Dzik - zagęszczenie Inwentaryzacja zwierzyny

advertisement
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
1. Inwentaryzacja zwierzyny
2. Określanie stanu zwierzyny przed sezonem polowań
3. Planowanie łowieckie
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Ocena liczebność zwierzyny –
inwentaryzacja
Metoda bezpośrednia
Wtedy gdy mamy kontakt z żywą zwierzyną
Metoda pośrednia
Wtedy kiedy mamy kontakt ze śladami bytowania zwierzyny
Metoda bezwzględna
Wtedy inwentaryzacja odnosi się do powierzchni
Metoda względna
Wtedy inwentaryzacja nie odnosi się do powierzchni
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Metody bezpośrednie i względne
Liczenia lotnicze
Liczenia na żerowiskach
Wiosenne liczenia saren
Całoroczne obserwacje
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Metody pośrednie i bezwzględne
Otropienia oddziałów
Rejestracja żeremi bobrowych
Liczenie koloni borsuków
Liczenie grup bobków jeleniowatych
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Metody pośrednie i względne
Tropienie na transektach
Oznaczanie DNA z odchodów
Rejestracja ryczących byków
Liczenia głosów tokujących kogutów
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Metody bezpośrednie i bezwzględne
• Pędzenia próbne
• Taksacja pasowa zajęcy
• Taksacja pasowa kuropatw
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Pędzenia próbne – symulacja
(Borkowski i in. 2011)
Na podstawie empirycznych danych określono
rozkład opisujący sposób rozmieszczenia jeleni i
saren w terenie
 Wirtualny las
 Testowano wpływ: zagęszczenia, wielkości
ugrupowań, skupiskowości rozmieszczenia, pow.
miotów, % pokrycia powierzchni pędzeniami

Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Czynniki wpływające na dokładność metod inwentaryzacji:
1. Procent powierzchni uwzględniony jako powierzchnia próbna
2. Zagęszczenie gatunku
3. System przestrzennego rozmieszczenia populacji
4. Warunki atmosferyczne
5. Przygotowanie osób – liczba i kompetencje
Wpływ zagęszczenia saren na błąd
pomiaru
100
Indeks dokładności (%)
80
60
40
Within
30%
- mean pędzeń
30%
powierzchni
20
20%
powierzchni
Within
20%
- mean pędzeń
10%
powierzchni
Within
10%
- mean pędzeń
poniżej 10% powierzchni
pędzeń
-
Within 10% - worst case
0
0
5
10
15
Zagęszczenie (N osobników / 100ha)
20
25
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
MŚ
Zapewnienie udziału przedstawicieli
MSWiA oraz MRiRW, nadzór nad
wykonaniem inwentaryzacji
ZG PZŁ, DGLP
Koordynacja działań oraz opracowanie
wyników do dnia 10.11.2016 r.
ZO PZŁ, RDLP
Wybór powierzchni próbnych (0512.10.16r.) oraz zapewnienie
koordynacji działań logistycznych
Nadleśnictwa,
Koła łowieckie
Wykonanie pędzeń (13.10-06.11.2016) z
udziałem przedstawicieli MSWiA, MRiRW,
organizacji pozarządowych oraz
samorządów
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Pędzenia próbne
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Pędzenia próbne
Pędzenia muszą być wykonywane na terenie RDLP w jednym okresie
czasu.
Powierzchnia pędzeń próbnych musi stanowić min 10% powierzchni
nadleśnictwa, (RDLP) - dobór powierzchni musi być losowy (można
zastosować powierzchnie wylosowane przy poprzedniej inwentaryzacji).
W pędzeniach muszą uczestniczyć myśliwi i leśnicy z danego terenu.
(optymalna proporcja 1:1) oraz przedstawiciele
MSWiA, MRiRW, organizacji pozarządowych
oraz samorządów.
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Dzik – okręgi PZŁ
Liczebność i pozyskanie dzików w Polsce
w sezonach 2005/062015/16
Pozyskanie dzików w okręgach
łowieckich w sezonie 2014/15
(sztuki na 1000 ha powierzchni ogólnej)
Liczebność
Pozyskanie
Tys. osobników
250
200
150
100
50
Sezon
10
3
2015/16
2014/15
2013/14
2012/13
2011/12
2010/11
2009/10
2008/09
2007/08
2006/07
24
2005/06
0
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Dzik - województwa
Województwo
Dolnośląskie
Kujawsko-pomorskie
Lubelskie
Lubuskie
Łódzkie
Małopolskie
Mazowieckie
Opolskie
Podkarpackie
Podlaskie
Pomorskie
Śląskie
Świętokrzyskie
Warmińsko-mazurskie
Wielkopolskie
Zachodniopomorskie
Powierzchnia
ogólna (ha)
1603761
1495962
2166124
1055538
1573343
1137270
3014942
753452
1208385
1670954
1641237
929607
1037243
2068493
2461971
1882548
Powierzchnia
leśna (ha)
493474
355677
570397
542483
346563
353654
717215
214568
495508
456953
626073
358183
320145
602817
693776
740469
Stan populacji
na 10.III.2016
20448
11931
12694
16110
7970
4889
17808
8878
8670
6677
17942
8734
5391
21590
25075
33962
Zagęszczenie na
1000ha obwodu
12,75
7,98
5,86
15,26
5,07
4,30
5,91
11,78
7,17
4,00
10,93
9,40
5,20
10,44
10,18
18,04
Zagęszczenie na
1000ha powierzchni
leśnej obwodu
41,44
33,54
22,25
29,70
23,00
13,82
24,83
41,38
17,50
14,61
28,66
24,38
16,84
35,82
36,14
45,87
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Dzik - zagęszczenie
Województwo
Dolnośląskie
Kujawsko-pomorskie
Lubelskie
Lubuskie
Łódzkie
Małopolskie
Mazowieckie
Opolskie
Podkarpackie
Podlaskie
Pomorskie
Śląskie
Świętokrzyskie
Warmińskomazurskie
Wielkopolskie
Zachodniopomorskie
Razem
Liczba
Liczba
Procent
Liczba
Procent
Liczba
Procent
Liczba
Procent
obwodów
obwodów z obwodów z
obwodów z
obwodów z
obwodów z
obwodów z
obwodów z
obwodów z
łowieckich zagęszczeniem zagęszczeniem zagęszczeniem zagęszczeniem zagęszczeniem zagęszczeniem zagęszczeniem zagęszczeniem
dzierżawionych dzika poniżej dzika poniżej
dzika pow.
dzika pow.
dzika pow.
dzika pow.
dzika pow.
dzika pow.
przez koła
0,5/km2
0,5/km2 = %
0,5/km2
0,5/km2 = %
1/km2
1/km2 = %
1,5/km2
1,5/km2
360
251
321
204
305
241
585
147
206
294
306
207
203
36
76
156
2
182
163
278
34
75
210
46
54
128
10,00
30,28
48,60
0,98
59,67
67,63
47,52
23,13
36,41
71,43
15,03
26,09
63,05
324
175
165
202
123
78
307
113
131
84
260
153
75
90,00
69,72
51,40
99,02
40,33
32,37
52,48
76,87
63,59
28,57
84,97
73,91
36,95
226
82
34
172
25
26
95
74
36
11
150
83
18
62,78
32,67
10,59
84,31
8,20
10,79
16,24
50,34
17,48
3,74
49,02
40,10
8,87
120
24
9
98
5
6
32
44
14
1
71
36
8
33,33
9,56
2,80
48,04
1,64
2,49
5,47
29,93
6,80
0,34
23,20
17,39
3,94
334
466
268
4698
54
134
0
1628
16,17
28,76
0,00
34,65
280
332
268
3070
83,83
71,24
100,00
65,35
148
216
248
1644
44,31
46,35
92,54
34,99
63
110
169
810
18,86
23,61
63,06
17,24
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Dzik - zagęszczenie
Etykiety wierszy
Bialskopodlaski
Białostocki
Bielski
Bydgoski
Chełmski
Ciechanowski
Częstochowski
Elbląski
Gdański
Gorzowski
Jeleniogórski
Kaliski
Katowicki
Kielecki
Liczba
obwodów
80
164
76
144
56
114
85
89
143
116
80
89
106
170
Liczba
obwodów
poniżej 0,5
km2
29
89
29
24
18
43
20
20
23
2
5
48
28
113
Liczba
% poniżej obwodów % pomiędzy Suma z Pow. % powyżej 1
0,5km2 pomiędzy 0,5- 0,5-1 km2
1=1
km2
1km2
36,25
54,27
38,16
16,67
32,14
37,72
23,53
22,47
16,08
1,72
6,25
53,93
26,42
66,47
37
64
30
66
28
48
35
17
58
14
27
28
24
44
46,25
39,02
39,47
45,83
50,00
42,11
41,18
19,10
40,56
12,07
33,75
31,46
22,64
25,88
14
11
17
54
10
23
30
52
62
100
48
13
54
13
17,50
6,71
22,37
37,50
17,86
20,18
35,29
58,43
43,36
86,21
60,00
14,61
50,94
7,65
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Dzik - zagęszczenie
Etykiety wierszy
Koniński
Koszaliński
Krakowski
Krośnieński
Legnicki
Leszczyński
Lubelski
Łomżyński
Łódzki
Nowosądecki
Olsztyński
Opolski
Ostrołęcki
Pilski
Piotrkowski
Liczba
obwodów
76
106
60
51
74
50
97
82
52
72
183
131
112
116
109
Liczba
obwodów
poniżej 0,5
km2
47
0
32
29
7
13
49
79
33
59
26
32
73
5
49
% poniżej
0,5km2
61,84
0,00
53,33
56,86
9,46
26,00
50,52
96,34
63,46
81,94
14,21
24,43
65,18
4,31
44,95
Liczba
obwodów % pomiędzy Suma z Pow. % powyżej 1
pomiędzy 0,5- 0,5-1 km2
1=1
km2
1km2
22
10
16
22
16
18
40
3
15
12
61
35
34
15
47
28,95
9,43
26,67
43,14
21,62
36,00
41,24
3,66
28,85
16,67
33,33
26,72
30,36
12,93
43,12
7
96
12
0
51
19
8
0
4
1
96
64
5
96
13
9,21
90,57
20,00
0,00
68,92
38,00
8,25
0,00
7,69
1,39
52,46
48,85
4,46
82,76
11,93
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Dzik - zagęszczenie
Etykiety
wierszy
Płocki
Poznański
Przemyski
Radomski
Rzeszowski
Siedlecki
Sieradzki
Skierniewicki
Słupski
Suwalski
Szczeciński
Tarnobrzeski
Tarnowski
Toruński
Wałbrzyski
Warszawski
Włocławski
Wrocławski
Zamojski
Zielonogórski
Liczba
obwodów
66
173
59
123
64
134
80
61
109
132
100
76
64
71
76
54
63
118
74
118
Liczba
obwodów
poniżej 0,5
km2
40
24
13
50
24
73
62
30
3
64
0
39
43
24
8
11
33
14
49
0
Liczba
% poniżej
obwodów % pomiędzy Suma z Pow. 1 % powyżej 1
0,5km2
pomiędzy 0,5- 0,5-1 km2
=1
km2
1km2
60,61
22
33,33
4
6,06
13,87
42
24,28
107
61,85
22,03
20
33,90
26
44,07
40,65
47
38,21
26
21,14
37,50
34
53,13
6
9,38
54,48
53
39,55
8
5,97
77,50
18
22,50
0
0,00
49,18
15
24,59
16
26,23
2,75
28
25,69
78
71,56
48,48
57
43,18
11
8,33
0,00
5
5,00
95
95,00
51,32
30
39,47
7
9,21
67,19
14
21,88
7
10,94
33,80
28
39,44
19
26,76
10,53
21
27,63
47
61,84
20,37
16
29,63
27
50,00
52,38
18
28,57
12
19,05
11,86
30
25,42
74
62,71
66,22
23
31,08
2
2,70
0,00
19
16,10
99
83,90
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Problemy związane z ograniczeniem populacji dzików
Czynniki przyrodnicze:
• produkcja rolna – struktura upraw, udział kukurydzy w produkcji rolnej
• klimat – okres zalegania pokrywy śnieżnej, warunki atmosferyczne podczas pełni
• liczebność populacji
• choroby – ASF, CSF itp.
• struktura socjalna – stosunek płci oraz udział osobników w grupach wiekowych
Czynniki społecznoetyczne:
• regulacje prawne – możliwość wykonywania polowania
• wysokość szkód w płodach i uprawach rolnych – czynnik determinujący myśliwych
• dokarmianie dzików – szczególnie w okresach braku niedoboru pokarmu
• planowanie łowieckie – przyjęte założenia w zakresie przyrostu zrealizowanego
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Problemy związane z ograniczeniem populacji - na przykładzie
populacji dzików
Wybiórcze wykonywanie zatwierdzonych planów łowieckich
1. Oszczędzanie samic
2. Preferowanie odstrzału męskich przelatków
3. Sztuczne zaburzanie struktury płci w populacji, poprzez celowy odstrzał
samców np. trofea
4. Zaburzanie struktury wiekowej populacji, poprzez odstrzał w większości
młodych osobników (warchlaki – użytek własny)
5. Dokarmianie dzików w okresie zimowym, a w skrajnych przypadkach
przez cały łowiecki rok gospodarczy
Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie
do właściwego zarządzania populacjami
Brak odstrzału (3 lata)
9000000
Przyrost zrealizowany
8000000
7668000
50%
100%
200%
7000000
6000000
5000000
4000000
3000000
2556000
2272000
2000000
852000
1000000
958500
284000
0
2015
2016
2017
2018
Download