Wyniki konferencji uzgodnieniowej – międzyresortowej przeprowadzonej w dniu 19 lipca 2012 dotyczącej projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw z dnia 14 czerwca 2012 r. Lp. Zgłaszający uwagę 1. Treść uwagi Ministerstwo W art. 61r ust. 1 po wyrazach „Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej Obrony Narodowej w uzgodnieniu” proponuję dodać wyrazy „z Ministrem Obrony Narodowej”. Stanowisko Ministerstwa Środowiska Uwaga przyjęta Jeżeli na podstawie art. 61o ust. 4 w krajowym programie ochrony wód morskich istnieje możliwość określenia obszarów wód morskich, w tym ich granic, dla których nie zostaną osiągnięte cele środowiskowe (odstępstwa spowodowane przez działania podjęte w ważnym interesie publicznym) to Minister Obrony Narodowej powinien mieć możliwość uzgodnienia tego dokumentu pod względem ujęcia w nim obszarów wód morskich przeznaczonych na prowadzenie działań związanych z obronnością lub bezpieczeństwem państwa, na których nie można osiągnąć powyższych celów środowiskowych. 2. 3. Ministerstwo Propozycja wprowadzenia nowych zmian w art. 11O ustawy Prawo wodne: Nauki i Szkolnictwa Ust. 3 Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej jest obowiązany udostępniać Wyższego nieodpłatnie informacje o stanie atmosfery i hydrosfery, przetwarzane w wyniku realizacji standardowych procedur, organom władzy publicznej oraz właścicielom wód lub działającym w ich imieniu zarządcom, jak również uczelniom, instytutom badawczym oraz jednostkom naukowym Polskiej Akademii Nauk dla potrzeb badań naukowych i dydaktycznych. Ust. 4 Państwowy Instytut Geologiczny jest obowiązany udostępnić nieodpłatnie zebrane informacje o stanie zasobów wód podziemnych, przetwarzane w wyniku realizacji standardowych procedur, organom władzy publicznej, jak również uczelniom, instytutom badawczym oraz jednostkom naukowym Państwowej Akademii Nauk dla potrzeb badań naukowych i dydaktycznych. Projekt nie zawiera wprost definicji pojęcia "wody morskie" (art. 3 pkt 1 dyrektywy). Pewne Ministerstwo Uwaga przyjęta Wprowadzona zmiana stanowi nadregulację, jednakże nie będzie ona miała wpływu na terminowość wejścia w życie ustawy. Uwaga przyjęta 1 Spraw Zagranicznych 4. 5. 6. Ministerstwo Spraw Zagranicznych elementy tej definicji są zawarte w ramach definicji „dobrego stanu środowiska wód morskich” (art. 1 pkt 2 lit. b) projektu, jednakże definicja jest niepełna – nie uwzględnia wód przybrzeżnych określonych w Ramowej Dyrektywie Wodnej (dyrektywa 2000/60/WE). Definicja wód morskich obejmująca dno morskie i skałę macierzystą, znajdujące się na obszarze wód przybrzeżnych , morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej Rzeczypospolitej Polskiej zostanie wprowadzona na wstępie do rozdziału 3, dział III; inne przepisy związane zostaną zmienione odpowiednio. W projekcie brakuje końcowej części definicji pojęcia "dobry stan środowiska" (art. 3 pkt 5 Uwaga przyjęta dyrektywy), w którym jest mowa o stosowaniu zarządzania (które można dostosować), opartego na ekosystemie w celu osiągnięcia dobrego stanu środowiska. Ministerstwo Spraw Zagranicznych W uzasadnieniu projektu znajduje się informacja, że Morze Bałtyckie jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych mórz na świecie i wymaga działań mających na celu poprawę stanu środowiska jego wód. Jednakże w projekcie nie zdecydowano się na uwzględnienie art. 5 ust. 3 dyrektywy, który znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy stan morza jest na tyle krytyczny, że konieczne jest natychmiastowe działanie. W takiej sytuacji konieczne jest sporządzenie planu działania, zakładającego wcześniejsze wejście w życie programów środków oraz ewentualnie bardziej rygorystyczne środki ochronne. Ministerstwo W projekcie (art. 1 pkt 3 – nowowprowadzany art. 61g ust. 1 pkt 1 lit. d tiret pierwsze) w W pkt 2a dodaje się …„dla którego osiągnięcia podejmuje się działania oparte na podejściu ekosystemowym”.. Uwaga przyjęta W art. 10 przepisów przejściowych po ust. 1 dodaje się ust. 2 i 3 Uwaga odrzucona 2 Spraw Zagranicznych ramach wymieniania zawartości wstępnej oceny stanu środowiska wód uwzględnia zanieczyszczenia osadów, podczas gdy w dyrektywie (Załącznik III Tabela 1) mowa jest o zanieczyszczeniach osadami. 7. Ministerstwo Spraw Zagranicznych W projekcie (art. 1 pkt 3 – nowowprowadzany art. 61j ust. 1 pkt 1 lit. a) wskazuje się, że zestaw właściwości typowych dla dobrego stanu środowiska wód morskich zawiera wskaźniki i ich jakościowe lub ilościowe własności oraz kryteria dobrego stanu środowiska wód morskich dla cechy charakteryzującej, jaką jest utrzymanie różnorodności biologicznej; jakość i występowanie siedlisk oraz rozmieszczenie i różnorodność gatunków, które odpowiadają warunkom fizjograficznym, geograficznym i klimatycznym regionu Morza Bałtyckiego. Przepis ten może sugerować, że utrzymanie różnorodności biologicznej; jakość i występowanie siedlisk oraz rozmieszczenie i różnorodność gatunków, które odpowiadają wszystkim warunkom fizjograficznym, geograficznym i klimatycznym regionu Morza Bałtyckiego. Tymczasem w dyrektywie (Załącznik I pkt 1) jest mowa o dominujących warunkach. W celu rozwiania ewentualnych wątpliwości wskazane jest doprecyzowanie ww. przepisu projektu. 8. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Art. 11 ust. 1 dyrektywy nakazuje państwom członkowskim określenie i realizację skoordynowanych programów monitorowania służących prowadzeniu bieżącej oceny stanu środowiska ich wód morskich. W projekcie (art. 4) dokonywana jest zmiana w ustawie – Prawo ochrony środowiska, mająca na celu uwzględnienie monitoringu wód morskich (w pewnym zakresie – por. uwaga w pkt. 1 powyżej). Konieczne jest w związku z tą zmianą dodanie do tej ustawy odnośnika do dyrektywy. Uwaga przyjęta 9. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Art. 13 ust. 6 dyrektywy nakazuje państwom członkowskim udostępnienie opinii publicznej, najpóźniej do 2013 r., istotnych informacji dotyczących niektórych obszarów. Przepis ten nie został transponowany w projekcie. Uwaga przyjęta Polska wersja dyrektywy w zakresie tego terminu w Tabeli 1 Załącznika III zawiera błędne tłumaczenie Uwaga przyjęta Nowe brzmienie art. 6 przepisów przejściowych 3 10. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Przepis art. 14 ust. 1 dyrektywy stanowi, że państwo członkowskie może określić przykłady obszarów na terenie swoich wód morskich, gdzie z jakiegokolwiek powodu wymienionego w lit. a)-d) cele środowiskowe lub dobry stan ekologiczny środowiska nie mogą zostać osiągnięte we wszystkich aspektach przy zastosowaniu środków przyjętych przez to państwo członkowskie lub z powodów, o których mowa w lit. e), nie mogą zostać osiągnięte w określonym przedziale czasowym. Litery a-e to: Uwaga przyjęta a) działanie lub brak działania, za które dane państwo członkowskie nie jest odpowiedzialne; b) przyczyny naturalne; c) siła wyższa; d) modyfikacje lub zmiany fizycznych właściwości wód morskich spowodowane przez działania podjęte z ważnych względów interesu publicznego, które zostały uznane za istotniejsze niż negatywne oddziaływanie na środowisko, w tym oddziaływanie transgraniczne; e) warunki naturalne, które nie pozwalają na szybką poprawę stanu danych wód morskich. Polska zdecydowała się na transponowanie tego przepisu w art. 1 pkt 3 – nowowprowadzany art. 61o ust. 1 i 2. Zgodnie z projektowanym przepisem art. 61o ust. 1, cele środowiskowe dla wód morskich należy osiągnąć w terminach określonych w zestawie celów środowiskowych dla wód morskich. Zgodnie z projektowanym przepisem art. 61o ust. 2, dopuszcza się odstąpienie od osiągnięcia w terminach, o których mowa w ust. 1, celów środowiskowych dla wód morskich przy zastosowaniu działań określonych w krajowym programie ochrony wód morskich, jeżeli osiągnięcie celów środowiskowych dla wód morskich uniemożliwia co najmniej jeden z następujących powodów: 1) działanie lub brak działania wpływającego na stan środowiska wód morskich, za które Rzeczpospolita Polska nie jest odpowiedzialna; 4 2) przyczyny naturalne; 3) siła wyższa; 4) zmiany fizycznych właściwości wód morskich spowodowane przez działania podjęte w ważnym interesie publicznym, który został uznany za istotniejszy od negatywnego oddziaływania na środowisko, w tym oddziaływania transgranicznego, pod warunkiem, że nie wykluczają one w sposób trwały osiągnięcia dobrego stanu środowiska morskiego innych państw członkowskich Unii Europejskiej i nie zagrażają osiągnięciu takiego stanu. Dodatkowo, projektowany przepis art. 61o ust. 3 stanowi, że dopuszcza się także odstąpienie od osiągnięcia w terminach, o których mowa w ust. 1, celów środowiskowych dla wód morskich, jeżeli występują warunki naturalne niepozwalające na szybką poprawę stanu środowiska wód morskich. Analiza przytoczonych przepisów prawa UE wskazuje, że dyrektywa zezwala na nieosiągnięcie celów środowiskowych lub dobrego stanu ekologicznego środowiska we wszystkich aspektach z powodów wymienionych w lit. a-d oraz na ich nieosiągnięcie w określonym przedziale czasowym z powodu, o którym mowa w lit. e. Tymczasem brzmienie projektowanego przepisu wskazuje na dopuszczenie do nieosiągnięcia wyłącznie celów środowiskowych jedynie w określonych terminach. Przyjęte założenia wskazywały na dodanie do Prawa wodnego przepisów, w których wymienione zostaną przyczyny uzasadniające odstąpienie od osiągnięcia celów środowiskowych dla wód morskich lub dobrego stanu środowiska we wszystkich aspektach na podstawie krajowego programu ochrony wód morskich. Zaistniała różnica nie jest zgodna z dyrektywą i powinna zostać zmieniona. 11. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Art. 19 ust. 1 dyrektywy dotyczy informowania społeczeństwa i konsultacji. Na mocy tego przepisu państwa członkowskie mają obowiązek zapewnienia, by wszystkie zainteresowane strony odpowiednio wcześnie miały zapewnioną rzeczywistą możliwość uczestniczenia we wdrażaniu niniejszej dyrektywy, zgodnie z odpowiednim obowiązującym prawodawstwem Wstępna akceptacja przez MSZ zapisów projektu - do ew. rozstrzygnięcia na 5 12. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Unii Europejskiej. Obecnie obowiązujące prawodawstwo Unii Europejskiej w tym zakresie funkcjonuje w ramach ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Założenia przewidywały, że transpozycja art. 19 ust. 1 dyrektywy zostanie dokonana poprzez uzupełnienie projektowanych przepisów dotyczących poszczególnych elementów strategii morskiej o postanowienia wprowadzające obowiązek zapewnienia przez właściwe organy możliwości udziału społeczeństwa przy opracowywaniu tych elementów na zasadach i w trybie określonym w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Jednakże projekt przewiduje odesłanie do procedur z ww. ustawy jedynie w przypadku projektu krajowego programu ochrony wód morskich (projektowany art. 1 pkt 3 – nowowprowadzany art. 61r ust. 5), zaś w pozostałych przypadkach takiego odesłania nie ma, choć jest przewidziany pewien tryb składania uwag. Rezygnacja ze stosowania przepisów ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko budzi w tym kontekście poważne wątpliwości i powinna zostać odpowiednio wyjaśniona. Komitecie do Spraw Europejskich Art. 19 ust. 2 dyrektywy nakazuje państwom członkowskim publikowanie i publiczne udostępnianie podsumowań następujących elementów strategii morskich lub dotyczących ich uaktualnień, umożliwiając zgłaszanie do nich uwag: Uwaga przyjęta Nowe brzmienie art. 6 ust. 2 a) wstępna ocena i określenie dobrego stanu środowiska, przewidziane, odpowiednio, w art. 8 ust. 1 oraz art. 9 ust. 1; b) cele środowiskowe określone zgodnie z art. 10 ust. 1; c) programy monitorowania określone zgodnie z art. 11 ust. 1; d) programy środków określone zgodnie z art. 13 ust. 2. 6 Przepis ten jest wdrażany art. 6 pkt 2 zmieniającym art. 21 ust. 2 pkt 28 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Jednakże wskazano tam jedynie na zamieszczanie w publicznie dostępnych wykazach danych dotyczących wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich oraz programu monitoringu wód morskich. Brakuje zatem obowiązku zamieszczania w publicznie dostępnych wykazach danych dotyczących celów środowiskowych oraz krajowego programu ochrony wód morskich. 13. Ministerstwo Finansów W art. 14 należy wskazać mechanizmy korygujące, mające zastosowanie w przypadku przekroczenia lub zagrożenia przekroczenia przyjętego maksymalnego limitu wydatków na dany rok budżetowy (zgodnie z art. 50 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych). Uwaga odrzucona W art. 14 nie wprowadzono ust.3 zawierającego dodatkowy mechanizm korygujący, gdyż źródłem finansowania nowych zadań jest NFOŚiGW za pośrednictwem rezerwy budżetowej co stanowi już mechanizmem o specjalnym charakterze; przez analogię przyjęto taki sam zapis jak w przyjętej ustawie z dnia 13 kwietnia 2012 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw 7 (Dz. U. z 2012 r. poz. 460). 14. Ministerstwo Finansów Proponuję w pkt 3 OSR wyjaśnić, że w związku z koncepcją finansowania kosztów wdrożenia ustawy ze środków NFOŚiGW środki finansowe na ten cel będą przewidziane corocznie w planie finansowym tej państwowej osoby prawnej. Informacja taka jest istotna w szczególności odnośnie roku 2012 w kontekście proponowanego terminu wejścia w życie przedmiotowego projektu (art. 15 projektu – ustawa wchodzi w życie w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia). Uwaga przyjęta 1. W wyniku ustaleń konferencji uzgodnieniowej, Rządowe Centrum Legislacji zobowiązało się do wprowadzania ww. ustaleń do projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw. 2. W związku z zakończeniem procesu konsultacji społecznych, tabela z uwagami wraz z propozycją ich rozstrzygnięcia została przekazana Rządowemu Centrum Legislacji w celu uwzględnienia zawartych w niej uwag równocześnie z uwzględnianiem uwag z uzgodnień międzyresortowych. 8