2 x 45 minut - INF-WLF

SCENARIUSZ LEKCJI
OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU:
WIRTUALNE LABORATORIA FIZYCZNE NOWOCZESNĄ METODĄ NAUCZANIA.
INNOWACYJNY PROGRAM NAUCZANIA FIZYKI W SZKOŁACH PONADGIMNAZJALNYCH
Autorzy scenariusza: Emilia Szmigielska, Janusz Pryzowicz
TEMAT LEKCJI:
Układ Słoneczny
Streszczenie
Temat realizowany w klasie 1 podczas omawiania działu „Astronomia i grawitacja”. Uczeń
z poprzednich lekcji fizyki posługuje się:
- pojęciem roku świetlnego,
- potrafi porównać rozmiary i odległości we Wszechświecie,
Scenariusz poświęcony jest celom:
1. Opisanie budowy Galaktyki i miejsca Układu Słonecznego w Galaktyce.
2. Opisanie miejsca Ziemi w Układzie Słonecznym.
3. Nazwy planet oraz podstawowe właściwości przynajmniej trzech planet innych niż
Ziemia.
4. Omówienie obiektów Układu Słonecznego: planetoidy, planety karłowate i komety.
5. Opisanie budowy planet.
6. Symulacje za pomocą programu komputerowego.
Czas realizacji
2 x 45 minut
Podstawa programowa
Otaczająca nas rzeczywistość, opisywanie zaobserwowanych zjawisk oraz proste obliczenia z
wykorzystaniem informacji o układzie słonecznym to podstawa programowa fizyki na
poziomie podstawowym. Bezpieczne posługiwanie się komputerem to jedne z pierwszych
zagadnień omawianych na lekcjach informatyki, które warto utrwalać. Znajdują się w
podstawie programowej informatyki na poziomie podstawowym.
„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”
Cele kształcenia – wymagania ogólne:
Etap edukacyjny: IV, przedmiot: fizyka (poziom podstawowy)
I.
Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub
rozwiązania prostych zadań obliczeniowych.
III.
Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk opisywanych
za pomocą poznanych praw i zależności fizycznych.
IV.
Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów,
w tym popularnonaukowych.
Etap edukacyjny: IV, przedmiot: informatyka (poziom podstawowy)
I.
Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem,
wykorzystanie sieci komputerowej; komunikowanie się za pomocą komputera
i technologii informacyjno - komunikacyjnych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe:
Etap edukacyjny: IV, przedmiot: fizyka (poziom podstawowy)
Uczeń:
1.11. Opisuje budowę Galaktyki i miejsce Układu Słonecznego w Galaktyce.
Etap edukacyjny: IV, przedmiot: informatyka (poziom podstawowy)
Uczeń:
1.3
Korzysta z podstawowych usług w sieci komputerowej, lokalnej i rozgałęźnej,
związanych z dostępem do informacji, wymianą informacji i komunikacją,
przestrzega przy tym zasad n-etykiety i norm prawnych, dotyczących
bezpiecznego korzystania i ochrony informacji oraz danych w sieciach
komputerowych.
Cel
Po lekcji uczniowie:
 potrafią opisać miejsce Ziemi w Układzie Słonecznym
 potrafią wymienić nazwy i podstawowe właściwości przynajmniej trzech planet
innych niż Ziemia
 potrafią wyjaśnić, dlaczego planety widziane z Ziemi przesuwają się na tle gwiazd,
wyjaśniają obserwowany na niebie ruch planet wśród gwiazd jako złożenie Rychów
Ziemi i obserwowanej planety
 potrafią wymienić obiekty Układu Słonecznego
 opisać budowę planet, dzieląc je na planety skaliste i gazowe olbrzymy
 porównać wielkość i inne cechy planet
 stosują pojęcia „teoria geocentryczna” oraz „teoria heliocentryczna”

Słowa kluczowe
Układ Słoneczny, Galaktyka, planety
„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”
Co przygotować?
 zapoznać się z wprowadzeniem teoretycznym
 fotografie planet Układu Słonecznego i innych obiektów znajdujących się we
Wszechświecie (np. ze stron internetowych),
 skorzystać z programu komputerowego
https://edukator.pl/Ukladplanetarny,8373.html,
https://edukator.pl/Planety-wewnetrzne,8834.html,
https://edukator.pl/Planety-zewnetrzne,8836.html
 notatki własne uczniów
Przebieg zajęć:
1.
Część organizacyjna
Przypomnienie wiadomości z poprzednich lekcji:
- wyjaśnienie pojęcia roku świetlnego,
- porównanie rozmiarów i odległości we Wszechświecie ( galaktyki, gwiazdy, planety,
atomy, cząsteczki,)
2.
Cześć wprowadzająca
Uczniowie przypominają wiadomości dotyczące Układu Słonecznego omawiane na lekcjach
przyrody. Wymieniają nazwiska słynnych astronomów, omawiając teorie przez nich
głoszone.
3.
Część główna
Na lekcji uczniowie odbywają „podróż” po Układzie Słonecznym. Odwołują się do
wiadomości na temat Układu Słonecznego znanych z lekcji przyrody i geografii. Nauczyciel
wyjaśnia różnice między planetami Ziemi (Merkury, Wenus, Ziemia i Mars) a planetami
olbrzymami (Jowisz, Saturn, Uran, i Neptun). Ponadto zwraca uwagę na rozmiary Słońca
i rozmiary planet wyrażone liczbą promieni Ziemi.
Nauczyciel przedstawia charakterystykę innych obiektów Układu Słonecznego,
przedstawiając odpowiednie ilustracje. Uczniowie dyskutują na temat możliwości życia
pozaziemskiego.
4.
Praca własna uczniów
Uczniowie za pomocą programu ze strony internetowej:
-https://edukator.pl/Uklad-planetarny,8373.html analizują jakościowo Układ Słoneczny,
-https://edukator.pl/Planety-wewnetrzne,8834.html analizują pokaz ruchu planet
wewnętrznych,
-https://edukator.pl/Planety-zewnetrzne,8836.html analizują pokaz ruchu planet
zewnętrznych,
„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”
5.
Dyskusja podsumowująca
Podkreślenie, że oprócz ośmiu planet krążących wokół Słońca w skład Układu Słonecznego
wchodzą księżyce planet, planety karłowate a także drobne ciała niebieskie.
Wykorzystanie wiedzy zdobytej do rozwiązywania problemów
Podczas kolejnej godziny lekcyjnej uczniowie odpowiadają na pytania dotyczące Układu
Słonecznego, ćwicząc wykorzystanie poznanych wiadomości.
Przykładowe zadania do rozwiązania.
Sprawdzenie wiedzy
Test
Ocenianie
Za poprawne rozwiązanie zadania uczeń otrzymuje 1 punkt. Na ocenę pozytywną należy
zdobyć 40 % punktów.
Dostępne pliki




Program komputerowy
Zadania dla uczniów
Test
https://edukator.pl/Uklad-planetarny,8373.html,
https://edukator.pl/Planety-wewnetrzne,8834.html,
https://edukator.pl/Planety-zewnetrzne,8836.html
„Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”