Temat 12 - Droga Polski do UE.

Temat 12: DROGA POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ.
1.
2.
3.
4.
Układ europejski.
Kalendarium integracji Polski z UE.
Pojęcie obywatelstwa.
Obywatelstwo UE.
UKŁAD EUROPEJSKI:
postanowienia:
− 16 grudnia 1991 r. podpisano stowarzyszenie między Polską a Wspólnotami Europejskimi
(1994 weszło w życie),
− układ stanowił podstawę procesu dostosowań legislacyjnych i gospodarczych do wymogów UE,
− układ określał polskie dążenia do integracji z państwami Unii.
warunki przystąpienia Polski do UE:
− stabilność instytucji gwarantujących demokrację,
− funkcjonowanie gospodarki rynkowej,
− zdolność do sprostania warunkom konkurencji i siłom rynkowym w UE,
− zdolność przyjęcia wszystkich zobowiązań wynikających z członkostwa.
KALENDARIUM INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ:
etapy procesu dostosowawczego:
− 5 kwietnia 1994 r. Polska złożyła wniosek o członkostwo w UE,
− marzec 1998 r. rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych,
− 1996 r. rozpoczyna działalność Komitet Integracji Europejskiej (KIE), którego zadaniem jest
programowanie i koordynowanie działań dostosowawczych. Powstaje Zespół Negocjacyjny,
główny negocjator – Jan Kułakowski, zastępuje go w 2001 Jan Truszczyński,
− dorobek prawny UE: acquis communautaire. 20 tysięcy aktów prawnych
w 31 rozdziałach (29).
− przegląd polskiego ustawodawstwa pod katem zgodności z prawem europejskim – screening,
− usuwanie rozbieżności do 1 stycznia 2003 r., po tym terminie określono termin przejściowy,
− 13 grudnia 2002 r. zamknięto negocjacje,
− 16 kwietnia 2003 r. w Atenach podpisano Traktat Akcesyjny,
− 7-8 czerwca 2003 r. referendum akcesyjne (frekwencja – 58,8 %, za – 77,5 % głosujących),
− 1 maja 2004 r. pełne członkostwo Polski ze strukturami UE.
POJECIE OBYWATELSTWA:
obywatelstwo: więź prawna łącząca jednostkę z państwem,
oznacza to, że obywatel ma pewne prawa i obowiązki wobec państwa, ale i państwo ma
obowiązki oraz prawa względem swojego obywatela,
nabycie obywatelstwa:
− na zasadzie prawa krwi: dziecko, którego rodzice są Polakami jest obywatelem polskim,
niezależnie od tego, gdzie się urodziło,
− na zasadzie prawa ziemi: dziecko urodzone na terenie danego państwa jest obywatelem tego
państwa.
− naturalizacja: to nadanie obywatelstwa cudzoziemcowi na jego wniosek,
1
− prawo opcji: dotyczy dzieci, które obywatelstwo polskie utraciły wskutek oświadczenia woli
rodziców, muszą wyrazić wolę nabycia polskiego obywatelstwa po ukończeniu 16 roku życia.
Także dotyczy sytuacji, gdy np. małżonkowie są obywatelami różnych państw lub gdy człowiek
musi wybrać jedno z przysługujących mu obywatelstw.
utrata obywatelstwa: jedynie przez jego zrzeczenie się, art. 34, p. 2 KRP.
OBYWATELSTWO UNII EUROPEJSKIEJ:
zostało ustanowione w traktacie z Maastricht, który wszedł w życie w 1993 r.
obywatelstwo unijne nie zastępuje obywatelstwa narodowego, ale je uzupełnia,
obywatelstwo UE mają wszyscy obywatele państw należących do UE,
prawa obywateli UE:
− swoboda poruszania się i pozostawania w obrębie Unii,
− prawo wyborcze: czynne i bierne prawo wyborcze do PE oraz do władz samorządowych
najniższego szczebla,
− prawo opieki dyplomatycznej i konsularnej dowolnego kraju członkowskiego,
− prawo do składania skarg do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, w zakresie
nieprawidłowego funkcjonowania instytucji Unii,
− prawo do składania petycji do PE, w zakresie nieprzestrzegania praw związanych
z obywatelstwem unijnym,
− prawo dostępu do dokumentów instytucji unijnych.
2