32 Rola ryzyka w działalności gospodarczej. Działania i instytucje zabezpieczające przedsiębiorstwa przed ryzykiem Niepewność i ryzyko Każdej działalności ludzkiej towarzyszy ryzyko. Stała obecność niepewności i ryzyka ma zasadnicze znaczenie dla zrozumienia mechanizmów działalności gospodarczej, a zwłaszcza zachowań się rynków finansowych. Ryzyko towarzyszy wszystkim naszym poczynaniom, lecz niektóre z nich - zwiększają je, a inne zmniejszają. Niektórzy ludzie od czasu do czasu grają dla przyjemności, inni są graczami nałogowymi. Większość jednak zdaje się unikać ryzyka. Osoby, które dobrowolnie podejmują ryzyko, muszą mieć dobre widoki na wygraną i osiągnięcie zysku. Działalność, która wiąże się z ryzykiem charakteryzuje się dwoma cechami: prawdopodobieństwem wystąpienia określonego wyniku (np. prawdopodobny dochód z inwestycji) oraz skalą zmienności wszystkich możliwych wyników. Przykładowo mamy możliwość zarobienia 1000 złotych z prawdopodobieństwem 50%. Prawdopodobieństwo utraty 1000 złotych także wynosi 50%. Przeciętnie rzecz biorąc, decydując się na taką grę, nie mamy szansy na zarobienie tych pieniędzy. Tego rodzaju grę określa się mianem gry fair (sprawiedliwej, czystej). „Gra fair to taka gra, w której przeciętnie rzecz biorąc nasze zyski równe są zeru.” Jeżeli natomiast szansa wygrania tych samych pieniędzy wynosi 30%, a szansa przegranej wynosi 70%, to grę taką określa się jako nie fair . W normalnych warunkach oczywiste jest, że stracimy pieniądze w takiej grze. W sytuacji odwrotnej, gdy prawdopodobieństwo wygrania wynosi 70% a przegranej 30% udział w grze powinien raczej przynieść zysk. Mówimy, że jest to gra korzystna . W sytuacji natomiast, gdy mamy 50% szans wygrania lub przegrania 1000 złotych w jednej grze i 50% szans wygrania lub przegrania 2000 złotych w drugiej grze, mamy do czynienia z grą fair w obu przypadkach. Druga gra jest jednak bardziej ryzykowna. W zależności od jej wyniku możemy stracić lub zyskać, ale większy jest przedział, w którym mieszczą się wszystkie możliwe do uzyskania wartości wyników. Indywidualne postawy wobec ryzyka są bardzo różne. Ekonomiści klasyfikują je jako: unikanie ryzyka, neutralność wobec ryzyka oraz zamiłowanie do ryzyka. Osoba neutralna wobec ryzyka nie zwraca uwagi na stopień rozproszenia możliwych wyników gry. Decyzję o rozpoczęciu gry podejmuje tylko wtedy, gdy szanse na wygraną przeważają. Osobę neutralną wobec ryzyka interesuje tylko to, czy przeciętnie rzecz biorąc uczestnictwo w grze przyniesie jej jakieś zyski. (…) …. Na ogół w danej firmie decyzje inwestycyjne podejmowane są po tzw. burzy mózgów. A to oznacza, że portfele towarzystwa emerytalnego, funduszu powierniczego czy ten zarządzany przez biuro maklerskie mogą się niewiele od siebie różnić. W efekcie wyniki będą zbliżone, co jest szczególnie niekorzystne, gdy są to wyniki słabe. Ustawa i Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi starają się nas zabezpieczyć… … się Gdański Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową. Prowadzi on od 1993 badania ryzyka inwestycyjnego w poszczególnych branżach i sektorach gospodarki. Poszczególnym branżom przypisuje się syntetyczny wskaźnik ryzyka. Jest to ważna wskazówka dla banku, inwestora krajowego czy zagranicznego. Ryzyko finansowe Ryzyko finansowe jest związane z podejmowaniem decyzji finansowych, dotyczących sposobów finansowania… … przedsiębiorstwa na tle bieżącej sytuacji na rynku walutowym. Niesie to za sobą konieczność stałej aktualizacji danych niezbędnych do wyliczenia pozycji walutowej dokonywanej na podstawie analizy zawieranych przez przedsiębiorstwo umów. Przymierzając się do tematu zarządzania ryzykiem kursowym w przedsiębiorstwie należałoby rozpocząć od próby zdefiniowania, czym jest to ryzyko kursowe. Najogólniej mówiąc jest to ryzyko, że wartość zobowiązań i należności denominowanych w walutach obcych oraz tych, których wartość jest indeksowana do kursu walut obcych, zmieni się niekorzystnie w relacji do waluty krajowej. Podczas analizy ryzyka kursowego koniecznym jest zatem zidentyfikowanie wszystkich pozycji w aktywach i pasywach przedsiębiorstwa, które są denominowane w walutach obcych, bądź których wartość… … pozycje aktywne mówimy o krótkiej pozycji walutowej. Zestawienie pozycji aktywnych i pasywnych w różnych walutach nosi nazwę globalnej pozycji walutowej i oblicza się ją poprzez zsumowanie aktywów w walutach obcych, a następnie odjęcie od uzyskanej wartości ogółu pasywów walutowych. Z pozycją walutową w ścisły sposób związane jest pojęcie ekspozycji na ryzyko kursowe. Ryzyko kursowe pojawia… … na stopę procentową są jednym z najbardziej powszechnych instrumentów na rynku terminowym. Kontrakt futures jest generalnie definiowany jako umowa kupna sprzedaży aktywów w określonym czasie po określonej cenie. Kontrakt na stopę procentową jest kontraktem nierzeczywistym a więc nie ma fizycznej dostawy instrumentu bazowego, którym jest referencyjna stopa procentowa na danym rynku. Kontrakt futures na stopę procentową jest umową przyszłej lokaty lub kredytu po z góry ustalonej stopie procentowej. Kontrakty te są notowane w Polsce na parkiecie Warszawskiej Giełdy Towarowej S.A. i są standardowe. Instrumentem bazowym są stopy referencyjne: 1 miesięczny WIBOR (1 M WIBOR)oraz 3 miesięczny WIBOR (3 M WIBOR). Wielkość kontraktu na 1M WIBOR wynosi 500 000 zł a na 3M WIBOR 1 500 000 zł. Zabezpieczenie… … przed ewentualną stratą polega na istnieniu różnic cenowych między jedną i drugą transakcją. W transakcjach zabezpieczających wyróżniamy dwa rodzaje hedgingu: hedging sprzedażowy realizowany w celu zabezpieczenia się przed spadkiem cen hedging zakupowy zawierany w celu zabezpieczenia się przed wzrostem cen. Ze spekulacją na wielką skalę spotykamy się też na międzynarodowym rynku kapitałowym, na którym duże… Rola ryzyka w działalności gospodarczej Rola ryzyka w działalności gospodarczej - gra korzystna Wykład I z rynków walutowych Wykład I- rynki walutowe Zarządzanie finansami - wykład 8 Wykład 1 z finansów międzynarodowych Reklama Prawa autorskie Reklama Kontakt