Newsletter / 23 lutego 2016 r. Str. 2 Zamieszanie z nowymi pełnomocnictwami podatkowymi Str. 4 Platforma ODR uruchomiona, a polskie przepisy wciąż niegotowe Str. 5 Zmiany w ustawie o opłatach i podatkach lokalnych – wysoki podatek za ruiny przedsiębiorców Str. 6 Nowa lokalna opłata reklamowa Str. 7 Stawka minimalna na zleceniu możliwa już od lipca Str. 9 Korzystna dla wierzycieli uchwała SN w przedmiocie liczenia terminu do wystąpienia ze skargą pauliańską Zamieszanie z nowymi pełnomocnictwami podatkowymi Od początku roku wprowadzono obowiązek stosowania urzędowych wzorów pełnomocnictw w postępowaniach przed organami podatkowymi i organami kontroli skarbowej. Zmiany z początku 2016 roku to nowy urzędowy wzór 3 różnych pełnomocnictw. W praktyce pełnomocnictwa, które nie będą udzielone na urzędowych formularzach mogą nie być już honorowane przez organy. Dodatkowo stosowanie nowych wzorów pełnomocnictw stwarza problemy w zakresie udzielania pełnomocnictw substytucyjnych1. Nowelizacją Ordynacji podatkowej uregulowano formalnie trzy rodzaje pełnomocnictw: pełnomocnictwo szczególne2, pełnomocnictwo ogólne3 i pełnomocnictwo do doręczeń4. Uwaga, pełnomocnictwo szczególne teraz na urzędowym formularzu Pełnomocnictwo szczególne, sporządzone na piśmie, zgodnie z nowymi przepisami musi zostać udzielone na urzędowym formularzu (formularz PPS-1). Konieczność stosowania urzędowego formularza powoduje, że podatnicy nie wiedzą w jaki sposób przy jego użyciu wskazać na możliwość udzielania w oparciu o pełnomocnictwo pełnomocnictw substytucyjnych. Problem jest szczególnie istotny w przypadku strony reprezentowanej przez osobę niebędącą profesjonalnym pełnomocnikiem. Wtedy, jeśli możliwość udzielenia pełnomocnictwa substytucyjnego nie będzie wynikała z umowy łączącej pełnomocnika i mocodawcę, powinna ona wynikać z pełnomocnictwa szczególnego. Niestety, w formularzu PPS-1 nie przewidziano możliwości udzielenia substytucji. W praktyce oznacza to, że jedyną możliwością umocowania pełnomocnika do udzielania pełnomocnictw substytucyjnych może być złożenie stosownego oświadczenia w treści samego pełnomocnictwa. Pełnomocnictwo ogólne niebawem w elektronicznym rejestrze Do tej pory organy często kwestionowały możliwość działania przez pełnomocnika w konkretnych postępowaniach w oparciu o pełnomocnictwa ogólne (tj. takie, które nie były udzielane w ramach konkretnej sprawy). Zgodnie z nowymi regulacjami, mocodawca będzie mógł ustanowić osobę upoważnioną do reprezentowania go i podejmowania czynności w toku wszelkich postępowań podatkowych. 2 Zamieszanie z nowymi pełnomocnictwami podatkowymi Pełnomocnictwo ogólne będzie zamieszczane w Centralnym Rejestrze Pełnomocnictw Ogólnych (CRPO) prowadzonym przez Ministra Finansów (przepisy wraz z nowym wzorem formularza wejdą w życie 1 lipca 2016 r.) Pełnomocnictwo do doręczeń Pełnomocnik do doręczeń powinien być ustanowiony m.in. w sytuacji w której strona nie udzieliła pełnomocnictwa ogólnego/ szczególnego i zmienia adres zamieszkania lub zwykłego pobytu na adres w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej. Zgodnie z nowelizacją Ordynacji Podatkowej również w przypadku udzielenia na piśmie pełnomocnictwa do doręczeń powinno ono zostać udzielone na urzędowym formularzu (formularz PPD-1). Podsumowując • Zmiany dotyczą każdego, kto ma być reprezentowany przez pełnomocnika w postępowaniach prowadzonych przez organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej; • Przed zmianami każdy formułował pełnomocnictwo samodzielnie - teraz organy mogą nie akceptować pełnomocnictw w innej formie, niż na urzędowym formularzu; • W razie chęci umożliwienia udzielania pełnomocnictw substytucyjnych, warto wskazać to w treści pełnomocnictwa. Wyjaśnienie terminów: Pełnomocnictwo substytucyjne oznacza, że pełnomocnik udziela dalszego pełnomocnictwa w oparciu o otrzymane już pełnomocnictwo. 2 Pełnomocnictwo szczególne upoważnia do działania we wskazanej sprawie podatkowej lub innej wskazanej sprawie należącej do właściwości organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej. 3 Pełnomocnictwo ogólne nie dotyczyły wprost konkretnej sprawy lecz wszystkich spraw dotyczących danego podatnika. 4 Pełnomocnik do doręczeń jest ustanawiany, gdy nie ustanowiono pełnomocnika ogólnego lub szczególnego gdy strona postępowania zmieniła adres na znajdujący się w państwie poza UE, lub w szczególnych przypadkach gdy strona postępowania nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu w Polsce lub w innym kraju UE 1 Więcej informacji: Konrad Misiewicz, tel. 71 75 00 760, Anna Miernik, tel. 71 75 00 748 3 Platforma ODR uruchomiona, a polskie przepisy wciąż nie gotowe Zgodnie z zapowiedziami, 15 lutego 2016 r. rozpoczęła działanie platforma ODR (Online Dispute Resolution), która stanowi źródło informacji na temat form pozasądowego rozstrzygania sporów mogących powstać pomiędzy przedsiębiorcami i konsumentami w związku z umowami sprzedaży i odpłatnymi umowami o świadczenie usług zawieranymi przez Internet oraz ma służyć polubownemu rozstrzyganiu takich sporów. Formalnie z platformy mogą korzystać konsumenci i przedsiębiorcy mający miejsce zamieszkania lub siedzibę na terenie Unii Europejskiej. Jednak niektóre państwa (w tym Polska) do tej pory nie dokonały implementacji dyrektywy w sprawie ADR, nakazującej stworzenie systemu podmiotów zajmujących się na ich terenie rozstrzyganiem sporów, w tym z wykorzystaniem platformy ODR. W związku z tym, dostęp do oferowanej przez platformę procedury dla konsumentów zawierających umowy ze sprzedawcami mającymi siedzibę w Polsce jest mocno ograniczony – aktualnie strona nie udostępnia możliwości skierowania sprawy do organu z Polski. Choć termin implementacji dyrektywy w sprawie ADR w sporach konsumenckich z dnia 21 maja 2013 r. (ADR – Alternative Dispute Resolution) upłynął dnia 9 lipca 2015 r., w Polsce prace nad ustawą o pozasądowym rozstrzyganiu sporów konsumenckich zatrzymały się na etapie projektu założeń, przyjętego przez Radę Ministrów w dniu 31 marca 2015 r. Zgodnie z treścią założeń, jednym z ważniejszych efektów implementacji będzie utworzenie rejestru podmiotów ADR, który prowadzić będzie Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Brak jest jednak na ten moment oficjalnych informacji na temat planowanego ponownego podjęcia prac ustawodawczych nad projektem. Oznacza to, że obecnie konsument (polski i unijny) nie będzie mógł skorzystać z platformy ODR w celu rozwiązania sporu ze sprzedawcami z Polski (oraz z innych krajów tj. Chorwacji, Estonii, Hiszpanii, Litwy, Luksemburga, Malty, Niemiec, Rumunii, Słowenii, Łotwy). Z drugiej jednak strony platforma może się przydać polskim konsumentom, którzy coraz częściej robią zakupy online za granicą, do rozwiązania sporu z zagranicznym sklepem, w którego kraju działa odpowiedni organ. Na ten moment trudno ocenić, jak w praktyce realizowane będą zamierzenia twórców platformy, mającej doprowadzić do znacznego uproszczenia i skrócenia postępowań konsumenckich. Wiele zależy tu od samych zainteresowanych, w tym przede wszystkim od tego, czy Komisji i państwom członkowskim uda się przekonać konsumentów i przedsiębiorców do zalet korzystania z tej metody polubownego rozstrzygania sporów. Więcej informacji na blogu prowadzonym przez prawników naszej Kancelarii: tutaj oraz: Magdalena Kaleta-Maniak: tel. 22 12 35 236, Dominika Leszczyńska, tel. 22 12 35 228 4 Zmiany w ustawie o opłatach i podatkach lokalnych – wysoki podatek za ruiny przedsiębiorców 1 stycznia 2016 r. weszła w życie zmiana ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, która zmieniła dotychczasową definicję gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zmiana ta może istotnie zwiększyć wysokość podatku u przedsiębiorców, którzy posiadają stare, nienadające się do prowadzenia działalności gospodarczej budynki i budowle. Do tej pory z zakresu nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą wyłączone były obiekty, które ze względów technicznych nie były i nie mogły być przez przedsiębiorcę wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej. W praktyce oznaczało to, że jeżeli określony budynek został wyłączony z użytkowania ze względów technicznych (np. jego stan techniczny zagrażał bezpieczeństwu pracowników) to przedsiębiorca mógł płacić podatek od nieruchomości według niższej stawki właściwej dla tzw. pozostałych budynków (około 15 zł/m2 mniej). Natomiast od budowli, które były w złym stanie technicznym podatku nie musiał płacić w ogóle. W znowelizowanej ustawie z definicji gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej usunięto wyłączenie dotyczące względów technicznych. W obecnym stanie prawnym przedsiębiorca może uznać, że dane obiekty budowlane nie są związane z działalnością gospodarczą, a w konsekwencji zapłacić niższy podatek, dopiero wtedy, gdy została wydana decyzja ostateczna organu nadzoru budowlanego o nakazie rozbiórki. Co do zasady zatem wszystkie budynki/budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy, także te które są ruinami, powinny być opodatkowane i to według najwyższych stawek. Z uwagi na tę zmianę przepisów przedsiębiorcy powinni dokonać weryfikacji posiadanych obiektów budowlanych oraz rozliczeń podatkowych. Przykładowo, może się zdarzyć, że przedsiębiorca posiada już dawno zużyte i zamortyzowane budowle, których nie zlikwidował fizycznie i od których od wielu lat nie płacił podatku – w świetle znowelizowanych przepisów powinien ponownie wykazać je do opodatkowania. Więcej informacji: Monika Szczotkowska, tel. 71 75 00 794, Joanna Lentka tel. 71 75 00 756 5 Nowa lokalna opłata reklamowa Dnia 11 września 2015 r. do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych dodano nową opłatę lokalną – opłatę reklamową od tablic reklamowych lub urządzeń reklamowych (m.in. bilbordów czy banerów). Opłatę reklamową może nałożyć rada gminy w drodze uchwały na obszarach, dla których obowiązują zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń. Opłata będzie się składała z części stałej oraz części zmiennej (zależącej od wielkości pola powierzchni tablicy/urządzenia służącego ekspozycji reklamy). Opłatą reklamową będą co do zasady obciążeni właściciele nieruchomości lub obiektów budowlanych, użytkownicy wieczyści, samoistni posiadacze, posiadacze nieruchomości obiektów lub budowli stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli na tych nieruchomościach lub obiektach budowlanych znajdują się tablice reklamowe lub urządzenia reklamowe. Opłata będzie nakładana niezależnie od tego czy na tablicy reklamowej lub urządzeniu reklamowym eksponowana jest faktycznie reklama. Ustawa przewiduje jednak pewne wyłączenia. Zgodnie z ustawą opłata nie będzie pobierana m.in. od tablic lub urządzeń reklamowych jeśli nie są one widoczne z przestrzeni dostępnych publicznie, stanowiących szyld lub będących realizacją obowiązku nałożonego przepisami prawa (np. informujących o sfinansowaniu danej inwestycji z środków Unii Europejskiej). Dodatkowo, na poczet opłaty reklamowej będzie można zaliczyć kwotę zapłaconego podatku od nieruchomości od tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego. Obecnie gminy prowadzą prace przygotowawcze w celu podjęcia odpowiednich uchwał. Więcej informacji: Monika Szczotkowska, tel. 71 75 00 794, Joanna Lentka tel. 71 75 00 756 6 Stawka minimalna na zleceniu możliwa już od lipca W dniu 20 stycznia na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji został udostępniony projekt ustawy nowelizującej ustawę o płacy minimalnej i ustawę o Państwowej Inspekcji Pracy, który ma wprowadzić w życie zmiany w prawie pracy dot. m. in. płacy minimalnej dla umowy zlecenia i umowy o świadczenie usług. Ścieżka legislacyjna nie została jeszcze zakończona (obecnie projekt podlega opiniowaniu), jednak zgodnie z zapowiedziami rządu projekt nowelizacji powinien zostać przyjęty w niedługim czasie. Mało prawdopodobne jest także wprowadzenie zasadniczych zmian do projektu. Najistotniejsze z planowanych zmian dotyczą: • ustalenia minimalnej stawki godzinowej w wysokości 12 zł brutto dla osób fizycznych przyjmujących zlecenie lub świadczących usługi oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, które przyjęte zlecenie lub usługi wykonują osobiście; • ustanowienia obowiązku prowadzenia pisemnej ewidencji czasu pracy takich osób, która dodatkowo będzie musiała zostać potwierdzona na piśmie przez osobę, której dotyczą zawarte w niej dane; • braku możliwości ustalenia niższego niż płaca minimalna wynagrodzenia pracownika w okresie jego pierwszego roku pracy (obecnie możliwe jest ustalenie wynagrodzenia takiego pracownika na poziomie 80% płacy minimalnej). Nad wykonywaniem powyższych obowiązków ma czuwać Państwowa Inspekcja Pracy, która zostanie uprawniona do prowadzenia kontroli w szerszym zakresie, a także m. in. do nakazania stronie umowy wypłaty wynagrodzenia w wysokości równej wynagrodzeniu minimalnemu określonemu w projekcie. Dyscyplinować do przestrzegania nowych obowiązków ma także możliwość nałożenia na przedsiębiorcę kary grzywny w wysokości od 1 000 zł do 30 000 zł zarówno za brak prowadzenia ewidencji, jak i za wypłacanie wynagrodzenia w wysokości poniżej stawki minimalnej. 7 Stawka minimalna na zleceniu możliwa już od lipca Warto zaznaczyć, że ustalona kwota minimalnego wynagrodzenia ma obowiązywać niezależnie od sposobu ustalenia jego wysokości. Ma to uniemożliwić próby obchodzenia przepisów. Zmiany dotyczące umów zlecenia i umów o świadczenie usług mają mieć zastosowanie do umów zawartych od dnia wejścia w życie ustawy nowelizacyjnej (1 lipca 2016 r.) W zakresie dotyczącym umów zawartych przed tą datą, przedsiębiorcy będą mieli 3 miesiące na dostosowanie ich do nowych przepisów. Zmiany dotyczące wysokości wynagrodzenia dla pracowników w okresie ich pierwszego roku ich pracy mają natomiast wejść w życie od 1 stycznia 2017 r. Więcej informacji: Magdalena Bednarz, tel. 71 75 00 811 8 Korzystna dla wierzycieli uchwała SN w przedmiocie liczenia terminu do wystąpienia ze skargą pauliańską W dniu 28 stycznia 2016 r. Sąd Najwyższy w sprawie o sygn. III CZP 99/15 podjął uchwałę dotyczącą następującego zagadnienia prawnego: Czy w sytuacji, gdy osoba trzecia rozporządziła uzyskaną od dłużnika korzyścią w warunkach określonych w art. 531 § 2 k.c., a wierzyciel ubezskutecznił czynność między dłużnikiem a osobą trzecią w drodze skargi pauliańskiej, termin o którym mowa w art. 534 k.c. należy liczyć od daty czynności między dłużnikiem a osobą trzecią czy od daty czynności między osobą trzecią a "osobą czwartą"? W przedmiotowej sprawie powódka wystąpiła o uznanie za bezskuteczną czynność rozporządzającą korzyścią pomiędzy osobą trzecią a osobą czwartą oraz osobą czwartą a osobą piątą. Dotyczyło to m.in. umów sprzedaży i darowizny nieruchomości. Co istotne, już wcześniej sąd w odrębnym postępowaniu prawomocnie orzekł o bezskuteczności czynności rozporządzających nieruchomościami pomiędzy bezpośrednim dłużnikiem a osobą trzecią. Pojawiła się więc wątpliwość, od kiedy należy liczyć termin, w którym można żądać uznania czynności prawnej dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli za bezskuteczną. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 534 k.c. nie można tego żądać „po upływie lat pięciu od daty tej czynności”. Przepis nie precyzuje jednak wprost o którą czynność chodzi – czy pierwotną (pomiędzy dłużnikiem i osobą trzecią) czy o każdą kolejną czynność rozporządzającą (pomiędzy dalszymi osobami). W związku z istotnymi wątpliwościami w ww. zakresie Sąd Apelacyjny wystąpił do Sądu Najwyższego z zagadnieniem prawnym w przedmiocie poprawnego sposobu liczenia terminu do wystąpienia ze skargą pauliańską w przypadku czynności pomiędzy dalszymi osobami. Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu wniosku wskazał, że przyjęcie koncepcji, w której termin w każdym przypadku należy liczyć od daty czynności bezpośredniego dłużnika, zbyt daleko ograniczałoby uprawnienia wierzycieli i nie byłoby zgodne z intencją ustawodawcy. W efekcie mogłoby również dojść do sytuacji, w której sam czas trwania procesu w przedmiocie uznania pierwszej czynności za bezskuteczną uniemożliwiałby zapewnienia wierzycielowi ochrony, gdyż w chwili wytoczenia powództwa dalsze czynności nie miały miejsca, a termin upływałby wraz z toczącym się procesem. Sąd Apelacyjny zwrócił również uwagę, że z brzmienia przepisu art. 534 k.c. nie wynika, że czynność taka musi być dokonana przez dłużnika. Ponadto zdaniem Sądu Apelacyjnego, przyjęcie wskazywanej przez Sąd Okręgowy koncepcji, że termin na wniesienie skargi pauliańskiej liczyć należy od daty czynności dłużnika, czyniłoby ochronę wierzyciela w określonych sytuacjach iluzoryczną. 9 Korzystna dla wierzycieli uchwała SN w przedmiocie liczenia terminu do wystąpienia ze skargą pauliańską Sąd Najwyższy w odpowiedzi na zagadnienie prawne, uchwałą trzech sędziów potwierdził stanowisko Sądu Apelacyjnego i wyraźnie rozstrzygnął, że po uznaniu przez sąd bezskuteczności czynności prawnej dłużnika z osobą trzecią z powodu pokrzywdzenia wierzyciela, termin do wystąpienia z żądaniem uznania bezskuteczności czynności rozporządzającej korzyścią między osobą trzecią, a osobą czwartą liczy się od daty jej dokonania. Uzasadnienie do uchwały nie zostało jeszcze opublikowane. Ww. uchwała jest niewątpliwie korzystna dla wierzycieli i rozstrzyga wiele pojawiających się wątpliwości praktycznych. Przy takiej interpretacji przepisu ochrona wierzycieli jest znacznie szersza. Czekamy na szczegółowe uzasadnienie uchwały. Więcej informacji: Dariusz Sołowiński, tel. 32 41 62 105 10 Jeśli są Państwo zainteresowani uzyskaniem szerszych informacji, prosimy o kontakt z doradcami Kancelarii, z których porad zazwyczaj Państwo korzystają lub kontakt z wyżej wskazanymi autorami tekstów. Niniejszy Newsletter nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii. Olesiński & Wspólnicy KANCELARIA ADWOKACKA, Adwokat Rafał Olesiński ul. Powstańców Śląskich 2-4, 53-333 Wrocław www.olesinski.com Tel. +48 (71) 75 00 700 Fax: +48 (71) 75 00 789 [email protected] 11