Strony zawierają Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla
advertisement
Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników Zatrudnionych przez Pracodawców Zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników Zatrudnionych przez Pracodawców Zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych zawarty w dniu .............................. w Warszawie pomiędzy Zarządem Związku Pracodawców ul. Chmielna 73a , 00-801 Warszawa Kolejowych z siedzibą w Warszawie, a 1. …………………………………………………………………………………. 2. …………………………………………………………………………………. 3. …………………………………………………………………………………. 4. …………………………………………………………………………………. 5. …………………………………………………………………………………. 6. …………………………………………………………………………………. 7. …………………………………………………………………………………. 8. …………………………………………………………………………………. 9. …………………………………………………………………………………. 1 10. …………………………………………………………………………………. 11. …………………………………………………………………………………. 12. …………………………………………………………………………………. 13. …………………………………………………………………………………. 14. …………………………………………………………………………………. 15. …………………………………………………………………………………. 2 Strony zawierają Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników Zatrudnionych przez Pracodawców Zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych, w celu unormowania treści stosunków pracy u pracodawców będących członkami Związku Pracodawców Kolejowych, objętych niniejszym Układem, zgodnie z przepisami prawa obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej. Strony wyrażają przekonanie, Zbiorowego Pracy będą: że postanowienia Ponadzakładowego Układu - wpływać na tworzenie więzi między pracodawcami i pracownikami, - służyć zapewnieniu właściwych warunków pracy i godziwego wynagrodzenia, podnoszeniu kwalifikacji, rozwojowi zawodowemu pracowników, a także poszanowaniu ich godności, uwzględniając jednocześnie zasadę równego traktowania kobiet i mężczyzn, - sprzyjać integracji pracowników wokół misji i celów pracodawców, u których są zatrudnieni, - zapobiegać konfliktom i sporom. 3 SPIS TREŚCI Strona Rozdział I Postanowienia ogólne ............................................................................... 5 Rozdział II Stosunek pracy ......................................................................................... 7 Rozdział III Obowiązki pracodawcy i pracownika ...................................................... 8 Rozdział IV Zasady wynagradzania pracowników i inne świadczenia ........................ 10 Rozdział V Odpowiedzialność materialna pracowników............................................. 13 Rozdział VI Szkolenie i doskonalenie zawodowe......................................................... 14 Rozdział VII Nagrody i wyróżnienia ............................................................................. 15 Rozdział VIII Czas pracy ................................................................................................ 16 Rozdział IX Urlopy wypoczynkowe ............................................................................ 19 Rozdział X Bezpieczeństwo i higiena pracy ............................................................... 20 Rozdział X I Działalność socjalna ................................................................................. 21 Rozdział XII Uprawnienia do ulgowych przejazdów kolejami ................................... 22 Rozdział XIII Wzajemne zobowiązania stron Układu...................................................... 25 Rozdział XIV Postanowienia przejściowe i końcowe ..................................................... 26 Załącznik Nr 1 Wykaz pracodawców objętych Układem, zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych ....................................................................... 32 Załącznik Nr 2 Wykaz pracodawców uprzednio zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych, .............................................................................................. 34 Załącznik Nr 3 Dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, w niedziele i święta oraz dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej ................................. 35 Załącznik Nr 4 Dodatek za staż pracy .............................................................................. 36 Załącznik Nr 5 Dodatek wyrównawczy ............................................................................ 37 Załącznik Nr 6 Ekwiwalent za deputat węglowy .............................................................. 38 Załącznik Nr 7 Nagrody jubileuszowe ............................................................................... 39 Załącznik Nr 8 Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną ............................................ 40 Załącznik Nr 9 Odprawa rentowa lub emerytalna związana z ustaniem stosunku pracy ... 41 4 ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne §1 1. Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników Zatrudnionych przez Pracodawców Zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych, zwany dalej „Układem”, stosuje się do pracowników zatrudnionych u pracodawców zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych, objętych niniejszym Układem, z zastrzeżeniem ust. 2 - 3. 2. Układu nie stosuje się do członków zarządów pracodawców, z wyjątkiem § 13 - 15, rozdz. IX, rozdz. XI – XII, oraz załączników Nr 7, Nr 8 i Nr 9. 3. Do kierujących jednostkami organizacyjnymi pracodawcy nie stosuje się postanowień § 11 ust 1, § 12 , § 17 i § 18. 4. Wykaz pracodawców objętych Układem, zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych, ze wskazaną datą zrzeszenia, określa załącznik Nr 1 do Układu. 5. W zakresie ustalonym Układem, jego postanowienia mają zastosowanie do: 1) pracowników, z którymi stosunek pracy ustał u pracodawców, o których mowa w ust. 4, w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, 2) pracowników, z którymi stosunek pracy ustał w związku z przejściem na świadczenie przedemerytalne na zasadach określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 22 lipca 1999 r. (Dz. U. Nr 63, poz. 716) i rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 maja 2000 r. (Dz. U. Nr 40, poz. 464), 3) emerytów i rencistów będących byłymi pracownikami PKP, 4) emerytów, którzy uprawnienia emerytalne nabyli po okresie pobierania świadczenia przedemerytalnego, o którym mowa w pkt 2, 5) członków rodzin osób, o których mowa w pkt. 1- 4. §2 Ilekroć w Układzie jest mowa o: 1) „pracodawcy” lub „pracodawcach” – należy przez to rozumieć pracodawcę lub pracodawców objętych Układem, zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych, o których mowa w § 1 ust 4, 2) „pracy na kolei” – należy przez to rozumieć: a) okresy pracy u pracodawcy, b) poprzednie okresy pracy u pozostałych pracodawców, określonych w załączniku Nr 1, 5 c) d) e) poprzednie okresy pracy u pracodawców uprzednio zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych, których wykaz ze wskazanym okresem zrzeszenia określa załącznik Nr 2, okresy pracy w jednostkach organizacyjnych byłego przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”, inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, z wyjątkiem okresów pracy zakończonych rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracownika. 3) „najniższym wynagrodzeniu” - należy przez to rozumieć minimalne wynagrodzenie za pracę, określone w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2002 r. Nr 200, poz.1679 ze zm)., 4) „odrębnych przepisach” - należy przez to rozumieć ustawowe przepisy prawa pracy oraz akty wykonawcze wydane na ich podstawie, a także wydane przez pracodawców postanowienia aktów wewnętrznych, 5) „Święcie Kolejarza” – należy przez to rozumieć nazwę własną. „Święto Kolejarza” nie jest świętem w rozumieniu Kodeksu pracy. 6 ROZDZIAŁ II Stosunek pracy §3 1. Stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę według zasad określonych przepisami Kodeksu pracy. 2. Umowę o pracę zawiera się na piśmie, z określeniem rodzaju i warunków umowy, a w szczególności: 1) rodzaju i miejsca wykonywania pracy, 2) wynagrodzenia odpowiadającego rodzajowi pracy. 3. Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do rodzaju umowy oraz jej warunków. §4 1. Zatrudnienie pracownika poprzedza każdorazowo proces rekrutacji, który pracodawca realizuje poprzez: 1) rekrutację wewnętrzną, mającą na celu wykorzystanie posiadanego potencjału kadrowego. 2) rekrutację zewnętrzną, jeżeli nie zostanie dokonany wybór w procesie rekrutacji wewnętrznej. §5 Ustanie stosunku pracy następuje w drodze jego rozwiązania lub wygaśnięcia w przypadkach określonych w Kodeksie pracy. §6 W przypadkach, w których przepisy Kodeksu pracy przewidują obowiązek konsultacji zamiaru wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem, reprezentująca pracownika zakładowa organizacja związkowa może zgłosić na piśmie umotywowane zastrzeżenia, w terminach określonych w Kodeksie pracy. 7 ROZDZIAŁ III Obowiązki pracodawcy i pracownika §7 1. Podstawowe obowiązki pracodawcy określa Kodeks pracy. 2. Pracownik pełniący funkcję osoby kierującej pracownikami obowiązany jest w szczególności: 1) w ramach swych kompetencji wypełniać obowiązki pracodawcy wobec podległych mu pracowników, szanować ich godność i respektować ich uprawnienia oraz dawać podwładnym przykład wypełniania obowiązków pracowniczych, 2) organizować pracę zgodnie z przepisami i standardami obowiązującymi u pracodawcy, 3) udostępniać pracownikom obowiązujące przepisy, zgodnie z zasadami obowiązującymi u pracodawcy, 4) pisemnie określić zakres obowiązków pracowników, w sytuacji, gdy zakres ten nie wynika z obowiązujących przepisów, 5) wyróżniać i nagradzać pracowników, według zasad określonych u pracodawcy. 6) utrzymywać porządek w kierowanej lub nadzorowanej przez siebie jednostce organizacyjnej, komórce lub zespole, a w przypadku jego naruszenia - zabezpieczać niezbędne dowody przewinienia. 3. Osoba kierująca pracownikami ponosi odpowiedzialność pracowniczą za celowość i słuszność wydawanych przez siebie poleceń i decyzji. 4. Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy. 5. Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi, zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy. §8 1. Podstawowe obowiązki pracownika określa Kodeks pracy oraz umowa o pracę. 2. Pracownik obowiązany jest w szczególności: 1) przestrzegać przepisów obowiązujących na danym stanowisku pracy, 2) zapobiegać zagrożeniom bezpieczeństwa, w tym w szczególności bezpieczeństwa ruchu kolejowego i bezpieczeństwa ludzi, 3) dbać o mienie pracodawcy lub powierzone pracodawcy, 4) zgłaszać się do pracy punktualnie, w stanie umożliwiającym należyte jej wykonywanie, 5) doskonalić kwalifikacje zawodowe według zasad obowiązujących u pracodawcy, 8 6) dostarczyć pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie określone odrębnymi przepisami. 9 ROZDZIAŁ IV Zasady wynagradzania pracowników i inne świadczenia §9 Zasady wynagradzania za pracę powinny być tak określone, aby wynagrodzenie za pracę ustalone na ich podstawie odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy, uwzględniało wymagane przy jej wykonywaniu kwalifikacje, oraz ilość i jakość świadczonej pracy. § 10 Zasady wynagradzania powinny sprzyjać zwiększaniu motywacji do pracy i rozwojowi zawodowemu pracownika. § 11 1. Pracownikowi przysługuje miesięczne wynagrodzenie zasadnicze oraz: 1) dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, w niedziele i święta oraz dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej – określone w załączniku Nr 3 do Układu, 2) dodatek za staż pracy - określony w załączniku Nr 4 do Układu, 3) dodatek wyrównawczy – określony w załączniku Nr 5 do Układu, 4) ekwiwalent za deputat węglowy – określony w załączniku Nr 6 do Układu. 2. Kierownicy komórek organizacyjnych i ich zastępcy oraz pracownicy zatrudnieni na stanowiskach samodzielnych u pracodawców, mogą mieć przyznane wynagrodzenie według zasad określonych w odrębnych przepisach. W tym przypadku nie stosuje się postanowień § 11 ust 1, § 12, § 17 i § 18. 3. Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy może określić wykaz stanowisk dla pracowników innych niż wskazani w ust. 2, wynagradzanych wg zasad określonych w ust 2. 10 § 12 Premia jako niezbędny element motywacyjny wynagrodzenia zostanie określona w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy danego pracodawcy. § 13 Za długoletnią pracę na kolei pracownikowi przysługuje nagroda jubileuszowa, określona w załączniku Nr 7 do Układu. § 14 Za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości określonej w załączniku Nr 8 do Układu. § 15 Pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna określona w załączniku Nr 9 do Układu. § 16 1. W razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby po jego rozwiązaniu, rodzinie przysługuje odprawa pośmiertna na zasadach określonych w Kodeksie pracy, z zastrzeżeniem ust. 2. 2. W razie śmierci pracownika w następstwie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, rodzinie przysługuje odprawa pośmiertna, o której mowa w ust.1, zwiększona o 100 %. 3. W razie śmierci pracownika w następstwie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, pracodawca ponosi udokumentowane koszty pogrzebu, jednak w wysokości nie większej niż kwota zasiłku pogrzebowego, wynikająca z odrębnych przepisów. Prawo to przysługuje niezależnie od innych świadczeń należnych rodzinie zmarłego. 4. Pracodawca jest obowiązany niezwłocznie powiadomić rodzinę o śmierci pracownika w pracy oraz o uprawnieniach, wynikających z ust. 1 – 3. § 17 Pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy przysługuje wynagrodzenie miesięczne i inne składniki wynagrodzenia w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy, określonego w umowie o pracę. 11 § 18 Godzinową stawkę wynagrodzenia zasadniczego lub najniższego wynagrodzenia oblicza się dzieląc miesięczną stawkę wynagrodzenia zasadniczego, wynikającą z osobistego zaszeregowania pracownika, lub najniższe wynagrodzenie, przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. § 19 1. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami lekarskimi, zleconymi przez pracodawcę. 2. W przypadku wykonywania badań poza miejscem zamieszkania lub stałym miejscem pracy określonym w umowie o pracę, pracownikowi przysługuje dieta i zwrot kosztów podróży, na zasadach określonych odrębnymi przepisami. 3. Za czas niewykonywania pracy z powodu stawiennictwa na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji w związku z wykonywaną pracą, pracownik zachowuje prawo do utraconego wynagrodzenia stanowiącego różnicę pomiędzy faktyczną wysokością obliczonego wynagrodzenia za dany dzień, a wysokością odszkodowania przysługującego mu od tych organów na podstawie odrębnych przepisów. § 20 Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy w związku z uczestnictwem w obowiązkowych szkoleniach i egzaminach oraz z udziałem w postępowaniu wyjaśniającym, prowadzonym przez pracodawcę. § 21 1. Społeczni inspektorzy pracy, w razie konieczności wykonywania swoich czynności w godzinach pracy lub uczestnictwa w naradach i szkoleniach, zachowują prawo do wynagrodzenia. 2. W razie znacznego obciążenia zadaniami wynikającymi z pełnienia funkcji społecznego inspektora pracy, pracownikowi może być przyznane dodatkowe miesięczne wynagrodzenie zryczałtowane, na zasadach określonych odrębnymi przepisami. § 22 1. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie płatne jednorazowo z dołu 10 dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu, za który przysługuje to wynagrodzenie. 2. Jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym. 12 ROZDZIAŁ V Odpowiedzialność materialna pracowników § 23 Odszkodowanie, o którym mowa w art. 119 Kodeksu pracy, ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody. 13 ROZDZIAŁ VI Szkolenie i doskonalenie zawodowe § 24 Stałe podnoszenie kwalifikacji i umiejętności zawodowych pracownika jest powinnością i wspólnym interesem pracownika i pracodawcy. § 25 Pracodawca nie może dopuścić pracownika do samodzielnego wykonywania pracy, szczególnie na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego, prowadzeniem pojazdów kolejowych, określonych odrębnymi przepisami, bez uzyskania przez pracownika uprawnień, potwierdzonych odpowiednim dokumentem. § 26 1. Pracodawca, stosownie do swoich potrzeb, ułatwia pracownikom uzupełnienie, podnoszenie i zdobywanie nowych kwalifikacji zawodowych. 2. Formy i zakres pomocy oraz ułatwień dla pracowników podnoszących kwalifikacje zawodowe, określają odrębne przepisy, z zastrzeżeniem § 27. § 27 1. Pracownikowi skierowanemu na szkolenie zawodowe pracodawca pokrywa koszty szkolenia w całości. 2. Inne koszty związane ze szkoleniem pracownika, pracodawca może pokryć, w całości lub w części. 3. Pracownik, o którym mowa w ust. 1, za czas nieobecności w pracy, zachowuje prawo do wynagrodzenia obliczonego jak za urlop wypoczynkowy. 4. Pracodawca może zobowiązać pracownika, o którym mowa w ust. 1, do przepracowania określonego czasu po ukończeniu szkolenia, na zasadach określonych w zawartej z pracownikiem umowie. 14 ROZDZIAŁ VII Nagrody i wyróżnienia § 28 1. Pracownikowi, emerytowi i renciście mogą być nadane odznaczenia państwowe oraz odznaki honorowe: „Zasłużony dla Kolejnictwa”, „Zasłużony dla Transportu Rzeczypospolitej Polskiej”. 2. Zasady i tryb nadawania odznaczeń i odznak określają odrębne przepisy. 3. Odznaczenia i odznaki są wręczane w szczególności z okazji „Święta Kolejarza”. 4. „Świętem Kolejarza” jest dzień 25 listopada, który jest dniem wolnym od pracy. 5. Dzień 25 listopada, przypadający w innym dniu niż niedziela, obniża wymiar czasu pracy w obejmującym go okresie rozliczeniowym o 8 godzin. § 29 1. Pracownikowi wyróżnionemu odznaczeniem państwowym lub odznaką honorową, o których mowa w § 28 w ust. 1, przysługuje nagroda pieniężna w wysokości 50 % miesięcznego przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w IV kwartale roku poprzedzającego rok, w którym przyznano odznaczenie lub odznakę, z zastrzeżeniem ust. 2 - 3. 2. Pracownikowi, wyróżnionemu wielokrotnie w danym roku kalendarzowym przysługuje nagroda pieniężna tylko z jednego tytułu. 3. Nagroda pieniężna wypłacana jest przez pracodawcę, który był wnioskodawcą wyróżnienia. 15 ROZDZIAŁ VIII Czas pracy § 30 1. Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. 2. Do czasu pracy pracownika zalicza się czas badań lekarskich zleconych przez pracodawcę. § 31 1. Pracownikowi zatrudnionemu w systemie równoważnego czasu pracy w dniu, który zgodnie z rozkładem czasu pracy - jest dla niego dniem pracy, pracodawca zapewnia pracę w wymiarze nie mniejszym niż 8 godzin, z zastrzeżeniem ust. 2 - 4. 2. W przyjętym okresie rozliczeniowym jeden dobowy wymiar czasu pracy może zostać skrócony, o ile dla wykonania ustalonego wymiaru czasu pracy na ten okres pozostało pracownikowi mniej niż 8 godzin. 3. W dniu, w którym pracownik jest skierowany na obowiązkowe szkolenia lub egzaminy, dobowy wymiar czasu pracy może być mniejszy niż 8 godzin. 4. W dniu, w którym pracownikowi udzielany jest urlop wypoczynkowy w wymiarze, o którym mowa w art. 1542 § 4 Kodeksu pracy, dobowy wymiar czasu pracy może być mniejszy niż 8 godzin. § 32 1. Pracownicy wykonują pracę według ustalonych rozkładów czasu pracy na okres rozliczeniowy. 2. Pracownikom zatrudnionym w systemie równoważnego czasu pracy, rozkład czasu pracy podawany jest do wiadomości w sposób określony przez pracodawcę, najpóźniej na trzy dni przed rozpoczęciem okresu rozliczeniowego. 16 § 33 1. Rozkład czasu pracy pracownika zatrudnionego w systemie równoważnego czasu pracy powinien przewidywać dni wolne od pracy w liczbie co najmniej równej liczbie niedziel, świąt i dni wolnych od pracy, wynikających z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, przypadających w okresie rozliczeniowym. 2. Pojęcie dnia wolnego określa Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy danego pracodawcy. § 34 Pracownikowi zatrudnionemu w systemie równoważnego czasu pracy przysługuje prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. § 35 1. W systemie równoważnego czasu pracy okresem rozliczeniowym jest miesiąc kalendarzowy. 2. W trybie art. 135 § 2 i 3 Kodeksu pracy, okres rozliczeniowy może być przedłużony do 3 miesięcy, a przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych do czterech miesięcy 3. U pracodawcy mogą być stosowane różne okresy rozliczeniowe dla różnych grup pracowników. § 36 Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. § 37 1. Pora nocna określona jest w regulaminie pracy, z zastrzeżeniem ust. 2. 2. Pracę w porze nocnej w systemie równoważnego czasu pracy, dopuszcza się najwyżej przez trzy kolejne noce. 3. Postanowienie ust. 2 ma zastosowanie, gdy pracownik przepracował w porze nocnej co najmniej dwie godziny podczas zmiany. § 38 17 Pracownikom zatrudnionym w systemie równoważnego czasu pracy, podczas zmiany przysługują przerwy w pracy w łącznym wymiarze 30 minut, z tym, że jedna z nich nie może być krótsza niż 15 minut. Przerwy te wlicza się do czasu pracy. Zasady wprowadzania przerw określa regulamin pracy. 18 ROZDZIAŁ IX Urlopy wypoczynkowe § 39 1. Pracownicy mają prawo do urlopu wypoczynkowego na zasadach określonych przepisami Kodeksu pracy. 2. W roku kalendarzowym, w którym rozwiązanie stosunku pracy następuje w związku z nabyciem uprawnień emerytalnych lub przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy, pracownikowi przysługuje urlop wypoczynkowy w pełnym wymiarze, niezależnie od daty rozwiązania stosunku pracy. 19 ROZDZIAŁ X Bezpieczeństwo i higiena pracy § 40 1. Pracodawca zapewnia pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy, na zasadach szczegółowo określonych w odrębnych przepisach. 2. Pracodawca podnosi standardy bezpieczeństwa i higieny pracy. § 41 Prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy szczegółowo regulują odrębne przepisy. 20 ROZDZIAŁ XI Działalność socjalna § 42 Pracodawca tworzy zakładowy fundusz świadczeń socjalnych i gospodaruje jego środkami według zasad określonych w ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.). 21 ROZDZIAŁ XII Uprawnienia do ulgowych przejazdów kolejami § 43 1. Pracodawca, na wniosek pracownika, wykupuje uprawnienia do ulgowych przejazdów dla zatrudnionych pracowników w wymiarze 99% w klasie drugiej. 2. Uprawnienie do ulgowych przejazdów pracownik nabywa po roku pracy na kolei. 3. Pracownik posiadający co najmniej 15 lat pracy na kolei ma prawo do wykupienia dopłaty do klasy dowolnej, z zastrzeżeniem § 46 ust. 3. 4. Płatnika dopłaty do klasy dowolnej określa Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy danego Pracodawcy. 5. Pracownik ma prawo do zakupu biletu sieciowego rocznego lub kwartalnego, który obowiązuje w danym roku kalendarzowym. 6. Minimalna opłata za przejazd uiszczana przez pracownika uprawnionego do ulgi 99%, nie może być niższa niż 50% ceny najtańszego biletu jednorazowego normalnego, stosowanego przez danego przewoźnika w danej klasie i w danej kategorii pociągu. § 44 1. Uprawnienia do ulgowych przejazdów w wymiarze 80% w klasie drugiej przysługują: 1) emerytom pobierającym emeryturę, o ile mają łącznie co najmniej 15 lat pracy na kolei przed dniem ustania stosunku pracy u pracodawcy w związku z przejściem na emeryturę, 2) rencistom pobierającym rentę, o ile mają łącznie co najmniej 15 lat pracy na kolei przed dniem ustania stosunku pracy u pracodawcy w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy, lub bez względu na okres pracy na kolei, o ile renta przysługuje wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, powstałej w związku z pracą na kolei, 3) emerytom i rencistom pobierającym emeryturę lub rentę, będącym byłymi pracownikami PKP, którzy byli uprawnieni do ulgowych świadczeń przejazdowych z tytułu pobierania emerytury lub renty przed dniem 1 stycznia 2003 r., 4) osobom pobierającym świadczenie przedemerytalne na zasadach określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 22 lipca 1999 r. w sprawie ustalenia świadczeń przedemerytalnych dla osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy z przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” objętego programem restrukturyzacji Polskich Kolei Państwowych (Dz. U. z 1999r. Nr 63, 22 poz. 716) i w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 maja 2000 r. w sprawie ustalenia świadczeń przedemerytalnych dla osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy z przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” objętego programem restrukturyzacji Polskich Kolei Państwowych (Dz. U. z 2000r. Nr 40, poz. 464), 5) emerytom pobierającym emeryturę, którzy uprawnienia emerytalne nabyli po okresie pobierania świadczenia przedemerytalnego, o którym mowa w pkt 4. 2. Uprawnienia dla osób wymienionych w ust. 1 wykupywane są przez pracodawcę na wniosek tych osób, po uiszczeniu przez wnioskodawcę 50% kwoty, za którą pracodawca wykupił uprawnienie. 3. Osoby wymienione w ust. 1 mogą wykupić dopłatę do klasy dowolnej. 4. Emeryci oraz renciści posiadający co najmniej 15 lat pracy na kolei, którzy byli uprawnieni do ulgowych świadczeń przejazdowych z tytułu emerytury lub renty przyznanej z powodu niezdolności do pracy, są uprawnieni do tych świadczeń w przypadku pobierania renty rodzinnej po osobie uprawnionej. § 45 Wykupu uprawnień na dany rok kalendarzowy dokonuje się nie później niż do końca pierwszego kwartału tego roku, z wyjątkiem uprawnień dla pracowników, którzy nabywają je po raz pierwszy lub zmienili pracodawcę po 31 marca. § 46 1. Uprawnienia do ulgowych przejazdów przysługują w pociągach uruchamianych przez przewoźników pasażerskich zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych oraz przewoźników, którzy w zawartym porozumieniu ze Związkiem Pracodawców Kolejowych wyrażą wolę realizacji tych uprawnień w uruchamianych przez siebie pociągach. Zasady odprawy regulują odrębne przepisy wydane przez tych przewoźników. 2. Na przejazd w wagonie objętym rezerwacją, wymagane jest uiszczenie określonej w taryfie opłaty za miejscówkę, a na przejazd w wagonie sypialnym lub z miejscami do leżenia – nabycie biletu dodatkowego na miejsce sypialne lub do leżenia. 3. W pociągach kategorii EuroCity uruchamianych przez Spółkę „PKP Intercity” S.A. osoby, o których mowa w § 43 i w § 44, uprawnione są do przejazdów wyłącznie w klasie drugiej. 23 § 47 1. Osoba, o której mowa w § 43 i w § 44 ust1, może wykupić na dany rok kalendarzowy, dla współmałżonka i dzieci, maksymalnie po dwie książeczki kuponowe uprawniające do pobrania nieodpłatnie w kasie biletowej odpowiednio: 1) po sześć biletów na przejazd pociągami Spółki „PKP Intercity” S.A. w klasie, do której osoba ta ma wykupione uprawnienie, z zastrzeżeniem § 46 ust. 3, oraz 2) po dwanaście biletów na przejazd w klasie 2 pociągami osobowymi, REGIO, interREGIO i REGIOekspres pozostałych przewoźników, o których mowa w § 46 ust. 1. 2. Książeczki kuponowe, o których mowa w ust. 1, mogą wykupić również renciści rodzinni, pobierający rentę rodzinną po osobach, o których mowa w § 43 i w § 44 pkt 1 i 2. 3. Dzieci, o których mowa w ust. 1, to dzieci własne oraz dzieci przysposobione przez siebie lub współmałżonka, jak również pasierby i dzieci przyjęte w ramach rodziny zastępczej, pozostające na utrzymaniu osób, o których mowa w § 43 i w § 44 - do czasu ukończenia szkoły podstawowej, gimnazjum, szkoły ponadpodstawowej lub ponadgimnazjalnej – publicznej lub niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej, nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia oraz studiujące w szkole wyższej, nie dłużej niż do ukończenia 26 roku życia, a także dzieci niepełnosprawne, bez względu na wiek, które były uprawnione do ulgowych świadczeń przejazdowych przed dniem 1 stycznia 2003 r. 4. Wykup każdej pierwszej książeczki danego rodzaju, w 50% opłaca pracodawca. Wykup drugiej książeczki danego rodzaju w całości pokrywa osoba, o której mowa w § 43 i w § 44. 5. Na przejazd w wagonie objętym rezerwacją, wymagane jest uiszczenie określonej w taryfie opłaty za miejscówkę, a na przejazd w wagonie sypialnym lub z miejscami do leżenia – nabycie biletu dodatkowego na miejsce sypialne lub do leżenia. § 48 1. Sprzedaż uprawnień do ulgowych przejazdów oraz wystawianie dokumentów poświadczających te uprawnienia realizuje podmiot wskazany przez przewoźników, o których mowa w § 46 w ust. 1, na podstawie udzielanych pełnomocnictw i na zasadach przez nich ustalonych. 2. Koszty wydania dokumentu poświadczającego uprawnienia do ulgowych przejazdów pokrywa wnioskodawca. 24 ROZDZIAŁ XIII Wzajemne zobowiązania stron Układu § 50 Wzajemne zobowiązania stron Układu określa odrębne porozumienie. 25 ROZDZIAŁ XIV Postanowienia przejściowe i końcowe § 51 Pracodawca obowiązany jest zapoznać pracowników z treścią Układu, udostępnić do wglądu tekst Układu i wyjaśnić jego treść na każde żądanie pracownika. § 52 Pracodawca dostarcza niezbędną ilość egzemplarzy Układu do swoich jednostek organizacyjnych i zakładowych organizacji związkowych. § 53 Treść postanowień Układu wyjaśniają wspólnie jego strony. § 54 1. W przypadku wystąpienia sporu związanego z wyjaśnieniem treści Układu, strony Układu powołują komisję rozjemczą składającą się z równej liczby swoich przedstawicieli. 2. Każda ze stron Układu może wyznaczyć do komisji rozjemczej nie więcej niż pięciu przedstawicieli, wybranych przez podmioty reprezentujące każdą ze stron Układu, tj. stronę pracodawcy i stronę związkową. 26 § 55 1. Komisja rozjemcza zobowiązana jest do ustalenia jednolitego stanowiska, w terminie jednego miesiąca od dnia jej powołania. 2. W przypadku, gdy komisja rozjemcza nie przedstawi jednolitego stanowiska w terminie określonym w ust. 1, strony Układu przekazują sprawę do rozstrzygnięcia niezależnym arbitrom, których stanowisko przyjmą za wiążące. 3. Powoływanie arbitrów odbywa się niezwłocznie, w następującym trybie: 1) 2) każda ze stron Układu wyznacza jednego arbitra, powołani przez strony Układu arbitrzy wskazują trzeciego arbitra, który przewodniczy zespołowi. 4. Zespół arbitrów rozstrzyga sprawę większością głosów, w terminie jednego miesiąca od dnia powołania przewodniczącego zespołu. 5. Koszty związane z powołaniem arbitrów pokrywają strony Układu, na warunkach wzajemnie ustalonych. § 56 1. W sprawach nie unormowanych postanowieniami Układu stosuje się przepisy prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy. 2. Przepisy ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz. U. z 2000 r. nr 26, poz. 306 ze zm.) stosuje się. § 57 1. Układ rozwiązuje się: 1) na podstawie zgodnego oświadczenia stron Układu, w terminie ustalonym przez strony, 2) z upływem sześciomiesięcznego okresu wypowiedzenia dokonanego przez jedną ze stron Układu. 2. Oświadczenie stron o rozwiązaniu Układu oraz wypowiedzenie Układu następuje w formie pisemnej. 27 § 58 W razie rozwiązania lub wypowiedzenia Układu, strony powinny niezwłocznie przystąpić do negocjacji w sprawie zawarcia nowego układu. § 59 1. Układ zostaje zawarty na czas nie określony. 2. Zmiany do Układu wprowadza się w drodze protokołów dodatkowych. § 60 Układ wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 roku. W imieniu Zarządu Związku Pracodawców Kolejowych .................................................................................................................................................... /imię, nazwisko, funkcja/ /podpis/ ................................................................................................................................................... /imię, nazwisko, funkcja/ /podpis/ W imieniu 1. Związek Zawodowy .................................................................................................................................................... /imię, nazwisko, funkcja/ /podpis/ 2. Związek Zawodowy ................................................................................................................................................. /imię, nazwisko, funkcja/ /podpis/ 28 29 30 31 Załącznik Nr 1 Wykaz pracodawców objętych Układem, zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych 1. …………………………………… …………………………………… 2. ……………………………………. ……………………………………. 32 33 Załącznik Nr 2 Wykaz pracodawców uprzednio zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych 1. Zakład Robót Inżynieryjnych Sp. z o.o. ul. Wileńska 2/4, 03-409 Warszawa od dnia 27 września 2001 r. do dnia 28 października 2003 r. 2. Ferpol Sp. z o.o. ul. Wileńska 14, 03-414 Warszawa od dnia 27 września 2001 r. do dnia 29 czerwca 2004 r. 3. Farmacja Kolejowa Sp. z o.o. ul. Radzymińska 94, 03-414 Warszawa od dnia 27 września 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. 4. Przedsiębiorstwo Utrzymania Infrastruktury Kolejowej w Katowicach Sp. z o.o. ul. Dworcowa 2, 40-012 Katowice od dnia 27 września 2001 r. do dnia 31 stycznia 2007 r. 5. Zakład Napraw Infrastruktury Radom Sp. z o.o. ul. Władysława Beliny Prażmowskiego 26, 26-600 Radom od dnia 27 września 2001 r. do dnia 31 stycznia 2007 r. 6. Zakład Napraw Infrastruktury w Stargardzie Szczecińskim Sp. z o.o., ul. Broniewskiego 6, 73-110 Stargard Szczeciński od dnia 27 września 2001 r. do dnia 31 stycznia 2007 r. 7. Zakład Napraw Infrastruktury w Warszawie Sp. z o.o. ul. Chodakowska 100, 03-816 Warszawa od dnia 27 września 2001 r. do dnia 31 stycznia 2007 r. 8. „Przewozy Regionalne” sp. z o.o. ul. Wileńska 14a, 03-414 Warszawa od dnia 7 grudnia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2010 r., od dnia 27 września 2001 r. do dnia 6 grudnia 2009 r. pod nazwą „PKP Przewozy Regionalne” spółka z o.o.” 34 Załącznik Nr 3 Dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, w niedziele i święta oraz dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej 1. Pracownikowi za pracę wykonywaną w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości określonej w art. 1511 w § 1 Kodeksu pracy. 2. Dodatek, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, jeżeli pracodawca: 1) na pisemny wniosek pracownika, udzielił mu w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy w zamian za czas przepracowany ponad ustaloną normę, 2) bez wniosku pracownika, udzielił mu czasu wolnego od pracy, najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy. 3) Pracownikowi za każdą godzinę pracy, wykonywanej w normalnym czasie pracy w niedziele i święta, przysługuje - oprócz normalnego wynagrodzenia – dodatek w wysokości 100 % stawki godzinowej wynagrodzenia zasadniczego wynikającej z jego osobistego zaszeregowania. 3. Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej, przysługuje dodatkowe wynagrodzenie za każdą godzinę pracy w porze nocnej, w wysokości 20 % stawki godzinowej wynikającej z najniższego wynagrodzenia. 35 Załącznik Nr 4 Dodatek za staż pracy 1. Pracownikowi za pracę na kolei przysługuje dodatek za staż pracy, zwany dalej „dodatkiem”. 2. Szczegółowe zasady i wysokość dodatku określa Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy danego pracodawcy. 3. Dodatek przysługuje po roku pracy u pracodawcy, od pierwszego dnia miesiąca, w którym pracownik nabył prawo do dodatku. 4. W przypadku dodatkowego zatrudnienia pracownika, prawo do dodatku ustala się odrębnie dla każdego stosunku pracy. Do okresu zatrudnienia dodatkowego nie wlicza się okresów zatrudnienia podstawowego. 36 Załącznik Nr 5 Dodatek wyrównawczy 1. W razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstanie choroby zawodowej, pracodawca jest obowiązany, na podstawie orzeczenia lekarskiego, w terminie i na czas określony w tym orzeczeniu, przenieść pracownika do innej pracy nie narażającej go na działanie czynnika, który wywołał te objawy. 2. Jeżeli przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres nie przekraczający 9 miesięcy. 3. Pracodawca, na podstawie orzeczenia lekarskiego, przenosi do odpowiedniej pracy pracownika, który stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przepisy ust 1 i 2 stosuje się odpowiednio. 37 Załącznik Nr 6 Ekwiwalent za deputat węglowy 1. Pracownikowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy przysługuje prawo do ekwiwalentu pieniężnego za 3,6 tony w formie deputatu węglowego w wysokości 164 złotych miesięcznie. 2. Pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy przysługuje ekwiwalent pieniężny w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy, określonego w umowie o pracę. 3. Pracownik nabywa prawo do ekwiwalentu pieniężnego po roku pracy na kolei. 4. Ekwiwalent pieniężny przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym pracownik nabył prawo do ekwiwalentu pieniężnego. 38 Załącznik Nr 7 Nagrody jubileuszowe 1. Pracownikowi przysługuje nagroda jubileuszowa za pracę na kolei, zwana dalej „nagrodą”. 2. W razie równoczesnego pozostawania w więcej niż jednym stosunku pracy, do okresu uprawniającego do nagrody wlicza się jeden z tych okresów. 3. Podstawę wymiaru nagrody, szczegółowe zasady i wysokość nagrody określa Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy danego pracodawcy, przy założeniu, że pierwsza nagroda przysługuje po 15 latach pracy. 4. Za dzień nabycia prawa do nagrody uważa się ostatni dzień okresu pracy uprawniającego do nagrody. 5. Pracownik jest obowiązany udokumentować swoje prawo do nagrody, jeżeli w jego aktach osobowych brak jest odpowiedniej dokumentacji. 6. Nagrodę wypłaca się w najbliższym terminie wypłaty wynagrodzenia u pracodawcy. 7. W razie ustania stosunku pracy w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę pracownikowi, któremu do nabycia prawa do nagrody brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy, prawo do tej nagrody przysługuje w dniu rozwiązania stosunku pracy. 8. Pracownikowi, który w dniu udokumentowania dodatkowych okresów pracy nabył prawo do dwóch lub więcej nagród, wypłaca się tylko jedną nagrodę - najwyższą. 9. Pracownikowi, który w ciągu 12 miesięcy od daty nabycia prawa do nagrody niższej, udokumentuje dodatkowe okresy zatrudnienia uprawniające go do nagrody wyższej, nagrodę niższą wypłaca się w terminie określonym w ust.8, a w dniu nabycia prawa do nagrody wyższej - różnicę pomiędzy kwotą nagrody wyższej a kwotą nagrody niższej. 39 Załącznik Nr 8 Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną 1. Za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną – trwającą łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia – trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego – pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w następującej wysokości, z zastrzeżeniem ust 2 i 3. 1) 80 % wynagrodzenia - przy stażu pracy do 5 lat, 2) 85 % wynagrodzenia - przy stażu pracy powyżej 5 lat do 10 lat, 3) 90 % wynagrodzenia - przy stażu pracy powyżej 10 lat do 15 lat, 4) 95 % wynagrodzenia - przy stażu pracy powyżej 15 lat do 20 lat 5) 100 % wynagrodzenia - przy stażu pracy powyżej 20 lat. 2. Pracownikowi, który ukończył 50 rok życia, przysługuje dodatek uzupełniający zasiłek chorobowy, wypłacany do kwoty nie przekraczającej łącznie z zasiłkiem chorobowym wysokości jego wynagrodzenia, według ustalonych zasad określonych w ust.1. 3. Dodatek uzupełniający przysługuje począwszy od 15 dnia niezdolności do pracy, nie dłużej jednak niż do trwającej łącznie 33 dni niezdolności do pracy w ciągu roku kalendarzowego. 4. Postanowienia ust 1 i ust 2 w części dotyczącej pracownika, który ukończył 50 rok życia dotyczą niezdolności pracownika do pracy przypadającej po roku kalendarzowym, w którym pracownik ukończył 50 rok życia. 5. Za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek wypadku przy pracy, wypadku w drodze do pracy lub z pracy, choroby zawodowej, lub choroby przypadającej w czasie ciąży, w okresie wskazanym w ust. 1 pracownik zachowuje prawo do 100 % wynagrodzenia. 6. Do stażu pracy, o którym mowa w ust. 1, zalicza się pracę na kolei. 7. W przypadku osiągnięcia przez pracownika stażu pracy uzasadniającego przyznanie wynagrodzenia w wyższym wymiarze w ciągu miesiąca kalendarzowego, podwyższone wynagrodzenie wypłacane jest za wszystkie dni niezdolności do pracy w miesiącu, w którym pracownik nabył te uprawnienia. 8. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1 - 5, oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. 40 Załącznik Nr 9 Odprawa rentowa lub emerytalna związana z ustaniem stosunku pracy 1. Pracownikowi, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę przysługuje jednorazowe świadczenie pieniężne zwane dalej „odprawą”. 2. Prawo do odprawy, o której mowa w ust.1, przysługuje z dniem przejścia na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę. 3. Do okresów, od których zależy wysokość odprawy pieniężnej, zalicza się pracę na kolei . 4. Podstawę obliczania, wysokość i szczegółowe zasady odprawy określa Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy danego pracodawcy. 5. Pracownik jest obowiązany udokumentować swoje prawo do odprawy. 6. Pracownik, który otrzymał odprawę nie może ponownie nabyć do niej prawa. 7. Wypłata odprawy następuje po ustaniu stosunku pracy, w najbliższym terminie wypłaty wynagrodzenia u pracodawcy. 41
