocą testu z zadaniami zamkniętymi (wielokrotnego wyboru, na dobieranie) i otwartymi (krótkiej odpowiedzi, z luką). Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać przez obserwację czynności uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń. Podczas obserwacji należy zwrócić uwagę na: – przygotowanie stanowiska montażowego, Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 29 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego – posługiwanie się dokumentacja techniczną w zakresie wykonywania prac montażowych, – dobór narzędzi, – wykonanie montażu, – sposób sprawdzenia poprawności montażu, – umiejętność planowania działań, – – przestrzegania czasu wykonania ćwiczenia, – przestrzeganie przepisów bhp podczas wykonywania czynności montażowych. Kontrolę poprawności wykonania ćwiczenia należy przeprowadzić w trakcie i po jego wykonaniu. Uczeń powinien samodzielnie sprawdzić wyniki swojej pracy według przygotowanego przez nauczyciela arkusza oceny postępów. Następnie nauczyciel powinien dokonać kontroli według tego samego arkusza. Na zakończenie jednostki modułowej wskazane jest przeprowadzenie testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy. W końcowej ocenie jednostki modułowej, obok wyniku testu praktycznego należy wziąć pod uwagę oceny z ćwiczeń wykonywanych w trakcie realizacji programu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Wskazane jest, aby przygotować zadania i ćwiczenia o zróżnicowanym poziomie trudności dostosowanym do możliwości i potrzeb uczniów. Należy zwrócić uwagę na to, aby uczniowie o różnych preferowanych typach uczenia się byli aktywni podczas zajęć i otrzymali materiały ćwiczeniowe. M2.J2. Konserwacja urządzeń elektrycznych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.7.2(1)2 nazwać części zamienne urządzeń elektrycznych Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P A Materiał nauczania – E.7.2(1)4 zidentyfikować części zamienne urządzeń elektrycznych; P A E.7.2(2)2 dokonać analizy objawów uszkodzenia urządzeń elektrycznych; P B E.7.2(2)4 rozpoznać uszkodzenia urządzeń elektrycznych na podstawie objawów uszkodzenia; P C – – Posługiwanie się dokumentacją techniczną urządzeń elektrycznych w zakresie przeprowadzania napraw. Stanowisko do wykonywania napraw urządzeń elektrycznych. Zasady wykonywania pomiarów parametrów naprawianych urządzeń elektrycznych. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 30 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego E.7.2(2)6 określić lokalizację typowych uszkodzeń urządzeń elektrycznych; P C – E.7.2(3)2 podać ogólne zasady konserwacji urządzeń elektrycznych; P A P A – – P A P B P B P B P C P C P B P D P B P C PP B P B – – – – PP C – P C – E.7.2(3)4 sformułować zasady konserwacji urządzeń elektrycznych uwzględniając warunki eksploatacji; E.7.2(4)2 sklasyfikować czynności podczas demontażu i montażu urządzeń elektrycznych; E.7.2(4)4 dokonać analizy kolejności czynności podczas demontażu i montażu urządzeń elektrycznych; E.7.2(4)6 sformułować algorytm wykonywania czynności podczas demontażu i montażu urządzeń elektrycznych; E.7.2.(5)1 dobrać przyrządy do pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2.(5)2 podłączyć przyrządy do pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji zgodnie z ich instrukcją obsługi; E.7.2.(5)3 dokonać pomiaru napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2.(5)4 odczytać wyniki pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2.(6)1 zinterpretować wyniki pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(6)3 dobrać części zamienne w celu wymiany zużytych lub uszkodzonych elementów i podzespołów urządzeń elektrycznych; E.7.2(6)5 wymienić zużyte lub uszkodzone elementy i podzespoły urządzeń elektrycznych; E.7.2.(7)2 dobrać części zamienne w celu wymiany uszkodzonych elementów układów sterowania i zabezpieczeń urządzeń elektrycznych; E.7.2.(7)3 dobrać narzędzia w celu wymiany uszkodzonych elementów układów sterowania i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2.(7)4 wymienić uszkodzone elementy układów sterowania i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2.(8)5 dokonać analizy wykonanego montażu układów sterowania – – – – – – – – – – – – Zasady wymiany uszkodzonych elementów i podzespołów w urządzeniach elektrycznych Próby probiercze. Sporządzanie dokumentacji z przeprowadzonych napraw urządzeń elektrycznych. Zasady przeprowadzania oględzin urządzeń elektrycznych. Zasady przeprowadzania przeglądów okresowych urządzeń elektrycznych – dokumentacja techniczna w zakresie okresowych przeglądów. Zasady konserwacji urządzeń elektrycznych. Lokalizacja uszkodzeń i naprawy w przemysłowych rezystancyjnych urządzeniach grzejnych. Lokalizacja uszkodzeń i naprawy pieców elektrodowych. Lokalizacja uszkodzeń i naprawy w nagrzewnicach indukcyjnych. Lokalizacja uszkodzeń i naprawy w nagrzewnicach pojemnościowych. Przeglądy okresowe elektrycznych urządzeń grzejnych. Oględziny i konserwacja elektrycznych urządzeń grzejnych. Lokalizacja uszkodzeń i naprawy w urządzeniach chłodniczych. Wymiana podzespołów elektrycznych w urządzeniach chłodniczych. Wymiana i naprawa podzespołów mechanicznych urządzeń chłodniczych. Próby odbiorcze urządzeń chłodniczych po naprawach. Przeglądy okresowe urządzeń chłodniczych. Oględziny, konserwacja urządzeń chłodniczych. Lokalizacja uszkodzeń i naprawy w sprzęcie gospodarstwa domowego. Sprawdzanie stanu technicznego sprzętu gospodarstwa domowego. Konserwacja sprzętu gospodarstwa domowego. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 31 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego urządzeń elektrycznych na pod stawie dokumentacji; E.7.2.(8)6 podjąć decyzję o poprawności wykonanego montażu układów sterowania urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.2.(8)7 dokonać analizy wykonanego montażu układów zabezpieczeń urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.2.(8)8 podjąć decyzję o poprawności wykonanego montażu układów zabezpieczeń urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.2(9)2 określić zakres i terminy oględzin urządzeń elektrycznych; – – P D PP C PP D P B E.7.2(9)4 dokonać oględzin urządzeń elektrycznych; P B – E.7.2(9)6 określić zakres i terminy konserwacji urządzeń elektrycznych; P B – E.7.2(9)8 dokonać konserwacji urządzeń elektrycznych; P C PP D PP D P C P C P C P c KPS(7)1 przyjąć odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; P C KPS(10)1 doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; P C KPS(10)2 podjąć role w zespole; P C BHP(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; P B E.7.2(10)2 dokonać analizy prawidłowości połączeń urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji; E.7.2(10)2 przeprowadzić próby działania urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji; JOZ(3)2 odczytać i zanalizować podane w sposób pisemny instrukcje obsługi maszyn i urządzeń; JOZ(4)2 zabrać głos w dyskusji i argumentować własne poglądy dotyczące wykonywania zawodu; JOZ(5)2 odszukać w prasie, literaturze fachowej i na stronach internetowych potrzebne informacje związane z wykonywaniem zawodu; KPS(6)1 zanalizować posiadaną wiedzę; – – Język obcy zawodowy korzystanie z obcojęzycznych instrukcji do wykonania pac konserwacyjnych urządzeń elektrycznych korzystanie z materiałów informacyjnych z zakresu napraw urządzeń elektrycznych w języku obcym korzystanie z obcojęzycznych instrukcji mierników do pomiarów parametrów urządzeń elektrycznych korzystanie z obcojęzycznej dokumentacji technicznej urządzeń elektrycznych korzystanie z obcojęzycznych materiałów reklamowych urządzeń elektrycznych Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 32 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego BHP(8)3 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas badania P B maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)6 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas P C wykonywania montażu maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)7 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas badania P C maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(9)2 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa P C dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie wykonywania montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(9)3 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy P C prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych. Planowane zadania Wykonanie konserwacji urządzenia elektrycznego. Wykonaj konserwację urządzenia elektrycznego. W celu wykonania zadania powinieneś: – określić zakres i kolejność prac konserwacyjnych, – określić zużyte części urządzenia, – odczytać parametry zużytych elementów, – dobrać części zamienne – – określić czynności związane z wymiana części urządzenia elektrycznego, – – przygotować stanowisko pracy, – wykonać demontaż zużytych części urządzenia, – zamontować części zamienne, – podłączyć części zamienne zgodnie z dokumentacją. – sporządzić dokumentację z przeprowadzonej konserwacji według zaleceń nauczyciela. Do dyspozycji masz: urządzenie elektryczne, dokumentacja techniczna urządzenia elektrycznego, katalogi części zamiennych, części zamienne urządzenia elektrycznego różnych typów, miernik uniwersalny, zestaw narzędzi do montażu ręcznego. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni konserwacji urządzeń elektrycznych, wyposażonej w: stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia); przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych; stanowiska montażowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny, przystosowane do demontażu i montażu: podzespołów, urządzeń elektrycznych, układów sterowania, regulacji i zabezpieczeń; autotransformatory; przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, mierniki rezystancji izolacji, mierniki prędkości obrotowej, Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 33 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego urządzenia elektryczne przystosowane do pomiarów; układy elektronicznego sterowania urządzeniami elektrycznymi (jedno stanowisko dla dwóch uczniów); stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację montażu i urządzeń, Pracownia powinna być wyposażona w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Kształcenie praktyczne może odbywać się również: na warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach branży elektrycznej Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, katalogi maszyn i urządzeń elektrycznych w języku polskim i obcojęzyczne, układy demonstracyjne, modele, tablice i plansze poglądowe, filmy dydaktyczne i prezentacje multimedialne związane z treściami kształcenia w zawodzie elektryk. Czasopisma branżowe, katalogi, normy ISO i PN. Obcojęzyczne instrukcje do wykonania pac konserwacyjnych urządzeń elektrycznych, materiały informacyjne z zakresu konserwacji i napraw urządzeń grzejnych i chłodniczych w języku obcym, obcojęzyczne instrukcje mierników do pomiarów parametrów urządzeń elektrycznych, obcojęzyczna dokumentacja techniczna urządzeń elektrycznych, obcojęzyczne materiały reklamowe urządzeń elektrycznych, słowniki jedno- i dwujęzyczne ogólne i techniczne, podzespoły mechaniczne i elektryczne urządzeń elektrycznych przemysłowych i powszechnego użytku, urządzenia elektryczne grzejne, chłodnicze, klimatyzacyjne, sprzęt gospodarstwa domowego, modele i makiety różnego rodzaju urządzeń elektrycznych, Zalecane metody dydaktyczne Jednostka modułowa M2.J2. Konserwacja urządzeń elektrycznych wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia zaleca się metody: tekstu przewodniego, pokazu z objaśnieniem, ćwiczeń praktycznych, metodę projektu. Podczas wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien przeprowadzić pokaz czynności z objaśnieniem, na podstawie którego uczniowie określą plan działania, przygotowują niezbędne narzędzia i przyrządy. Diagnozowanie uszkodzeń i naprawy stanowią najtrudniejszą część jednostki modułowej, w tym zakresie szczególną szczególny nacisk położyć na umiejętność posługiwania się dokumentacją techniczną urządzeń elektrycznych, sposób identyfikowania nieprawidłowości ich działania. Do ćwiczeń praktycznych z tego zakresu należy przygotować bardzo szczegółowe instrukcje. W czasie zajęć należy zwrócić uwagę na: przestrzeganie zasad bhp, utrzymanie porządku na stanowisku pracy, staranne wykonywanie zadań. Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń praktycznych, należy zapoznać uczniów z zasadami bezpieczeństwa obowiązującymi na danym stanowisku. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 16 osób, z podziałem na zespoły 2-3 osobowe. Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form. Najczęściej będzie to mała grupa, rzadziej duża grupa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Jako wymagania podstawowe należy przyjąć: określenie zasad konserwacji urządzeń elektrycznych umiejętności zastosowania narzędzi i przyrządów do konserwacji, określenie działań związanych naprawa uszkodzeń, wykonanie czynności konserwacyjnych na podstawie instrukcji. Osiągnięcia uczniów należy oceniać na podstawie: – ustnych sprawdzianów wiadomości i umiejętności, Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 34 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego – testów osiągnięć szkolnych, – ukierunkowanej obserwacji indywidualnej i zespołowej pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Wiadomości teoretyczne, mogą być sprawdzane za pomocą testu z zadaniami zamkniętymi (wielokrotnego wyboru, na dobieranie) i otwartymi (krótkiej odpowiedzi, z luką). Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać przez obserwację czynności uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń. Podczas obserwacji należy zwrócić uwagę na: – wykonanie czynność związanych z konserwacją urządzeń elektrycznych, – sposób analizy poprawności działania urządzenia, – umiejętność lokalizacji uszkodzeń, – sposób wymiany uszkodzonych elementów i podzespołów. – posługiwanie się dokumentacją techniczną w zakresie przeprowadzania napraw, – posługiwanie się dokumentacją techniczna w zakresie przeprowadzenia prac związanych z konserwacją, – umiejętność pracy w grupie i wykonywania powierzonych ról, – umiejętność planowania działań, – przestrzeganie przepisów bhp podczas wykonywania ćwiczeń. Kontrolę poprawności wykonania ćwiczenia należy przeprowadzić w trakcie i po jego wykonaniu. Uczeń powinien wykonać dokumentację techniczną z wykonanych działań. Na zakończenie jednostki modułowej wskazane jest przeprowadzenie testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy. W końcowej ocenie jednostki modułowej obok wyniku testu praktycznego należy wziąć pod uwagę oceny z ćwiczeń wykonywanych w trakcie realizacji programu Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Wskazane jest, aby przygotować zadania i ćwiczenia o zróżnicowanym poziomie trudności dostosowanym do możliwości i potrzeb uczniów. Należy zwrócić uwagę na to, aby uczniowie o różnych preferowanych typach uczenia się byli aktywni podczas zajęć i otrzymali materiały ćwiczeniowe odpowiednie do swoich możliwości i preferencji. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 35 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M3. Montowanie maszyn elektrycznych M3.J1. Montowanie maszyn elektrycznych prądu stałego M3.J2. Montowanie maszyn elektrycznych prądu zmiennego M3.J3. Montowanie transformatorów M3.J1. Montowanie maszyn elektrycznych prądu stałego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna E.7.1(1)1 określić rodzaje maszyn i urządzeń elektrycznych; P B E.7.1(1)2 rozróżnić maszyny elektryczne ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)3 rozróżnić urządzenia elektryczne ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)4 scharakteryzować rodzaje maszyn elektrycznych; PP C PP C P B E.7.1(1)5 scharakteryzować rodzaje urządzeń elektrycznych ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)6 określić stopień ochrony maszyn i urządzeń elektrycznych; P B PP C E.7.1(1)7 opisać budowę i zasadę działania maszyn elektrycznych; PP C E.7.1(1)9 dokonać klasyfikacji maszyn i urządzeń elektrycznych; PP C E.7.1(2)1 odczytać parametry maszyn elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(2)3 zinterpretować parametry maszyn elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(3)1 wyjaśnić parametry elementów i podzespołów maszyn P B PP D P A Materiał nauczania – – – – – – – – – – – – – – – – Klasyfikacja maszyn elektrycznych. Zjawiska fizyczne występujące w maszynach elektrycznych. Podział maszyn ze względu na rodzaj przetwarzanej energii. Odwracalność pracy maszyn elektrycznych. Elementy maszyn elektrycznych. Straty mocy i sprawność. Zagadnienia cieplne. Chłodzenie maszyn elektrycznych. Rodzaje pracy maszyn elektrycznych. Rodzaje ochrony maszyn elektrycznych. Rodzaje budowy maszyn elektrycznych. Oznaczenia maszyn elektrycznych. Pole magnetyczne w maszynach elektrycznych. Sposoby wytwarzania pola magnetycznego w maszynach elektrycznych. Klasyfikacja maszyn komutatorowych. Zasada działania maszyn komutatorowych prądu Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 36 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego elektrycznych; P B – – PP C – PP C PP C PP C – – – – PP C E.7.1(7)3 odczytać oznaczenia na przewodach i kablach elektrycznych P A E.7.1(7)4 rozpoznać rodzaj kabla elektrycznego po jego wyglądzie i oznaczeniu literowo-cyfrowym E.7.1(8)1 rozróżnić przeznaczenie maszyn elektrycznych, PP C PP C E.7.1(10)1 odczytać rysunki oraz schematy maszyn elektrycznych; P B E.7.1(10)3 posłużyć się skalą podczas wykonywania lub czytania rysunku; P C – E.7.1(10)4 zwymiarować i opisać rysunki maszyn i urządzeń elektrycznych; P B P A P A E.7.1(11)1 rozróżnić narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; P B – – – – – E.7.1(11)2 scharakteryzować narzędzia do montażu maszyn i urządzeń; P B P C P C E.7.1(3)3 wymienić parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(3)4 zidentyfikować parametry elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; E.7.1(4)1 rozpoznać maszyny elektryczne na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1(4)3 zidentyfikować elementy maszyn elektrycznych na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu E.7.1(7)1 rozpoznać rodzaj przewodu elektrycznego po jego wyglądzie i oznaczeniu literowo-cyfrowym E.7.1(7)2 wskazać miejsce oznaczenia przewodów i kabli elektrycznych. E.7.1(10)5 wykonać rysunek techniczny modelów, części maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(10)6 narysować schematy maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(11)3 wybrać narzędzia do montażu w zależności od rodzaju maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(13)1 czytać dokumentację techniczną maszyn i urządzeń – – – – – – – stałego. Budowa maszyn komutatorowych prądu stałego. Uzwojenia tworników maszyn komutatorowych prądu stałego. Siła elektromotoryczna indukowana w uzwojeniu twornika maszyn komutatorowych prądu stałego. Oddziaływanie twornika w maszynie prądu stałego. Komutacja w maszynach prądu stałego. Rodzaje pracy maszyn komutatorowych prądu stałego. Rodzaje wzbudzenia maszyn komutatorowych prądu stałego. Praca prądnicowa maszyn komutatorowych prądu stałego. Prądnice prądu stałego: układy połączeń, charakterystyki, właściwości ruchowe, porównanie prądnic prądu stałego. Praca silnikowa maszyn komutatorowych prądu stałego. Silniki prądu stałego: układy połączeń i charakterystyki, rozruch i regulacja prędkości. Straty mocy i sprawność prądnicowa maszyn komutatorowych prądu stałego. Maszyny specjalne prądu stałego. Prądnica unipolarna. Prądnica tachometryczna. Maszyny wzbudzane magnesami trwałymi. Podstawowe uszkodzenia maszyn prądu stałego. Język obcy zawodowy: korzystanie z obcojęzycznych instrukcji do wykonania pac montażowych maszyn elektrycznych prądu stałego, korzystanie z materiałów informacyjnych z zakresu Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 37 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego elektrycznych; E.7.1(13)2 przygotować do montażu układy zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(13)3 wykonać montaż układów zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.1(14)1 zanalizować wykonane prace z dokumentacją, P C P C P D P D P B P C P C E.7.2(1)1 nazwać części zamienne maszyn elektrycznych; P A E.7.2(1)3 zidentyfikować części zamienne maszyn elektrycznych; P B E.7.2(2)1 dokonać analizy objawów uszkodzenia maszyn elektrycznych; P C P C P C P A P A P B P B P B E.7.1(14)2 wyciągnąć wnioski o zgodności wykonanych prac z dokumentacją; E.7.1(15)1 scharakteryzować pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(15)2 dobrać przyrządy do pomiaru parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(15) zmierzyć parametry maszyn elektrycznych; E.7.2(2)3 rozpoznać uszkodzenia maszyn elektrycznych na podstawie objawów uszkodzenia; E.7.2(2)5 określić lokalizację typowych uszkodzeń maszyn elektrycznych; E.7.2(3)1 podać ogólne zasady konserwacji maszyn elektrycznych; E.7.2(3)3 sformułować zasady konserwacji maszyn elektrycznych uwzględniając warunki eksploatacji; E.7.2(4)1 sklasyfikować czynności podczas demontażu i montażu maszyn elektrycznych; E.7.2(4)3 dokonać analizy kolejności czynności podczas demontażu i montażu maszyn elektrycznych; E.7.2(4)5 sformułować algorytm wykonywania czynności podczas demontażu i montażu maszyn elektrycznych; – – – konserwacji i maszyn elektrycznych prądu stałego w języku obcym, korzystanie z obcojęzycznych instrukcji mierników do pomiarów parametrów maszyn elektrycznych prądu stałego, korzystanie z obcojęzycznej dokumentacji technicznej maszyn elektrycznych prądu stałego, korzystanie z obcojęzycznych materiałów reklamowych maszyn elektrycznych prądu stałego. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 38 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego E.7.2(5)1 dobrać przyrządy do pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(5)2 podłączyć przyrządy do pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji zgodnie z ich instrukcją obsługi; E.7.2(5)3 dokonać pomiaru napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(5)4 odczytać wyniki pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(6)1 zinterpretować wyniki pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(6)2 dobrać części zamienne w celu wymiany zużytych lub uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; E.7.2(6)4 wymienić zużyte lub uszkodzone elementy i podzespoły maszyn elektrycznych; E.7.2(9)1 określić zakres i terminy oględzin maszyn elektrycznych; P C P C P C P C PP C PP D P C P B E.7.2(9)3 dokonać oględzin maszyn elektrycznych; P C E.7.2(9)5 określić zakres i terminy konserwacji maszyn elektrycznych; P B E.7.2(9)7 dokonać konserwacji maszyn elektrycznych; P C P C P C P B P B P B E.7.2(10)1 dokonać analizy połączeń maszyn elektrycznych po montażu i konserwacji; E.7.2(10)3 przeprowadzić próby działania maszyn elektrycznych po montażu i konserwacji; BHP(4)1 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z wykonywaniem pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(4)4 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z eksploatacją maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(4)7 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 39 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z badaniem maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(7)2 przygotować stanowisko pracy do montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych, zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; JOZ(1)3 posłużyć się terminologią związaną z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy; JOZ(2)3 określić kontekst wypowiedzi dotyczących wykonywania czynności zawodowych; KPS(1) 1. zastosować zasady kultury osobistej; KPS(2) 1. zaproponować możliwości rozwiązywania problemów. P C P C P C P C P C Planowane zadania Badanie prądnicy bocznikowej prądu stałego. Zbadaj działanie prądnicy bocznikowej prądu stałego. W celu wykonania zadania powinieneś: – narysować schemat do wyznaczania charakterystyk prądnicy bocznikowej prądu stałego, – określić, jakie charakterystyki należy wyznaczyć – dobrać przyrządy pomiarowe, – montować układ zgodnie ze schematem. – wykonać pomiary – sporządzić sprawozdanie, w którym na podstawie wykonanych pomiarów należy wyznaczyć: charakterystyki biegu jałowego, charakterystykę zewnętrzną i regulacyjną oraz sformułować wnioski. Do dyspozycji masz: prądnicę bocznikową prądu stałego, stanowisko do badania maszyn elektrycznych. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni montażu i eksploatacji maszyn elektrycznych wyposażonej stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia), przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych; stanowiska montażowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny, przystosowane do demontażu i montażu z podzespołów maszyn, układów sterowania, regulacji i zabezpieczeń; autotransformatory; przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, mierniki rezystancji izolacji, mierniki prędkości obrotowej; maszyny przystosowane do pomiarów; układy elektronicznego sterowania maszynami elektrycznymi (jedno stanowisko dla dwóch uczniów); stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; Pracownia powinna być wyposażona w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 40 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Kształcenie praktyczne może odbywać się również: na warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach branży elektrycznej. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, katalogi maszyn i urządzeń elektrycznych, układy demonstracyjne, modele, tablice i plansze poglądowe, filmy dydaktyczne i prezentacje multimedialne związane z treściami kształcenia w zawodzie elektryk. Czasopisma branżowe, katalogi, normy ISO i PN. Obcojęzyczne instrukcje do wykonania pac montażowych maszyn elektrycznych prądu stałego, materiały informacyjne z zakresu konserwacji i napraw maszyn elektrycznych prądu stałego w języku obcym, obcojęzyczne instrukcje mierników do pomiarów parametrów maszyn elektrycznych prądu stałego, obcojęzyczna dokumentacja techniczna maszyn elektrycznych prądu stałego, obcojęzyczne materiały reklamowe maszyn elektrycznych prądu stałego, słowniki jedno- i dwujęzyczne ogólne i techniczne, podzespoły i modele maszyny elektrycznych prądu stałego; prądnice prądu stałego, silniki prądu stałego, układy sterowania, regulacji i zabezpieczeń. Zalecane metody dydaktyczne Nauczyciel dobierając metodę kształcenia powinien na zajęciach zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności rozróżniania wielkości elektrycznych i ich jednostek, poprawnego posługiwania się terminologią techniczną dla zawodu elektryk. Podczas wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien przeprowadzić pokaz czynności z objaśnieniem, na podstawie którego uczniowie określą plan działania, przygotowują niezbędne narzędzia i przyrządy. Diagnozowanie uszkodzeń i naprawy stanowią najtrudniejszą część jednostki modułowej, w tym zakresie szczególną szczególny nacisk położyć na umiejętność posługiwania się dokumentacją techniczną maszyn elektrycznych, sposób identyfikowania nieprawidłowości ich działania. Do ćwiczeń praktycznych z tego zakresu należy przygotować bardzo szczegółowe instrukcje. Podczas zajęć należy szczególną uwagę zwracać na przestrzeganie przez uczniów przepisów bhp aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Istotne jest również zwrócenie uwagi na pracę w grupach jako pracę zespołów. Pierwsze ćwiczenia powinny być starannie zaplanowane i należy przewidzieć na nie więcej czasu. Istotne podczas wykonywania ćwiczeń jest zwrócenie uwagi na dobór metod pomiarowych, poprawne przeprowadzenie pomiarów oraz analizowanie i zapisywanie wyników. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm i katalogów. Dominującą metodą powinna być metoda praktyczna. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 16 osób, z podziałem na zespoły 2-3-osobowe. Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form. Najczęściej będzie to mała grupa, rzadziej duża grupa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Przed przystąpieniem ucznia do wykonywania ćwiczeń praktycznych, nauczyciel powinien sprawdzić jego wiedzę stosując lub sprawdzian ustny. Warunkiem dopuszczenia do wykonywania ćwiczenia powinna być pozytywna ocena sprawdzianu. Zaleca się, aby wymagania podstawowe obejmowały przede wszystkim określenie zasad montażu i konserwacji podzespołów i maszyn prądu stałego, umiejętności doboru i zastosowania narzędzi do montażu i demontażu, określenie czynności związanych z rozruchem zmontowanej maszyny elektrycznej. Osiągnięcia uczniów należy oceniać na podstawie: – ustnych sprawdzianów wiadomości i umiejętności, Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 41 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego – testów osiągnięć szkolnych, – ukierunkowanej obserwacji indywidualnej i zespołowej pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Wiadomości teoretyczne niezbędne do realizacji ćwiczeń, mogą być sprawdzane za pomocą testu z zadaniami zamkniętymi (wielokrotnego wyboru, na dobieranie) i otwartymi (krótkiej odpowiedzi, z luką). Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać przez obserwację czynności uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń. Podczas obserwacji należy zwrócić uwagę na: – przygotowanie stanowiska pracy, – posługiwanie się dokumentacja techniczną w zakresie wykonywania prac montażowych i konserwacyjnych, – dobór narzędzi, – wykonanie montażu, demontażu, – umiejętność lokalizacji uszkodzeń, – umiejętność doboru części zamiennych, – przeprowadzanie czynności związanych z rozruchem maszyny – umiejętność planowania działań, – przestrzegania czasu wykonania ćwiczenia, – przestrzeganie przepisów bhp podczas wykonywania czynności montażowych. Kontrolę poprawności wykonania ćwiczenia należy przeprowadzić w trakcie i po jego wykonaniu. Uczeń powinien samodzielnie sprawdzić wyniki swojej pracy według przygotowanego przez nauczyciela arkusza oceny postępów. Następnie nauczyciel powinien dokonać kontroli według tego samego arkusza. Na zakończenie jednostki modułowej wskazane jest przeprowadzenie testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy. W końcowej ocenie jednostki modułowej, obok wyniku testu praktycznego należy wziąć pod uwagę oceny z ćwiczeń wykonywanych w trakcie realizacji programu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Wskazane jest, aby przygotować zadania i ćwiczenia o zróżnicowanym poziomie trudności dostosowanym do możliwości i potrzeb uczniów. Należy zwrócić uwagę na to, aby uczniowie o różnych preferowanych typach uczenia się byli aktywni podczas zajęć i otrzymali materiały ćwiczeniowe odpowiednie do swoich możliwości i preferencji. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 42 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M3.J2. Montowanie maszyn elektrycznych prądu zmiennego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania E.7.1(1)1 wymienić rodzaje maszyn i urządzeń elektrycznych; P B – E.7.1(1)2 rozróżnić maszyny elektryczne ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)3 rozróżnić urządzenia elektryczne ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)4 scharakteryzować rodzaje maszyn elektrycznych; PP C – PP C – P B E.7.1(1)5 scharakteryzować rodzaje urządzeń elektrycznych ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)6 określić stopień ochrony maszyn i urządzeń elektrycznych; P B PP C E.7.1(1)7 opisać budowę i zasadę działania maszyn elektrycznych; PP C E.7.1(1)9 dokonać klasyfikacji maszyn i urządzeń elektrycznych; PP C E.7.1(2)1 odczytać parametry maszyn elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(2)2 odczytać parametry urządzeń elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(2)3 zinterpretować parametry maszyn elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(2)4 zinterpretować parametry urządzeń elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(3)1 wyjaśnić parametry elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; E.7.1(3)3 wymienić parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; P B P B PP D PP D P A P B – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – Pole magnetyczne wirujące wytworzone przez nieruchome uzwojenie trójfazowe. Siła elektromotoryczna indukowana w maszynie prądu przemiennego. Uzwojenia maszyn bezkomutatorowych prądu przemiennego. Maszyny indukcyjne. Zasada działania silnika indukcyjnego. Praca maszyny indukcyjnej. Bilans mocy i sprawność. Praca silnikowa maszyny indukcyjnej. Rozruch i nastawianie prędkości silnika indukcyjnego. Praca prądnicowa maszyny indukcyjnej. Praca hamulcowa maszyny elektrycznej. Maszyny indukcyjne o budowie specjalnej. Badania i pomiary maszyn indukcyjnych. Podstawowe uszkodzenia maszyn indukcyjnych. Maszyny synchroniczne. Zasada działania prądnicy synchronicznej. Wzbudzenie maszyn synchronicznych. Praca samotna prądnicy synchronicznej. Praca równoległa prądnic synchronicznych. Bieg jałowy prądnicy, zwarcie. Charakterystyki zewnętrzna i regulacyjna. Moc i moment obrotowy. Przeciążalność. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 43 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego E.7.1(3)4 zidentyfikować parametry elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; E.7.1(4)1 rozpoznać maszyny elektryczne na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1(4)3 rozpoznać elementy maszyn elektrycznych na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu E.7.1(8)1 rozróżnić przeznaczenie maszyn elektrycznych PP C PP C PP C PP C E.7.1(11)1 rozróżnić narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; P B E.7.1(11)2 scharakteryzować narzędzia do montażu maszyn i urządzeń P B P C P C P C P C P D P D – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – P B – P C – E.7.1(11)3 wybrać narzędzia do montażu w zależności od rodzaju maszyn i urządzeń elektrycznych E.7.1(13)1 czytać dokumentację techniczną maszyn i urządzeń elektrycznych, E.7.1(13)2 przygotować do montażu układy zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych E.7.1(13)3 wykonać montaż układów zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.1(14)1 zanalizować wykonane prace z dokumentacją; E.7.1(14)2 wyciągnąć wnioski o zgodności wykonanych prac z dokumentacją; E.7.1(15)1 scharakteryzować pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(15)2 dobrać przyrządy do pomiaru parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(15)3 zmierzyć parametry maszyn elektrycznych; P C E.7.2(1)1 nazwać części maszyn elektrycznych; P A E.7.2(1)3 zidentyfikować części zamienne maszyn elektrycznych; P B E.7.2(2)1 dokonać analizy objawów uszkodzenia maszyn elektrycznych; P C – – – Stabilność pracy. Krzywe V. Silnik synchroniczny. Maszyny synchroniczne o budowie specjalnej. Badania maszyn synchronicznych. Uszkodzenia maszyn synchronicznych. Maszyny komutatorowe prądu przemiennego. Silniki komutatorowe. Napęd elektryczny – podstawowe wiadomości. Elementy sterujące i regulacyjne. Układy sterowania w napędzie elektrycznym. Napęd przy użyciu silników elektrycznych. Serwomechanizmy. Wał elektryczny. Sprzęgła elektromagnetyczne. Tyrystorowe układy napędowe. Układ napędowy z silnikami prądu stałego. Jednokierunkowy układ napędowy. Nawrotny układ napędowy. Podstawowe kryteria regulacji układów napędowych. Układ napędowy z rozrusznikiem energoelektronicznym. Układ napędowy zasilany z falownika prądu i z falownika napięcia. Układy napędowe o sterowaniu zewnętrznym i wewnętrznym. Układy napędowe z bezpośrednimi przemiennikami częstotliwości. Język obcy zawodowy: korzystanie z obcojęzycznych instrukcji do wykonania pac montażowych maszyn elektrycznych prądu zmiennego, korzystanie z materiałów informacyjnych z zakresu Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 44 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego E.7.2(2)3 rozpoznać uszkodzenia maszyn elektrycznych na podstawie objawów uszkodzenia; E.7.2(2)5 określić lokalizację typowych uszkodzeń maszyn elektrycznych; E.7.2(3)1 podać ogólne zasady konserwacji maszyn elektrycznych; E.7.2(3)3 sformułować zasady konserwacji maszyn elektrycznych uwzględniając warunki eksploatacji; E.7.2(4)1 sklasyfikować czynności podczas demontażu i montażu maszyn elektrycznych; E.7.2(4)3 dokonać analizy kolejności czynności podczas demontażu i montażu maszyn elektrycznych; E.7.2(4)5 sformułować algorytm wykonywania czynności podczas demontażu i montażu maszyn elektrycznych; E.7.2(5)1 dobrać przyrządy do pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(5)2 podłączyć przyrządy do pomiarów napięcia zasilania; rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji zgodnie z ich instrukcją obsługi; E.7.2(5)3 dokonać pomiaru napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(5)4 odczytać wyniki pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(6)1 zinterpretować wyniki pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(6)2 dobrać części zamienne w celu wymiany zużytych lub uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; E.7.2(6)4 wymienić zużyte lub uszkodzone elementy i podzespoły maszyn elektrycznych; E.7.2(9)1 określić zakres i terminy oględzin maszyn elektrycznych; P C P C P A P A P B P B P B P C P C P C P C PP C PP D P C P B E.7.2(9)3 dokonać oględzin maszyn elektrycznych; P C E.7.2(9)5 określić zakres i terminy konserwacji maszyn elektrycznych; P B – – – konserwacji i napraw maszyn elektrycznych prądu zmiennego w języku obcym, korzystanie z obcojęzycznych instrukcji mierników do pomiarów parametrów maszyn elektrycznych prądu zmiennego, korzystanie z obcojęzycznej dokumentacji technicznej maszyn elektrycznych prądu zmiennego, korzystanie z obcojęzycznych materiałów reklamowych maszyn elektrycznych prądu zmiennego. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 45 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego E.7.2(9)7 dokonać konserwacji maszyn elektrycznych; P C P C P C P B P B P B P C P C KPS(1) 1. zastosować zasady kultury osobistej; P C KPS(2) 1. zaproponować możliwości rozwiązywania problemów. P C E.7.2(10)1 dokonać analizy połączeń maszyn elektrycznych po montażu i konserwacji; E.7.2(10)3 przeprowadzić próby działania maszyn elektrycznych po montażu i konserwacji; BHP(4)1 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z wykonywaniem pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(4)4 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z eksploatacją maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(4)7 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z badaniem maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(7)2 przygotować stanowisko pracy do montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych, zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; JOZ(3)3 rozpoznać związki pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu; Planowane zadania Montaż układu rozruchu silnika. Zamontuj układ rozruchu silnika. W celu wykonania zadania powinieneś: – zapoznać się ze schematem ideowym i montażowym układu rozruchu, – przygotować stanowisko pracy, – dobierać narzędzia do montażu, – wybrać elementy układu spośród przygotowanych do ćwiczenia, – zamontować elementy układu rozruchu, – podłączyć zamontowane elementy zgodnie ze schematem, Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 46 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego – sprawdzić poprawność montażu i podłączenia elementów, – ocenić jakość wykonanej pracy. Do dyspozycji masz: schemat ideowy i montażowy układu rozruchu silnika, katalogi elementów elektrycznych, elementy układu rozruchu, narzędzia do montażu. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni montażu i eksploatacji maszyn elektrycznych wyposażonej stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia), przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych; stanowiska montażowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny, przystosowane do demontażu i montażu z podzespołów maszyn, układów sterowania, regulacji i zabezpieczeń; autotransformatory; przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, mierniki rezystancji izolacji, mierniki prędkości obrotowej; maszyny przystosowane do pomiarów; układy elektronicznego sterowania maszynami elektrycznymi (jedno stanowisko dla dwóch uczniów); stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; Pracownia powinna być wyposażona w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Kształcenie praktyczne może odbywać się również: na warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach branży elektrycznej. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, katalogi maszyn i urządzeń elektrycznych, układy demonstracyjne, modele, tablice i plansze poglądowe, filmy dydaktyczne i prezentacje multimedialne związane z treściami kształcenia w zawodzie elektryk. Czasopisma branżowe, katalogi, normy ISO i PN. Obcojęzyczne instrukcje do wykonania pac montażowych maszyn elektrycznych prądu zmiennego, materiały informacyjne z zakresu konserwacji i napraw maszyn elektrycznych prądu zmiennego w języku obcym, obcojęzyczne instrukcje mierników do pomiarów parametrów maszyn elektrycznych prądu zmiennego, obcojęzyczna dokumentacja techniczna maszyn elektrycznych prądu zmiennego, obcojęzyczne materiały reklamowe maszyn elektrycznych prądu zmiennego, słowniki jedno- i dwujęzyczne ogólne i techniczne, podzespoły, modele maszyn elektrycznych prądu zmiennego układów sterowania, regulacji i zabezpieczeń. Zalecane metody dydaktyczne Nauczyciel dobierając metodę kształcenia powinien na zajęciach zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności rozróżniania wielkości elektrycznych i ich jednostek, poprawnego posługiwania się terminologią techniczną dla zawodu elektryk. Podczas wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien przeprowadzić pokaz czynności z objaśnieniem, na podstawie którego uczniowie określą plan działania, przygotowują niezbędne narzędzia i przyrządy. Diagnozowanie uszkodzeń i naprawy stanowią najtrudniejszą część jednostki modułowej, w tym zakresie szczególną szczególny nacisk położyć na umiejętność posługiwania się dokumentacją techniczną maszyn elektrycznych, sposób identyfikowania nieprawidłowości ich działania. Do ćwiczeń praktycznych z tego zakresu należy przygotować bardzo szczegółowe instrukcje. Podczas zajęć należy szczególną uwagę zwracać na przestrzeganie przez uczniów przepisów bhp aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Istotne jest również zwrócenie uwagi na pracę w grupach jako pracę zespołów. Istotne podczas wykonywania ćwiczeń jest zwrócenie uwagi na właściwy dobór metod pomiarowych, poprawne przeprowadzenie pomiarów oraz analizowanie i zapisywanie wyników. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm i katalogów. Dominującą metodą powinna być metoda praktyczna. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 47 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 16 osób, z podziałem na zespoły 2-3 osobowe. Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form. Najczęściej będzie to mała grupa, rzadziej duża grupa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Przed przystąpieniem ucznia do wykonywania ćwiczeń praktycznych, nauczyciel powinien sprawdzić jego wiedzę stosując lub sprawdzian ustny. Warunkiem dopuszczenia do wykonywania ćwiczenia powinna być pozytywna ocena sprawdzianu. Zaleca się, aby wymagania podstawowe obejmowały przede wszystkim określenie zasad montażu i konserwacji podzespołów i maszyn prądu zmiennego, umiejętności doboru i zastosowania narzędzi do montażu i demontażu, określenie czynności związanych z rozruchem zmontowanej maszyny elektrycznej. Osiągnięcia uczniów należy oceniać na podstawie: – ustnych sprawdzianów wiadomości i umiejętności, – testów osiągnięć szkolnych, – ukierunkowanej obserwacji indywidualnej i zespołowej pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Wiadomości teoretyczne niezbędne do realizacji ćwiczeń, mogą być sprawdzane za pomocą testu z zadaniami zamkniętymi (wielokrotnego wyboru, na dobieranie) i otwartymi (krótkiej odpowiedzi, z luką). Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać przez obserwację czynności uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń. Podczas obserwacji należy zwrócić uwagę na: – przygotowanie stanowiska pracy, – posługiwanie się dokumentacja techniczną w zakresie wykonywania prac montażowych i konserwacyjnych, – dobór narzędzi, – wykonanie montażu, demontażu, – umiejętność lokalizacji uszkodzeń, – umiejętność doboru części zamiennych, – przeprowadzanie czynności związanych z rozruchem maszyny – umiejętność planowania działań, – przestrzegania czasu wykonania ćwiczenia, – przestrzeganie przepisów bhp podczas wykonywania czynności montażowych. Kontrolę poprawności wykonania ćwiczenia należy przeprowadzić w trakcie i po jego wykonaniu. Uczeń powinien samodzielnie sprawdzić wyniki swojej pracy według przygotowanego przez nauczyciela arkusza oceny postępów. Następnie nauczyciel powinien dokonać kontroli według tego samego arkusza. Na zakończenie jednostki modułowej wskazane jest przeprowadzenie testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy. W końcowej ocenie jednostki modułowej, obok wyniku testu praktycznego należy wziąć pod uwagę oceny z ćwiczeń wykonywanych w trakcie realizacji programu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 48 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wskazane jest, aby przygotować zadania i ćwiczenia o zróżnicowanym poziomie trudności dostosowanym do możliwości i potrzeb uczniów. Należy zwrócić uwagę na to, aby uczniowie o różnych preferowanych typach uczenia się byli aktywni podczas zajęć i otrzymali materiały ćwiczeniowe odpowiednie do swoich możliwości i preferencji. M3.J3. Montowanie transformatorów Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna E.7.1(1)1 określić rodzaje maszyn i urządzeń elektrycznych; P B E.7.1(1)2 rozróżnić maszyny elektryczne ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)4 scharakteryzować rodzaje maszyn elektrycznych; PP C P B E.7.1(1)7 opisać budowę i zasadę działania maszyn elektrycznych; PP C E.7.1(1)9 dokonać klasyfikacji maszyn i urządzeń elektrycznych; PP C E.7.1(2)1 odczytać parametry maszyn elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(2)3 zinterpretować parametry maszyn elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(2)5 obliczyć parametry maszyn elektrycznych wykorzystując zależności między nimi; E.7.1(3)1 wyjaśnić parametry elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; P B PP D PP C P A P B PP C PP C PP C Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.7.1(3)3 wymienić parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(3)4 zidentyfikować parametry elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; E.7.1(4)1 rozpoznać maszyny elektryczne na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1(4)3 rozpoznać elementy maszyn elektrycznych na podstawie wyglądu Materiał nauczania – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – Klasyfikacja transformatorów. Zasada działania transformatora. Elementy budowy transformatora. Chłodzenie transformatorów. Parametry transformatorów. Schemat zastępczy transformatora. Stany pracy transformatorów: jałowy, obciążenia i zwarcia. Zwarcie pomiarowe i awaryjne. Stany nieustalone. Transformatory trójfazowe. Budowa transformatorów trójfazowych. Układy i grupy połączeń. Praca przy obciążeniu symetrycznym i niesymetrycznym. Montaż układów pracy transformatora. Praca równoległa transformatorów. Regulacja napięcia w transformatorze. Straty mocy i sprawność transformatorów. Transformatory specjalne. Projektowanie transformatorów. Eksploatacja transformatorów. Podstawowe uszkodzenia transformatorów. Lokalizacja uszkodzeń transformatora. Demontaż i montaż transformatora. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 49 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1(5)3 wyjaśnić zastosowanie materiałów konstrukcyjnych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(5)9 rozpoznać właściwości mechaniczne, elektryczne i magnetyczne materiałów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(6)1 wymienić rodzaje układów zasilania, sterowania i zabezpieczenia maszyn elektrycznych; E.7.1(6)3 zidentyfikować układy zasilania, sterowania i zabezpieczenia maszyn elektrycznych na podstawie wyglądu zewnętrznego, schematu blokowego i ideowego; E.7.1(8)1 rozróżnić przeznaczenie maszyn elektrycznych; PP C – – PP C – P B – PP C PP C E.7.1(8)3 scharakteryzować budowę i zasadę działania maszyn elektryczne; P B E.7.1(9)1 wymienić funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(9)2 zidentyfikować funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych na podstawie opisów, schematów blokowych i ideowych; E.7.1(9)3 rozróżnić funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych na podstawie schematów blokowych i ideowych; E.7.1(9)4 scharakteryzować funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(14)1 zanalizować wykonane prace z dokumentacją; P B PP C PP C P B P D P D P B P C P C E.7.1(14)2 wyciągnąć wnioski o zgodności wykonanych prac z dokumentacją; E.7.1(15)1 scharakteryzować pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(15)2 dobrać przyrządy do pomiaru parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(15)4 dokonać pomiaru parametrów urządzeń elektrycznych; – Język obcy zawodowy: korzystanie z obcojęzycznych instrukcji do wykonania pac montażowych transformatorów, korzystanie z materiałów informacyjnych z zakresu konserwacji i napraw transformatorów w języku obcym, korzystanie z obcojęzycznych instrukcji mierników do pomiarów parametrów transformatorów korzystanie z obcojęzycznej dokumentacji technicznej transformatorów, korzystanie z obcojęzycznych materiałów reklamowych transformatorów. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 50 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego E.7.2(1)1 nazwać części zamienne maszyn elektrycznych; PP C E.7.2(1)3 zidentyfikować części zamienne maszyn elektrycznych; PP C P C P C P B P B P C P C P C P C E.7.2(10)2 dokonać analizy prawidłowości połączeń urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji; E.7.2(10)2 przeprowadzić próby działania urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji; BHP(4)2 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z montażem i konserwacją maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(4)3 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z badaniem maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; JOZ(4)3 wyrazić swoje opinie i pomysły związane z wykonywaną pracą; JOZ(5)3 przekazać w języku polskim główne myśli lub wybrane informacje z tekstu w języku obcym; KPS(4) 1. przejawić gotowość do ciągłego uczenia się; KPS(6) 1. zanalizować posiadaną wiedzę. Planowane zadania Montowanie transformatora. Zamontuj transformator. W celu wykonania zadania powinieneś: – zapoznać się dokumentacją techniczną, – określić kolejność i czynność wykonywanych podczas montażu, – przygotować stanowisko pracy, – dobierać narzędzia do montażu, – zamontować transformator, – podłączyć transformator zgodnie ze schematem, – sprawdzić poprawność montażu i podłączenia transformatora, – ocenić jakość wykonanej pracy. Do dyspozycji masz: dokumentacja techniczna w zakresie montażu transformatora, transformator, narzędzia do montażu. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 51 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni montażu i eksploatacji maszyn elektrycznych wyposażonej stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia), przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych; stanowiska montażowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny, przystosowane do demontażu i montażu z podzespołów maszyn, układów sterowania, regulacji i zabezpieczeń; autotransformatory; przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, mierniki rezystancji izolacji, mierniki prędkości obrotowej; maszyny przystosowane do pomiarów; układy elektronicznego sterowania maszynami elektrycznymi (jedno stanowisko dla dwóch uczniów); stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; Pracownia powinna być wyposażona w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym Kształcenie praktyczne może odbywać się również: na warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz podmiotach branży elektrycznej. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów, katalogi maszyn i urządzeń elektrycznych, układy demonstracyjne, modele, tablice i plansze poglądowe, filmy dydaktyczne i prezentacje multimedialne związane z treściami kształcenia w zawodzie elektryk. Czasopisma branżowe, katalogi, normy ISO i PN. Obcojęzyczne instrukcje do wykonania pac montażowych transformatorów, materiały informacyjne z zakresu konserwacji i napraw transformatorów w języku obcym, obcojęzyczne instrukcje mierników do pomiarów parametrów transformatorów, obcojęzyczna dokumentacja techniczna transformatorów, obcojęzyczne materiały reklamowe transformatorów, słowniki jedno- i dwujęzycznych ogólne i techniczne, modele transformatorów. Zalecane metody dydaktyczne Nauczyciel dobierając metodę kształcenia powinien na zajęciach zwrócić uwagę na kształtowanie umiejętności rozróżniania wielkości elektrycznych i ich jednostek, poprawnego posługiwania się terminologią techniczną dla zawodu elektryk. Podczas wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien przeprowadzić pokaz czynności z objaśnieniem, na podstawie którego uczniowie określą plan działania, przygotowują niezbędne narzędzia i przyrządy. Diagnozowanie uszkodzeń i naprawy stanowią najtrudniejszą część jednostki modułowej, w tym zakresie szczególną szczególny nacisk położyć na umiejętność posługiwania się dokumentacją techniczną maszyn elektrycznych, sposób identyfikowania nieprawidłowości ich działania. Do ćwiczeń praktycznych z tego zakresu należy przygotować bardzo szczegółowe instrukcje Podczas zajęć należy szczególną uwagę zwracać na przestrzeganie przez uczniów przepisów bhp aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Istotne jest również zwrócenie uwagi na pracę w grupach jako pracę zespołów. Istotne podczas wykonywania ćwiczeń jest zwrócenie uwagi na właściwy dobór metod pomiarowych, poprawne przeprowadzenie pomiarów oraz analizowanie i zapisywanie wyników. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm i katalogów. Dominującą metodą powinna być metoda praktyczna. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 16 osób, z podziałem na zespoły 2-3-osobowe. Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form. Najczęściej będzie to mała grupa, rzadziej duża grupa. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 52 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Przed przystąpieniem ucznia do wykonywania ćwiczeń praktycznych, nauczyciel powinien sprawdzić jego wiedzę stosując lub sprawdzian ustny. Warunkiem dopuszczenia do wykonywania ćwiczenia powinna być pozytywna ocena sprawdzianu. Zaleca się, aby wymagania podstawowe obejmowały przede wszystkim określenie zasad montażu i konserwacji transformatorów, umiejętności doboru i zastosowania narzędzi do montażu i demontażu, określenie czynności związanych z rozruchem zmontowanej maszyny elektrycznej. Osiągnięcia uczniów należy oceniać na podstawie: – ustnych sprawdzianów wiadomości i umiejętności, – testów osiągnięć szkolnych, – ukierunkowanej obserwacji indywidualnej i zespołowej pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Wiadomości teoretyczne niezbędne do realizacji ćwiczeń, mogą być sprawdzane za pomocą testu z zadaniami zamkniętymi (wielokrotnego wyboru, na dobieranie) i otwartymi (krótkiej odpowiedzi, z luką). Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać przez obserwację czynności uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń. Podczas obserwacji należy zwrócić uwagę na: – przygotowanie stanowiska pracy, – posługiwanie się dokumentacja techniczną w zakresie wykonywania prac montażowych i konserwacyjnych, – dobór narzędzi, – wykonanie montażu, demontażu, – umiejętność lokalizacji uszkodzeń, – umiejętność doboru części zamiennych, – przeprowadzanie czynności związanych z rozruchem maszyny – umiejętność planowania działań, – przestrzegania czasu wykonania ćwiczenia, – przestrzeganie przepisów bhp podczas wykonywania czynności montażowych. Kontrolę poprawności wykonania ćwiczenia należy przeprowadzić w trakcie i po jego wykonaniu. Uczeń powinien samodzielnie sprawdzić wyniki swojej pracy według przygotowanego przez nauczyciela arkusza oceny postępów. Następnie nauczyciel powinien dokonać kontroli według tego samego arkusza. Na zakończenie jednostki modułowej wskazane jest przeprowadzenie testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy. W końcowej ocenie jednostki modułowej, obok wyniku testu praktycznego należy wziąć pod uwagę oceny z ćwiczeń wykonywanych w trakcie realizacji programu Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia – Wskazane jest, aby przygotować zadania i ćwiczenia o zróżnicowanym poziomie trudności dostosowanym do możliwości i potrzeb uczniów. Należy zwrócić uwagę na to, aby uczniowie o różnych preferowanych typach uczenia się byli aktywni podczas zajęć i otrzymali materiały ćwiczeniowe odpowiednie do swoich możliwości i preferencji. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 53 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4. Montowanie instalacji elektrycznych M4.J1. Dobieranie elementów instalacji elektrycznych M4.J2. Montowanie instalacji elektrycznych M4.J3. Konserwacja instalacji elektrycznych M4.J4. Prowadzenie działalności gospodarczej w branży elektrycznej M4.J1. Dobieranie elementów instalacji elektrycznych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(4)2 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z montażem i konserwacją maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(4)3 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z badaniem maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(4)6 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z montażem i konserwacją maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(4)7 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z badaniem maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(5)2 określić czynniki szkodliwe występujące podczas wykonywania prac w zakresie montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(5)3 określić czynniki szkodliwe występujące podczas wykonywania prac w zakresie badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(5)6 przewidzieć sytuacje i okoliczności mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C Materiał nauczania – – P C – P C – – P C P C P C P D – – – – Zagrożenia podczas wykonywania prac z zakresu montażu instalacji elektrycznych. Zasady BHP obowiązujące przy wykonywaniu prac z zakresu montażu podzespołów instalacji elektrycznych. Zagrożenia podczas wykonywania pomiarów parametrów instalacji elektrycznych. Zasady BHP w zakresie pomiarów instalacji elektrycznych. Zagrożenia podczas wykonywania napraw instalacji elektrycznych. Zasady BHP w zakresie wykonywania napraw instalacji elektrycznych. Zasady BHP w zakresie wykonywania prac konserwacyjnych instalacji elektrycznych. Udzielanie pierwszej pomocy. poszkodowanym w wypadkach podczas montażu i konserwacji instalacji elektrycznych. Przewody i osprzęt instalacyjny. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 54 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J1. Dobieranie elementów instalacji elektrycznych BHP(5)7 przewidzieć sytuacje i okoliczności mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z badaniem maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(6)2 wskazać skutki działania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas wykonywania prac z zakresu montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(6)3 wskazać skutki działania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas wykonywania prac z zakresu badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(6)6scharakteryzować skutki działania czynników szkodliwychna organizm człowieka podczas wykonywania prac z zakresu montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych BHP(6)7 scharakteryzować skutki działania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas wykonywania prac z zakresu badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych BHP(7)2 przygotować stanowisko pracy do montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych, zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska BHP(7)3 przygotować stanowisko pracy do badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska BHP(7)4 przygotować stanowisko pracy do wykonywania napraw maszyn i urządzeń elektrycznych zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska BHP(7)6 zastosować zasady bezpiecznej pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych BHP(7)7 zastosować zasady bezpiecznej pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych P – – – Przewody: rodzaje, budowa, oznaczenia, zastosowanie. Dobieranie przewodów. Osprzęt instalacyjny. Zabezpieczenia przewodów przed skutkami zwarć i przeciążeń. – Łączniki w instalacjach elektrycznych. – – – – – – – – Łączniki niskiego napięcia. Styczniki. Przekaźniki termiczne. Wyzwalacze termiczne i elektromagnetyczne. Wyłączniki instalacyjne, silnikowe, różnicowoprądowe. Łączniki przemysłowe. Wyłączniki przemysłowe – klasyfikacja, budowa, zasada działania. Dobór i zasady eksploatacji łączników. – Źródła światła i oprawy oświetleniowe. – – – – – – – Źródła światła – klasyfikacja, parametry. Konwencjonalne źródła światła. Nowoczesne źródła światła. Oprawy oświetleniowe – klasyfikacja, wymagania. Zasady projektowania oświetlenia wewnętrznego. Zasady projektowania oświetlenia zewnętrznego. Zasady projektowania oświetlenia awaryjnego. – Instalacje elektryczne. – Układy sieci i instalacji elektrycznych: układ TN, układ TT, układ IT. B P B P C P C P C P C P C P D P D Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 55 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J1. Dobieranie elementów instalacji elektrycznych BHP(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych BHP(8)3 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych BHP(8)6 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania montażu maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych BHP(8)7 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych BHP(9)2 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie wykonywania montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych BHP(9)3 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych BHP(10)2 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania montażu maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych BHP(10)3 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych E.8.1(1)1 rozpoznać rodzaje przewodów po wyglądzie i oznaczeniu literowocyfrowym E.8.1(1)2 sklasyfikować rodzaje przewodów elektrycznych; – Elektroenergetyczna sieć rozdzielcza do 1 kV i powyżej 1 kV. Instalacje odbiorcze. Instalacje mieszkaniowe. Instalacje przemysłowe. Zasady projektowania instalacji elektrycznych. Dokumentacja techniczna instalacji elektrycznych. Tworzenie schematów ideowych i montażowych instalacji elektrycznej. Zestawienie materiałów potrzebnych do wykonania instalacji elektrycznych. Projekt instalacji oświetleniowej. – Język obcy zawodowy: – korzystanie z przepisów BHP z zakresu montażu i konserwacji instalacji elektrycznych, korzystanie z obcojęzycznej dokumentacji technicznej instalacji elektrycznych, korzystanie z obcojęzycznych materiałów reklamowych kabli, przewodów elektrycznych i osprzętu instalacyjnego. C P C P C P C – – – – – – P C – P C P C – P C P A P B E.8.1(1)3 wyjaśnić budowę przewodów stosowanych w instalacjach elektrycznych; P B E.8.1(2)1 rozpoznać łączniki na schematach oraz na podstawie wyglądu zewnętrznego i oznaczeń na nich stosowanych; E.8.1(2)2 sklasyfikować różnice w budowie łączników; P B P A P B E.8.1(2)3 rozpoznać rury, złączki i puszki instalacyjne po ich wyglądzie zewnętrznym i oznaczeniach na nich stosowanych; – P – Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 56 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J1. Dobieranie elementów instalacji elektrycznych E.8.1(3)1 sklasyfikować rodzaje źródeł światła; P A E.8.1(3)2 rozpoznać źródła światła na eksponatach, fotografiach oraz na rysunkach; E.8.1(3)3 sklasyfikować rodzaje opraw oświetleniowych; P B P A E.8.1(3)4 rozpoznać oprawy oświetleniowe na eksponatach, fotografiach oraz na rysunkach; E.8.1(4)1 wyjaśnić parametry techniczne instalacji elektrycznych; P B P B E.8.1(4)2 wyjaśnić parametry techniczne sprzętu instalacyjnego; P B E.8.1(4)3 rozróżnić parametry techniczne instalacji elektrycznych; P B E.8.1(4)4 rozróżnić parametry techniczne sprzętu instalacyjnego; P B E.8.1(4)5 scharakteryzować parametry techniczne instalacji elektrycznych; P C E.8.1(4)6 scharakteryzować parametry techniczne sprzętu instalacyjnego; P C E.8.1(5)1 wymienić rodzaje instalacji elektrycznych ze względu na ich przeznaczenie oraz sposób wykonania; E.8.1(5)2 scharakteryzować rodzaje instalacji elektrycznych; P B P C E.8.1(5)3 scharakteryzować rodzaje instalacji elektrycznych; P C E.8.1(5)4 scharakteryzować zasady wykonywania instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych i przemysłowych; E.8.1(5)5 scharakteryzować zasady wykonywania instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych i przemysłowych; E.8.1(6)1 wyjaśnić różnicę między złączem, przyłączem i wewnętrzną linią zasilającą; E.8.1(6)2 rozpoznać rodzaj instalacji, typ przewodów i osprzęt instalacyjny na podstawie dokumentacji technicznej instalacji; E.8.1(6)3 dokonać analizy schematów montażowych różnych rodzajów instalacji elektrycznych; P C P C P D P C PP C Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 57 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J1. Dobieranie elementów instalacji elektrycznych E.8.1(6)4 wykonać schemat ideowy instalacji elektrycznych; E.8.1(6)4 dokonać zestawienia materiałów potrzebnych do wykonania instalacji elektrycznych; P B JOZ(1)4 posłużyć się terminologią ogólnotechniczną w branży elektrycznej; JOZ(1)5 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy, wykorzystując słownictwo ogólne i strategie kompensacyjne; JOZ(2)3 określić kontekst wypowiedzi dotyczących wykonywania czynności zawodowych; KPS(8)1 podjąć samodzielne decyzje; P C P C P C P C KPS(8)2 ocenić ryzyko podejmowanych działań; P C KPS(8)3 określić skutki podejmowanych decyzji; P C KPS(10)1 udoskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; P C KPS(10)2 podjąć role w zespole. P C Planowane zadania Sporządzanie schematu montażowego instalacji elektrycznej pomieszczenia mieszkalnego na podstawie schematu ideowego. Na podstawie schematu ideowego sporządź schemat montażowy instalacji elektrycznej pomieszczenia mieszkalnego. W celu wykonania zadania powinieneś: – zanalizować schemat ideowy instalacji elektrycznej, – określić elementy instalacji takich jak: rodzaj przewodów, osprzęt instalacyjny, rodzaj zabezpieczeń, – odszukać w katalogach zidentyfikowany osprzęt instalacyjny i zapisać jego parametry, – określić zasady tworzenia schematów montażowych instalacji elektrycznej. – sporządzić schemat montażowy instalacji elektrycznej w oparciu o zanalizowany schematu ideowy, – sprawdzić zgodność schematu montażowego i ideowego. Do dyspozycji masz: schemat ideowy instalacji elektrycznej, katalogi osprzętu instalacyjnego, literatura fachowa. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny się odbywać w pracowni montażu i eksploatacji instalacji elektrycznych, wyposażonej w przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych; s stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację montażu i eksploatacji instalacji elektrycznych; Pracownia powinna być wyposażona w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 58 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J1. Dobieranie elementów instalacji elektrycznych multimedialnym. Kształcenie praktyczne może odbywać się w również w placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego, oraz zakładach pracy branży elektroinstalacyjnej. Środki dydaktyczne Zestawy różnych łączników i przekaźników, osprzęt instalacyjny, liczniki energii elektrycznej, przewody elektryczne, tablice mieszkaniowe, rozdzielnice skrzynkowe, schematy ideowe i montażowe rozdzielnic, źródła światła i oprawy oświetleniowe, katalogi łączników i przekaźników oraz rozdzielnic, plany i schematy instalacji, katalogi przewodów, osprzętu instalacyjnego, źródeł światła i opraw oświetleniowych, Polskie Normy, Przepisy Budowy i Eksploatacji Urządzeń Elektroenergetycznych, Polskie Normy, obcojęzyczne przepisy BHP z zakresu montażu i konserwacji instalacji elektrycznych, katalogi kabli i przewodów elektrycznych w języku obcym, Katalogi osprzętu instalacyjnego w języku obcym,. obcojęzyczne materiały reklamowe z zakresu instalacji elektrycznych, słowniki jedno- i dwujęzycznych ogólne i techniczne. Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metodę nauczyciel kształcenia powinien wziąć pod uwagę: efekty jakie zamierza osiągnąć, możliwości percepcyjnych uczących się, stopień trudności i złożoności odpowiedni dla danej grupy uczniów, sposoby motywowania uczniów. Program jednostki modułowej powinien być realizowany metodą pogadanki dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem, tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych. Do ćwiczeń należy przygotować odpowiednią instrukcję lub przewodni tekst. Podczas kształtowania umiejętności rozróżniania rodzajów instalacji elektrycznych, elementów i podzespołów instalacji elektrycznych zaleca się zastosować pokaz z objaśnieniem. Podczas kształtowanie umiejętności tworzenia schematów instalacji należy szczególną uwagę zwrócić na poprawne stosowanie symboli graficznych oraz staranność wykonania schematu. Należy również podkreślić jak duże ma znaczenie poprawnie przygotowana dokumentacji techniczna instalacji elektrycznych w procesie jej montażu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach o maksymalnej liczbie 16 osób. Podczas wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni pracować indywidualnie lub w dwuosobowych sekcjach. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie realizacji programu jednostki modułowej na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Wskazane jest, aby wymagania podstawowe obejmowały przede wszystkim umiejętności rozróżniania: przewodów i kabli, osprzętu instalacyjnego, rodzajów instalacji elektrycznych, określania ich zastosowania, czytania planów i schematów instalacji elektrycznej. Podczas kontroli i oceny osiągnięć uczniów należy zwracać uwagę na umiejętność operowania zdobytą wiedzą, merytoryczną jakość wypowiedzi, poprawne stosowanie pojęć technicznych i wnioskowanie. Osiągnięcia uczniów należy oceniać na podstawie: – sprawdzianów wiadomości i umiejętności, – testów osiągnięć szkolnych, – ukierunkowanej obserwacji indywidualnej i zespołowej pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Wiadomości teoretyczne mogą być sprawdzane za pomocą testu z zadaniami zamkniętymi (wielokrotnego wyboru, na dobieranie) i otwartymi (krótkiej odpowiedzi, z luką). Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 59 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J1. Dobieranie elementów instalacji elektrycznych Umiejętności praktyczne powinny być sprawdzane na podstawie obserwacji czynności wykonywanych podczas realizacji ćwiczeń. Podczas obserwacji należy zwrócić uwagę na: – identyfikowanie elementów instalacji elektrycznych, – określanie funkcji elementów instalacji elektrycznych, – dobór elementów i podzespołów instalacji do określonych założeń technicznych, – rozróżnianie symboli graficznych używanych na schematach instalacji elektrycznych, – analizę dokumentacji technicznej instalacji elektrycznych, – analizę schematów ideowych i montażowych instalacji, – zastosowanie zasad tworzenie schematów ideowych i montażowych instalacji, – projektowanie prostych instalacji elektrycznych, – wykonanie zestawienia materiałów potrzebnych do wykonania instalacji elektrycznych, – posługiwanie się katalogami osprzętu instalacyjnego, kabli i przewodów, elementów instalacji elektrycznych, – umiejętność pracy w grupie, – przestrzeganie czasu przeznaczonego na wykonanie ćwiczenia. Sprawdzanie wykonania ćwiczenia należy przeprowadzać w trakcie i po jego wykonaniu. Uczeń powinien wykonać sprawozdanie z przeprowadzonego ćwiczenia według podanego wzoru. Następnie nauczyciel powinien dokonać oceny sprawozdania. Na zakończenie realizacji jednostki modułowej należy przeprowadzić test pisemny z zadaniami otwartymi. W końcowej ocenie osiągnięć ucznia należy uwzględnić wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela sposobów sprawdzania osiągnięć ucznia oraz poziom wykonanych ćwiczeń. Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny powinno być wynik testu oraz poprawne wykonanie ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Wskazane jest, aby przygotować zadania i ćwiczenia o zróżnicowanym poziomie trudności dostosowanym do możliwości i potrzeb uczniów. Należy zwrócić uwagę na to, aby uczniowie o różnych preferowanych typach uczenia się byli aktywni podczas zajęć i otrzymali materiały ćwiczeniowe odpowiednie do swoich możliwości i preferencji. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 60 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J2. Montowanie instalacji elektrycznych Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna E.8.1(5)6 zastosować zasady wykonywania instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych i przemysłowych; E.8.1(7)1 wyznaczyć trasę przewodów i miejsca na sprzęt instalacyjny na podstawie dokumentacji technicznej; E.8.1(7)2 zamocować sprzęt instalacyjny i oprawy oświetleniowe; P d P B P C E.8.1(7)3 ułożyć przewody zgodnie z dokumentacją; P C E.8.1(8)1 rozróżnić narzędzia do wykonywania instalacji elektrycznych; PP C p C P P D C P B – – – – Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.8.1(8)2 sklasyfikować narzędzia i elektronarzędzia do wykonywania różnych rodzajów instalacji elektrycznych; E.8.1(8)3 zastosować narzędzia i elektronarzędzia do wykonywania różnych rodzajów instalacji elektrycznych; E.8.1(9)1 wyodrębnić poszczególne obwody instalacji; Materiał nauczania – – – – – – E.8.1(9)2 dobrać narzędzia do wykonywania połączeń między podzespołami elektrycznymi; E.8.1(9)3 połączyć podzespoły elektryczne według schematu ideowego i montażowego; E.8.1(10)1 dokonać analizy montażu instalacji elektrycznej; P C PP D E.8.1(10)2 porównać wykonaną instalację elektryczną z jej schematem; P D E.8.1(10)3 dokonać ewentualnych poprawek w wykonanej instalacji; elektrycznej P D E.8.1(11)1 dokonać analizy instrukcji pomiarów parametrów instalacji i zabezpieczeń; E.8.1(11)2 dobrać odpowiednie mierniki do pomiarów parametrów; instalacji i zabezpieczeń; PP C – – – – P B – Zasady wykonywania montażu instalacji elektrycznych: montaż mechaniczny i wykonywanie połączeń elektrycznych. Dobieranie narzędzi do montażu instalacji elektrycznych i zasady ich zastosowania. Zasady posługiwania się dokumentacją techniczna podczas montażu instalacji elektrycznych: czytanie i tworzenie schematów ideowych i montażowych instalacji elektrycznych. Wykaz działań związanych z montowaniem instalacji elektrycznych. Wykonywanie wtynkowej instalacji elektrycznej. Wykonywanie podtynkowej instalacji elektrycznej w rurach. Wykonywanie instalacji elektrycznej przewodami kabelkowymi. Układanie przewodów w rurach stalowych. Układanie przewodów w rurach winidurowych. Wykonywanie instalacji elektrycznej w listwach elektroinstalacyjnych podłogowych i przyściennych. Wykonywanie podłogowej instalacji elektrycznej. Wykonanie elektrycznych instalacji przemysłowych. Wykonanie instalacji specjalnych. Dobieranie i montowanie osprzętu w instalacjach elektrycznych. Dobieranie i montowanie zabezpieczeń w instalacjach Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 61 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J2. Montowanie instalacji elektrycznych E.8.1(11)3 określić zakres czynności wykonywanych podczas oględzin instalacji elektrycznej; E.8.1(11)4 dokonać oględzin instalacji elektrycznej po wykonanym montażu P C P D E.8.1(11)5 dokonać pomiarów parametrów instalacji i zabezpieczeń zgodnie z instrukcją E.8.1(11)6 sporządzić protokół oględzin i prób cząstkowych wykonanych podczas montażu E.8.1(12)1 ocenić na podstawie wyników pomiarów stan techniczny instalacji elektrycznej, E.8.1(12)2 ocenić na podstawie wyników pomiarów skuteczność ochrony od porażeń prądem elektrycznym dla zabezpieczeń zastosowanych w instalacji JOZ(3)4 przełożyć język instrukcji na czynności wykonywania zadań zawodowych P B – PP C – PP D – Badania odbiorcze instalacji elektrycznych. PP D P C – – KPS(5)1 określić sposoby radzenia sobie ze stresem; P C – KPS(5)2zastosować techniki relaksacyjne; P C – KPS(9)1określić swoje postulaty; P C KPS(9) 2 określić techniki mediacji; P C KPS(9) 3 ustalić korzystne warunki porozumień. P C Język obcy zawodowy korzystanie z obcojęzycznych instrukcji do wykonania pac montażowych instalacji elektrycznych korzystanie z materiałów informacyjnych z zakresu konserwacji i instalacji elektrycznych w języku obcym korzystanie z obcojęzycznych instrukcji mierników do pomiarów parametrów instalacji elektrycznych korzystanie z obcojęzycznej dokumentacji technicznej instalacji elektrycznych korzystanie z obcojęzycznych materiałów reklamowych kabli, przewodów elektrycznych i osprzętu instalacyjnego – – – – elektrycznych. Montaż mechaniczny rozdzielnic niskiego napięcia. Wykonywanie połączeń elektrycznych w rozdzielnicach niskiego napięcia. Zasady sprawdzania działania instalacji elektrycznej po wykonanym montażu. Mierniki do wykonywania pomiarów parametrów instalacji elektrycznych i zabezpieczeń. Planowane zadania Montowanie fragmentu instalacji elektrycznej w korytkach. Zamontuj fragment instalacji elektrycznej w korytkach. W celu wykonania zadania powinieneś: – sporządzić na podstawie planu instalacji zestawienie materiału, – dobrać korytka w zależności od liczby żył i ich przekroju, – zgromadzić zgodnie ze sporządzonym zestawieniem potrzebne materiały, – wyznaczyć na podstawie planu instalacji trasy korytek i miejsca rozmieszczenie wsporników, – zamontować wsporniki korytek, korytka i łączniki, Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 62 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J2. Montowanie instalacji elektrycznych – w zamontowanych korytkach ułożyć przewody według dokumentacji, – w korytkach pionowych przewody należy dodatkowo zamocować, – połączyć elementy instalacji elektrycznej, – sprawdzić prawidłowość połączeń zgodnie z dokumentacją, – ocenić jakość wykonanej pracy. Do dyspozycji masz: stanowisko do wykonania instalacji, przybory i narzędzia do wykonania otworów i bruzd w ścianie, przewody, osprzęt instalacyjny, plan instalacji elektrycznej, katalog korytek, katalog osprzętu instalacyjnego, katalog przewodów instalacyjnych. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny się odbywać w pracowni montażu i eksploatacji instalacji elektrycznych, wyposażonej w: stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia), przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych; stanowiska wyposażone w ażurowe lub drewnopodobne ściany o wymiarach ok. 2 m x 2,5 m (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny, przystosowane do montażu różnego rodzaju instalacji elektrycznych; przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, mierniki rezystancji izolacji, mierniki impedancji pętli zwarcia, mierniki rezystancji uziemień, liczniki energii elektrycznej; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację montażu i eksploatacji instalacji elektrycznych. Pracownia powinna być wyposażona w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Kształcenie praktyczne może odbywać się w również w placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego, oraz zakładach pracy branży elektroinstalacyjnej. Środki dydaktyczne Zestawy łączników i przekaźników, osprzęt instalacyjny, liczniki energii elektrycznej, przewody elektryczne, tablice mieszkaniowe, rozdzielnice skrzynkowe, schematy ideowe i montażowe rozdzielnic, źródła światła i oprawy oświetleniowe, katalogi łączników i przekaźników oraz rozdzielnic, plany i schematy instalacji stanowiska do wykonywania różnego typu instalacji elektrycznych, zmontowane w pracowni obwody odbiorcze instalacji elektrycznej, rzeczywiste instalacje jednofazowe i trójfazowe, plansze foliogramy, filmy i prezentacje multimedialne na temat montażu instalacji elektrycznych, katalogi przewodów, osprzętu instalacyjnego, źródeł światła i opraw oświetleniowych, Polskie Normy, Przepisy Budowy i Eksploatacji Urządzeń Elektroenergetycznych, Polskie Normy, obcojęzyczne instrukcje do wykonania pac montażowych, materiały informacyjne i reklamowe z zakresu montażu instalacji elektrycznych w języku obcym, obcojęzyczne instrukcje przeprowadzania pomiarów parametrów instalacji elektrycznych, słowniki jedno- i dwujęzyczne ogólne i techniczne. Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metodę, nauczyciel kształcenia powinien wziąć pod uwagę: efekty, jakie zamierza osiągnąć, możliwości percepcyjnych uczących się, stopień trudności i złożoności odpowiedni dla danej grupy uczniów, sposoby motywowania uczniów. W realizacji jednostki modułowej zaleca się stosowanie metody: tekstu przewodniego, pogadanki dydaktycznej, ćwiczeń praktycznych. Do kształtowania umiejętności związanych montażem instalacji elektrycznych zaleca się zastosować metodę ćwiczeń praktycznych. Podczas wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien przeprowadzić pokaz czynności z objaśnieniem, na podstawie którego uczniowie planują działania, przygotowują niezbędne narzędzia i przyrządy. Ćwiczenia praktyczne powinien poprzedzić Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 63 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J2. Montowanie instalacji elektrycznych pokaz z objaśnieniem. Podczas pokazu należy demonstrować jak najwięcej przykładów czynności, zwracając uwagę na prawidłowe ich wykonywanie. Nauczyciel w trakcie ćwiczeń powinien obserwować pracę ucznia, wskazywać popełniane błędy oraz naprowadzać na właściwy tok pracy. Szczególną uwagę należy położyć na umiejętność posługiwania się dokumentacją techniczną podczas wykonywania połączeń elementów i podzespołów instalacji elektrycznych. Do ćwiczeń praktycznych z tego zakresu należy przygotować bardzo szczegółowe instrukcje. Istotne jest dokładne zapoznanie uczniów z procedurami związanymi z przeprowadzaniem pomiarów w instalacjach elektrycznych oraz sporządzaną dokumentacja w tym zakresie. W czasie zajęć należy zwrócić uwagę na: przestrzeganie zasad bhp, utrzymanie porządku na stanowisku pracy, staranne wykonywanie zadań. Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń praktycznych, należy zapoznać uczniów z zasadami bezpieczeństwa obowiązującymi na danym stanowisku. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach o maksymalnej liczbie 16 osób. Podczas wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni pracować indywidualnie lub w dwuosobowych sekcjach Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w sposób ciągły i systematyczny przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Wskazane jest, aby wymagania podstawowe obejmowały przede wszystkim umiejętności doboru i zastosowania narzędzi do montażu i przyrządów do wykonania pomiarów parametrów instalacji elektrycznej, określenie czynności związanych z wykonaniem określonej instalacji elektrycznej i ich kolejności. Osiągnięcia uczniów należy oceniać w zakresie zaplanowanych celów kształcenia na podstawie: – ustnych sprawdzianów poziomu wiadomości i umiejętności, – testów osiągnięć szkolnych, – ukierunkowanej obserwacji czynności ucznia w trakcie wykonywania ćwiczeń. Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać przez obserwację czynności wykonywanych w trakcie realizacji ćwiczeń, oraz stosowanie testów praktycznych z zadaniami typu próba pracy, które powinny być zaopatrzone w kryteria oceny i schemat punktowania. Obserwując czynności ucznia i dokonując oceny jego pracy należy szczególną uwagę zwrócić na – organizowanie stanowiska pracy, – dobór narzędzi do prac montażowych, – wykonanie prac montażowych, – wykonanie instalacji zgodnie z dokumentacją techniczną, – wykonywanie pomiarów parametrów instalacji elektrycznych, – wykonywanie ćwiczenia zgodnie z instrukcją, – przestrzeganie zasad bhp podczas wykonywania ćwiczeń – organizację pracy w grupie, – umiejętność przyjęcia określonych ról podczas wykonania ćwiczenia. Kontrolę poprawności wykonania ćwiczenia należy przeprowadzić w trakcie i po jego wykonaniu. Na zakończenie jednostki modułowej wskazane jest przeprowadzenie testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 64 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J2. Montowanie instalacji elektrycznych Ocena po zakończeniu realizacji jednostki modułowej powinna uwzględniać wyniki wszystkich stosowanych przez nauczyciela sposobów sprawdzania osiągnięć ucznia. Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny powinno być poprawne wykonanie ćwiczeń i wynik testu końcowego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Wskazane jest, aby przygotować zadania i ćwiczenia o zróżnicowanym poziomie trudności dostosowanym do możliwości i potrzeb uczniów. Należy zwrócić uwagę na to, aby uczniowie o różnych preferowanych typach uczenia się byli aktywni podczas zajęć i otrzymali materiały ćwiczeniowe odpowiednie do swoich możliwości i preferencji. M4.J3. Konserwacja instalacji elektrycznych Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P D P C P D P C E.8.2(2)2 rozpoznać objawy uszkodzeń instalacji elektrycznych; P B E.8.2(2)3 zidentyfikować uszkodzenia instalacji elektrycznych; P C P C P C P D Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.8.2(1)1 dokonać analizy przepisów dotyczących prac konserwacyjnych instalacji elektrycznych; E.8.2(1)2 wyjaśnić zasady przeprowadzania prac konserwacyjnych instalacji elektrycznych; E.8.2(1)3 scharakteryzować zakres przeprowadzania prac konserwacyjnych instalacji elektrycznych; E.8.2(2)1 dobrać sposób rozpoznania uszkodzeń instalacji elektrycznych; E.8.2(3)1 dokonać analizy parametrów części zamiennych elementów instalacji elektrycznej na podstawie danych katalogowych; E.8.2(3)2 porównać parametry części zamiennych elementów instalacji elektrycznej ze względu na warunki pracy; E.8.2(3)3 dobrać zamienniki elementów instalacji elektrycznej do określonych Materiał nauczania – – – – – – – – Normy i przepisy prawa dotyczące wykonywania prac konserwacyjnych instalacji elektrycznych. Zasady konserwacji instalacji elektrycznych. Sporządzanie dokumentacji w zakresie konserwacji instalacji elektrycznych. Wykonywanie konserwacji instalacji elektrycznych. Wykonywanie konserwacji urządzeń oświetleniowych. Oględziny i badania w zakresie konserwacji instalacji elektrycznej. Pomiary sprawdzające wykonywane podczas konserwacji instalacji elektrycznych: badanie ciągłości przewodów fazowych i ochronnych, pomiar rezystancji przewodów ochronnych, pomiar rezystancji izolacji, pomiar rezystancji izolacji oddzielającej, pomiar rezystancji podłogi i ścian. Badanie skuteczności ochrony przeciwporażeniowej. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 65 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J3. Konserwacja instalacji elektrycznych – warunków pracy na podstawie danych katalogowych; E.8.2(4)1 rozróżnić narzędzia do montażu i demontażu elementów instalacji elektrycznej; E.8.2(4)2 dobrać narzędzia do montażu i demontażu elementów instalacji elektrycznej ze względu na rodzaj instalacji; E.8.2(5)1 rozróżnić mierniki do pomiarów parametrów instalacji elektrycznych; P B P C P B P C P C P C PP C P C E.8.2(6)4 dokonać sprawdzenia ciągłości przewodów fazowych i ochronnych; P D E.8.2(7)1 rozróżnić parametry instalacji elektrycznych; P B P C E.8.2(5)2 dobrać miernik do pomiaru rezystancji izolacji, rezystancji uziemienia oraz impedancji pętli zwarciowej; E.8.2(5)3 skorzystać z instrukcji obsługi mierników stosowanych w pomiarach parametrów instalacji elektrycznych; E.8.2(6)1 zidentyfikować miernik do pomiaru ciągłości przewodów; E.8.2(6)2 narysować podłączenie miernika do pomiaru ciągłości przewodów do przewodów fazowych i ochronnych; E.8.2(6)3 skorzystać z instrukcji obsługi miernika do pomiaru ciągłości przewodów E.8.2(7)2 dobrać mierniki do pomiarów parametrów różnych rodzajów instalacji elektrycznych; E.8.2(7)3 zmierzyć parametry instalacji elektrycznych – P C E.8.2(7)4 dokonać analizy wyników pomiarów PP C E.8.2(7)5 sporządzić protokół pomiarów instalacji elektrycznej; P D P C P B P C E.8.2(8)1 dobrać odpowiednie narzędzia i elektronarzędzia do wymiany uszkodzonych przewodów i podzespołów instalacji elektrycznych; E.8.2(8)2 przygotować do wymiany nowe przewody i podzespoły instalacji elektrycznych E.8.2(8)3 zdemontować uszkodzone przewody i podzespoły instalacji elektrycznych – – – – – – – – – – – – Protokół z oględzin i badań instalacji elektrycznych wykonywanych podczas konserwacji. Typowe uszkodzenia w instalacjach elektrycznych. Zasady wymiany uszkodzonych elementów instalacji elektrycznej. Posługiwanie się dokumentacja techniczną w zakresie wymiany uszkodzonych elementów instalacji elektrycznych. Dobieranie zamienników elementów instalacji elektrycznej. Wymiana uszkodzonych przewodów i podzespołów instalacji elektrycznej. Ocena stanu technicznego instalacji elektrycznej w zakresie konserwacji. Język obcy zawodowy korzystanie z przepisów BHP z zakresu konserwacji i naprawy instalacji elektrycznych, korzystanie z obcojęzycznych instrukcji do wykonania konserwacji i naprawy instalacji elektrycznych, korzystanie z materiałów informacyjnych z zakresu konserwacji i naprawy instalacji elektrycznych w języku obcym, korzystanie z obcojęzycznych instrukcji mierników do pomiarów parametrów instalacji elektrycznych, korzystanie z obcojęzycznej dokumentacji technicznej instalacji elektrycznych, korzystanie z obcojęzycznych materiałów reklamowych kabli, przewodów elektrycznych i osprzętu instalacyjnego. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 66 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J3. Konserwacja instalacji elektrycznych E.8.2(8)4 dokonać montażu nowych przewodów i podzespołów instalacji elektrycznych; E.8.2(9)1 dobrać odpowiedni miernik do sprawdzania działania środków ochrony przeciwporażeniowej; E.8.2(9)2 dokonać pomiaru działania środków ochrony przeciwporażeniowej; E.8.2(9)3 dokonać analizy wyników pomiaru i działania środków ochrony przeciwporażeniowej; E.8.2(9)4 sporządzić protokół z pomiaru i działania środków ochrony przeciwporażeniowej; E.8.2(10)1 dokonać analizy załączonej dokumentacji instalacji elektrycznych; P C P C P D PP C P D PP C E.8.2(10)2 dokonać oględzin instalacji elektrycznych; P D E.8.2(10)3 sprawdzić stan połączeń i styków instalacji elektrycznych; P C P D P D P C P C P C P C KPS(10)2 podjąć role w zespole; P C KPS(9)3ustalić korzystne warunki porozumień. P C E.8.2(10)4 dokonać wymiany uszkodzonych podzespołów instalacji elektrycznych zgodnie z dokumentacją; E.8.2(10)5 przeprowadzić kontrolę jakości wykonanych prac konserwacyjnych; E.8.2(10)6 usunąć zauważone usterki sprawdzając z dokumentacją; JOZ(4)4 poprowadzić rozmowę z przełożonym i podwładnym w zakresie wykonywania zadań zawodowych; JOZ(5)4 zrozumieć informacje dotyczące wykonywanego zawodu usłyszane w mediach obcojęzycznych; KPS(10)1 udoskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; Planowane zadania Badanie: ciągłość żył przewodów roboczych Wykonaj badanie ciągłości żył przewodów roboczych. U W celu wykonania zadania powinieneś: Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 67 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J3. Konserwacja instalacji elektrycznych – – – – – – – zanalizować dokumentację techniczną badanej instalacji, wybrać metodę pomiarową, określić plan działań związanych z wykonaniem badania, dobierać przyrządy pomiarowe – przed przystąpieniem do pomiarów należy wyłączyć napięcie zasilania, przeprowadzić badanie ciągłości żył przewodów roboczych, na podstawie wyników pomiarów ocenić stan techniczny żył przewodów roboczych, sporządzić sprawozdanie według wzoru podanego przez nauczyciela, w którym należy oszacować dokładność wykonanych pomiarów, określić stan techniczny przewodów roboczych, sformułować wnioski, – dokonać oceny swojej pracy. Do dyspozycji masz: rzeczywista instalacja elektryczna, dokumentacja techniczna instalacji elektrycznej, mostek rezystancji, multimetry, zasilacz regulowany. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny się odbywać w pracowni montażu i eksploatacji instalacji elektrycznych, wyposażonej w: stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia), przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych; stanowiska wyposażone w ażurowe lub drewnopodobne ściany o wymiarach ok. 2 m x 2,5 m (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową oraz wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny, przystosowane do montażu różnego rodzaju instalacji elektrycznych; przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, mierniki rezystancji izolacji, mierniki impedancji pętli zwarcia, mierniki rezystancji uziemień, liczniki energii elektrycznej; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację montażu i eksploatacji instalacji elektrycznych. Pracownia powinna być wyposażona w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Kształcenie praktyczne może odbywać się w również w placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego, oraz zakładach pracy branży elektroinstalacyjnej. Środki dydaktyczne Zestawy różnych łączników i przekaźników, osprzęt instalacyjny, liczniki energii elektrycznej, przewody elektryczne, tablice mieszkaniowe, rozdzielnice skrzynkowe, schematy ideowe i montażowe rozdzielnic, źródła światła i oprawy oświetleniowe, katalogi łączników i przekaźników oraz rozdzielnic, plany i schematy instalacji stanowiska do wykonywania prac konserwacyjnych w różnego typu instalacjach elektrycznych, model instalacji z symulacją usterek, zmontowane w pracowni obwody odbiorcze instalacji elektrycznej, rzeczywiste instalacje jednofazowe i trójfazowe, plansze foliogramy, filmy i prezentacje multimedialne na temat konserwacji i napraw instalacji elektrycznych, katalogi przewodów, osprzętu instalacyjnego, źródeł światła i opraw oświetleniowych, Polskie Normy, Przepisy Budowy i Eksploatacji Urządzeń Elektroenergetycznych, Polskie Normy, obcojęzyczne instrukcje do wykonania napraw i konserwacji instalacji elektrycznych, materiały informacyjne i reklamowe z zakresu napraw i konserwacji instalacji elektrycznych w języku obcym, obcojęzyczne instrukcje przeprowadzania pomiarów parametrów instalacji elektrycznych, obcojęzyczny protokół oględzin i pomiarów instalacji elektrycznych, słowniki jedno- i dwujęzyczne ogólne i techniczne. Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metodę nauczyciel kształcenia powinien wziąć pod uwagę: efekty jakie zamierza osiągnąć, możliwości percepcyjnych uczących się, stopień trudności i złożoności odpowiedni dla Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 68 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J3. Konserwacja instalacji elektrycznych danej grupy uczniów, sposoby motywowania uczniów. W realizacji jednostki modułowej zaleca się stosowanie metody: tekstu przewodniego, pokazu z objaśnieniem, ćwiczeń praktycznych, metodę projektu. Do kształtowania umiejętności z zakresu wykonania konserwacji zaleca się zastosować metodę ćwiczeń praktycznych. Podczas wykonywania ćwiczeń nauczyciel powinien przeprowadzić pokaz czynności z objaśnieniem, na podstawie którego uczniowie planują działania, przygotowują niezbędne narzędzia i przyrządy. Rozpoznawanie uszkodzeń i wymiana uszkodzonych elementów instalacji stanowią najtrudniejszą część jednostki modułowej, w tym zakresie należy szczególny nacisk położyć na umiejętność posługiwania się dokumentacją techniczną instalacji elektrycznych, diagnozowania i identyfikowania nieprawidłowości działania instalacji na podstawie analizy wyników przeprowadzonych pomiarów sprawdzających. Do ćwiczeń praktycznych z tego zakresu należy przygotować bardzo szczegółowe instrukcje. W czasie zajęć należy zwrócić uwagę na: przestrzeganie zasad bhp, utrzymanie porządku na stanowisku pracy, staranne wykonywanie zadań. Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń praktycznych, należy zapoznać uczniów z zasadami bezpieczeństwa obowiązującymi na danym stanowisku. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach o maksymalnej liczbie 16 osób. Podczas wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni pracować indywidualnie lub w dwuosobowych sekcjach. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w sposób ciągły i systematyczny przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Jako wymagania podstawowe należy przyjąć: określenie zasad konserwacji instalacji elektrycznych, umiejętności zastosowania narzędzi i przyrządów do konserwacji, określenie działań związanych z lokalizacją i wymianą uszkodzonych elementów instalacji elektrycznych, wykonanie czynności konserwacyjnych na podstawie instrukcji, określenie zasad przeprowadzania pomiarów sprawdzających instalacji elektrycznych. Osiągnięcia uczniów należy oceniać na podstawie: ustnych sprawdzianów wiadomości i umiejętności, testów osiągnięć szkolnych, ukierunkowanej obserwacji indywidualnej i zespołowej pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Wiadomości teoretyczne, mogą być sprawdzane za pomocą testu z zadaniami zamkniętymi (wielokrotnego wyboru, na dobieranie) i otwartymi (krótkiej odpowiedzi, z luką). Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać przez obserwację czynności uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń. Podczas obserwacji należy zwrócić uwagę na: – wykonanie czynność związanych z konserwacją instalacji elektrycznych, – rozpoznawanie typowych uszkodzeń instalacji elektrycznych, – sposób wymiany uszkodzonych elementów i podzespołów instalacji. – posługiwanie się dokumentacją techniczną w zakresie wymiany uszkodzonych elementów i podzespołów, – poprawność doboru zamienników uszkodzonych elementów i podzespołów, – dobór przyrządów pomiarowych, – zastosowanie zasad przeprowadzania oględzin instalacji elektrycznej, – wykonanie pomiarów sprawdzający w instalacjach elektrycznych w czasie konserwacji, – sporządzanie protokołu z przeprowadzonych pomiarów w czasie konserwacji, Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 69 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego M4.J3. Konserwacja instalacji elektrycznych – posługiwanie się dokumentacją techniczna w zakresie prac związanych z konserwacją, – planowanie pracy, – umiejętność pracy w grupie – przestrzeganie przepisów bhp podczas wykonywania ćwiczeń. Kontrolę poprawności wykonania ćwiczenia należy przeprowadzić w trakcie i po jego wykonaniu. Uczeń powinien wykonać dokumentację techniczną z wykonanych działań. Na zakończenie jednostki modułowej wskazane jest przeprowadzenie testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy. W końcowej ocenie jednostki modułowej, obok wyniku testu praktycznego należy wziąć pod uwagę oceny z ćwiczeń wykonywanych w trakcie realizacji programu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Wskazane jest, aby przygotować zadania i ćwiczenia o zróżnicowanym poziomie trudności dostosowanym do możliwości i potrzeb uczniów. Należy zwrócić uwagę na to, aby uczniowie o różnych preferowanych typach uczenia się byli aktywni podczas zajęć i otrzymali materiały ćwiczeniowe odpowiednie do swoich możliwości i preferencji. M4.J4. Prowadzenie działalności gospodarczej w branży elektrycznej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(1)1 określić działania mechanizmów rynkowych właściwych dla branży elektrycznej; PDG(1)2 rozróżnić podmioty gospodarcze funkcjonujące w branży elektrycznej; PDG(2)1 zanalizować przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych, przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(2)2 określić skutki nieprzestrzegania przepisów prawa pracy, przepisów prawa o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3)1 zastosować przepisy prawa dotyczące podejmowania działalności gospodarczej w branży elektrycznej; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C P B P C P C – – – P C – – Materiał nauczania – Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej. – – – Zasady prowadzenia działalności gospodarczej: planowanie określonej działalności gospodarczej, formy organizacyjno-prawne działalności przedsiębiorstwa, pozyskiwanie kapitału, rejestrowanie firmy, dokumentacja dotycząca podejmowania działalności gospodarczej, opodatkowanie działalności gospodarczej, zasady systemu wynagrodzeń pracowników, Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 70 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PDG(3)2 określić przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w branży elektrycznej; PDG(4)1 dokonać klasyfikacji przedsiębiorstw i instytucji występujących w branży elektrycznej; PDG(4)2 wyjaśnić powiązania między przedsiębiorstwami, instytucjami funkcjonującymi w branży elektrycznej; PDG(5)1 wskazać czynniki wpływające na działania związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstw w branży elektrycznej; PDG(5)2 zanalizować działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne; PDG(6).1. zaplanować współpracę z innymi przedsiębiorstwami z branży elektrycznej; PDG(6).2. zorganizować współpracę w ramach wspólnych przedsięwzięć z innymi przedsiębiorstwami z branży elektrycznej; PDG(7)1 wyznaczyć kolejne etapy czynności mających na celu ustanowienie działalności gospodarczej w branży elektrycznej; PDG(7)2 skonstruować spójny i realistyczny biznesplan dla działalności gospodarczej w branży elektrycznej; PDG(7)3 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia działalności gospodarczej w branży elektrycznej; PDG(7)4 sporządzić dokumenty niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej w branży elektrycznej; PDG(8)1 wykonać czynności związane prowadzeniem korespondencji w różnej formie; PDG(8)2 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9)1 posłużyć się urządzeniami biurowymi; PDG(9)2 skorzystać z programów komputerowych wspomagających prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10)1 opracować plan marketingowy dla prowadzonej działalności gospodarczej; – P D P C – – obowiązki pracodawcy dotyczące ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia gospodarcze, zasady prowadzenia działalności biurowej. P B – Prowadzenie przedsiębiorstwa branży elektrycznej: P B – P C P A – – P C P C badanie rynku w zakresie popytu na usługi branży elektrycznej, marketing w branży usług elektrycznych, koszty i przychody w działalności małej firmy elektrycznej, źródła przychodów i kosztów w firmie branży elektrycznej, zasady współpracy przedsiębiorstwa branży elektrycznej z innymi firmami. P c – Język obcy zawodowy: P C – P C P C – – – P C – prowadzenie korespondencji w języku obcym w zakresie wykonywania zadań zawodowych prowadzenie negocjacji w języku obcym opracowanie porozumienia o współpracy korzystanie z obcojęzycznych zasobów Internetu w poszukiwaniu zatrudnienia korzystanie z obcojęzycznych portali internetowych przy wyszukiwaniu ofert szkoleniowych P C P C P C – – Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 71 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PDG(10)2 dobrać instrumenty marketingowe do prowadzonych działań; PDG(10)3 podjąć współpracę z przedsiębiorstwami funkcjonującymi w branży marketingowej; PDG(11)1 dokonać analizy kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11)2 ocenić efektywność działań w zakresie kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11)3 wskazać możliwości optymalizacji kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej; P C P C P C C P C P KPS(3) 1. zaplanować przedsięwzięcia; P C KPS(3) 2. zrealizować zadania; P C KPS(3) 3. zanalizować osiągnięcia swoich działań; P D KPS(3) 4. rozwiązać problemy; P C KPS(8) 1. podjąć samodzielne decyzje; P D KPS(8) 2. ocenić ryzyko podejmowanych działań; P C KPS(8) 3. określić skutki podejmowanych decyzji; P C KPS(9) 1. określić swoje postulaty; P C KPS(9) 2. określić techniki mediacji; P C KPS(9) 3. ustalić korzystne warunki porozumień; P C KPS(10) 1. udoskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; P C KPS(10) 2. podjąć role w zespole. P C Planowane zadania Napisanie pisma z prośbą o wyjaśnienie powodów przedłużającej się procedury rejestracji firmy XXX Napisz pismo z prośbą o wyjaśnienie powodów przedłużającej się procedury rejestracji firmy XXX. W celu wykonania zadania powinieneś: – określić adresata, Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 72 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego – sformułować prośbę o podanie powodów opóźnień w rejestracji firmy, – przygotować treść pisma. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Jednostka modułowa wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako, przedsiębiorcy. Powinny być kształtowane umiejętności analizowania przepisów prawa, a także postawy odpowiedzialności za działanie niezgodne z przepisami prawa. Środki dydaktyczne Komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów), urządzenia multimedialne, zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. W pracowni w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące marketingu. słowniki jedno- i dwujęzycznych ogólne i techniczne. Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metodę, nauczyciel kształcenia powinien wziąć pod uwagę: efekty, jakie zamierza osiągnąć, możliwości percepcyjnych uczących się, stopień trudności i złożoności odpowiedni dla danej grupy uczniów, sposoby motywowania uczniów. Dominująca metodą kształcenia powinna być tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności, oraz metoda projektu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Wskazane jest, aby przygotować zadania i ćwiczenia o zróżnicowanym poziomie trudności dostosowanym do możliwości i potrzeb uczniów. Należy zwrócić uwagę na to, aby uczniowie o różnych preferowanych typach uczenia się byli aktywni podczas zajęć i otrzymali materiały ćwiczeniowe odpowiednie do swoich możliwości i preferencji. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 73 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAŁĄCZNIKI Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU ELEKTRYK ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU ELEKTRYK Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU ELEKTRYK Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU ELEKTRYK ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH Efekty kształcenia Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (PDG) PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 74 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej; Język obcy ukierunkowany zawodowo (JOZ) JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. Kompetencje personalne i społeczne (KPS) KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole. Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(E.a)(1) posługuje się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki; PKZ(E.a)(2) opisuje zjawiska związane z prądem stałym i zmiennym; PKZ(E.a)(3) interpretuje wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym; PKZ(E.a)(4) wyznacza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ); PKZ(E.a)(5) stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych; PKZ(E.a)(6) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 75 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia PKZ(E.a)(7) sporządza schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(8) rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(9) posługuje się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych; PKZ(E.a)(10) dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej; PKZ(E.a)(13) wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; PKZ(E.a)(14) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(15) wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(16) przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów; PKZ(E.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie; PKZ(E.a)(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie elektryk E.7. Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych E.7.1(1) klasyfikuje maszyny i urządzenia elektryczne według określonych kryteriów; E.7.1(2) określa parametry techniczne maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(3) rozróżnia parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(4) rozpoznaje maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich elementy E.7.1(5) rozróżnia materiały konstrukcyjne stosowane w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(6) rozpoznaje układy zasilania, sterowania i zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych oraz ich elementy; E.7.1(7) rozpoznaje przewody i kable elektryczne; E.7.1(8) określa przeznaczenie maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(9) określa funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(10) odczytuje i sporządza rysunki oraz schematy maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(11) dobiera narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(12) wykonuje montaż mechaniczny podzespołów elektrycznych i elektronicznych; E.7.1(13) montuje układy zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.1(14) sprawdza zgodność wykonanych prac z dokumentacją E.7.1(15) wykonuje pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych E.7.2(1) rozpoznaje części zamienne maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(2) lokalizuje typowe uszkodzenia maszyn i urządzeń elektrycznych; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 76 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia E.7.2(3) przestrzega zasad konserwacji maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(4) planuje kolejność czynności podczas demontażu i montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(5) wykonuje pomiary napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(6) wykonuje wymianę zużytych lub uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(7) wykonuje wymianę uszkodzonych elementów układów sterowania i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(8) sprawdza poprawność wykonanego montażu układów sterowania i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.2(9) przeprowadza oględziny i konserwacje maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(10) sprawdza działanie maszyn i urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji E.8. Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych E.8.1(1) rozróżnia przewody stosowane w instalacjach elektrycznych; E.8.1(2) rozpoznaje sprzęt instalacyjny; E.8.1(3) rozpoznaje źródła światła i oprawy oświetleniowe; E.8.1(4) określa parametry techniczne instalacji elektrycznych i sprzętu instalacyjnego; E.8.1(5) przestrzega zasad wykonywania instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych i przemysłowych; E.8.1(6) sporządza schemat montażowy instalacji; E.8.1(7) trasuje przebieg przewodów i położenie sprzętu instalacyjnego na podstawie schematu; E.8.1(8) dobiera narzędzia do wykonywania różnych rodzajów instalacji elektrycznych; E.8.1(9) wykonuje połączenia między podzespołami elektrycznymi według schematu ideowego i montażowego; E.8.1(10) sprawdza zgodność montażu instalacji elektrycznej ze schematem; E.8.1(11) wykonuje pomiary parametrów instalacji i zabezpieczeń zgodnie z instrukcją; E.8.1(12) sprawdza działanie instalacji elektrycznej po wykonanym montażu E.8.2(1) Przestrzega zasad i określa zakres przeprowadzania prac konserwacyjnych instalacji elektrycznych; E.8.2(2) rozpoznaje typowe uszkodzenia instalacji elektrycznych; E.8.2(3) dobiera części zamienne elementów instalacji elektrycznej na podstawie danych katalogowych; E.8.2(4) dobiera narzędzia do montażu i demontażu elementów instalacji elektrycznej; E.8.2(5) dobiera mierniki do przeprowadzania pomiarów parametrów instalacji elektrycznych; E.8.2(6) sprawdza ciągłość przewodów fazowych i ochronnych; E.8.2(7) wykonuje pomiary parametrów instalacji elektrycznych; E.8.2(8) wykonuje wymianę uszkodzonych przewodów i podzespołów instalacji elektrycznych; E.8.2(9) sprawdza działanie środków ochrony przeciwporażeniowej; E.8.2(10) wykonuje prace konserwacyjne instalacji elektrycznych zgodnie z dokumentacją Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 77 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Klasa Efekty kształcenia /umiejętności, wiedza oraz kompetencje personalne i społeczne/ I II Uczeń: M1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych oraz elementów, układów i urządzeń BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; I II X X BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; X X BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; X X BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; X X BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; X X BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; X X BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; X X X X BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. X X X X PKZ(E.a)(1) posługuje się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki; X X PKZ(E.a)(2) opisuje zjawiska związane z prądem stałym i zmiennym; X X PKZ(E.a)(3) interpretuje wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym; X X PKZ(E.a)(4) wyznacza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ); X X PKZ(E.a)(5) stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych; X X Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 78 I III II I II Liczba godzin przeznaczona na realizację efektów kształcenia Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU ELEKTRYK 16 345 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PKZ(E.a)(6) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne; X X PKZ(E.a)(7) sporządza schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych; X X PKZ(E.a)(8) rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych; X X PKZ(E.a)(9) posługuje się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych; X PKZ(E.a)(10) dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej; X X X PKZ(E.a)(12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej; X X PKZ(E.a)(13) wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; PKZ(E.a)(14) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów obwodów elektrycznych i układów elektronicznych; X X X X PKZ(E.a)(15) wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; X X PKZ(E.a)(16) przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabeli i wykresów; X X PKZ(E.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie; X X PKZ(E.a)(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; X X E.7.1(5) rozróżnia materiały konstrukcyjne stosowane w maszynach i urządzeniach elektrycznych; X E.7.1(10) odczytuje i sporządza rysunki oraz schematy maszyn i urządzeń elektrycznych; X JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; X JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; X JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. X X X KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; X X KPS(2) jest kreatywny oraz konsekwentny realizacji zadań; X X Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 79 40 15 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KPS(4) jest otwarty na zmiany; X X KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; X X KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; X X KPS(10) współpracuje w zespole; X X Łączna liczba godzin przeznaczona na moduł M1. M2. Montowanie urządzeń elektrycznych BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; X X BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; X X X X BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; E.7.1(1) klasyfikuje maszyny i urządzenia elektryczne według określonych kryteriów; X X X X E.7.1(2) określa parametry techniczne maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.1(3) rozróżnia parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.1(4) rozpoznaje maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich elementy; X X E.7.1(6) rozpoznaje układy zasilania, sterowania i zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych oraz ich elementy; X X E.7.1(7) rozpoznaje przewody i kable elektryczne; X X E.7.1(8) określa przeznaczenie maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.1(9) określa funkcje elementów i podzespołów stosowanych w urządzeniach elektrycznych; X X E.7.1(11) dobiera narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.1(12) wykonuje montaż mechaniczny podzespołów elektrycznych i elektronicznych; X X E.7.1(13) montuje układy zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; X X E.7.1(14) sprawdza zgodność wykonanych prac z dokumentacją; X X E.7.1(15) wykonuje pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.2(1) rozpoznaje części zamienne maszyn i urządzeń elektrycznych; X X Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 80 416 10 295 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego E.7.2(2) lokalizuje typowe uszkodzenia maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.2(3) przestrzega zasad konserwacji maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.2(4) planuje kolejność czynności podczas demontażu i montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.2(5) wykonuje pomiary napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; X X E.7.2(6) wykonuje wymianę zużytych lub uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.2(7) wykonuje wymianę uszkodzonych elementów układów sterowania i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.2(8) sprawdza poprawność wykonanego montażu układów sterowania i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.2(9) przeprowadza oględziny i konserwacje maszyn i urządzeń elektrycznych; X X X X E.7.2(10) sprawdza działanie maszyn i urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji X X JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; X JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; X JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. X 15 X X KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; X X KPS(2) jest kreatywny oraz konsekwentny realizacji zadań; X X KPS(4) jest otwarty na zmiany; X X KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; X X KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; X X KPS(10) współpracuje w zespole; X X Łączna liczba godzin przeznaczona na moduł M2. M3. Montowanie maszyn elektrycznych BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 81 X X X 320 10 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; X X X X X X BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; E.7.1(1) klasyfikuje maszyny i urządzenia elektryczne według określonych kryteriów; X X X X X X E.7.1(2) określa parametry techniczne maszyn i urządzeń elektrycznych; X X X E.7.1(3) rozróżnia parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; X X X E.7.1(4) rozpoznaje maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich elementy; X X X E.7.1(6) rozpoznaje układy zasilania, sterowania i zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych oraz ich elementy; X X X E.7.1(7) rozpoznaje przewody i kable elektryczne; X X X E.7.1(8) określa przeznaczenie maszyn i urządzeń elektrycznych; X X X E.7.1(9) określa funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; X X X E.7.1(11) dobiera narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; X X X E.7.1(12) wykonuje montaż mechaniczny podzespołów elektrycznych i elektronicznych; X X X E.7.1(13) montuje układy zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; X X X E.7.1(14) sprawdza zgodność wykonanych prac z dokumentacją X X X E.7.1(15) wykonuje pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych X X X E.7.2(1) rozpoznaje części zamienne maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.2(2) lokalizuje typowe uszkodzenia maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.2(3) przestrzega zasad konserwacji maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.2(4) planuje kolejność czynności podczas demontażu i montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.2(5) wykonuje pomiary napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; X X E.7.2(6) wykonuje wymianę zużytych lub uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.2(7) wykonuje wymianę uszkodzonych elementów układów sterowania i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.2(8) sprawdza poprawność wykonanego montażu układów sterowania i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie X X Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 82 327 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego dokumentacji; E.7.2(9) przeprowadza oględziny i konserwacje maszyn i urządzeń elektrycznych; X X E.7.2(10) sprawdza działanie maszyn i urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji X X JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; X JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; X JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. X 15 X X KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; X X X KPS(2) jest kreatywny oraz konsekwentny realizacji zadań; X X X KPS(4) jest otwarty na zmiany; X X X KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; X X X KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; X X X KPS(10) współpracuje w zespole; X X X Łączna liczba godzin przeznaczona na moduł M3. M4. Montowanie instalacji elektrycznych BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; X X BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; X X BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; X X BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; X X X X BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 83 352 10 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; X X E.8.1(1) rozróżnia przewody stosowane w instalacjach elektrycznych; X X E.8.1(2) rozpoznaje sprzęt instalacyjny; X X E.8.1(3) rozpoznaje źródła światła i oprawy oświetleniowe; X X E.8.1(4) określa parametry techniczne instalacji elektrycznych i sprzętu instalacyjnego; X X E.8.1(5) przestrzega zasad wykonywania instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych i przemysłowych; X X E.8.1(6) sporządza schemat montażowy instalacji; X X E.8.1(7) trasuje przebieg przewodów i położenie sprzętu instalacyjnego na podstawie schematu; X X E.8.1(8) dobiera narzędzia do wykonywania różnych rodzajów instalacji elektrycznych; X X E.8.1(9) wykonuje połączenia między podzespołami elektrycznymi według schematu ideowego i montażowego; X X E.8.1(10) sprawdza zgodność montażu instalacji elektrycznej ze schematem; X X E.8.1(11) wykonuje pomiary parametrów instalacji i zabezpieczeń zgodnie z instrukcją; X X E.8.1(12) sprawdza działanie instalacji elektrycznej po wykonanym montażu X X E.8.2(1) Przestrzega zasad i określa zakres przeprowadzania prac konserwacyjnych instalacji elektrycznych; X X E.8.2(2) rozpoznaje typowe uszkodzenia instalacji elektrycznych; X X E.8.2(3) dobiera części zamienne elementów instalacji elektrycznej na podstawie danych katalogowych; X X E.8.2(4) dobiera narzędzia do montażu i demontażu elementów instalacji elektrycznej; X X E.8.2(5) dobiera mierniki do przeprowadzania pomiarów parametrów instalacji elektrycznych; X X E.8.2(6) sprawdza ciągłość przewodów fazowych i ochronnych; X X E.8.2(7) wykonuje pomiary parametrów instalacji elektrycznych; X X E.8.2(8) wykonuje wymianę uszkodzonych przewodów i podzespołów instalacji elektrycznych; X X E.8.2(9) sprawdza działanie środków ochrony przeciwporażeniowej; X X E.8.2(10) wykonuje prace konserwacyjne instalacji elektrycznych zgodnie z dokumentacją; X X JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 84 X 455 15 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; X JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; X JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. X X KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; X X KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; X X KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; X X KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; X X KPS(10) współpracuje w zespole; X X PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; X X PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; X X X X PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi, X X PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; X X PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; X X PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; X X PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; X X PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; X X PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; X X PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej. X X Łączna liczba godzin przeznaczona na moduł Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 85 32 512 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAŁĄCZNIK 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU ELEKTRYK Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: M1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych oraz elementów, układów i urządzeń elektronicznych M1.J1. Wykonywanie pomiarów wielkości elektrycznych BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną BHP(1)2 określić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; ochroną środowiska i ergonomią; BHP(1)3 wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(1)4 wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej na stanowisku pracy; BHP(1)5 dobrać środki gaśnicze; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska BHP(4)1 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związane z wykonywaniem zadań zawodowych; związanym z wykonywaniem pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(4)5 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z wykonywaniem pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników BHP(5)1 określić czynniki szkodliwe występujące podczas wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; w środowisku pracy; BHP(5)5 przewidzieć sytuacje i okoliczności mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(6)1 wskazać skutki działania prądu elektrycznego na organizm człowieka; BHP(6)5 scharakteryzować skutki oddziaływania prądu elektrycznego na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami BHP(7)1 przygotować stanowisko pracy do wykonywania pomiarów parametrów układów ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej elektrycznych i elektronicznych, zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami i ochrony środowiska; bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(7)5 zastosować zasady bezpiecznej pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań BHP(8)1 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania pomiarów Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 86 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. PKZ(E.a)(1) posługuje się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki; PKZ(E.a)(2) opisuje zjawiska związane z prądem stałym i zmiennym; PKZ(E.a)(3) interpretuje wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym; PKZ(E.a)(4) wyznacza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ); PKZ(E.a)(5) stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(8)5 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(9)1 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie wykonywania pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(10)1 udzielić pierwszej pomocy porażonemu prądem elektrycznym; PKZ(E.a)(1)1 zastosować pojęcia związane z prądem elektrycznym; PKZ(E.a)(1)2 posłużyć się wielkościami fizycznymi stosowanymi w elektrotechnice; PKZ(E.a)(1)3 uzasadnić warunki przepływu prądu elektrycznego w obwodzie elektrycznym; PKZ(E.a)(1)4 posłużyć się pojęciami dotyczącymi elementów obwodu elektrycznego; PKZ(E.a)(1)5 rozpoznać materiały stosowane w elektrotechnice i elektronice; PKZ(E.a)(2)1 określić zjawiska zachodzące w polu elektrycznym; PKZ(E.a)(2) 2. wyjaśnić zjawiska zawiązane z prądem stałym; PKZ(E.a)(2) 3. wyjaśnić zjawiska zawiązane z prądem zmiennym; PKZ(E.a) (2)4 zanalizować zjawiska zawiązane z prądem stałym; PKZ(E.a)(2)5 zanalizować zjawiska zawiązane z prądem zmiennym; PKZ(E.a)(3)1 zastosować wielkości fizyczne i jednostki używane w obwodach prądu zmiennego; PKZ(E.a)(3)2 opisać wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym; PKZ(E.a)(3)3 przeliczyć wielkości fizyczne i ich jednostki związane z prądem zmiennym; PKZ(E.a)(4)1 określić wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ); PKZ(E.a)(4) 2. obliczyć wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ); PKZ(E.a)(4)3scharakteryzować wielkości opisujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ); PKZ(E.a)(5)1 obliczyć wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych z zastosowaniem podstawowych praw elektrotechniki; PKZ(E.a)(5)3 oszacować wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych z zastosowaniem prawa elektrotechniki; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 87 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: PKZ(E.a)(6) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne; PKZ(E.a)(7) sporządza schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(8) rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(9) posługuje się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych; PKZ(E.a)(10) dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(E.a)(5)5 przeliczyć jednostki fizyczne stosując wielokrotności i podwielokrotności systemu SI; PKZ(E.a)(6)1 rozpoznać elementy oraz układy elektryczne na podstawie symbolu i parametrów; PKZ(E.a)(6)2 rozpoznać elementy oraz układy elektryczne na podstawie wyglądu i oznaczeń; PKZ(E.a)(6)5 nazwać układy elektryczne; PKZ(E.a)(7)1zastosować symbole na schematach ideowych i montażowych układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(7)2 zastosować zasady tworzenia schematów ideowych i montażowych układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(7)3 narysować schematy ideowe układów elektrycznych; PKZ(E.a)(7)5 narysować schematy montażowe układów elektrycznych; PKZ(E.a)(8)1 rozróżnić parametry elementów elektrycznych; PKZ(E.a)(8)3 rozróżnić parametry układów elektrycznych; PKZ(E.a)(9)1 odczytać rysunek techniczny podczas prac montażowych; PKZ(E.a)(9)2 posłużyć się rysunkiem technicznym podczas wykonywania prac montażowych; PKZ(E.a)(10)1 określić narzędzia i przyrządy pomiarowe wykorzystywane do prac z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(10)2 ocenić możliwości zastosowania narzędzi i przyrządów pomiarowych do prac z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(10)3 wybrać narzędzia i przyrządy pomiarowe do prac z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(10)4 zastosować narzędzia i przyrządy pomiarowe wykorzystywane do prac z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(11)1 zastosować zasady wykonania prac z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(11)2 zastosować narzędzia podczas wykonywania prac z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(11)3 przewidzieć skutki użytkowania narzędzi podczas prac z zakresu obróbki ręcznej; PKZ(E.a)(12)1 zanalizować dokumentację techniczną pod względem funkcji elementów i układów Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 88 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: podstawie dokumentacji technicznej; PKZ(E.a)(13) wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; PKZ(E.a)(14) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(15) wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(16) przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów; PKZ(E.a)(17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie; PKZ(E.a)(18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. E.7.1(5) rozróżnia materiały konstrukcyjne stosowane w maszynach i urządzeniach elektrycznych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: elektrycznych; PKZ(E.a)(13)1 odczytać schemat ideowy i montażowy układów elektrycznych oraz elektronicznych; PKZ(E.a)(13)3 zastosować zasady wykonania połączeń elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; PKZ(E.a)(14)1 wskazać metodę pomiaru parametrów układów elektrycznych; PKZ(E.a)(14)2 dobrać przyrządy do pomiaru parametrów układów elektrycznych; PKZ(E.a)(14)5 narysować schemat układu pomiarowego; PKZ(E.a)(15)1 dobrać zakresy pomiarowe stosowanych przyrządów do pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(15)2 odczytać wyniki pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych PKZ(E.a)(16)1 skonstruować tabelę z nazwaniem kolumn i wierszy; PKZ(E.a)(16)2 umieścić wyniki pomiarów w tabeli; PKZ(E.a)(16)3 narysować wykres uwzględniający wyskalowanie osi i podanie legendy; PKZ(E.a)(17)1 wskazać dokumentację techniczną, katalogi i instrukcje obsługi; PKZ(E.a)(17)2 zanalizować treści dokumentacji technicznej, katalogów i instrukcji obsługi; PKZ(E.a)(17)3 zastosować treści znajdujące się w dokumentacji technicznej, katalogach i instrukcjach obsługi; PKZ(E.a)(17)4 wnioskować na podstawie dokumentacji technicznej, katalogów i instrukcji obsługi; PKZ(E.a)(18)1 wskazać programy komputerowe wspomagające analizę obwodów elektrycznych i układów elektronicznych; PKZ(E.a)(18)2 wykorzystać programy komputerowe wspomagające analizę obwodów elektrycznych i układów elektronicznych; E.7.1.(5)1 wymienić materiały stosowane w elektrotechnice; E.7.1.(5)4 rozróżnić powłoki ochronne i wyjaśnić cel ich stosowania; E.7.1.(5)5 rozróżnić materiały przewodzące (przewodowe i oporowe); E.7.1.(5)6 rozróżnić materiały elektroizolacyjne; E.7.1.(5)7 wyjaśnić zastosowanie materiałów przewodzących i elektroizolacyjnych; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 89 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: E.7.1(10) odczytuje i sporządza rysunki oraz schematy maszyn i urządzeń elektrycznych; JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; M1.J2. Wykonywanie pomiarów elementów, układów i urządzeń elektronicznych BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; PKZ(E.a)(5) stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.7.1.(5)8 określić materiały magnetycznie miękkie i twarde; E.7.1.(10)3 posłużyć się skalą podczas wykonywania lub czytania rysunku; JOZ(1)1 udzielić ogólnych informacji o osobach, miejscach, przedmiotach związanych z wykonywanym zawodem; JOZ(2)1 zrozumieć i zastosować się do ustnie wypowiedzianych informacji dotyczących obowiązków i oczekiwań pracodawcy; KPS(1) 1. zastosować zasady kultury osobistej; KPS(2) 1. zaproponować możliwości rozwiązywania problemów; KPS(4) 1. przejawić gotowość do ciągłego uczenia się; BHP(2)1 określić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)2 określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)3 określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)4 scharakteryzować zakres kompetencji instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)5 zróżnicować instytucje działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3)1 określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)2 określić prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)3 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania praw i obowiązków pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; PKZ(E.a)(5)2 obliczyć wartości wielkości elektrycznych w układach elektronicznych z zastosowaniem podstawowych praw elektrotechniki; PKZ(E.a)(5)4 oszacować wartości wielkości elektrycznych w układach elektronicznych z zastosowaniem prawa elektrotechniki; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 90 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: PKZ(E.a)(6) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne PKZ(E.a)(7) sporządza schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(8) rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej; PKZ(E.a)(13) wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; PKZ(E.a)(14) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(15) wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(E.a)(6)3 rozpoznać elementy oraz układy elektroniczne na podstawie symbolu i parametrów; PKZ(E.a)(6)4 rozpoznać elementy oraz układy elektroniczne na podstawie wyglądu i oznaczeń; PKZ(E.a)(6)6 nazwać układy elektroniczne; PKZ(E.a)(7)4 narysować schematy ideowe układów elektronicznych; PKZ(E.a)(7)6 narysować schematy montażowe układów elektronicznych; PKZ(E.a)(8)2rozróżnić parametry elementów elektronicznych; PKZ(E.a)(8)4 rozróżnić parametry układów elektronicznych; PKZ(E.a)(12)2 zanalizować dokumentację techniczną pod względem funkcji elementów i układów elektronicznych; PKZ(E.a)(13)1 odczytać schemat ideowy i montażowy układów elektrycznych oraz elektronicznych; PKZ(E.a)(13)2 zanalizować schematy ideowe i montażowe w zakresie połączeń elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych; PKZ(E.a)(13)3 zastosować zasady wykonania połączeń elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych; PKZ(E.a)(14)3 dobrać metodę do pomiaru parametrów układów elektronicznych; PKZ(E.a)(14)4 dobrać przyrządy do pomiaru parametrów układów elektronicznych; PKZ(E.a)(15)1 dobrać zakresy pomiarowe stosowanych przyrządów do pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(15)2 odczytać wyniki pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; PKZ(E.a)(15)3 oszacować dokładność pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych; JOZ(3)1 zinterpretować polecenia pisemne dotyczące wykonywania czynności zawodowych; JOZ(4)1 poprowadzić korespondencję formalną, nieformalną i mailową; JOZ(5)1 skorzystać ze słowników jedno i dwujęzycznych ogólnych i branżowych; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 91 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(10) współpracuje w zespole. M2. Montowanie urządzeń elektrycznych M2.J1. Montowanie podzespołów urządzeń elektrycznych E.7.1(1) klasyfikuje maszyny i urządzenia elektryczne według określonych kryteriów; E.7.1(2) określa parametry techniczne maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(3) rozróżnia parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(4) rozpoznaje maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich elementy E.7.1(6) rozpoznaje układy zasilania, sterowania i zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych oraz ich elementy; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KPS(6) 1. zanalizować posiadaną wiedzę; KPS(7) 1. przyjąć odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; KPS(10) 2. podjąć role w zespole; E.7.1.(1)1 wymienić rodzaje maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1.(1)3 rozróżnić urządzenia elektryczne ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1.(1)5 scharakteryzować rodzaje urządzeń elektrycznych ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1.(1)6 określić stopień ochrony maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1.(1)8 opisać budowę i zasadę działania urządzeń elektrycznych; E.7.1.(1)9 dokonać klasyfikacji maszyn i urządzeń elektrycznych według określonych kryteriów; E.7.1.(2)2 odczytać parametry urządzeń elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1.(2)4 zinterpretować parametry urządzeń elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1.(2)6 obliczyć podstawowe parametry urządzeń elektrycznych wykorzystując zależności między nimi; E.7.1.(3)2 wymienić parametry elementów i podzespołów urządzeń elektrycznych; E.7.1.(3)3 wymienić parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1.(3)5 zidentyfikować parametry elementów i podzespołów urządzeń elektrycznych; E.7.1.(4)2 rozpoznać urządzenia elektryczne na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1.(4)4 rozpoznać ć elementy urządzeń elektrycznych na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1(6)2 wymienić rodzaje układów zasilania, sterowania i zabezpieczenia urządzeń elektrycznych; E.7.1(6)4 zidentyfikować układy zasilania, sterowania i zabezpieczenia urządzeń elektrycznych na Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 92 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: E.7.1.(7) rozpoznaje przewody i kable elektryczne; E.7.1(8) określa przeznaczenie maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(9) określa funkcje elementów i podzespołów stosowanych w urządzeniach elektrycznych; E.7.1(11) dobiera narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1.(12) wykonuje montaż mechaniczny podzespołów elektrycznych i elektronicznych; E.7.1(13) montuje układy zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: podstawie wyglądu zewnętrznego, schematu blokowego i ideowego; E.7.1.(7)1 zidentyfikować rodzaj przewodu elektrycznego po jego wyglądzie i oznaczeniu literowocyfrowym; E.7.1.(7)2 wskazać miejsce oznaczenia przewodów i kabli elektrycznych; E.7.1.(7)3 odczytać oznaczenia na przewodach i kablach elektrycznych; E.7.1.(7)4 zidentyfikować rodzaj kabla elektrycznego po jego wyglądzie i oznaczeniu literowocyfrowym; E.7.1(8)2 rozróżnić przeznaczenie urządzeń elektrycznych; E.7.1(8)4 scharakteryzować budowę i zasadę działania urządzeń elektrycznych; E.7.1(9)1 wymienić funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(9)2 zidentyfikować funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych na podstawie opisów, schematów blokowych i ideowych; E.7.1(9)3 rozróżnić funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych na podstawie schematów blokowych i ideowych; E.7.1(9)4 scharakteryzować funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(11)1 rozróżnić narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(11)2 scharakteryzować narzędzia do montażu maszyn i urządzeń; E.7.1(11)3 wybrać narzędzia do montażu w zależności od rodzaju maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1.(12)1 dokonać analizy dokumentacji technicznej w celu zamontowania podzespołów elektrycznych i elektronicznych; E.7.1.(12)2 dokonać montażu mechanicznego podzespołów elektrycznych i elektronicznych; E.7.1(13)1 czytać dokumentację techniczną maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(13)2 przygotować do montażu układy zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(13)4 dokonać montażu układów zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 93 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: E.7.1(14) sprawdza zgodność wykonanych prac z dokumentacją E.7.1.(15) wykonuje pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych. BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; M2.J2. Konserwacja urządzeń elektrycznych E.7.2(1) rozpoznaje części zamienne maszyn i urządzeń elektrycznych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.7.1(14)1 zanalizować wykonane prace z dokumentacją; E.7.1(14)2 wyciągnąć wnioski o zgodności wykonanych prac z dokumentacją; E.7.1.(15)1 scharakteryzować pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1.(15)2 dobrać przyrządy do pomiaru parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1.(15)4 dokonać pomiaru parametrów urządzeń elektrycznych; BHP(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)3 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)6 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania montażu maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)7 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(9)2 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie wykonywania montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(9)3 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; JOZ(1)2 zastosować nazwy maszyn, urządzeń i narzędzi w branży elektrycznej; JOZ(1)5 opracować projekt/ prezentację treści zawodowych w języku obcym; JOZ(2)2 zrozumieć i zastosować ustnie wypowiedziane zasad związane z obsługą maszyn i urządzeń w branży elektrycznej; KPS(4) 1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się; KPS(4) 2. przejawiać chęć doskonalenia się; KPS(6) 1. zanalizować posiadana wiedzę. E.7.2(1)2 nazwać zamienne urządzeń elektrycznych; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 94 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: E.7.2(2) lokalizuje typowe uszkodzenia maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(3) przestrzega zasad konserwacji maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(4) planuje kolejność czynności podczas demontażu i montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2.(5) wykonuje pomiary napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(6) wykonuje wymianę zużytych lub uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2.(7) wykonuje wymianę uszkodzonych elementów układów sterowania i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2.(8) sprawdza poprawność wykonanego montażu układów sterowania Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.7.2(1)4 zidentyfikować części zamienne urządzeń elektrycznych; E.7.2(2)2 dokonać analizy objawów uszkodzenia urządzeń elektrycznych; E.7.2(2)4 rozpoznać uszkodzenia urządzeń elektrycznych na podstawie objawów uszkodzenia; E.7.2(2)6 określić lokalizację typowych uszkodzeń urządzeń elektrycznych; E.7.2(3)2 podać ogólne zasady konserwacji urządzeń elektrycznych; E.7.2(3)4 sformułować zasady konserwacji urządzeń elektrycznych uwzględniając warunki eksploatacji; E.7.2(4)2 sklasyfikować czynności podczas demontażu i montażu urządzeń elektrycznych; E.7.2(4)4 dokonać analizy kolejności czynności podczas demontażu i montażu urządzeń elektrycznych; E.7.2(4)6 sformułować algorytm wykonywania czynności podczas demontażu i montażu urządzeń elektrycznych; E.7.2.(5)1 dobrać przyrządy do pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2.(5)2 podłączyć przyrządy do pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji zgodnie z ich instrukcją obsługi; E.7.2.(5)3 dokonać pomiaru napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2.(5)4 odczytać wyniki pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2.(6)1 zinterpretować wyniki pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(6)3 dobrać części zamienne w celu wymiany zużytych lub uszkodzonych elementów i podzespołów urządzeń elektrycznych; E.7.2(6)5 wymienić zużyte lub uszkodzone elementy i podzespoły urządzeń elektrycznych; E.7.2.(7)2 dobrać części zamienne w celu wymiany uszkodzonych elementów układów sterowania i zabezpieczeń urządzeń elektrycznych; E.7.2.(7)3 dobrać narzędzia w celu wymiany uszkodzonych elementów układów sterowania i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2.(7)4 wymienić uszkodzone elementy układów sterowania i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2.(8)5 dokonać analizy wykonanego montażu układów sterowania urządzeń elektrycznych na Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 95 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.2(9) przeprowadza oględziny i konserwacje maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(10) sprawdza działanie maszyn i urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: pod stawie dokumentacji; E.7.2.(8)6 podjąć decyzję o poprawności wykonanego montażu układów sterowania urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.2.(8)7 dokonać analizy wykonanego montażu układów zabezpieczeń urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.2.(8)8 podjąć decyzję o poprawności wykonanego montażu układów zabezpieczeń urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.2(9)2 określić zakres i terminy oględzin urządzeń elektrycznych; E.7.2(9)4 dokonać oględzin urządzeń elektrycznych; E.7.2(9)6 określić zakres i terminy konserwacji urządzeń elektrycznych; E.7.2(9)8 dokonać konserwacji urządzeń elektrycznych; E.7.2(10)2 dokonać analizy prawidłowości połączeń urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji; E.7.2(10)4 przeprowadzić próby działania urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji; BHP(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)3 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)6 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania montażu maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)7 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(9)2 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie wykonywania montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(9)3 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; JOZ(3)2 odczytać i zanalizować podane w sposób pisemny instrukcje obsługi maszyn i urządzeń; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 96 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(10) współpracuje w zespole. M3. Montowanie maszyn elektrycznych M3.J1. Montowanie maszyn elektrycznych prądu stałego E.7.1(1) klasyfikuje maszyny i urządzenia elektryczne według określonych kryteriów; E.7.1(2) określa parametry techniczne maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(3) rozróżnia parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: JOZ(4)2 zabrać głos w dyskusji i argumentować własne poglądy dotyczące wykonywania zawodu; JOZ(5)2 odszukać w prasie, literaturze fachowej i na stronach internetowych potrzebne informacje związane z wykonywaniem zawodu; KPS(6) 1. zanalizować posiadana wiedzę; KPS(7) 1. przyjąć odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; KPS(10) 1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; KPS(10) 2. podjąć role w zespole. E.7.1(1)1 określić rodzaje maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(1)2 rozróżnić maszyny elektryczne ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)3 rozróżnić urządzenia elektryczne ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)4 scharakteryzować rodzaje maszyn elektrycznych; E.7.1(1)5 scharakteryzować rodzaje urządzeń elektrycznych ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)6 określić stopień ochrony maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(1)7 opisać budowę i zasadę działania maszyn elektrycznych; E.7.1(1)9 dokonać klasyfikacji maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(2)1 odczytać parametry maszyn elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(2)3 zinterpretować parametry maszyn elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(3)1 wyjaśnić parametry elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; E.7.1(3)3 wymienić parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(3)4 zidentyfikować parametry elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 97 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: E.7.1(4) rozpoznaje maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich elementy E.7.1(7) rozpoznaje przewody i kable elektryczne; E.7.1(8) określa przeznaczenie maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(10) odczytuje i sporządza rysunki oraz schematy maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(11) dobiera narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(13) montuje układy zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.1(14) sprawdza zgodność wykonanych prac z dokumentacją Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.7.1(4)1 rozpoznać maszyny elektryczne na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1(4)2 rozpoznać urządzenia elektryczne na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1(4)3 rozpoznać elementy maszyn elektrycznych na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1(4)4 zidentyfikować elementy urządzeń elektrycznych na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1(7)1 rozpoznać rodzaj przewodu elektrycznego po jego wyglądzie i oznaczeniu literowocyfrowym; E.7.1(7)2 wskazać miejsce oznaczenia przewodów i kabli elektrycznych; E.7.1(7)3 odczytać oznaczenia na przewodach i kablach elektrycznych; E.7.1(7)4 rozpoznać rodzaj kabla elektrycznego po jego wyglądzie i oznaczeniu literowo-cyfrowym; E.7.1(8)1 rozróżnić przeznaczenie maszyn elektrycznych; E.7.1(10)1 odczytać rysunki oraz schematy maszyn elektrycznych; E.7.1(10)3 posłużyć się skalą podczas wykonywania lub czytania rysunku; E.7.1(10)4 zwymiarować i opisać rysunki maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(10)5 wykonać rysunek techniczny modelów, części maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(10)6 narysować schematy maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(11)1 rozróżnić narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(11)2 scharakteryzować narzędzia do montażu maszyn i urządzeń; E.7.1(11)3 wybrać narzędzia do montażu w zależności od rodzaju maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(13)1 czytać dokumentację techniczną maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(13)2 przygotować do montażu układy zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(13)3 wykonać montaż układów zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.1(14)1 sprawdzić zgodność wykonanych prac z dokumentacją, Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 98 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: E.7.1(15) wykonuje pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych E.7.2(1) rozpoznaje części zamienne maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(2) lokalizuje typowe uszkodzenia maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(3) przestrzega zasad konserwacji maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(4) planuje kolejność czynności podczas demontażu i montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(5) wykonuje pomiary napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(6) wykonuje wymianę zużytych lub uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(9) przeprowadza oględziny i konserwacje maszyn i urządzeń elektrycznych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.7.1(14)2 wyciągnąć wnioski o zgodności wykonanych prac z dokumentacją; E.7.1(15)1 scharakteryzować pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(15)2 dobrać przyrządy do pomiaru parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(15)3 zmierzyć parametry maszyn elektrycznych; E.7.2(1)1 nazwać części maszyn elektrycznych; E.7.2(1)3 zidentyfikować części zamienne maszyn elektrycznych; E.7.2(2)1 dokonać analizy objawów uszkodzenia maszyn elektrycznych; E.7.2(2)3 rozpoznać uszkodzenia maszyn elektrycznych na podstawie objawów uszkodzenia; E.7.2(2)5 określić lokalizację typowych uszkodzeń maszyn elektrycznych; E.7.2(3)1 podać ogólne zasady konserwacji maszyn elektrycznych; E.7.2(3)3 sformułować zasady konserwacji maszyn elektrycznych uwzględniając warunki eksploatacji; E.7.2(4)1 sklasyfikować czynności podczas demontażu i montażu maszyn elektrycznych; E.7.2(4)3 dokonać analizy kolejności czynności podczas demontażu i montażu maszyn elektrycznych; E.7.2(4)5 sformułować algorytm wykonywania czynności podczas demontażu i montażu maszyn elektrycznych; E.7.2(5)1 dobrać przyrządy do pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(5)2 podłączyć przyrządy do pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji zgodnie z ich instrukcją obsługi; E.7.2(5)3 dokonać pomiaru napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(5)4 odczytać wyniki pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(6)1 zinterpretować wyniki pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(6)2 dobrać części zamienne w celu wymiany zużytych lub uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; E.7.2(6)4 wymienić zużyte lub uszkodzone elementy i podzespoły maszyn elektrycznych; E.7.2(9)1 określić zakres i terminy oględzin maszyn elektrycznych; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 99 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: E.7.2(10) sprawdza działanie maszyn i urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; M3.J2. Montowanie maszyn elektrycznych prądu zmiennego E.7.1(1) klasyfikuje maszyny i urządzenia elektryczne według określonych kryteriów; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.7.2(9)3 dokonać oględzin maszyn elektrycznych; E.7.2(9)5 określić zakres i terminy konserwacji maszyn elektrycznych; E.7.2(9)7 dokonać konserwacji maszyn elektrycznych; E.7.2(10)1 dokonać analizy i połączeń maszyn elektrycznych po montażu i konserwacji; E.7.2(10)3 przeprowadzić próby działania maszyn elektrycznych po montażu i konserwacji; BHP(4)1 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z wykonywaniem pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(4)4 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z eksploatacją maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(4)7 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z badaniem maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(7)2 przygotować stanowisko pracy do montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych, zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; JOZ(1)3 posłużyć się terminologią związaną z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy; JOZ(2)3 określić kontekst wypowiedzi dotyczących wykonywania czynności zawodowych; KPS(1) 1. zastosować zasady kultury osobistej; KPS(2) 1. zaproponować możliwości rozwiązywania problemów. E.7.1(1)1 określić rodzaje maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(1)2 rozróżnić maszyny elektryczne ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)3 rozróżnić urządzenia elektryczne ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)4 scharakteryzować rodzaje maszyn elektrycznych; E.7.1(1)5 scharakteryzować rodzaje urządzeń elektrycznych ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 100 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: E.7.1(2) określa parametry techniczne maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(3) rozróżnia parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(4) rozpoznaje maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich elementy E.7.1(8) określa przeznaczenie maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(11) dobiera narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(13) montuje układy zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.1(14) sprawdza zgodność wykonanych prac z dokumentacją Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.7.1(1)6 określić stopień ochrony maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(1)7 opisać budowę i zasadę działania maszyn elektrycznych; E.7.1(1)9 dokonać klasyfikacji maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(2)1 odczytać parametry maszyn elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(2)2 odczytać parametry urządzeń elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(2)3 zinterpretować parametry maszyn elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(2)4 zinterpretować parametry urządzeń elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(3)1 wyjaśnić parametry elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; E.7.1(3)3 wymienić parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(3)4 zidentyfikować parametry elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; E.7.1(4)1 rozpoznać maszyny elektryczne na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1(4)3 zidentyfikować elementy maszyn elektrycznych na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1(8)1 rozróżnić przeznaczenie maszyn elektrycznych; E.7.1(11)1 rozróżnić narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(11)2 scharakteryzować narzędzia do montażu maszyn i urządzeń; E.7.1(11)3 wybrać narzędzia do montażu w zależności od rodzaju maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(13)1 czytać dokumentację techniczną maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(13)2 przygotować do montażu układy zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(13)3 wykonać montaż układów zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn elektrycznych na podstawie dokumentacji; E.7.1(14)1 zanalizować wykonanych prac z dokumentacją; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 101 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: E.7.1(15) wykonuje pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych E.7.2(1) rozpoznaje części zamienne maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(2) lokalizuje typowe uszkodzenia maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(3) przestrzega zasad konserwacji maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(4) planuje kolejność czynności podczas demontażu i montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(5) wykonuje pomiary napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(6) wykonuje wymianę zużytych lub uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(9) przeprowadza oględziny i konserwacje maszyn i urządzeń elektrycznych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.7.1(14)2 wyciągnąć wnioski o zgodności wykonanych prac z dokumentacją; E.7.1(15)1 scharakteryzować pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(15)2 dobrać przyrządy do pomiaru parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(15)3 zmierzyć parametry maszyn elektrycznych; E.7.2(1)1 nazwać części maszyn elektrycznych; E.7.2(1)3 zidentyfikować części zamienne maszyn elektrycznych; E.7.2(2)1 dokonać analizy objawów uszkodzenia maszyn elektrycznych; E.7.2(2)3 rozpoznać uszkodzenia maszyn elektrycznych na podstawie objawów uszkodzenia; E.7.2(2)5 określić lokalizację typowych uszkodzeń maszyn elektrycznych; E.7.2(3)1 podać ogólne zasady konserwacji maszyn elektrycznych; E.7.2(3)3 sformułować zasady konserwacji maszyn elektrycznych uwzględniając warunki eksploatacji; E.7.2(4)1 sklasyfikować czynności podczas demontażu i montażu maszyn elektrycznych; E.7.2(4)3 dokonać analizy kolejności czynności podczas demontażu i montażu maszyn elektrycznych; E.7.2(4)5 sformułować algorytm wykonywania czynności podczas demontażu i montażu maszyn elektrycznych; E.7.2(5)1 dobrać przyrządy do pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(5)2 podłączyć przyrządy do pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji zgodnie z ich instrukcją obsługi; E.7.2(5)3 dokonać pomiaru napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(5)4 odczytać wyniki pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(6)1 zinterpretować wyniki pomiarów napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji; E.7.2(6)2 dobrać części zamienne w celu wymiany zużytych lub uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; E.7.2(6)4 wymienić zużyte lub uszkodzone elementy i podzespoły maszyn elektrycznych; E.7.2(9)1 określić zakres i terminy oględzin maszyn elektrycznych; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 102 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: E.7.2(10) sprawdza działanie maszyn i urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; M3.J3. Montowanie transformatorów E.7.1(1) klasyfikuje maszyny i urządzenia elektryczne według określonych kryteriów; E.7.1(2) określa parametry techniczne maszyn i urządzeń elektrycznych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.7.2(9)3 dokonać oględzin maszyn elektrycznych; E.7.2(9)5 określić zakres i terminy konserwacji maszyn elektrycznych; E.7.2(9)7 dokonać konserwacji maszyn elektrycznych; E.7.2(10)1 dokonać analizy i połączeń maszyn elektrycznych po montażu i konserwacji; E.7.2(10)3 przeprowadzić próby działania maszyn elektrycznych po montażu i konserwacji; BHP(4)1 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z wykonywaniem pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych; BHP(4)4 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z eksploatacją maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(4)7 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z badaniem maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(7)2 przygotować stanowisko pracy do montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych, zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; JOZ(3)3 rozpoznać związki pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu; KPS(1) 1. zastosować zasady kultury osobistej; KPS(2) 1. zaproponować możliwości rozwiązywania problemów. E.7.1(1)1 określić rodzaje maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(1)2 rozróżnić maszyny elektryczne ze względu na napięcie zasilania, budowę, stopień ochrony i zastosowanie; E.7.1(1)4 scharakteryzować rodzaje maszyn elektrycznych; E.7.1(1)7 opisać budowę i zasadę działania maszyn elektrycznych; E.7.1(1)9 dokonać klasyfikacji maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(2)1 odczytać parametry maszyn elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(2)3 zinterpretować parametry maszyn elektrycznych umieszczone na ich tabliczkach Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 103 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: E.7.1(3) rozróżnia parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(4) rozpoznaje maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich elementy E.7.1(5) rozróżnia materiały konstrukcyjne stosowane w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(6) rozpoznaje układy zasilania, sterowania i zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych oraz ich elementy; E.7.1(8) określa przeznaczenie maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(9) określa funkcje elementów i podzespołów stosowanych w urządzeniach elektrycznych; E.7.1(14) sprawdza zgodność wykonanych prac z dokumentacją Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: znamionowych oraz w katalogach; E.7.1(2)5 obliczyć parametry maszyn elektrycznych wykorzystując zależności między nimi; E.7.1(3)1 wyjaśnić parametry elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; E.7.1(3)3 wymienić parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(3)4 zidentyfikować parametry elementów i podzespołów maszyn elektrycznych; E.7.1(4)1 rozpoznać maszyny elektryczne na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1(4)3 rozpoznać elementy maszyn elektrycznych na podstawie wyglądu zewnętrznego, opisu, schematu, zdjęcia; informacji z katalogu; E.7.1(5)3 wyjaśnić zastosowanie materiałów konstrukcyjnych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(5)9 rozpoznać właściwości mechaniczne, elektryczne i magnetyczne materiałów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(6)1 wymienić rodzaje układów zasilania, sterowania i zabezpieczenia maszyn elektrycznych; E.7.1(6)3 zidentyfikować układy zasilania, sterowania i zabezpieczenia maszyn elektrycznych na podstawie wyglądu zewnętrznego, schematu blokowego i ideowego; E.7.1(8)1 rozróżnić przeznaczenie maszyn elektrycznych; E.7.1(8)3 scharakteryzować budowę i zasadę działania maszyn elektrycznych; E.7.1(9)1 wymienić funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(9)2 zidentyfikować funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych na podstawie opisów, schematów blokowych i ideowych; E.7.1(9)3 rozróżnić funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych na podstawie schematów blokowych i ideowych; E.7.1(9)4 scharakteryzować funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; E.7.1(14)1 zanalizować wykonane prace z dokumentacją; E.7.1(14)2 wyciągnąć wnioski o zgodności wykonanych prac z dokumentacją; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 104 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: E.7.1(15) wykonuje pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych E.7.2(1) rozpoznaje części zamienne maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.2(10) sprawdza działanie maszyn i urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; M4. Montowanie instalacji elektrycznych M4.J1. Dobieranie elementów instalacji elektrycznych BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.7.1(15)1 scharakteryzować pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(15)2 dobrać przyrządy do pomiaru parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; E.7.1(15)4 dokonać pomiaru parametrów urządzeń elektrycznych; E.7.2(1)1 nazwać części zamienne maszyn elektrycznych; E.7.2(1)3 zidentyfikować części zamienne maszyn elektrycznych; E.7.2(10)2 dokonać analizy prawidłowości połączeń urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji; E.7.2(10)2 przeprowadzić próby działania urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji; BHP(4)2 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z montażem i konserwacją maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(4)3 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z badaniem maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; JOZ(4)3 wyrazić swoje opinie i pomysły związane z wykonywaną pracą; JOZ(5)3 przekazać w języku polskim główne myśli lub wybrane informacje z tekstu w języku obcym; KPS(4) 1. przejawić gotowość do ciągłego uczenia się; KPS(6) 1. zanalizować posiadaną wiedzę. BHP(4)2 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z montażem i konserwacją maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(4)3 określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z badaniem maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(4)6 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z montażem i konserwacją maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(4)7 scharakteryzować zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy związanym z badaniem maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(5)2 określić czynniki szkodliwe występujące podczas wykonywania prac w zakresie montażu i Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 105 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(5)3 określić czynniki szkodliwe występujące podczas wykonywania prac w zakresie badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(5)6 przewidzieć sytuacje i okoliczności mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(5)7 przewidzieć sytuacje i okoliczności mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z badaniem maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(6)2 wskazać skutki działania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas wykonywania prac z zakresu montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(6)3 wskazać skutki działania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas wykonywania prac z zakresu badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(6)6scharakteryzować skutki działania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas wykonywania prac z zakresu montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(6)7 scharakteryzować skutki działania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas wykonywania prac z zakresu badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(7)2 przygotować stanowisko pracy do montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych, zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(7)3 przygotować stanowisko pracy do badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(7)4 przygotować stanowisko pracy do wykonywania napraw maszyn i urządzeń elektrycznych zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(7)6 zastosować zasady bezpiecznej pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(7)7 zastosować zasady bezpiecznej pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 106 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; E.8.1(1) rozróżnia przewody stosowane w instalacjach elektrycznych; E.8.1(2) rozpoznaje sprzęt instalacyjny; E.8.1(3) rozpoznaje źródła światła i oprawy oświetleniowe; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: podczas badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)3 dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)6 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania montażu maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(8)7 zastosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(9)2 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie wykonywania montażu i konserwacji maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(9)3 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w zakresie badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(10)2 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania montażu maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; BHP(10)3 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia podczas badania maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych; E.8.1(1)1 rozpoznać rodzaje przewodów po wyglądzie i oznaczeniu literowo-cyfrowym; E.8.1(1)2 sklasyfikować rodzaje przewodów elektrycznych; E.8.1(1)3 wyjaśnić budowę przewodów stosowanych w instalacjach elektrycznych; E.8.1(2)1 rozpoznać łączniki na schematach oraz na podstawie wyglądu zewnętrznego i oznaczeń na nich stosowanych; E.8.1(2)2 sklasyfikować różnice w budowie łączników; E.8.1(2)3 rozpoznać rury, złączki i puszki instalacyjne po ich wyglądzie zewnętrznym i oznaczeniach na nich stosowanych; E.8.1(3)1 sklasyfikować rodzaje źródeł światła; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 107 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: E.8.1(4) określa parametry techniczne instalacji elektrycznych i sprzętu instalacyjnego; E.8.1(5) przestrzega zasad wykonywania instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych i przemysłowych; E.8.1(6) sporządza schemat montażowy instalacji; JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.8.1(3)2 rozpoznać źródła światła na eksponatach, fotografiach oraz na rysunkach; E.8.1(3)3 sklasyfikować rodzaje opraw oświetleniowych; E.8.1(3)4 rozpoznać oprawy oświetleniowe na eksponatach, fotografiach oraz na rysunkach; E.8.1(4)1 wyjaśnić parametry techniczne instalacji elektrycznych; E.8.1(4)2 wyjaśnić parametry techniczne sprzętu instalacyjnego; E.8.1(4)3 rozróżnić parametry techniczne instalacji elektrycznych; E.8.1(4)4 rozróżnić parametry techniczne sprzętu instalacyjnego; E.8.1(4)5 scharakteryzować parametry techniczne instalacji elektrycznych; E.8.1(4)6 scharakteryzować parametry techniczne sprzętu instalacyjnego; E.8.1(5)1 wymienić rodzaje instalacji elektrycznych ze względu na ich przeznaczenie oraz sposób wykonania; E.8.1(5)2 scharakteryzować rodzaje instalacji elektrycznych; E.8.1(5)3 scharakteryzować rodzaje instalacji elektrycznych; E.8.1(5)4 scharakteryzować zasady wykonywania instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych i przemysłowych; E.8.1(5)5 scharakteryzować zasady wykonywania instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych i przemysłowych; E.8.1(6)1 wyjaśnić różnicę między złączem, przyłączem i wewnętrzną linią zasilającą E.8.1(6)2 rozpoznać rodzaj instalacji, typ przewodów i osprzęt instalacyjny na podstawie dokumentacji technicznej instalacji; E.8.1(6)3 dokonać analizy schematów montażowych różnych rodzajów instalacji elektrycznych; E.8.1(6)4 wykonać schemat ideowy instalacji elektrycznych; E.8.1(6)4 dokonać zestawienia materiałów potrzebnych do wykonania instalacji elektrycznych; JOZ(1)4 posłużyć się terminologią ogólnotechniczną w branży elektrycznej; JOZ(1)5 porozumiewa się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo ogólne i strategie kompensacyjne; JOZ(2)3 określić kontekst wypowiedzi dotyczących wykonywania czynności zawodowych; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 108 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(10) współpracuje w zespole. M4.J2. Montowanie instalacji elektrycznych E.8.1(5) przestrzega zasad wykonywania instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych i przemysłowych; E.8.1(7) trasuje przebieg przewodów i położenie sprzętu instalacyjnego na podstawie schematu; E.8.1(8) dobiera narzędzia do wykonywania różnych rodzajów instalacji elektrycznych; E.8.1(9) wykonuje połączenia między podzespołami elektrycznymi według schematu ideowego i montażowego; E.8.1(10) sprawdza zgodność montażu instalacji elektrycznej ze schematem; E.8.1(11) wykonuje pomiary parametrów instalacji i zabezpieczeń zgodnie z instrukcją; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KPS(8)1 podjąć samodzielne decyzje; KPS(8)2 ocenić ryzyko podejmowanych działań; KPS(8)3 określić skutki podejmowanych decyzji; KPS(10)1 udoskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; KPS(10)2 podjąć role w zespole. E.8.1(5)6 zastosować zasady wykonywania instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych i przemysłowych; E.8.1(7)1 wyznaczyć trasę przewodów i miejsca na sprzęt instalacyjny na podstawie dokumentacji technicznej; E.8.1(7)2 zamocować sprzęt instalacyjny i oprawy oświetleniowe; E.8.1(7)3 ułożyć przewody zgodnie z dokumentacją; E.8.1(8)1 rozróżnić narzędzia do wykonywania instalacji elektrycznych; E.8.1(8)2 sklasyfikować narzędzia i elektronarzędzia do wykonywania różnych rodzajów instalacji elektrycznych; E.8.1(8)3 zastosować narzędzia i elektronarzędzia do wykonywania różnych rodzajów instalacji elektrycznych; E.8.1(9)1 wyodrębnić poszczególne obwody instalacji; E.8.1(9)2 dobrać narzędzia do wykonywania połączeń między podzespołami elektrycznymi; E.8.1(9)3 połączyć podzespoły elektryczne według schematu ideowego i montażowego; E.8.1(10)1 dokonać analizy montażu instalacji elektrycznej; E.8.1(10)2 porównać wykonaną instalację elektryczną z jej schematem; E.8.1(10)3 dokonać ewentualnych poprawek w wykonanej instalacji elektrycznej; E.8.1(11)1 dokonać analizy instrukcji pomiarów parametrów instalacji i zabezpieczeń; E.8.1(11)2 dobrać odpowiednie mierniki do pomiarów parametrów instalacji i zabezpieczeń; E.8.1(11)3 określić zakres czynności wykonywanych podczas oględzin instalacji elektrycznej; E.8.1(11)4 dokonać oględzin instalacji elektrycznej po wykonanym montażu; E.8.1(11)5 dokonać pomiarów parametrów instalacji i zabezpieczeń zgodnie z instrukcją; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 109 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: E.8.1(12) sprawdza działanie instalacji elektrycznej po wykonanym montażu JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.8.1(11)6 sporządzić protokół oględzin i prób cząstkowych wykonanych podczas montażu; E.8.1(12)1 ocenić na podstawie wyników pomiarów stan techniczny instalacji elektrycznej; E.8.1(12)2 ocenić na podstawie wyników pomiarów skuteczność ochrony od porażeń prądem elektrycznym dla zabezpieczeń zastosowanych w instalacji; JOZ(3)4 przełożyć język instrukcji na czynności wykonywania zadań zawodowych; KPS(5)1 określić sposoby radzenia sobie ze stresem; KPS(5)2zastosować techniki relaksacyjne ; KPS(9)1określić swoje postulaty; KPS(9) 2 określić techniki mediacji; KPS(9) 3 ustalić korzystne warunki porozumień. KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; M4.J3. Konserwacja instalacji elektrycznych E.8.2(1) Przestrzega zasad i określa zakres przeprowadzania prac konserwacyjnych instalacji elektrycznych; E.8.2(2) rozpoznaje typowe uszkodzenia instalacji elektrycznych; E.8.2(3) dobiera części zamienne elementów instalacji elektrycznej na podstawie danych katalogowych; E.8.2(4) dobiera narzędzia do montażu i demontażu elementów instalacji elektrycznej; E.8.2(5) dobiera mierniki do przeprowadzania pomiarów parametrów instalacji E.8.2(1)1 dokonać analizy przepisów dotyczących prac konserwacyjnych instalacji elektrycznych; E.8.2(1)2 wyjaśnić zasady przeprowadzania prac konserwacyjnych instalacji elektrycznych; E.8.2(1)3 scharakteryzować zakres przeprowadzania prac konserwacyjnych instalacji elektrycznych; E.8.2(2)1 dobrać sposób rozpoznania uszkodzeń instalacji elektrycznych; E.8.2(2)2 rozpoznać objawy uszkodzeń instalacji elektrycznych; E.8.2(2)3 zidentyfikować uszkodzenia instalacji elektrycznych; E.8.2(3)1 dokonać analizy parametrów części zamiennych elementów instalacji elektrycznej na podstawie danych katalogowych; E.8.2(3)2 porównać parametry części zamiennych elementów instalacji elektrycznej ze względu na warunki pracy; E.8.2(3)3 dobrać zamienniki elementów instalacji elektrycznej do określonych warunków pracy na podstawie danych katalogowych; E.8.2(4)1 rozróżnić narzędzia do montażu i demontażu elementów instalacji elektrycznej; E.8.2(4)2 dobrać narzędzia do montażu i demontażu elementów instalacji elektrycznej ze względu na rodzaj instalacji; E.8.2(5)1 rozróżnić mierniki do pomiarów parametrów instalacji elektrycznych; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 110 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: elektrycznych; E.8.2(6) sprawdza ciągłość przewodów fazowych i ochronnych; E.8.2(7) wykonuje pomiary parametrów instalacji elektrycznych; E.8.2(8) wykonuje wymianę uszkodzonych przewodów i podzespołów instalacji elektrycznych; E.8.2(9) sprawdza działanie środków ochrony przeciwporażeniowej; E.8.2(10) wykonuje prace konserwacyjne instalacji elektrycznych zgodnie z dokumentacją Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: E.8.2(5)2 dobrać miernik do pomiaru rezystancji izolacji, rezystancji uziemienia oraz impedancji pętli zwarciowej; E.8.2(5)3 skorzystać z instrukcji obsługi mierników stosowanych w pomiarach parametrów instalacji elektrycznych; E.8.2(6)1 zidentyfikować miernik do pomiaru ciągłości przewodów; E.8.2(6)2 narysować podłączenie miernika do pomiaru ciągłości przewodów do przewodów fazowych i ochronnych; E.8.2(6)3 skorzystać z instrukcji obsługi miernika do pomiaru ciągłości przewodów; E.8.2(6)4 dokonać sprawdzenia ciągłości przewodów fazowych i ochronnych; E.8.2(7)1 rozróżnić parametry instalacji elektrycznych; E.8.2(7)2 dobrać mierniki do pomiarów parametrów różnych rodzajów instalacji elektrycznych; E.8.2(7)3 zmierzyć parametry instalacji elektrycznych; E.8.2(7)4 dokonać analizy wyników pomiarów; E.8.2(7)5 sporządzić protokół pomiarów instalacji elektrycznej; E.8.2(8)1 dobrać odpowiednie narzędzia i elektronarzędzia do wymiany uszkodzonych przewodów i podzespołów instalacji elektrycznych; E.8.2(8)2 przygotować do wymiany nowe przewody i podzespoły instalacji elektrycznych; E.8.2(8)3 demontuje uszkodzone przewody i podzespoły instalacji elektrycznych; E.8.2(8)4 dokonać montażu nowych przewodów i podzespołów instalacji elektrycznych; E.8.2(9)1 dobrać odpowiedni miernik do sprawdzania działania środków ochrony przeciwporażeniowej; E.8.2(9)2 dokonać pomiaru działania środków ochrony przeciwporażeniowej; E.8.2(9)3 dokonać analizy wyników pomiaru i działania środków ochrony przeciwporażeniowej; E.8.2(9)4 sporządzić protokół z pomiaru działania środków ochrony przeciwporażeniowej; E.8.2(10)1 dokonać analizy załączonej dokumentacji instalacji elektrycznych; E.8.2(10)2 dokonać oględzin instalacji elektrycznych; E.8.2(10)3 sprawdzić stan połączeń i styków instalacji elektrycznych; E.8.2(10)4 dokonać wymiany uszkodzonych podzespołów instalacji elektrycznych zgodnie z Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 111 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole. M4.J4. Prowadzenie działalności gospodarczej w branży elektrycznej PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: dokumentacją; E.8.2(10)5 przeprowadzić kontrolę jakości wykonanych prac konserwacyjnych; E.8.2(10)6 usunąć zauważone usterki sprawdzając z dokumentacją; JOZ(4)4 poprowadzić rozmowę z przełożonym i podwładnym w zakresie wykonywania zadań zawodowych; JOZ(5)4 zrozumieć informacje dotyczące wykonywanego zawodu usłyszane w mediach obcojęzycznych; KPS(9)3ustalić korzystne warunki porozumień; KPS(10)1 udoskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; KPS(10)2 podjąć role w zespole. PDG(1)1 określić działania mechanizmów rynkowych właściwych dla branży elektrycznej; PDG(1)2 rozróżnić podmioty gospodarcze funkcjonujące w branży elektrycznej; PDG(2)1 zanalizować przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych, przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(2)2 określić skutki nieprzestrzegania przepisów prawa pracy, przepisów prawa o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3)1 zastosować przepisy prawa dotyczące podejmowania działalności gospodarczej w branży elektrycznej; PDG(3)2 określić przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej w branży elektrycznej; PDG(4)1 dokonać klasyfikacji przedsiębiorstw i instytucji występujących w branży elektrycznej; PDG(4)2 wyjaśnić powiązania między przedsiębiorstwami, instytucjami funkcjonującymi w branży elektrycznej; PDG(5)1 wskazać czynniki wpływające na działania związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstw w branży elektrycznej; PDG(5)2 zanalizować działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne; PDG(6).1. zaplanować współpracę z innymi przedsiębiorstwami z branży elektrycznej; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 112 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(6).2. zorganizować współpracę w ramach wspólnych przedsięwzięć z innymi przedsiębiorstwami z branży elektrycznej; PDG(7)1 wyznaczyć kolejne etapy czynności mających na celu ustanowienie działalności gospodarczej w branży elektrycznej; PDG(7)2 skonstruować spójny i realistyczny biznesplan dla działalności gospodarczej w branży elektrycznej; PDG(7)3 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia działalności gospodarczej w branży elektrycznej; PDG(7)4 sporządzić dokumenty niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej w branży elektrycznej; PDG(8)1 wykonać czynności związane prowadzeniem korespondencji w różnej formie; PDG(8)2 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9)1 posłużyć się urządzeniami biurowymi; PDG(9)2 skorzystać z programów komputerowych wspomagających prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10)1 opracować plan marketingowy dla prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(10)2 dobrać instrumenty marketingowe do prowadzonych działań; PDG(10)3 podjąć współpracę z przedsiębiorstwami funkcjonującymi w branży marketingowej; PDG(11)1 dokonać analizy kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11)2 ocenić efektywność działań w zakresie kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11)3 wskazać możliwości optymalizacji kosztów i przychodów prowadzonej działalności gospodarczej; KPS(3) 1. zaplanować przedsięwzięcia; KPS(3) 2. zrealizować zadania; KPS(3) 3. zanalizować osiągnięcia swoich działań; KPS(3) 4. rozwiązać problemy; KPS(8) 1. podjąć samodzielne decyzje; Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 113 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KPS(8) 2. ocenić ryzyko podejmowanych działań; KPS(8) 3. określić skutki podejmowanych decyzji; KPS(9) 1. określić swoje postulaty; KPS(9) 2. określić techniki mediacji; KPS(9) 3. ustalić korzystne warunki porozumień; KPS(10) 1. udoskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; KPS(10) 2. podjąć role w zespole. Program nauczania dla zawodu elektryk 741103 o strukturze modułowej 114
