wpływ czynników dokrewnych na skórę i jej przydatki
advertisement
WPŁYW CZYNNIKÓW DOKREWNYCH NA SKÓRĘ I JEJ PRZYDATKI WYKONAŁA: IWONA WOJDYŁA ENDOKRYNOLOGIA • • • Zdrowy i młody wygląd zewnętrzny człowieka zależy w dużej mierze od stanu jego skóry. Skóra pokrywa i osłania narządy wewnętrzne ustroju ludzkiego i jej rola jest ściśle związana z funkcjonowaniem tych organów. Tworzy ekran, na którym w sposób widoczny odbija się ogólny stan zdrowia. ENDOKRYNOLOGIA • • O jej wyglądzie decyduje czynność gruczołów wydzielania wewnętrznego, cała praca przewodu pokarmowego, krwionośnego oraz działanie systemu nerwowego. Znaczący dla prawidłowego stanu skóry i jej przydatków (włosy, paznokcie, gruczoły potowe i łojowe) jest właściwy poziom witamin, składników mineralnych i harmonijne współdziałanie gruczołów wydzielania wewnętrznego. ENDOKRYNOLOGIA Wszystkie gruczoły występujące w organizmie ludzkim dzielimy na: 1. Gruczoły wydzielania zewnętrznego (gruczoły potowe, łojowe, trawienne, mleczne). 2. Gruczoły wydzielania wewnętrznego (dokrewne, które nie mają przewodów wyprowadzających i produkowaną wydzielinę kierują bezpośrednio do krwi). • HORMONY • • • Substancje wydzielane przez te gruczoły nazywamy hormonami. Słowo hormon pochodzi od grec.”hormao” co znaczy- uruchamiam, napędzam. Badaniem ich właściwości zajmuje się nauka- endokrynologia. Pod względem chemicznym można je podzielić na: pochodne aminokwasów (adrenalina, tyroksyna) białkowe (hormony przysadki, insulina, parathormon) sterydowe( hormony kory nadnerczy, płciowe) FUNKCJE HORMONÓW • • • Regulowanie i koordynowanie czynności narządów przez pobudzanie lub hamowanie procesów biochemicznych zachodzących w tkankach. Utrzymanie stałości składu środowiska wewnętrznego. Podstawowa rola we wzroście i ogólnym rozwoju ustroju oraz regulacji jego ważnych funkcji np. Trawienia Wydzielania Aktywności seksualnej HORMONY • • • Są czynne w małych stężeniach i nie zużywają się w czasie swego działania. Pełnią one rolę podobną do układu nerwowego, z tym że regulacja hormonalna w porównaniu z działaniem układu nerwowego jest wolniejsza. Wytwarzane są w różnych gruczołach wydzielania wewnętrznego z gruczołów przedostają się do krwi, a wraz z nią do komórek których aktywność stymulują. Gruczołami wspólnymi dla obu płci są: 1.Szyszynka 2.Przysadka mózgowa 3.Tarczyca 4.Grasica 5.Nadnercze 6.Trzustka Gruczoły płciowe są swoiste dla każdej płci: 7. Jajniki u kobiet 8. Jądra u mężczyzn W okresie dziecięcym są one nieczynne. GRUCZOŁY DOKREWNE Rozmieszczone są w różnych częściach organizmu. Różnią się między sobą: •Wielkością •Umiejscowieniem •Kształtem •Budową wewnętrzną GRUCZOŁY DOKREWNE • • Współdziałają ze sobą, często hormon wydzielany przez jeden gruczoł ma wpływ na wydzielanie hormonu innego gruczołu. Przysadka mózgowa wytwarza hormony, które albo stymulują, albo hamują wydzielanie innych hormonów, co można porównać do telefonicznej wymiany informacji. Sama przysadka jest kierowana przez część mózgu podwzgórze. UKŁAD HORMONALNY Odgrywa ważną rolę, także dla skóry ponieważ: Decyduje o jej stanie. Uczestniczy w procesie uwodnienia skóry. Ma wpływ na napięcie tkanek i procesy przemiany cieplnej oraz reaktywność naczyń krwionośnych skóry. Fizjologiczne zmiany w skórze zachodzą głównie pod wpływem hormonów płciowych. Zaburzenia w równowadze tych hormonów mogą doprowadzić do zmian wykraczających poza fizjologię ( zmian chorobowych skóry). PRZYSADKA Zawiaduje całym układem hormonalnym i steruje innymi gruczołami hormonalnymi. • Najważniejszymi hormonami wytwarzanymi w przysadce są hormony wzrostu oraz gonadotropowe (gonadotropina), wpływające na aktywność gruczołów płciowych oraz hormony sterujące tarczycą i korą nadnerczy. 1. Nadczynność powoduje gigantyzm ze zgrubiałą i pofałdowaną skórą. 2. Niedoczynność jest przyczyną karłowotowaści z bladą nieopalającą się skórą. • TARCZYCA hormon TSH tyroksyna • 1. 2. Regulujące przemianę materii decydujące o tworzeniu kośćca. Nadczynność powoduje spadek masy ciała, rozdrażnienie, wzmożony apetyt drżenie rąk wytrzeszcz oczu, ciepłą i wilgotną skórę, zwiększoną potliwość. Niedoczynność powoduje otyłość, skóra jest sucha, zimna, blada, nadmiernie rogowaciejąca (objaw brudnych kolan), łamliwe włosy, czasem przerzedzenie brwi. NADNERCZA • • • • Przemiana materii oraz utrzymanie równowagi wodno - mineralnej organizmu. Kora nadnerczy (kortyzon, aldosteron) działające na wtórne narządy płciowe. Nadczynność: maskulinizacja kobiet, łojotok, trądzik, owłosienie na brodzie i silne owłosienie całego ciała. Rdzeń (adrenalina, noradrenalina) działanie na ciśnienie tętnicze i napięcie mięśniowe. TRZUSTKA • • Insulina regulująca stężenie glukozy we krwi. U chorych na cukrzycę niedobór insuliny powoduje: pogorszenie ukrwienia dalszych części kończyn (palców stóp i rąk), pękanie i twardnienie paznokci, skłonność do owrzodzeń, świąd skóry, grzybice. GRASICA • • • • Jest gruczołem, który ma za zadanie wydzielanie pewnych substancji. Gruczoł ten rośnie, a następnie zanika, w miarę jak organizm rozwija się. Brak grasicy u noworodka wywołuje brak limfocytów T i w rezultacie brak odporności, czyli brak reakcji układów obronnych na wszelkiego rodzaju czynniki zewnętrzne, które mogą wywołać infekcje. Tymozyna rozwój narządów płciowych, regulacja wzrostu. GRUCZOŁY PŁCIOWE Jądra • • • • • Jajniki Dojrzewanie narządów płciowych Dojrzewanie komórek jajowych i plemników Działanie na skórę: sterowanie owłosieniem typu męskiego lub żeńskiego oraz całego ciała. Nadmiar androgenów: wypadanie włosów, nasilone wytwarzanie łoju, maskulinizacje kobiet. Nadmiar estrogenu: plamy barwnikowe, teleangiektazje, zakażenia grzybicze, gromadzenie wody. PODSUMOWANIE • • • • Gruczoł - narząd lub jedna do kilku komórek gruczołowych, których podstawową funkcją jest wytwarzanie wydzielanie substancji poza swój obszar. Substancje takie określa się ogólnie jako wydzielinę (sekret). Gruczoł zbudowany jest na ogół z tkanki nabłonkowej (wyjątki: rdzeń nadnerczy, przednia część przysadki). Substancje wytworzone przez gruczoł mogą być wydzielane przez egzocytozę lub dzięki osmozie przechodzić bezpośrednio do płynów ustrojowych (krew, limfa).
