ORGANIZACJA UCZĄCA SIĘ TO KOLEJNA MODA W ZARZĄDZANIU CZY COŚ WIĘCEJ? dr hab. Joanna Ejdys dr Joanna Samul dr Andrzej Pawluczuk Liczba artykułów dotyczących organizacji uczących się w latach 19701970-2015 300 250 200 150 100 50 1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 0 Źródło: opracowanie własne na bazie SCOPUS Tradycyjne i nowoczesne podejście do uczenia się Elementy Era przemysłowa Era wiedzy kapitał wiedza źródło kosztów inwestycje władza zależy od zajmowanego stanowiska w hierarchii zależy od wiedzy, umiejętności styl zarządzania nakazy i kontrola partycypacyjny kultura oparta na posłuszeństwie oparta na zaufaniu zmiany traktowane jako zagrożenie traktowane jako szansa podstawowy zasób pracownicy Organizacja ucząca się - pojęcie • Organizacja ucząca się to taka organizacja, która umożliwia, ułatwia i stymuluje naukę wszystkim swoim członkom oraz świadomie przekształca i doskonali zarówno siebie, jak i otoczenie, w którym istnieje, podnosząc stale sprawność własnego działania i zwiększając zdolność do innowacji i wzrostu, aby dzięki temu zapewnić sobie przetrwanie i sukces, a swoim beneficjentom satysfakcję (M. Bartnicki, 2006). • Organizacja ucząca się jest miejscem, gdzie „ludzie odkrywają ciągle na nowo, w jaki sposób tworzą otaczającą ich rzeczywistość i jak mogą ją zmieniać” (P. Senge, 2003). Organizacja ucząca się - cechy Kategoria Tradycyjna organizacja Organizacja ucząca się System wartości Efektywność, skuteczność Doskonałość, organizacyjne odnowienie Styl zarządzania Kontrola Partycypacja, coaching Strategia/plany Ustalone plany i procedury, strategia góra-dół Konsultowanie wzajemne decyzji, procedury uczenia Struktura Hierarchiczna Płaska, sieciowa Charakterystyka pracowników Wiedza jest ważna Uczą się, błędy są tolerowane jako część nauki Wyróżniające umiejętności pracowników Adaptacyjne uczenie się Twórcze, prospektywne uczenie się Kryteria oceny Wyniki finansowe Wyniki finansowe i niematerialne Zespoły Grupy robocze, wydzielone wydziały i komórki Zespoły międzyfunkcjonalne Uczenie się organizacyjne - pojęcie • Uczenie się organizacyjne jest to proces, w którym członkowie organizacji odkrywają błędy lub anomalia i korygują je (Argyris, Schon, 1978). Podwójna pętla uczenia się Krok 1 Krok 3 Krok 2 Krok 2A Krok 1 – proces badania i bieżącego śledzenia otoczenia Krok 2 – porównywanie zdobytych w kroku 1 informacji z normami operacyjnymi Krok 2 a – proces kwestionowania tego, czy normy operacyjne są odpowiednie Krok 3 – proces inicjowania odpowiedniego działania Przesłanki do modernizacji sektora usług publicznych w Kanadzie • • • • • usługi świadczone przez sektor publiczny nabrały rynkowych cech, konieczne stało się realizowanie różnorodnych zadań powiązanych ze sobą wzajemnie, wprowadzanie na szerszą skalę innowacji, kosztem efektywności, rosnącej odpowiedzialności zbiorowej, a nie jak wcześniej indywidualnej, odwróceniu się od kontroli i dyspozycji na rzecz większej lokalnej kreatywności, innowacyjności, elastyczności oraz odpowiedzialności. Usługi publiczne oparte na koncepcji organizacji uczącej się: • ciągle doskonalenie dzięki nowym ideom, wiedzy i wnikliwym spostrzeżeniom, • budowanie jej wśród ludzi, ich wiedzy, kwalifikacji i zdolności do innowacji, • świadomości, że uczenie się jest procesem zachodzącym w grupie. Atrybuty usług publicznych w Kanadzie oparte na organizacji uczącej się • • • • • • promowanie uczenia się, uczenie się przez doświadczenie, docenienie różnorodności ludzi, implementacja uczenia się w zarządzaniu, doskonalenie obsługi publicznych potrzeb mieszkańców, ewaluacja wyników. Organizacja ucząca się w Kanadzie i w Polsce • 1999 – implementacja programu Public Service Learning Organization • 2002 – badania z wdrożenia programu w sektorze usług publicznych • 2010 – projekt wdrożeniowy z PO KL Działanie 5.1 - modernizacja procesów zarządzania w polskiej administracji rządowej – Ministerstwa uczące się (MUS) • 2012 – projekt badawczy Modele organizacyjnego uczenia się w urzędach gminnych – Narodowe Centrum Nauki KONKURS „ORGANIZACJA UCZĄCA SIĘ” Charakter przedsięwzięcia „Organizacja ucząca się” Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku podjął inicjatywę zorganizowania konkursu finansowanego ze środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego (KFS) pt. „ORGANIZACJA UCZĄCA SIĘ” we współpracy z Wydziałem Zarządzania Politechniki Białostockiej. Konkurs ma charakter regionalny, skierowany został do pracodawców z sektora prywatnego i publicznego, zarejestrowanych w województwie podlaskim. Konkurs został zainaugurowany w 2015 roku i planowana jest jego coroczna edycja. Cel konkursu „Organizacja ucząca się” Celem konkursu jest propagowanie wiedzy i najlepszych doświadczeń praktycznych w zakresie rozwoju kompetencji pracowników poprzez wyróżnianie i promowanie pracodawców z województwa podlaskiego jako „organizacji uczących się”, które inwestują w rozwój kompetencji pracowników, zorientowane są na zarządzanie wiedzą oraz wyróżniają się prorozwojową kulturą organizacyjną. Kryteria oceny „Organizacja ucząca się” Części Obszar tematyczny Zagadnienia Informacje na temat organizacji ogólne informacje o firmie, posiadane certyfikaty i wyróżnienia, struktura zatrudnienia B Polityka personalna plan szkoleń, system ocen okresowych, system motywacyjny, system wynagradzania, plan rozwoju C Kształcenie ustawiczne pracowników formy kształcenia, źródła finansowania szkoleń D Transfer wiedzy wewnątrz organizacji sposoby dzielenia się wiedzą i tworzenia nowej wiedzy, dobre praktyki E Orientacja na organizacyjne uczenie się charakterystyka organizacyjnego uczenia się w organizacji A Zwycięzcy konkursu „Organizacja ucząca się” Kategoria: MIKRO I MAŁE PRZEDSIĘBIORSTWO Laureat konkursu: Auto-Breczko Spółka Jawna Wyróżnienia: Primator Henryk Kraszewski Komatrans s.c. Zwycięzcy konkursu „Organizacja ucząca się” Kategoria: ŚREDNIE I DUŻE PRZEDSIĘBIORSTWO Laureat konkursu: Przedsiębiorstwo Usługowo – Asenizacyjne ,,ASTWA" Spółka z o.o. Wyróżnienia: Pronar Spółka z o.o. Spółdzielczy Bank Rozwoju Zwycięzcy konkursu „Organizacja ucząca się” Kategoria: SEKTOR PUBLICZNY Laureat konkursu: Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Suwałkach Spółka z o.o. Dziękuję za uwagę