PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU SZKÓŁ W STRZEPCZU NA ROK SZKOLNY 2013/2014 PROFILAKTYKA jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Jej celem jest ochrona człowieka, dziecka, ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Na pozór może się wydawać, że wszelkie zagrożenia czyhają na człowieka w świecie zewnętrznym, gdy w istocie to sam człowiek dokonuje takich wyborów, które zakłócają jego rozwój. Człowiek niedojrzały sam dla siebie może być zagrożeniem. Dlatego prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem, jak i profilaktyką. Takie widzenie wychowania i profilaktyki stawia szczególne wymagania wychowawcom. Do dobrego wypełnienia własnych zadań niezbędna jest wiedza nie tylko o współczesnych, cywilizacyjnych zagrożeniach, ale przede wszystkim o naturze człowieka, celu życia ludzkiego, jak również o mechanizmach psychologicznych prowadzących do destrukcji. Program opiera się na założeniu, że efektywną formą jest praktyczne działanie, promowanie zdrowego stylu życia, dobrego funkcjonowania w sferze fizycznej, psychicznej, oraz rozwoju osobowości. Realizacji programu mają służyć działania szkoły, oddziaływania nauczycieli skierowane na osobowość wychowanka. Dostarczanie uczniom specyficznych informacji dotyczących mechanizmów przeciwdziałania uzależnieniom i wyposażenie w umiejętności służące lepszemu radzeniu sobie z problemami życiowymi. UWAGI O PROGRAMIE Program profilaktyczny naszej szkoły powstał w oparciu o podstawę programową, misję szkoły i program wychowawczy. Treści dotyczące psychoprofilaktyki zapisane w podstawie programowej kształcenia ogólnego zawierają: zwiększenie motywacji do nauki, promocję zdrowego stylu życia, rozwijanie najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych, prawidłowości i trudności rozwojowych okresu dojrzewania oraz profilaktykę uzależnień. W roku szkolnym 2012/2013 chcemy w szczególności objąć uczniów działaniami mającymi na celu spopularyzowanie wśród uczniów podstawowych zasad funkcjonowania państwa prawnego i społeczeństwa obywatelskiego, w tym norm współżycia, poszanowania praw jednostki w tym ucznia-obywatela, przeciwdziałania patologiom, tolerancji wobec ludzi o odmiennej kulturze, rasie, obyczajach, solidaryzmu społecznego. Równocześnie program ma służyć podniesieniu poziomu bezpieczeństwa szkoły i uczniów. Hasło roku 2013/2014 – Żeby zabawa była bajeczna, musi być bezpieczna. CELE GŁÓWNE PROGRAMU Profilaktyka zawarta w programie ma odbywać się poprzez rozwój osobowości młodego człowieka, jak i poprzez wskazywanie umiejętności kierowania swoim postępowaniem. Program profilaktyki obejmować będzie następujące obszary: 1. Profilaktyka uzależnień. 2. Kształtowanie umiejętności interpersonalnych. 3. Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole. 4. Rodzina (Integracja środowiska rodzinnego ze szkołą). 5. Higiena (Kształtowanie postaw prozdrowotnych). 6. BEZPIECZEŃSTWO w różnych sytuacjach i miejscach. REALIZATORZY SZKOLNYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH - dyrekcja szkoły - wychowawcy - nauczyciele - pedagog i psycholog Szkoła współpracuje w zakresie realizacji działań profilaktycznych z Komendą Policji w Szemudzie, Sądem Rodzinnym i Nieletnich, Poradniom Psychologiczno-Pedagogiczną, Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i innymi, w zależności od potrzeb. EWALUACJA 1. Ankieta badająca zmianę postaw wśród uczniów na koniec roku szkolnego. 2. Wyniki klasyfikacji i frekwencji w poszczególnych klasach. OBSZAR I Profilaktyka uzależnień Cel ogólny Zadania Formy realizacji Profilaktyka uzależnień Dostarczanie wiedzy o szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu i zażywania substancji psychoaktywnych. Uczenie podejmowania decyzji ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności odmawiania w trudnych sytuacjach. Edukacja uczniów Propagowanie świadomego wybierania programów TV i racjonalnego korzystania z komputera. Przestrzeganie zakazu palenia papierosów na terenie szkoły. Realizacja wybranych tematów na godzinach wychowawczych, poprzez prowadzenie pogadanek, prac artystycznych. Pogadanki na lekcjach wychowawczych, zajęciach edukacyjnych Zajęcia warsztatowe „Jestem asertywny” Przeprowadzenie we wszystkich klasach konwersatoriów na temat Tytoń, narkotyki, dopalacze - jak się przed tym bronić. Zorganizowanie wystawy książek i czasopism pod hasłem „Uzależnieniom stop” Dyżury nauczycieli na przerwach Odpowiedzialni Wszyscy nauczyciele Psycholog Pedagog Wychowawcy Psycholog Gim Justyna Langa – Pobrucka SP Psycholog Opiekunowie SU Wszyscy nauczyciele OBSZAR II Kształtowanie umiejętności interpersonalnych Cel ogólny Zadania Formy realizacji Kształtowa nie umiejętnośc i interperson alnych. Pogadanki, dyskusje na godzinach wychowawczych. Rozmowy indywidualne z psychologiem, pedagogiem. Wzmacnianie przynależności do grupy klasowej. Zajęcia integracyjne dla uczniów klas pierwszych. Uczenie umiejętności radzenie sobie z emocjami. Odpowiedzialni Wychowawcy Psycholog Pedagog Psycholog Organizowanie pomocy koleżeńskiej dla uczniów mających trudności w nauce. Opiekunowie samorządu Ćwiczenia umiejętności wczuwania się w położenie innej osoby. Wspólne odrabianie lekcji w świetlicy, zajęcia dodatkowe Wzmacnianie poczucia własnej wartości. Wyjazdy, wyjścia, wycieczki, biwaki, ogniska, imprezy szkolne i pozaszkolne. Wszyscy nauczyciele. Przestrzeganie kultury słowa, poprawnej polszczyzny. Eliminowanie agresji werbalnej. Wszyscy nauczyciele. Kształtowanie poprawnej komunikacji Przeprowadzenie pogadanek we wszystkich klasach na temat: Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka, w tym nietykalności cielesnej, a zwyczaje szkolne. Podjęcie tematu relacji „chłopcy-dziewczęta" - język, kultura osobista etc. „Czy uczniowie klną i dlaczego”. Przeprowadzenie we wszystkich klasach konwersatorium pt.” Mój przyjaciel jest inwalidą”. Kształtowanie postawy akceptującej niepełnosprawność. Opiekunowie świetlicy Wychowawcy Ewa Roman Natalia Kin OBSZAR III Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole Przeciwdziałanie i agresji przemocy Cel ogólny Zadania Formy realizacji Dyskusje, pogadanki Uczenie rozładowywania napięć: zdrowych, przynoszących ulgę, dopuszczalnych społecznie Zabawy socjoterapeutyczne Analiza lektur ukazujących pozytywne relacje człowiek – człowiek Odpowiedzialni Wszyscy nauczyciele, Wychowawcy Wszyscy nauczyciele Psycholog Pedagog Nauczyciele języka polskiego Zabawy integrujące, dyskoteki, spotkania klasowe, uroczystości klasowe i szkolne Edukacja rodziców z zakresu zjawiska przemocy. Omawianie przypadków agresywnych, dyskusja na ten temat i natychmiastowe reagowanie Rozmowy z rodzicami Uczenie konstruktywnego rozwiązywania konfliktów, negocjowania, przepraszania i przebaczania Diagnoza zagrożenia środowiska szkolnego agresją i przemocą Edukacja uczniów z zakresu zjawiska przemocy. Prowadzenie zajęć warsztatowych z zakresu komunikacji interpersonalnej Uwrażliwianie uczniów na stosowanie form grzecznościowych w życiu codziennym Promowanie zasad uczciwego sprawiedliwego i honorowego postępowania Ciągła obserwacja zachowania uczniów w czasie zajęć lekcyjnych oraz przerw Wywiady domowe, konsultacje z rodzicami Przeprowadzanie ankiet dotyczących poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole Aktywne i skuteczne pełnienie dyżurów przez nauczycieli i pracowników szkoły. Przeprowadzenie we wszystkich klasach konwersatoriów nt. Kibole, blokersi, grupy podwórkowe - co robić, jeśli rozpoznajesz zagrożenie, jak się bronić przed wciągnięciem do „paczki". OBSZAR IV Rodzina Wszyscy nauczyciele Psycholog Pedagog Nauczyciele, Wychowawcy, Psycholog, pedagog Nauczyciele, Wychowawcy, Psycholog, pedagog Psycholog Wszyscy nauczyciele Katecheci, Ksiądz Psycholog Pedagog Wszyscy nauczyciele Psycholog Pedagog Wszyscy nauczyciele Nauczyciele wychowania fizycznego Cel ogólny Zadania Formy realizacji Integracja środowiska rodzinnego ze szkołą Zebrania rodziców Integrowanie wychowawczych działań szkoły i rodziny Angażowanie rodziców do sprawowania opieki w czasie uroczystości szkolnych, wycieczek Prezentacje uczniów w czasie wywiadówki („Jasełka”, scenki rodzajowe= Przeprowadzenie szkolnego konkursu nt. Co powinno się zmienić w Twojej szkole, rodzinie, otoczeniu, by poprawić relacje między ludźmi (nauczyciel-uczeń, dziecko-rodzina, koledzy w miejscu zamieszkania, osiedlu, miejscowości). Konsultacje indywidualne dla rodziców Pomoc rodzinie w sytuacjach losowych, problemach materialnych i społecznych Współpraca z instytucjami wspierającymi rodzinę – GOPS, Policja Integracja środowiska rodzinnego ze szkołą Organizowanie kiermaszu używanych podręczników szkolnych Pogadanki na temat praw dziecka (Konwencja Praw Dziecka) Współpraca z PPP Badanie środowiska rodzinnego uczniów – wywiad środowiskowy Wskazywanie dróg uzyskiwania pomocy w sytuacjach dysfunkcyjności środowiska rodzinnego Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym Rozmowy z rodzicami – uświadomienie poprzez wczesne wykrywanie trudności w nauce konieczności przeprowadzania badań w PPP. Ochrona praw dziecka w sytuacjach niewydolności rodziny Odpowiedzialni Dyrektor Nauczyciele wychowawcy Nauczyciele Teresa Skrzypkowska Edyta Zaborowska Nauczyciele Psycholog Pedagog Dyrektor Wychowawcy Psycholog Pedagog Wszyscy nauczzyciele Wychowawcy Wychowawcy Nauczyciele Psycholog Pedagog Psycholog Pedagog i problemów wychowawczych Prowadzenie zajęć dydaktyczno-wyrównawczych Praca w grupach koleżeńskich Prowadzenie zindywidualizowanych i indywidualnych zajęć z dziećmi mającymi deficyty rozwojowe Poradnictwo dla rodziców w sprawie metod postępowania z uczniem mającym trudności w nauce, zachowaniu Zorganizowanie prelekcji na temat: Przyczyny niepowodzeń szkolnych. Nauczyciele Wychowawcy Psycholog Pedagog Wychowawcy Psycholog Pedagog Psycholog OBSZAR V Higiena Kształcenie postaw prozdrowotnych Cel ogólny Zadania Wdrażanie zasad dbałości o higienę Kształtowanie postaw związanych z ochroną środowiska. Podejmowanie działań dla ochrony i poszanowania zdrowia własnego i innych – negatywnego stosunku do alkoholu, tytoniu i narkotyków Sposoby organizacji czasu wolnego i uświadomienie znaczenia czynnego wypoczynku Formy realizacji Uczenie i przypominanie prawidłowej postawy w czasie nauki i zabawy Prowadzenie zajęć gimnastyki korekcyjnej. Spotkania z higienistką szkolną – pogadanki. Fluoryzacja zębów Udział w akcji „Sprzątanie Świata” Wycieczka klas IV – VI do Gminnej Oczyszczalni Ścieków w Tłuczewie Pogadanki na godzinach wychowawczych Przeprowadzenie ankiety zagrożenia wynikające z używaniu substancji uzależniających Prelekcja psychologa na temat uzależnień dla klas IV – VI , gimnazjum Pedagogizacja rodziców – prelekcja na temat uzależnień Pogadanki na zajęciach lekcyjnych Wędrówki piesze, rajdy rowerowe, wycieczki, gry Odpowiedzialni Wszyscy nauczyciele Nauczyciele w-f Higienistka szkolna Wszyscy nauczyciele Nauczyciele Wychowawcy Psycholog Pedagog Psycholog Pedagog Psycholog Pedagog Wychowawcy Nauczyciele w-f Uświadomienie skutków uzależnień od gier komputerowych, telewizji, Internetu i zabawy ruchowe, zajęcia terenowe. Pogadanki na zajęciach lekcyjnych, lekcjach informatyki, Wychowawcy Nauczyciel informatyki OBSZAR VI Bezpieczeństwo Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom w szkole i poza szkołą, edukacja uczniów. Cel ogólny Zadania Edukacja uczniów w zakresie bezpieczeństwa Nabywanie umiejętności zachowania się w przypadkach kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi (petardy, niewybuchy, substancje toksyczne i inne) Bezpieczna droga do szkoły. Formy realizacji Zapoznanie na lekcjach wychowawczych i poszczególnych przedmiotach: - ze znakami powszechnej informacji - z sygnałami alarmowymi - zasadami ochrony przeciwpożarowej - zasadami zabaw bezpiecznych przyjemnych i kulturalnych na przerwach śródlekcyjnych i w czasie wolnym - z regulaminami wycieczek - bezpiecznym poruszaniem się po drodze pieszo i na rowerze Zapoznanie z podstawowymi zasadami udzielania pierwszej pomocy i postępowania w razie wypadku Omawianie prawdziwych sytuacji kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi (skutki postępowania) Pogadanki w okresie największego zainteresowania młodzieży z artykułami pirotechnicznymi (Święta Bożego Narodzenia, Nowy Rok) Pogadanki na zajęciach lekcyjnych Odpowiedzialni Wychowawcy Nauczyciele w-f Wychowawcy Wychowawcy Wychowawcy Przyprowadzanie i odbieranie ze szkoły uczniów oddziału przedszkolnego Przeprowadzenie kursu na kartę rowerową. Uświadomienie skutków zdrowotnych niebezpiecznych i brawurowych zachowań na przerwach, w szatni i wycieczkach Stała kontrola poziomu zagrożeń w środowisku szkolnym Zapobieganie panice i zachowaniom histerycznym. Promowanie bezpieczeństwa wśród uczniów Promowanie bezpieczeństwa wśród uczniów Zapoznanie z regulaminami obowiązującymi na terenie szkoły (klas, pracowni, sali gimnastycznej, boiska szkolnego, szatni, świetlicy, biblioteki) Przeprowadzenie ankiet dotyczących poczucia bezpieczeństwa wśród uczniów oraz rodziców. Wzmożona kontrola uczniów przebywających w szatni przed i po lekcjach w-f. Zapoznanie z planem ewakuacji szkoły Próbna ewakuacja uczniów Dekalog Szkoły Promującej Bezpieczeństwo Przestrzeganie prawa to obowiązek każdego, także ucznia... Prezentacja podstawowe reguły prawa cywilnego i karnego - w konwencji odpowiedniej dla grup wiekowych, a także tematykę przestępczości nieletnich i wykonywania kar orzeczonych przez sądy dla nieletnich oraz sądy powszechne Przeprowadzenie spotkań uczniów z przedstawicielami Policji, Straży Pożarnej, Pogotowia Ratunkowego, organizacji społecznych etc. nt. Bezpieczne zachowanie w szkole, domu, na ulicy; zagrożenia, udzielania pomocy, obrona konieczna itp. Przeprowadzenie, we wszystkich klasach szkoły, debaty uczniowskiej nt. Państwo, prawo, społeczeństwo, obywatel z testem sprawdzającym dla uczniów Rodzice Dyrektor, T. Skrzypkowska Wychowawcy Wychowawcy Psycholog Pedagog Nauczyciele w-f Wychowawcy Dyrektor Psycholog Pedagog Psycholog Pedagog Kurator sądowy SP Bożena Krampa Gim Joanna Gajewska Jan Trofimowicz Tomasz Miecznikowski Przeprowadzenie we wszystkich klasach konwersatorium pod hasłem „Nie jesteś sam. Jak monitorować sytuację osób z otoczenia szkolnego lub środowiskowego, które znalazły się w biedzie, chorobie, stanie sieroctwa społecznego lub „eurosieroctwa” gdzie szukać pomocy. Edyta Zaborowska