Komisja Nadzoru Finansowego
advertisement
Architektura nadzoru nad rynkiem finansowym w Polsce i Unii Europejskiej Komisja Nadzoru Finansowego organ administracji państwowej powołany w oparciu o ustawę o nadzorze nad rynkiem finansowym z dnia 21 lipca 2006 roku KNF przejęła kompetencje Komisji Nadzoru Bankowego Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych Komisji Papierów Wartościowych i Giełd Skład Komisji Nadzoru Finansowego • Przewodniczący KNF – Andrzej Jakubiak • Powołany na stanowisko przez prezesa Rady Ministrów 12 października 2011r. na 5-cio letnia kadencję. • Zastępca Przewodniczącego KNF: - Wojciech Kwaśnik (od 2011 roku) - Lesław Gajek (od 2008 roku) Pozostali członkowie KNF • Piotr Nowak – Przedstawiciel Ministra Finansów • Armen Artwich – Przedstawiciel Ministra rozwoju • Radosław Domagalski-Łabędzki – Przedstawiciel Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej • Andrzej Kaźmierczak – Przedstawiciel NBP • Zdzisław Sokal – Przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Misja KNF Misją KNF jest dbałość o stabilne funkcjonowanie i bezpieczny rozwój rynku finansowego. Wizja KNF jest niezależną instytucją, ograniczającą nadmierne ryzyko w działalności podmiotów nadzorowanych, wzmacniającą przejrzystość rynku finansowego i wspierającą budowanie jego pozycji w Europie. Zakres nadzoru KNF • • • • • • rynek kapitałowy sektor bankowy sektor emerytalny sektor ubezpieczeniowy Instytucje płatnicze i biura usług płatniczych instytucje kredytowe Cele nadzoru KNF • zapewnienie stabilności, bezpieczeństwa i przejrzystości rynku • zapewnienie poprawnego funkcjonowania rynku kapitałowego • budowanie zaufania do rynku kapitałowego • ochrona interesów uczestników rynku kapitałowego Kompetencje KNF • udzielenie zezwoleń dla podmiotów oraz ich cofnięcie • przeprowadzanie kontroli • wydawanie zgód na powoływanie członków zarządu kontrolowanych podmiotów • kary pieniężne dla nadzorowanych podmiotów • wykluczenie instrumentu finansowego z obrotu • udzielanie licencji na prowadzenie działalności przez firmy inwestycyjne • prowadzenie egzaminów dla maklerów giełdowych i doradców inwestycyjnych oraz prowadzenie listy maklerów i doradców inwestycyjnych • ewidencja instrumentów finansowych będących przedmiotem oferty publicznej • nakładanie sankcji na uczestników rynku nie przestrzegających prawa oraz warunków zezwolenia na prowadzenie działalności finansowej Skład zarządu NBP • Adam Glapiński - Prezes Zarządu (od 21 czerwca 2016 • Piotr Wiesiołek – pierwszy zastępca prezesa NBP (od 6 marca 2008) • Anna Trzecińska – wiceprezes NBP (od 3listopada 2014) • Pozostali: • Jacek Bartkiewicz (3 kwietnia 2013) • Andrzej Kaźmierczak (16 lipca 2016) • Ryszard Kokoszyński Paweł Samecki (3 marca 2014) • Katarzyna Zajdel-Kurowska (3 kwietnia 2013) Główny cel Narodowego Banku Polskiego „Utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP” Podstawowe funkcje NBP • Bank emisyjny – emisja pieniądza gotówkowego • Bank banków – bank dla pozostałych banków • Centralny bank państwa – realizuje politykę pieniężną państwa Cele i kompetencje NBP • Prowadzenie polityki pieniężnej • Działanie na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego • Działalność emisyjna • Obsługa Skarbu Państwa • Rozwój systemu płatniczego • Zarządzanie rezerwami dewizowymi Polski • Działalność edukacyjna i informacyjna SIEĆ BEZPIECZEŃSTWA FINANSOWEGO Czym jest sieć bezpieczeństwa finansowego? • Są to instytucje i regulacje prawne działające na rzecz ochrony systemu finansowego przed destabilizacją- inaczej mówiąc sieć ta ma na celu tworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania systemu finansowego i realizowania jego funkcji. Stabilność finansowa • Stanu systemu finansowego, w którym jest on zdolny prawidłowo wypełniać swoje funkcje, co oznacza ciągłość, płynność i efektywność w osiąganiu założonych celów jest uznawana za atut, z którego korzystają wszyscy uczestnicy życia gospodarczego. Główne instytucję tworzące sieć bezpieczeństwa finansowego: • Narodowy Bank Polski • Komisja Nadzoru Finansowego • Bankowy Fundusz Gwarancyjny • Ministerstwo finansów Główne zadania instytucji SBF: BFG – Pomoc finansowa bankom – System gwarancji depozytów NBP – pożyczkodawcy ostatniej instancji – identyfikacja, ocena i ograniczenie ryzyka systemowego poprzez instrumenty polityki pieniężnej KNF – Sprawowanie nadzoru nad instytucjami sektorów wchodzących w skład rynków finansowych MF – Wsparcie krajowych instytucji finansowych poprzez działalność legislacyjną Ogólne struktura instytucji tworzących SBF: • ZAPOBIEGAJĄCA – inaczej profilaktyczna – zapobieganie powstawaniu kryzyzów finansowych poprzez monitorowanie i identyfikacje ryzyka finansowego • POMOCOWA – związana z usuwaniem skutków kryzysów finansowych poprzez funkcje zarządzania kredytowego Komitet stabilności finansowej • Komitet Stabilności Finansowej został pierwotnie utworzony w 2008 r. jako platforma współpracy i koordynacji działań na rzecz wspierania i utrzymania stabilności krajowego systemu finansowego Powołany jako organ koordynujący działalność sieci bezpieczeństwa finansowego. Od 1 listopada 2015 jest organem właściwym w zakresie nadzoru makroostrożnościowego. Zadania KSF: ● ● identyfikowanie, ocena i monitorowanie ryzyka systemowego powstającego w systemie finansowym lub jego otoczeniu inicjowanie działań mających na celu ograniczanie zidentyfikowanych zagrożeń dla stabilności finansowej Zadania Komitetu Stabilności Finansowej • stosuje instrumenty makroostrożnościowe, w tym przedstawia stanowiska, oraz wydaje rekomendacje • identyfikuje instytucje finansowe stwarzające istotne ryzyko dla systemu finansowego • współpracuje z Europejską Radą do spraw Ryzyka Systemowego, innymi organami Unii Europejskiej, organami nadzoru makroostrożnościowego z państw członkowskich lub państw trzecich, a także instytucjami międzynarodowymi • zapewnia właściwy obieg informacji pomiędzy członkami Komitetu służących realizacji jego zadań Nadzór makroostrożnościowy w Polsce Organ nadzoru makroostrożnościowego w Polsce Cele polityki makroostrożnościowej Cel główny: przyczynianie się do utrzymania stabilności systemu finansowego jako całości poprzez przeciwdziałanie ryzyku systemowemu Cele pośrednie 1) ograniczenie ryzyka wynikającego z nadmiernego wzrostu lub wielkości zadłużenia lub dźwigni finansowej 2) ograniczenie ryzyka wynikającego z nadmiernego niedopasowania należności i zobowiązań instytucji finansowych lub ryzyka niepłynności rynków finansowych 3) ograniczenie ryzyka wynikającego z nadmiernej koncentracji ekspozycji lub ich podobieństwa i związanych z tym powiązań pomiędzy podmiotami systemu finansowego 4) ograniczenie ryzyka wynikającego z nieadekwatnych zachęt wpływających na zachowania instytucji finansowych lub ich klientów 5) zapewnienie odpowiedniej odporności infrastruktury finansowej. Cele pośrednie i instrumenty makroostrożnościowe 1) Ograniczenie ryzyka wynikającego z nadmiernego wzrostu lub wielkości zadłużenia lub dźwigni finansowej • bufor antycykliczny • sektorowe wymogi kapitałowe • bufor zabezpieczający • wymogi w zakresie funduszy własnych • dopuszczalne sposoby kalkulacji zdolności kredytowej • limity w zakresie obciążania bieżących dochodów kosztami obsługi długu • limity w zakresie relacji całkowitego zadłużenia do dochodów • limity dla relacji wysokości kredytu do wartości jego zabezpieczenia • bufor ryzyka systemowego • wskaźnik dźwigni • wagi ryzyka 2) Ograniczenie ryzyka wynikającego z nadmiernego niedopasowania należności i zobowiązań instytucji finansowych lub ryzyka niepłynności rynków finansowych • wymogi w zakresie płynności krótkoterminowej • wymogi w zakresie płynności długoterminowej 3) Ograniczenie ryzyka wynikającego z nad-miernej koncentracji ekspozycji lub ich podobieństwa i związanych z tym powiązań pomiędzy podmiotami systemu finansowego • limity dotyczące dużych ekspozycji • bufor ryzyka systemowego • wymóg rozliczania transakcji finansowych przez kontrahenta centralnego 4) Ograniczenie ryzyka wynikającego z nieadekwatnych zachęt wpływających na zachowania instytucji finansowych lub ich klientów • bufor globalnej instytucji o znaczeniu systemowym • bufor innej instytucji o znaczeniu systemowym • bufor ryzyka systemowego • wskaźnik dźwigni • dodatkowe wymogi w zakresie ujawniania informacji 5) Zapewnienie odpowiedniej odporności infrastruktury finansowej • bufor ryzyka systemowego • dodatkowe wymogi informacyjne • zasady zarządzania ryzykiem Europejski System Nadzoru Finansowego Europejski System Nadzoru Finansowego (ESNF) • zdecentralizowany, wielopoziomowy system organów mikro- i makroostrożnościowych – utworzony z myślą o zapewnieniu konsekwentnego i spójnego nadzoru finansowego w UE • Funkcjonuje od 1 stycznia 2011 r. ESNF zadania • Głównym celem tego systemu jest zapewnienie właściwego wdrażania przepisów dotyczących sektora finansowego, w sposób, który umożliwia zachowanie stabilności finansowej i zapewnienie zaufania do systemu finansowego, a także odpowiedniej ochrony konsumentów usług finansowych. ESNF podział • Nadzór makroostrożnościowy • Europejska Rada Ryzyka Systemowego- ESRB ESNF podział • Nadzór mikroostrożnościowy został powierzony trzem instytucjom funkcjonującym pod nazwą Europejskie Urzędy Nadzoru ESA: • Europejski Organ Nadzoru Bankowego- EBA • Europejski Organ Nadzoru Firm Ubezpieczeniowych i Funduszy Emerytalnych- EIOPA • Europejski Organ Nadzoru nad Rynkiem KapitałowymESMA ESNF podział • Wspólny Komitet Europejskich Urzędów Nadzoru • Właściwe organy lub organy nadzoru państw członkowskich określone w odpowiednich aktach unijnych Porównanie nadzoru mikro- i makro- Źródło: http://www.nbp.pl/publikacje/materialy_i_studia/ms307.pdf Nadzór mikroostrożnościowy- EBA • Europejski Organ Nadzoru Bankowego (ang. European Banking Authority) • Główne zadanie: -poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego poprzez zapewnienie odpowiedniego, skutecznego oraz jednolitego europejskiego nadzoru i regulacji EBA- zadania • Przyczynienie się – poprzez przyjmowanie wiążących standardów technicznych i wytycznych – do utworzenia jednolitego zbioru przepisów europejskich dla sektora bankowego, aby pomóc w stworzeniu równych warunków działania, a także zagwarantować wysoki poziom ochrony deponentów, inwestorów i konsumentów. • Ocena ryzyka i zagrożeń występujących w unijnym sektorze bankowym, zwłaszcza poprzez sporządzanie regularnych sprawozdań z oceny ryzyka i przeprowadzanie ogólnoeuropejskich testów warunków skrajnych • Badanie przypadków niedostatecznego stosowania unijnego prawa przez organy krajowe • Podejmowanie decyzji w sytuacjach nadzwyczajnych • Mediacja w sporach transgranicznych między właściwymi organami • Działanie w charakterze organu doradczego dla Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji. Nadzór mikroostrożnościowy- EIOPA • Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (ang. European Insurance and Occupational Pensions Authority) • Jego siedziba znajduje się we Frankfurcie nad Menem. Jest niezależnym organem doradczym KE, PE i RUE. EIOPA podlega Radzie Organów Nadzoru. EIOPA- cele • lepsza ochrona konsumentów • odbudowanie zaufania do systemu finansowego • zapewnienie wysokiego poziomu skuteczności i spójności regulacji i nadzoru, uwzględniając zróżnicowane interesy poszczególnych państw członkowskich i różny charakter instytucji finansowych • większa harmonizacja i spójne stosowanie przepisów dotyczących instytucji i rynków finansowych w całej Unii Europejskiej • wzmocnienie nadzoru nad grupami transgranicznymi EIOPA- zadania • wspieranie stabilności systemu finansowego • ochrona ubezpieczonych, członków i beneficjentów programów emerytalnych • uprawnienie do świadczenia opinii dla Parlamentu Europejskiego, Rady Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej w sprawach ubezpieczeniowych • przyczynianie się do ustanowienia wysokiej jakości wspólnych standardów i praktyk regulacyjnych i nadzorczych w Unii Europejskiej • wkład w tworzenie polityki w odniesieniu do ubezpieczeniowych systemów gwarancyjnych, mając na względzie przyczynianie się do oceny potrzeby europejskiej sieci krajowych ubezpieczeniowych systemów gwarancyjnych Nadzór mikroostrożnościowy- ESMA • Europejski Urząd Nadzoru Giełd Papierów Wartościowych (ang. European Securities and Markets Authorit) • Siedzibą jest Paryż ESMA- zadania • Ocena ryzyka z punktu widzenia inwestorów, rynków i stabilności finansowej • Ukończenie jednolitego zbioru przepisów dla rynków finansowych UE • Promowanie standaryzacji metod nadzoru • Bezpośredni nadzór nad konkretnymi instytucjami finansowymi ESMA- cele • Ochrona inwestorów – zagwarantowanie lepszego zaspokojenia potrzeb konsumentów na rynku usług finansowych i poszerzenie ich praw jako inwestorów, a także wypełniania przez nich zobowiązań • Niezakłócone funkcjonowanie rynków – propagowanie uczciwości, przejrzystości, sprawności i właściwego funkcjonowania rynków finansowych oraz wspieranie solidnej infrastruktury rynkowej • Stabilność finansowa – wzmacnianie systemu finansowego w celu uodpornienia go na wstrząsy i skutki rozprzestrzeniania się nierównowagi finansowej oraz wspieranie wzrostu gospodarczego • Urząd odpowiada również za koordynowanie działań podejmowanych przez organy nadzoru papierów wartościowych i wprowadzanie środków nadzwyczajnych w przypadku sytuacji kryzysowej KNF w ramach europejskiego systemu nadzoru finansowego Działalność transgraniczna Wykonywanie przez instytucję kredytową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przez bank krajowy na terytorium państwa goszczącego wszystkich lub niektórych czynności w zakresie wynikającym z udzielonego zezwolenia. • Zgodnie z ustawą o prawie bankowym bank krajowy może prowadzić działalność na terytorium państwa goszczącego poprzez oddział lub w ramach działalności transgranicznej. • Aby założyć oddział na terytorium państwa goszczącego należy zawiadomić Komisję Nadzoru Finansowego, która powinna zawierać : -nazwę państwa goszczącego, na terytorium którego bank zamierza utworzyć oddział -nazwę oddziału -adres oddziału -program działalności oddziału oraz opis struktury organizacyjnej oddziału -nazwiska osób przewidzianych do objęcia w oddziale stanowisk dyrektora oddziału i jego zastępcy. Czynności obejmujące działalność transgraniczną: Czynności bankowe: • udzielanie pożyczek pieniężnych • operacje czekowe i wekslowe • świadczenie usług płatniczych oraz wydawanie pieniądza elektronicznego • terminowe operacje finansowe • nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych • przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych • udzielanie i potwierdzanie poręczeń • wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych Czynności pozabankowe: • obejmować lub nabywać akcje i prawa z akcji, udziały innej osoby prawnej i jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych • zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych • dokonywać obrotu papierami wartościowymi • świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych • świadczyć usługi certyfikacyjne • świadczyć inne usługi finansowe • wykonywać inne czynności, jeżeli przepisy odrębnych ustaw uprawniają je do tego. • Instytucja finansowa mająca siedzibę w państwie członkowskim, prowadząca oddział lub działalność transgraniczną na terenie RP podlega prawu polskiemu od chwili otrzymania przez KNF od właściwego organu nadzoru tego państwa członkowskiego powiadomienia o niespełnianiu przez tą instytucję finansową warunków określonych w przepisach tego państwa. KNF może, wobec instytucji finansowej, na wniosek właściwych władz nadzorczych państwa goszczącego, zastosować środki takie jak: • wystąpić o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości • zawiesić w czynnościach członków zarządu, (wyłączenie z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych) • nałożyć na bank karę pieniężną w wysokości do 10% przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku sprawozdania do 10% prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno-finansowej banku • nałożyć na członków zarządu banku kary pieniężne do wysokości 20 milionów, lub zakazać działalności na obszarze państwa goszczącego • Instytucja kredytowa prowadząca działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej informuje osoby korzystające oraz zainteresowane korzystaniem z jej usług o: • swojej sytuacji ekonomiczno-finansowej, • uczestnictwie w systemie gwarantowania i zasadach jego funkcjonowania, w tym o zakresie podmiotowym i przedmiotowym ochrony przysługującej ze strony tego systemu, wskazując w szczególności: a) kwotę określającą maksymalną wysokość gwarancji, b) rodzaje podmiotów, które mogą być uznane za uprawnione do otrzymania świadczenia pieniężnego. Współpraca europejskich organów nadzoru finansowego a KNF Europejski nadzór nad rynkiem finansowym obejmuje nadzór nad sektorami : Bankowym Ubezpieczeń Giełdą i papierów wartościowych Współpraca europejskich organów nadzoru finansowego a KNF Współpraca ESA z KNF sprowadza się do poniższych czynności: Urząd powołuje stanowiącą jego integralną część komisję ds. innowacji finansowych, w skład której wchodzą wszystkie istotne właściwe krajowe organy nadzoru, w celu osiągnięciu skoordynowanego podejścia regulacyjnego i nadzorczego w stosunku do nowych lub innowacyjnych rodzajów działalności finansowej oraz udzielania porad, które Urząd przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji. Współpraca w zakresie wyrażania opinii i stanowisk związanych z kształtowaniem przez ESA projektów regulacyjnych standardów technicznych i wykonawczych standardów technicznych, ESNF I ESA mogą wydawać wytyczne, zalecenia i inne indywidualne decyzje, które kierowane są do krajowych nadzorców oraz instytucji finansowych. Współpraca europejskich organów nadzoru finansowego a KNF Wydawanie indywidualnych decyzji w przypadku gdy ESA stwierdzi istnienie przesłanki naruszenia prawa Unii lub niewłaściwego stosowania, mogącego stanowić naruszenie prawa UE przez krajowy organ nadzoru W sytuacjach nadzwyczajnych ESA koordynuje wszelkie działania podejmowane przez odpowiednie właściwe organy krajowe. Nadzorowanie ESA w przypadku postępowań pojednawczych między pozostającymi w sporze krajowymi organami nadzoru. ESA gromadzą i wymieniają wszelkie istotne informacje we współpracy z właściwymi organami nadzoru krajowego. Możliwość prowadzenia przez ESA postępowania kontrolnego w odniesieniu do poszczególnych instytucji finansowych działających na rynku finansowym UE Współpraca europejskich organów nadzoru finansowego a KNF ESA może pełnić funkcję koordynatorów pomiędzy właściwymi organami Obowiązek przekazywania przez krajowe organy nadzorcze wszelkich informacji niezbędnych do wykonywania obowiązków nałożonych na ESA na mocy rozporządzeń o ESA Współpraca ESA a KNF. Czy dysonans w przekazywaniu w przekazywaniu wszystkich informacji niezbędnych do wykonywania obowiązków pomiędzy powyższymi organami jest słuszny i sprawiedliwy? Zasady współpracy między ESA a KNF Podstawowe zasady nadzorcze które wyznaczają relacje między ESA a KNF to: Zasada legalności Zasada szybkości i prostoty postępowania Zasada poufności informacji Zasada pisemności Zasady współpracy między ESA a KNF Zasada uwzględniania z urzędu interesu finansowego i stabilności finansowej UE Zasada pogłębiania zaufania do ESA i KNF Zasada weryfikacji decyzji ESA Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ESRB) • Niezależny organ Unii Europejskiej sprawujący nadzór makrooostrożnościowy nad europejskim systemem finansowym • ESRB została utworzona na podstawie rozporządzenia, które weszło w życie 16 grudnia 2010 r. • Siedzibą ESRB jest Frankfurt nad Menem ESRB c.d. • ESRB jest częścią Europejskiego Systemu Nadzoru Finansowego (ESFS). Obok ESRB system ten tworzą: Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA), Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA), Wspólny Komitet Europejskich Urzędów Nadzoru oraz krajowe organy nadzorcze Zadania i uprawnienia ESRB • przeciwdziałanie ryzykom systemowym dla stabilności finansowej w Unii lub ograniczanie tych ryzyk • ESRB może wydawać ostrzeżenia i zalecenia podjęcia niezbędnych działań zaradczych, które wynikają zarówno z powiązań między instytucjami finansowymi i rynkami, jak i z uwarunkowań makroekonomicznych i strukturalnych • sprawne funkcjonowanie rynku wewnętrznego i tym samym zapewnienie trwałego wkładu sektora finansowego we wzrost gospodarczy UE Struktura organów ESRB • Strukturę organów ESRB tworzą: Komitet Sterujący (wspierający proces decyzyjny) oraz dwa komitety doradcze: Doradczy Komitet Techniczny (ATC) oraz Doradczy Komitet Naukowy (ASC). W latach 2011-2016 Prezes NBP Marek Belka był członkiem Komitetu Sterującego jako reprezentant kraju spoza strefy euro i jedyny przedstawiciel banków centralnych regionu Europy Środkowo-Wschodniej. • Przewodniczącym Rady Generalnej – organu decyzyjnego ESRB – jest Prezes EBC, a w jej skład wchodzą również prezesi wszystkich banków centralnych krajów członkowskich UE Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie mandatu makroostrożnościowego organów krajowych 1) ostatecznym celem polityki makroostrożnościowej jest przyczynianie się do ochrony stabilności systemu finansowego jako całości, w tym poprzez wzmacnianie odporności systemu finansowego i ograniczanie powstawania ryzyk systemowych, a tym samym zapewnianie trwałego wkładu sektora finansowego do wzrostu gospodarczego 2) zapewnienie możliwości prowadzenia polityki makroostrożnościowej na szczeblu krajowym z inicjatywy organu makroostrożnościowego lub poprzez realizację zaleceń lub ostrzeżeń ERRS 3) wskazanie w krajowych przepisach prawnych organu, któremun powierza się prowadzenie polityki makroostrożnościowej, będący albo jedną instytucją, albo radą złożoną z instytucji, których działania mają istotny wpływ na stabilność finansową. 4) zapewnienie, aby bank centralny odgrywał wiodącą rolę w polityce makroostrożnościowej 5) zapewnienie, aby organ makroostrożnościowy dysponował odpowiednimi instrumentami umożliwiającymi osiągnięcie stawianych przed nim celów. W razie potrzeby należy stworzyć jasne i sprawne procedury wyposażania organu makroostrożnościowego w odpowiednie instrumenty 6) upublicznianie decyzji w zakresie polityki makroostrożnościowej i ich uzasadnienia w odpowiednim terminie, chyba że takie upublicznianie niosło by za sobą ryzyko dla stabilności finansowej 7) przyznanie organowi makroostrożnościowemu uprawnienia do składania publicznych i niepublicznych oświadczeń dotyczących ryzyka systemowego 8) zapewnienie ponoszenia przez organ makroostrożnościowy ostatecznej odpowiedzialności przed parlamentem krajowym; 9) zapewnienie kierownictwu i pracownikom organu makroostrożnościowego ochronę prawną, o ile działają oni w dobrej wierze 10)zapewnienie, aby w ramach realizowania swoich celów organ makroostrożnościowy był co najmniej w sensie operacyjnym niezależny, w szczególności od ciał politycznych i sektora finansowego 11) zapewnienie, aby ustalenia organizacyjne i finansowe nie zagrażały prowadzeniu polityki makroostrożnościowej 12) przyznały organowi makroostrożnościowemu upra wnienie do żądania i uzyskiwania w odpowiednim terminie wszystkich danych i informacji krajowych mających znaczenie dla wykonywania zadań tego organu, Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z dnia 21 września 2011 r. w sprawie kredytów w walutach obcych 1) odpowiednie informowanie kredytobiorców o ryzyku związanym z kredytami w walutach obcych. 2) zachęcanie instytucji finansowych do oferowania klientom kredytów w walucie krajowej na te same cele co kredyty w walutach obcych, a także instrumentów finansowych zabezpieczających przed ryzykiem walutowym 3) monitorowanie ryzyka finansowania i ryzyka płynności podejmowanego przez instytucje finansowe w związku z udzielaniem kredytów w walutach obcych 4) wprowadzenie środków dotyczących udzielania kredytów w walutach obcych przynajmniej tak rygorystyczne, jak obowiązujące w przyjmującym państwie członkowskim,w którym instytucje te działają poprzez transgraniczne świadczenie usług lub przez oddziały 5) zaleca się, by krajowe organy nadzoru państw członkowskich pochodzenia odpowiednich instytucji finansowych publikowały na swoich stronach internetowych środki wprowadzane przez organy nadzoru w państwach przyjmujących 6) monitorowanie poziomu udzielanych kredytów w walutach obcych i poziomu niedopasowania walutowego w niefinansowym sektorze prywatnym oraz wprowadzenie niezbędnych środków mających ograniczyć akcję kredytową w walutach obcych 7) zezwalanie na udzielanie kredytów w walutach obcych jedynie takim kredytobiorcom, którzy wykażą się zdolnością kredytową, z uwzględnieniem struktury spłaty kredytu oraz odporności kredytobiorców na niekorzystne szoki związane ze zmianami kursów walutowych i zagranicznej stopy procentowej 8) zaleca się, by krajowe organy nadzoru monitorowały, czy udzielanie kredytów w walutach obcych nie powoduje nadmiernego wzrostu ogólnej akcji kredytowej 9) wymóg utrzymywania kapitału wystarczającego na pokrycie ryzyka związanego z udzielaniem kredytów w walutach obcych, w tym zwłaszcza ryzyka wynikającego z nieliniowej zależności pomiędzy ryzykiem kredytowym a ryzykiem rynkowym Prawodawstwo Unii Europejskiej w zakresie norm ostrożnościowych – proces Lamfalussy’ego Alexandre Lamfalussyur. 26 kwietnia 1929 w Kapuvár, zm. 9 maja 2015) – belgijski ekonomista pochodzenia węgierskiego, prezydent Europejskiego Instytutu Walutowego – prekursora Europejskiego Banku Centralnego (1994–1997), przewodniczący Komitetu Mędrców ds regulacji europejskiego rynku papierów wartościowych, który opracował szereg reform w celu uproszczenia i przyspieszenie procesu ustawodawczego UE w dziedzinie usług finansowych – tzw. procedura Lamfalussy’ego • Procedura Lamfalussy’ego to specjalna procedura tworzenia, konsultowania, wprowadzania w życie i kontrolowania stosowania legislacji Unii Europejskiej w zakresie wspólnotowego rynku usług finansowych obejmującego usługi bankowe, ubezpieczeniowe (w tym fundusze emerytalne) i rynek kapitałowy • została zaakceptowana przez Radę Europejską na szczycie w Sztokholmie w dniu 23 marca 2001r Tworzenie aktu prawnego • Poziom 1 - obejmuje tworzenie i przyjmowanie ramowych wspólnotowych aktów prawnych przez Komisję Europejską, Radę Ministrów i Parlament Europejski zgodnie z procedurą współdecydowania. akty ramowe powinny zawierać delegacje do wydania szczegółowych aktów prawnych na Poziomie 2 Konsultowanie • Poziom 2 - obejmuje tworzenie i przyjmowanie szczegółowych aktów prawnych (dyrektyw, rozporządzeń), mających za zadanie doprecyzowanie ogólnych przepisów wydawanych na Poziomie 1, w ramach procedury komitologii Wprowadzanie w życie • Poziom 3 - obejmuje implementację legislacji wspólnotowej z zakresu rynku usług finansowych do krajowych porządków prawnych. Istotny udział w tym procesie mają 2 europejskie komitety regulacyjne, które odpowiadają za spójność implementacji aktów prawnych z poziomu 1 i 2 we wszystkich państwach członkowskich. Kontrolowanie • Poziom 4 - dotyczy kontroli oraz egzekwowania implementacji prawa wspólnotowego z zakresu rynku usług finansowych. Jest to głównie zadanie Komisji Europejskiej, jakkolwiek również państwa członkowskie oraz organy nadzorcze powinny wzmocnić współpracę w tym zakresie. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 31 lipca 2015 r. w sprawie K 41/12 Dlaczego nadzór Komisji Nadzoru Finansowego nad spółdzielczymi kasami oszczędnościowo kredytowymi jest konstytucyjny? SKOK-i i ich działalność na tle rynku SKOK-I 1992-2013 dynamiczny wzrost Złamanie trendu 2014 Kasa Krajowa • Siedziba – Sopot • Rok utworzenie - 1992 • Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo - organizacja zrzeszająca spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe • Celem działalności Kasy Krajowej jest zapewnienie stabilności finansowej kas a w szczególności udzielanie kasom wsparcia finansowego ze środków funduszu stabilizacyjnego oraz sprawowanie kontroli nad kasami dla zapewnienia bezpieczeństwa zgromadzonych w nich oszczędności oraz zgodności działalności Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych z przepisami prawa SKOK-I w Polsce - działalność USTAWA z dnia 5 listopada 2009 o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych Przed ustawą • SKOK-i największa w Polsce organizacja parabankowa • Obsługuje prawie 2 mln Polaków, którzy powierzyli kasom 10 mld zł depozytów. • W odróżnieniu od banków SKOK-i mają prowadzić działalność niezarobkową, więc przez długie lata cieszyły się zwolnieniami podatkowymi • Nie podlegają nadzorowi bankowemu • Nie muszą płacić składek do Narodowego Banku Polskiego • Nie są też objęte systemem gwarancji depozytów (nie składają się więc na Bankowy Fundusz Gwarancyjny) Po ustawie • Nowa ustawa ogranicza rolę Kasy Krajowej w systemie spółdzielczych kas. Posiada ona przede wszystkim funkcje kontrolne i opiniodawcze, może również występować z wnioskami o podjęcie określonych działań przez KNF. Ponadto Krajowa Kasa została poddana nadzorowi Komisji • Powstanie nowej kasy może nastąpić po uprzedniej zgodzie KNF PrezydentRząd- 2005-2010 Lech Kaczyński 2010-2015 Bronisław Komorowski 2007-2015 Donald Tusk/Ewa Kopacz Grupa posłów PiS Ustawa o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych łamie konstytucyjne zasady wolności zrzeszania się, zasadę subsydiarności i jest sprzeczna z zasadą społecznej gospodarki rynkowej - takie m.in. zarzuty formułuje grupa posłów PiS, która zaskarżyła ustawę o SKOK z 2009 r. do TK. 2009 - Prezydent Lech Kaczyński jej nie podpisał, tylko w całości zaskarżył do Trybunału Konstytucyjnego. Jego zastrzeżenia budziły m.in. przepisy dotyczące tworzenia spółdzielczych kas, co miało następować w trybie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. W marcu 2011 r. prezydent Bronisław Komorowski wycofał część zarzutów. Ostatecznie Trybunał zajął się zbadaniem, czy zgodne z konstytucją są: art. 17 pkt 1 i art. 91 ust. 1 i 2 nowej ustawy. W wyroku z 31 lipca 2015 r. Trybunał Konstytucyjny Trybunał uznał w czwartek (sygn. Kp 10/09), że oba przepisy są niezgodne z konstytucją, ale jak stwierdził - nie są one nierozerwalnie związane z całą ustawą. Ustawa weszła w życie w 2012 roku. Pod koniec 2014 r. 41 kas było objętych postępowaniem naprawczym. W stosunku do dwóch - SKOK Wołomin i SKOK Wspólnota - musiała zostać ogłoszona upadłość. Dwie kasy zostały przejęte przez banki TK nie podał definicji małej kasy, jednak raport KNF za pierwszy kwartał w 2015 r. definiuje je jako kasy, w których suma aktywów nie przekracza 100 mln zł. Według KNF z 50 kas, które prowadziły działalność na koniec marca 2015 r., 29 to właśnie kasy małe. Posiadają one tylko 8,4 proc. łącznej wartości aktywów kas prowadzących działalność, podczas gdy wartość aktywów trzech największych kas przekraczała 500 mln zł, aktywa dwóch z nich przekraczały 1 mld zł. Czy SKOK-i powinny być objęte nadzorem KNF? Dziękujemy za uwagę
