Opcje Opcje egzotyczne, Strategie opcyjne i ich zastosowania Opcje standardowe- waniliowe Dopuszczone do obrotu giełdowego Bez dodatkowych warunków, czy też zmiennych cen wykonania Podział ze względu na czas wykonania: amerykańskie/europejskie Podział opcji egzotycznych Pojedyncze Binarne, o uwarunkowanej premii, z odstępem Elastyczne Bermudzkie, o opóźnionym starcie, ratalne, wyboru Uwarunkowane Azjatyckie, barierowe, drabinowe, na okrzyk, wsteczne Przykład 1 (Opcje towarowe) Przykład 2 (Opcje giełdowe i pozagiełdowe) Przykład 3 (Opcje binarne) Strategie opcyjne Powstają przez połączenie standardowych kontraktów opcyjnych oraz kontraktów terminowych Tworzy się je w celach spekulacyjnych, arbitrażowych i zabezpieczających Pozwalają dostosować profil wypłaty do indywidualnych oczekiwań Przykład 1 • Strategia arbitrażowa: long box=long call+short put+short call+long put Dochód Strategia możliwa tylko przy złej wycenie kontraktów opcyjnych. Inwestor z góry zna dochód, który nie jest uzależniony od ceny instrumentu bazowego Cena instrumentu bazowego Przykład 2 • Strategia zabezpieczająca: long strangle=long call+long put Dochód W tym przypadku inwestor zabezpiecza się przed silnymi zmianami ceny instrumentu bazowego, poprzez zakup przeciwnych kontraktów, z różną ceną wykonania. Cena instrumentu bazowego Przykład 3 • Strategia spekulacyjna: rotated bull spread=short put +long call Dochód W tym przypadku inwestor liczy na silny wzrost ceny instrumentu bazowego, a tym samym na ponadprzeciętny zysk. Strategia ta nie wymaga wkładu własnego przy zawieraniu kontraktów. Cena instrumentu bazowego Opcje wielokresowe na stopę procentową typu cap i floor Każda z tych opcji jest portfelem wielu opcji jednookresowych nazywanych caplet i floorlet Służą do zabezpieczania się przed niekorzystnymi zmianami oprocentowania Są korzystniejsze od kontraktów typu FRA, ponieważ nie płaci się różnicy w oprocentowaniu drugiej stronie, a jedynie premię przy nabyciu kontraktu. Przykład 1 Kontrakt typu floor: wartość nominalna 1 mln, stopa referencyjna WIBOR 6M, stopa kontraktu będąca ceną wykonania -7% Okres od zawarcia kontraktu WIBOR 6M na początku okresu w w latach procentach Płatność na koniec okresu 0,5 7,25 0 1 7,36 0 1,5 6,84 800 2 6,75 1250 2,5 6,98 100 3 7,35 0 Płatności następują wg formuły: max(((0,07-WIBOR6M)*1000000*0,5);0) Poprzez zawarcie kontraktu floor nabywca zabezpiecza się przed spadkiem stopy procentowej Przykład 2 Kontrakt typu cap: wartość nominalna 1 mln, stopa referencyjna WIBOR 6M, stopa kontraktu będąca ceną wykonania -7% Okres od zawarcia kontraktu WIBOR 6M na początku okresu w w latach procentach Płatność na koniec okresu 0,5 7,25 1250 1 7,36 1800 1,5 6,84 0 2 6,75 0 2,5 6,98 0 3 7,35 1750 Płatności następują wg formuły: max(((WIBOR6M-0,07)*1000000*0,5);0) Poprzez zawarcie kontraktu cap nabywca zabezpiecza się przed wzrostem stopy procentowej Koniec Aleksander Suski Maciej Hampel Opcja – pochodny instrument finansowy dający prawo (nie obowiązek) zakupu lub sprzedaży instrumentu bazowego po ustalonej cenie (cena wykonania) w danym okresie (termin wykonania opcji). Opcja występuje w postaci zarówno umowy zawieranej na rynku nieregulowanym jak i przedmiotu obrotu na giełdzie. Źródło: http://www.theoptionsguide.com Kupno opcji kupna (long call) Sprzedaż opcji kupna call) (short Źródło: http://www.theoptionsguide.com Kupno opcji sprzedaży put) (long Sprzedaż opcji sprzedaży (short put) Inwestor przewiduje, że ceny na giełdzie będą miały tendencje do lekkiego wzrostu Nabycie opcji kupna instrumentu o określonej cenie wykonania i jednoczesna sprzedaż opcji kupna tego samego instrumentu z wyższą ceną wykonania Maksymalny zysk ograniczony Maksymalna strata ograniczona Inwestor przewiduje, że ceny na giełdzie będą miały tendencje do lekkiego spadku Nabycie opcji sprzedaży instrumentu o określonej cenie wykonania i jednoczesna sprzedaż opcji sprzedaży tego samego instrumentu z niższą ceną wykonania. Maksymalny zysk ograniczony Maksymalna strata ograniczona Stosowana, gdy inwestor oczekuje stabilizacji ceny instrumentu bazowego Nabycie opcji kupna o stosunkowo niskiej cenie wykonania (t1) oraz nabycie opcji kupna o relatywnie wyższej cenie wykonania (t3), oraz: Sprzedaż dwóch opcji kupna o cenie zbliżonej do aktualnej ceny instrumentu bazowego (t2), tak by: t1<t2<t3 Strata jest ograniczona nawet przy dużych wahaniach ceny instrumentu bazowego Stosowana, gdy inwestor oczekuje dużych zmian w cenie instrumentu bazowego w dowolnym kierunku Nabycie opcji kupna i sprzedaży o tej samej cenie wykonania oraz o tej samej dacie wygaśnięcia opcji Zysk jest potencjalnie nieograniczony Strata jest ograniczona tylko do wysokości sumy zapłaconych premii Indywidualny charakter – dopasowanie do wybranej strategii poprzez dodawanie dodatkowych warunków – przynajmniej jedna różnica odróżnia opcje egzotyczne od standardowych Nie są przedmiotem obrotu na tradycyjnych „parkietach” giełdowych Oferowane są głównie przez banki dla klientów (brak działań międzybankowych) – dostosowanie do indywidualnych potrzeb. Wypłata zależy od średniej wartości instrumentu bazowego w danym okresie (śr. arytmetyczna/śr. geometryczna) Pierwsza opcja wystawiona na sprzedaż przez Bankers Trust – Tokio Zdecydowanie tańsze od opcji europejskich Jeżeli cena instrumentu na koniec okresu przewyższa wartość średnią z całego okresu ⇒ zysk dla inwestora Niższy koszt zabezpieczenia średniego kursu ceny instrumentu bazowego Dywersyfikacja ryzyka poprzez uzależnienie wyniku transakcji od więcej niż jednego instrumentu bazowego Używane w okresie dużej niepewności co do zachowań instrumentu bazowego w przyszłości Wybór instrumentów bazowych o najmniejszej możliwej korelacji ⇒ ograniczenie ryzyka gwałtownych fluktuacji Wykonanie zależy od ceny instrumentu bazowego (osiągniecie lub przekroczenie pewnego poziomu) Elastyczne rozwiązanie dla inwestorów, którzy chcą się zabezpieczyć przed fluktuacjami na rynku Down & In Call/Put – prawo do zakupu lub sprzedaży waluty po kursie realizacji opcji jeżeli kurs na rynku spadnie poniżej poziomu bariery Down & Out Call/Put - prawo do zakupu lub sprzedaży waluty po kursie realizacji opcji jeżeli kurs na rynku nie spadnie poniżej poziomu bariery Up & In Call/Put - prawo do zakupu lub sprzedaży waluty po kursie realizacji opcji jeżeli kurs na rynku wzrośnie powyżej poziomu bariery Up & Out Call/Put - prawo do zakupu lub sprzedaży waluty po kursie realizacji opcji jeżeli kurs na rynku nie wzrośnie powyżej poziomu bariery Bariery amerykańskie – obserwowane przez całą długość trwania kontraktu Bariery europejskie – obserwowane w dniu zapadalności kontraktu (najczęściej o określonej godzinie) Na początku zawarcia kontraktu decyzje ograniczają się do ustalenia: ◦ Typu instrumentu bazowego ◦ Ceny wykonania ◦ Terminu wykonania ◦ Wartości premii Inwestor w trakcie trwania kontraktu ma prawo do wyboru czy zakupiony instrument będzie opcją kupna czy opcją sprzedaży Podobna do strategii Stelaża ⇒ różnica dotyczy określenia kierunku transakcji przez inwestora Inwestor stosuje tą opcję gdy oczekiwane są duże zmiany w cenie instrumentu, jednak nie można zdefiniować kierunku tych zmian