Średniowiecze

Karta pracy
Średniowiecze
Część I (13 pkt.)
Przeczytaj fragmenty i odpowiedz na pytania
„Przeto Parsiwal podążył za panem Gonemansem i spędził całe to lato w jego domu, ucząc się
władać mieczem i kopią, nosić zbroję i dosiadać konia, jak przystało prawdziwemu
rycerzowi. I pilnie słuchał nauk o prześwietnym zakonie rycerskim, którego cele były o wiele
szlachetniejsze niż same jeno znamienite czyny, a także o tym, co dobre i co złe, i o rycerskiej
powinności bronienia słabych i karania złych i okrutnych.”
O królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu
„Roland jest mężny, a Oliwier roztropny; obaj mężowie wspaniałego serca. Skoro są na koniu
i pod bronią, nigdy ze strachu przed śmiercią nie umkną od bitwy”
Pieśń o Rolandzie
1. Zaznacz, które zdania są prawdziwe (P), a które fałszywe (F).
[1 p.]
Podstawowym zajęciem rycerza było służenie damom.
P
F
Rycerz miał obowiązek bronić słabych i bezbronnych.
P
F
2. Największą hańbą dla rycerza był(a):
[1 p.]
a) brak damy serca, której mógłby służyć
b) brak wykształcenia
c) ucieczka z pola walki
d) przegrana na turnieju rycerskim
3. Najważniejsze cechy dobrego rycerza to:
[1 p.]
a) skromność i pokora
b) odwaga i męstwo
c) wierność i pobożność
d) mądrość i wykształcenie
4. Jakie umiejętności i wiedzę powinien posiadać młody człowiek, który chciał zostać
rycerzem? Wymień 4.
[2 p.]
Umiejętności korzystania z broni, znajomość kodeksu rycerskiego, strategia i
taktyka, kultura i etykieta.
5. Zacytowane powyżej utwory należą do gatunku literackiego zwanego
Gatunkiem literackim jest Epos.
[1 p.]
Więc to zawżdy wstawał reno,
Ano kościoł zamkniono;
Więc tu leżał podle proga,
Falę, proszę swego Boga,
Ano z wirzchu szła przygoda,
Niegdy mroz, niegdy woda.
Eż się stało w jeden czas,
Wstał z obraza Matki Bożej obraz,
Szedł do tego człowieka,
Jen się kluczem opieka,
I rzekł jest tako do niego:
Wstani, puści człowieka tego,
Otemkni mu kościoł Boży,
Ać na tym mrozie nie leży.
Żak się tego barzo lęknął,
Wstawszy, kościoł otemknął.
To się niejedną dziejało,
Ale się często dziejało.(…)
Więc tu papież z kardynały,
Cesarz z swymi kapłany
Szli są k niemu z chorągwiami;
A zwony wżdy zwonili samy.
Tu więc była ludzi siła,
Silno wielka ciszczba była.
Kogokole para zaleciała
Od tego świętego ciała,
Ktory le chorobę miał,
Natemieści(e) zdrow ostał (…)
Legenda o świętym Aleksym
6. Wymień 2 cuda, które towarzyszyły życiu i śmierci świętego Aleksego.
[2 p.]
Cudowne opuszczenie domu, cudowne ujawnienie jego świętość po śmierci.
7. Jak nazywa się postawa, jaką przyjął Aleksy? Wymień 4 elementy charakterystyczne
dla tej postawy.
[3 p.]
Wyzbycie się dóbr materialnych, surowy tryb życia, ograniczenie przyjemności,
skupienie na rozwoju duchowym.
8. Legenda o świętym Aleksym reprezentuje gatunek literacki zwany
[1 p.]
Gatunkiem literackim jest legenda.
9. Wypisz z tekstu 2 wyrazy, które dziś można uznać za archaizmy.
[1 p.]
Reno i wirzchu.
Część II (15 pkt.)
Wykonaj zadania.
10. Uzupełnij tekst, wpisując odpowiednie daty.
[2 p.]
Początek epoki średniowiecza na zachodzie Europy przypada na rok 476. Jedną z dat
końcowych jest rok 1453, kiedy nastąpił upadek Konstantynopola.
11. Podaj 4 cechy idealnego władcy średniowiecznego.
[2 p.]
Sprawiedliwość, wytrwałość, waleczność, rozwaga.
12. W krótkiej wypowiedzi opisz motyw danse macabre.
[3 p.]
Danse macabre to motyw popularny w sztuce średniowiecznej, przedstawiający taniec
śmierci, w którym uczestniczą ludzie wszystkich stanów i profesji. Motyw ten
symbolizuje przemijalność życia i nieuchronność śmierci, która dotyka wszystkich bez
względu na pochodzenie czy status społeczny.
13. Wymień dwóch filozofów średniowiecznych
[2 p.]
Św. Augustyn i św. Tomasza z Akwinu.
14. Podaj dwa główne zadania sztuki średniowiecznej
[2 p.]
Funkcja religijna, funkcja dydaktyczna.
15. Zaznacz, które zdania są prawdziwe (P), a które fałszywe (F).
[1 p.]
Scholastyka polegała na dowodzeniu twierdzeń z góry uznanych na prawdziwe.
P
F
Teocentryzm to skupienie uwagi na człowieku.
P
F
16. O co prosi podmiot liryczny pieśni Bogurodzica? Wymień 2 elementy.
[2 p.]
Zwycięstwo w walce, opiekę i wstawiennictwo Matki Boskiej
17. Zaznacz, które zdania są prawdziwe (P), a które fałszywe (F).
[1 p.]
Piekło w poemacie Dantego składa się z 9 kręgów.
P
F
Przewodnikiem Dantego przez piekło jest poeta Horacy.
P
F