Uploaded by User2766

SKÓRA

advertisement
SKÓRA
Skóra​ – największy narząd powłoki wspólnej kręgowców o złożonej budowie i
wielorakich funkcjach; powłoka właściwa.​
Skóra​ pokrywa i osłania ustrój​ powierzchnia 1,5-2 m²,​ grubość wynosi 1,5-5 mm.
Spełnia czynność: ​percepcyjną ciepła, bólu, dotyku, ​ekspresyjną ​w wyrażaniu
stanów emocjonalnych, resorpcyjną;​
bierze udział w magazynowaniu i przemianie materii. Skóra w okolicy otworów
naturalnych przechodzi w błony śluzowe,​
najcieńsza jest na powiekach, natomiast najgrubsza jest na pięcie.
Skóra spełnia wiele czynności ochronnych: przed ​ zakażeniem bakteriami, grzybami,
wirusami,​ czynnikami mechanicznymi, termicznymi, chemicznymi i promieniowaniem
świetlnym​.
Budowa skóry:
➢ naskórek
Warstwa zewnętrzna pełniąca funkcję ochronną i rozrodczą, która posiada barwnik
– ​melaninę​, nadającą włosom i skórze barwę; ​
naskórek dzieli się na 4 lub 5 warstw.
Naskórek - warstwy​​
-podstawna,​
-kolczysta,​
-ziarnista i ​
-rogowa
➢ skóra właściwa
warstwa środkowa, zawiera receptory, naczynia krwionośne, nerwy oraz gruczoły,
np. potowe, a także korzenie włosów, jest to warstwa odżywcza i wspierająca (ma od
1 do 3 mm grubości)​.W skórze właściwej utworzonej z tkanki łącznej znajdują się
włókna kolagenowe i elastyna oraz elementy komórkowe: fibroblasty, mastocyty i
komórki krwi oraz naczynia i nerwy. ​
➢ tkanka podskórna
Pod skórą znajduje się tkanka podskórna – zbudowana z tkanki łącznej właściwej
luźnej; ​ zawiera komórki tłuszczowe,​ izoluje przed nagłymi zmianami
temperatury.​Tkankę podskórną tworzy tkanka tłuszczowa i łączna.​
W skórze znajdują się przydatki skóry: gruczoły potowe(gruczoły ekrynowe i
apokrynowe), gruczoły łojowe, paznokcie i włosy.
GRUCZOŁY
W skórze właściwej i w warstwie podskórnej występują gruczoły potowe i łojowe,
naczynia krwionośne i ciałka zmysłów.
● gruczoły potowe (ssaki),​
Pot zawiera w swym składzie: mocznik, chlorek sodu, kwas moczowy, kwas
mlekowy, lipidy, amoniak, sole magnezu, wapnia i potasu; ​ posiada odczyn kwaśny. ​
Wraz z potem zostają wydalone szkodliwe produkty przemiany materii.
● gruczoły łojowe(ssaki),​
Skupione są najczęściej u podstawy mieszków włosowych. Produkują one łój, który
na powierzchni skóry tworzy wraz z potem - tłuszczopot.​​Łój​ chroni skórę i włosy
przed zbytnim wysychaniem, przed czynnikami bakteryjnymi i chemicznymi, nadaje
im elastyczność i połysk.​W okresie pokwitania często gruczoły łojowe wyrodnieją, co
objawia się ciemnymi punktami w skórze; są to ​wągry​ . ​Testosteron, progesteron,
wzmagają wydzielanie łoju. ​Mydła usuwają tłuszczopot i brud z powierzchni skóry.
Płaszcz tłuszczowy odnawia się na powierzchni skóry w ciągu ​60-80​ minut.​
●
●
●
●
●
gruczoły sutkowe (ssaki),​
gruczoły śluzowe (ryby i płazy),​
gruczoły mlekowe ​
gruczoły jadowe (gady i płazy),​
gruczoły kuprowe (ptaki).​
Gruczoł mlekowy człowieka​​
1 - Ściana klatki piersiowej​
2 - Mięśnie piersiowe​
3 - Płat ciała sutka​
4 - Brodawka​ ​sutkowa​
5 - Otoczka brodawki sutkowej​
6 - Przewód mleczny​
7 - Ciało tłuszczowe sutka​
8 - Skóra​
PRZYDATKI SKÓRY (WYTWORY NASKÓRKA)
● łuski - gady, ryby ​
● pióra - ptaki,​
● włosy (m.in. rzęsy i brwi) - ssaki,​
● paznokcie - ssaki naczelne,​
● pazury ,​
● rogi - niektóre ssaki,​
● kopyta - ssaki kopytne.​
WŁOSY
● Są wytworami warstwy rozrodczej. ​
● Są to nitkowate twory rogowe, występujące na całej powierzchni skóry, z
wyjątkiem podeszw stóp, czerwieni warg i dłoni (od strony linii
papilarnych i bruzd). ​
● Wyróżnia się włosy długie (włosy głowy, pach, brody, wąsów i łonowe),
szczotkowe (brwi i rzęs) i meszek włosowy.​
Włos składa się z trzech zasadniczych części: ​
-korzenia, ​ trzonu,​ końca.
FUNKCJE
- Osłaniają przed czynnikami świetlnymi, mechanicznymi i chemicznymi, ​
- działają jako narząd dotyku.​
- Brwi zatrzymują pot spływający z czoła, aby nie dostał się do oczu.​
- Włosy głowy chronią skórę i mózg przed przegrzaniem oraz promieniowaniem
ultrafioletowym.​
-
Włosy dołów pachowych i narządów płciowych zabezpieczają przed
bezpośrednim stykaniem i ocieraniem się dwóch powierzchni skóry.​
PAZNOKCIE
● To zrogowaciałe płytki chroniące grzbietowe części ostatnich paliczków. ​
● Pod płytką paznokciową znajduje się łożysko. ​
● Płytka otoczona jest wałami paznokciowymi - skórnymi. ​
● Tylna część paznokcia nazywa się korzeniem i jest pokryta skórą, jedynie
obłączek (nie zawsze) jest widoczny (białawy półksiężyc). ​
● Macierz jest miejscem wzrostu płytki paznokciowej. ​
Barwa skóry​ ​zależy głównie od zawartości ​melaniny​. ​
Tylko u człowieka występuje znaczne zróżnicowanie kolorów skóry, powstałe
prawdopodobnie jako adaptacja do różnego natężenia promieniowania
ultrafioletowego.
​- albinizm - schorzenie o podłożu genetycznym, spowodowane brakiem melaniny.
Osobniki, które mają tę chorobę charakteryzuje bardzo jasna skóra, włosy i
tęczówka oka​
- trądzik - schorzenie spowodowane nadmierną aktywnością gruczołów
łojowych, szczególnie w okresie dojrzewania​
- nowotwór złośliwy skóry​
- atopowe zapalenie skóry​
- wyprysk
RECEPTORY CZUCIA POWIERZCHNIOWEGO I GŁĘBOKIEGO
1. TERMORECEPTORY
Receptory ciepła (ok. 30 tys.) wrażliwe są na wzrost temperatury. Receptory zimna
(ok.. 250 tys.) odbierają spadek temperatury. Oba receptory są rozmieszczone
nieró​wnomiernie, najliczniej występują na powierzchniach skórnych nieosłoniętych
odzieżą. ​
2. ZMYSŁ DOTYKU
Zapewnia odebranie kształtu, wielkości, twardości i rodzaju powierzchni ciała
stykającego się ze skórą. Ponadto zmysł ten zapewnia odczuwanie ucisku na skórę
lub błonę śluzową. Najliczniej występują na powierzchni warg, języka, opuszków
palców, czoła. Nielicznie na grzbiecie. ​
3. CZUCIE BÓLU
Odbierane jest przez wolne zakończenia nerwowe. Zakończenia te są rozproszone
po całej skórze, i w błonach łącznotkankowych. Ból sygnalizuje uszkodzenie lub
zagrożenie uszkodzeniem tkanki.​
4. PROPRIORECEPTORY
- Grupa receptorów odczuwania głębokiego.​
-Rozciąganie ścięgna, mięśni lub torebki stawowej uświadamia organizm o aktualnej
pozycji i ruchach poszczególnych części ciała.​
Download