Systemy zatrudniania osób z niepełnosprawnością w Europie i w Polsce Arkadiusz Stefański Jakub Wojciechowski Gdynia, dnia 15.12.2014r. Raoul Follereau „Człowiek nie jest prawdziwie człowiekiem, jeżeli nie jest wolnym. Nie jest wolnym, jeżeli nie pracuje.’’ Aktywność zawodowa- stanowi znaczny okres życia każdego człowieka. Dla wielu ludzi ma duże znaczenie: • Daje możliwości realizacji siebie • Autonomicznego rozwoju • Podnosi poczucie wartości • Daje możliwości stabilizacji i niezależnego życia • Jest głównym źródłem utrzymania • Często jest głównym sensem życia Przez nią chcemy się rozwijać i realizować swoje plany i aspiracje życiowe. Sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy • Osoby niepełnosprawne nie mają takich samych szans na zatrudnienie, jak osoby sprawne. • Pracodawca zatrudniający ON bierze pod uwagę konieczność poniesienia dodatkowych kosztów na adaptację miejsca pracy lub kosztów mniejszej produkcji. • W większości państw UE powstały systemy kompensacji kosztów dla pracodawców zatrudniających ON ze środków publicznych. • Statystyki dotyczące środowiska osób niepełnosprawnych z różnych krajów UE są często trudno porównywalne. Liczba ON określana w różnych zestawieniach zależy od definicji niepełnosprawności. • W Polsce większość ON jest bierna zawodowo Sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy • • • • • W państwach Unii Europejskiej nie istnieje jedna definicja niepełnosprawności (w jednym państwie istnieje kilka definicji, formułowanych w różnych celach, np. na potrzeby rehabilitacji społecznej lub zawodowej, opieki medycznej, pomocy społecznej itp.) W większości państw UE niepełnosprawność definiuje się w odniesieniu do barier, jakie napotyka w życiu ON. Stopień niepełnosprawności najczęściej określa się poprzez poziom obniżenia sprawności funkcjonalnej (od 20 do 100%). Koncepcja pomocy społecznej i ustawodawstwa w niektórych krajach powoduje włączanie ON do innych grup narażonych na dyskryminację i wykluczenie Oferty pracy dla tych grup muszą być zintegrowane i powinny uwzględniać potrzeby oraz trudności każdej grupy oddzielnie. Wymagania powinny spełniać m.in. tworzone spółdzielnie socjalne. (np. Gdynia -TSS ARKA) Polityka krajów członkowskich Unii Europejskiej • Państwa UE są odpowiedzialne za kreowanie i przestrzeganie polityki zatrudnienia osób niepełnosprawnych. W każdym z nich rozwiązania są inne: adekwatne do sytuacji społecznopolitycznej danego kraju. • Można wyróżnić trzy ogólne sposoby interwencji w zakresie wspomagania zatrudnienia osób niepełnosprawnych: -regulacje, -rekompensaty -zastępowanie Regulacje Oznaczają oddziaływanie poprzez nakazy, zakazy, odpowiednie warunki oraz środki ochrony. Można do nich zaliczyć m.in.: - system kwotowy – obowiązek ogólny zatrudniania określonej liczby osób niepełnosprawnych, wyrażony najczęściej w procencie osób zatrudnionych - opodatkowanie pracodawców, którzy nie wywiązują się z zasad systemu kwotowego - ochronę przed zwolnieniem z pracy - systemy przeciwdziałania dyskryminacji - powołanie instytucji rzecznika osób niepełnosprawnych. Rekompensaty Mają na celu zapewnienie konkurencyjności na rynku pracy OzN poprzez środki finansowe, materialne lub wsparcie bezpośrednie. Do tej grupy interwencji można zaliczyć m.in.: - rehabilitację zawodową i społeczną - dostosowanie stanowiska pracy do możliwości i potrzeb osoby niepełnosprawnej - dotowanie zatrudnienia - wspomaganie zatrudnienia. Zastępowanie To tworzenie miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych w specjalnie dostosowanych, wydzielonych instytucjach publicznych oraz w ośrodkach zatrudnienia chronionego. Jednym z najważniejszych elementów polityki wyrównania szans osób niepełnosprawnych są programy wspierające zatrudnienie na otwartym rynku pracy oraz w miejscach wyłączonych z rynku konkurencyjnego – zatrudnienie chronione. Zatrudnienie chronione • Istnieje wiele form zależnie od systemów rynkowych danego państwa czy instytucji tworzących chronione miejsca pracy (osoby fizyczne, administracja publiczna, organizacje pozarządowe). • Można wyróżnić cztery główne obszary związane z zatrudnieniem chronionym: szkolenie zawodowe, rehabilitację zawodową, zatrudnienie oraz poradnictwo. • W państwach UE zatrudnienie chronione jest domeną niewielkich podmiotów gospodarczych, ale są również kraje (Szwecja, Wielka Brytania), gdzie występuje wyraźna dominacja jednej organizacji. • W miarę możliwości indywidualnych ukierunkowuje się osoby niepełnosprawne na traktowanie pracy w obszarach zatrudnienia chronionego jako okres przejściowy prowadzący do zatrudnienia na wolnym rynku pracy. Zatrudnienie chronione • W zależności od sytuacji finansowej państw wysokość dofinansowania zatrudnienia chronionego jest bardzo różna. Głównym źródłem finansowania jest najczęściej sektor publiczny: budżet centralny państw lub władze regionalne i lokalne. • W niektórych państwach występują łączone drogi dystrybucji finansowania („centralno-lokalne”). Najczęściej dofinansowanie przeznaczane jest na częściowe lub całościowe pokrycie wynagrodzeń osób niepełnosprawnych (normowane np. w postaci wynagrodzenia minimalnego), choć rozwiązania szczegółowe są zróżnicowane. • Poza dofinansowaniem wynagrodzenia osoby niepełnosprawne zatrudnione w systemie pracy chronionej otrzymują dodatkowe formy wsparcia, takie jak: refundowany lub bezpłatny transport do pracy, ubrania robocze i środki ochrony osobistej, posiłki, a czasem nawet pokrycie kosztów zmiany miejsca zamieszkania. Otwarty rynek pracy • Zatrudnienie ON na wolnym, konkurencyjnym rynku pracy, jest wspierane przez różne formy oddziaływań i zachęt: szkolenia zawodowe, staże, dotowanie zatrudnienia, zachęty podatkowe (ulgi) sprzyjające rozpoczęciu działalności gospodarczej. • Aby wyrównać szanse OzN na wolnym rynku pracy, wprowadza się często tzw. system kwotowy, który polega na nałożeniu, na mocy aktu prawnego obowiązku zatrudniania określonego odsetka osób niepełnosprawnych. • W krajach członkowskich UE wysokość kwot waha się od 2 do 7% (często różnicuje się kwoty dla sektora publicznego i prywatnego). • W wielu krajach ustala się minimalną wielkość zatrudnienia w firmie, decydującą o obowiązku stosowania systemu kwotowego (np. we Włoszech 6-procentowy system kwotowy obowiązuje w firmach prywatnych zatrudniających co najmniej 35 pracowników). Wskaźniki zatrudnienia dla osób niepełnosprawnych i zdrowych w wieku 20–64 lat, dane za 2009 r. • • • • IE – Irlandia, MT – Malta, HU – Węgry, IT – Włochy, ES – Hiszpania, RO – Rumunia, PL – Polska, LV – Litwa, EL – Grecja, SI – Słowenia, BE – Belgia, EU – Unia Europejska, LU – Luksemburg, AT – Austria, CZ – Czechy, LT – Litwa, FR – Francja, PT – Portugalia, BG – Bułgaria, SK – Słowacja, EE – Estonia, CY – Cypr, DE – Niemcy, FI – Finlandia, NL – Holandia, UK – Wielka Brytania, DK – Dania, SE – Szwecja. With disabilities – osoby z niepełnosprawnościami Without disabilities – osoby bez niepełnosprawności Target – cel do osiągnięcia Źródło: EU-SILC 2009 Procentowy wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wieku 16-64 lat w ogólnej populacji osób niepełnosprawnych w latach 2005 – 2013, dane średnioroczne (%) Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS-u Opracowano na podstawie wyników Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (GUS BAEL) za trzy pierwsze kwartały roku 2013.. Modele zatrudniania osób z niepełnosprawnością w wybranych krajach UE •Austria •Belgia •Finlandia •Hiszpania •Irlandia •Niemcy •Szwecja Wsparcie zatrudnienia ON w Austrii: • • • • • • • • dofinansowanie wynagrodzenia– maks. do 50% wynagrodzenia dofinansowanie szkolenia zawodowego w postaci dodatku wypłacanego przedsiębiorcom zatrudniającym niepełnosprawnych praktykantów. dodatkowe dofinansowanie za kupno i wykorzystanie dóbr wyprodukowanych przez osoby niepełnosprawne nakłady na adaptację stanowisk pracy do potrzeb ON dofinansowanie szkolenia zawodowego – przedsiębiorstwa szkolące ON otrzymują dodatek finansowy wsparcie podjęcia działalności gospodarczej – OzN może otrzymać wsparcie finansowe z Funduszu Podatku Kompensacyjnego wsparcie podjęcia nauki na studiach wyższych i praktyk zawodowych – ON mogą uzyskać wsparcie podczas odbywania studiów bądź praktyki zawodowej wsparcie poszukiwań zatrudnienia – pomoc ON w poszukiwaniu odpowiedniego miejsca pracy oraz wsparcie w celu pokonania problemów w miejscu pracy Wsparcie zatrudnienia ON w Belgii: • • • • • szkolenia zawodowe ON dofinansowanie wynagrodzenia –może pokrywać do 50% wynagrodzenia zatrudnienie wspomagane granty i pomoc finansowa dla osób niepełnosprawnych, które podejmują samozatrudnienie – w małym stopniu wykorzystywane zatrudnienie chronione – ma miejsce w zakładach pracy chronionej. Wsparcie zatrudnienia ON w Finlandii: • • • • • • • specjalne kształcenie i szkolenia – fiński system zapewnia szerokie możliwości kształcenia OzN zarówno w placówkach specjalnych, jak i ogólnodostępnych próbne zatrudnienie, przysposobienie do pracy –mają najczęściej miejsce w ośrodkach pracy w instytucjach rehabilitacji zawodowej. Finansowane są przez urzędy pracy oraz programy ubezpieczeń społecznych dodatek dla ON powiązany z zatrudnieniem – dodatek ma wspierać uczestnictwo OzN w rynku pracy i może być wypłacany podczas pracy, szkolenia przygotowującego do pracy, jak również okresu bezrobocia zatrudnienie wspomagane – w 1998 roku wprowadzono pierwsze pilotażowe formy zatrudnienia wspomaganego, opartego na modelu anglosaskim dostosowanie miejsca pracy – ON są uprawnione do adaptacji miejsca pracy i dostosowania warunków pracy. Mimo że program ten istnieje już od dłuższego czasu, korzysta z niego niewiele osób dodatek inwestycyjny dla niepełnosprawnych przedsiębiorców – wypłacany w postaci pojedynczej wypłaty na inwestycje konieczne do rozpoczęcia działalności gospodarczej bądź jej kontynuacji zatrudnienie chronione Wsparcie zatrudnienia ON w Hiszpanii: • • • • • • • • umowy o zatrudnienie dla ON– firma zatrudniająca OzN na czas nieokreślony otrzymuje ulgę w składkach na ubezpieczenie społeczne oraz w podatku od przedsiębiorstw. Pracodawca może starać się o dotacje na dostosowanie miejsca pracy umowy krótkoterminowe dla ON– zmniejszenie składek na ubezpieczenie społeczne integracja ON przez samozatrudnienie – program dla OzN chcących rozpocząć działalność gospodarczą pomoc finansowa dla Specjalnych Centrów Zatrudnienia – przeznaczona dla organizacji mających odpowiedni status. Wsparcie ma formę finansowania projektów tworzenia miejsc pracy w Centrach kontrakty szkoleniowe dla ON, w ramach których istnieje możliwość obniżki składek na ubezpieczenia społeczne. dotacje dla pracodawców, którzy podejmują działania poprawiające zdolność do pracy swojego pracownika poprzez szkolenie lub adaptację miejsca pracy wypłata na koszty szkolenia bądź adaptacji miejsca pracy ON otrzymuje dofinansowanie podczas szkolenia bądź praktyki zawodowej Wsparcie zatrudnienia ON w Hiszpanii: • • • • • • • • ON może uzyskać wsparcie na szkolenia zawodowe, edukację i poradnictwo zawodowe ON może pracować na zasadzie próbnego zatrudnienia przez krótki okres bez żadnego kosztu dla pracodawcy niepełnosprawny pracownik może otrzymać wsparcie na pokrycie kosztów transportu ON może otrzymać szkolenie poprawiające umiejętności konieczne w pracy (przed uzyskaniem zatrudnienia) oraz osobiste poradnictwo przez pierwsze trzy lata pracy wsparcie komunikacji społecznej dla osób niesłyszących; chodzi o dotacje na środki techniczne umożliwiające osobom niesłyszącym porozumiewanie się z otoczeniem wsparcie finansowe dla samozatrudnionych osób niepełnosprawnych kredyt dla osób niepełnosprawnych, które rozpoczynają własną działalność gospodarczą osoba niepełnosprawna może otrzymać talon, który może wykorzystywać do opłacenia usług rehabilitacyjnych według własnego wyboru. Wsparcie zatrudnienia ON w Irlandii: • • • • program wsparcia zatrudnienia, którego celem jest wyrównanie obniżonej produktywności niepełnosprawnego pracownika. Zatrudnienie dokonuje się na zwykłych warunkach, natomiast Urząd Zatrudnienia i Szkoleń wypłaca pracodawcy część jego wynagrodzenia (od 20 do 50% po ustaleniu przez pracownika, pracodawcę i Urząd) grant na rzecz adaptacji miejsca pracy oraz na koszty dodatkowego wyposażenia zarówno dla pracodawców, jak i samozatrudnionych. Maksymalna wysokość dofinansowania wynosi 6 348,70 euro grant na osobistego lektora dla osób niewidomych bądź ze znacznym upośledzeniem wzroku. Dzięki niemu istnieje możliwość zatrudnienia na okres do 16 tygodni osoby, która czyta jej materiały związane z poszukiwaniem pracy grant na tłumacza podczas rozmowy kwalifikacyjnej, skierowany do osób z zaburzeniami mowy bądź słuchu. Wsparcie zatrudnienia ON w Niemczech: • • • • • centra szkolenia zawodowego - funkcjonuje sieć 52 takich centrów, szkolących w 190 zawodach i zdolnych przyjąć około 12 000 uczniów centra promocji zawodowej. Skierowane do dorosłych ON, oferujące programy rehabilitacji zawodowej. 27 takich centrów oferuje 180 różnych kursów i może przyjąć do 15 000 uczniów zatrudnienie dotowane. Obejmuje pomoc w formie zwrotu do 70% kosztów wynagrodzenia przez okres 1224 miesięcy projekty integracyjne przyznawane firmom, zakładowi bądź nawet części zakładu, w którym zatrudnionych jest 25–50% osób niepełnosprawnych. Dzięki nim można uzyskać finansowanie na modernizację i zwiększenie liczby miejsc pracy oraz na doradztwo w zakresie zarządzania kontrakty integracyjne, których celem jest próbne zatrudnienie osoby niepełnosprawnej. Kontrakt podpisywany jest na okres od 2 tygodni do 6 miesięcy, każda ze stron może w dowolnym momencie zrezygnować z kontynuacji. Wsparcie zatrudnienia ON w Szwecji: • • • • • • praca z dotowanym wynagrodzeniem – zatrudnianie ON na normalnych zasadach z pokryciem części wynagrodzenia przez budżet państwa. Wysokość dofinansowania jest uzgadniana z urzędem pracy zatrudnienie wspomagane – dzięki niemu wynagrodzenie osoby asystującej niepełnosprawnemu pracownikowi jest pokrywane przez okres do 6 miesięcy po podjęciu pracy instytuty zatrudnienia AMI – ich głównym zadaniem są szkolenia i poradnictwo zawodowe wsparcie finansowe na rozpoczęcie działalności gospodarczej dla osób ON – maksymalna kwota wynosi ok. 6 500 euro wsparcie finansowe przeznaczone na dostosowanie miejsca pracy, zakup wyposażenia i narzędzi potrzebnych do pracy zatrudnienie chronione w sektorze publicznym (OSA) – skierowane przede wszystkim do osób, których niepełnosprawność jest związana z trudnościami w przystosowaniu społecznym. TROCHĘ STATYSTYK… DANE Z SYSTEMU OBSŁUGI DOFINANSOWAŃ I REFUNDACJI PFRON • W Systemie Obsługi Dofinansowań i Refundacji (SODiR), prowadzonym przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, w końcu grudnia 2013 r. zarejestrowanych było łącznie 251,2 tys. osób niepełnosprawnych, w tym 84,4 tys. osób zatrudnionych na otwartym rynku pracy i 166,8 tys. osób pracujących w zakładach pracy chronionej. • W ciągu 2013 roku pracodawcy zgłosili do urzędów pracy 59,3 tys. ofert pracy dla osób niepełnosprawnych. W stosunku do roku ubiegłego liczba ofert pracy dla osób niepełnosprawnych zwiększyła się o 8,5% Co przeszkadza pracodawcom w zatrudnianiu osób z niepełnosprawnością? • Niewiedza i brak informacji (dotycząca choćby możliwości uzyskania dofinansowania do wynagrodzenia, przystosowaniem stanowiska pracy – to nie muszą być dodatkowe koszty po stronie pracodawcy) • Stereotypy (pracodawcy obawiają się niskiego i nieadekwatnego poziomu kwalifikacji i umiejętności ON, stereotypy dotyczą tego, kim jest osoba niepełnosprawna, jakim jest pracownikiem i jakie są konsekwencje jej zatrudnienia. Powodują one, że wielu pracodawców, nie mając nigdy bliższych kontaktów z osobami z niepełnosprawnością, z góry wyklucza możliwość ich zatrudnienia. Istotnym czynnikiem wpływającym na zatrudnienie lub nie OzN jest także rodzaj niepełnosprawności) • Niedostosowanie infrastruktury technicznej (szczególnie małe zakłady, ale nie tylko) Jak radzą sobie inni? INNE MYŚLENIE • Różnice wynikają z tego, że w większości krajów Europy Zachodniej obecność niepełnosprawnych w zakładach pracy traktowana jest jako coś oczywistego. Niepełnosprawni pracownicy traktowani są jak każdy inny członek zespołu. Akcent położony jest nie na rodzaj ich niesprawności, ale na jakość wykonywanej pracy i wywiązywanie się z powierzonych obowiązków. Właśnie taki sposób postrzegania osoby niepełnosprawnej przez potencjalnych pracodawców wydaje się kluczowy dla zmian w ich sytuacji na polskim rynku pracy. Jakie korzyści może przynieść zatrudnienie OzN • 1. zwolnienie z wpłat na PFRON; • 2. miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego; • 3. zwrot kosztów przystosowania stanowiska pracy; • 4. zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej; • 5. zwrot kosztów szkolenia pracownika niepełnosprawnego; • 6. zwrot kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy. Limity zatrudnienia osób niepełnosprawnych – obowiązkowe wpłaty i zwolnienia z wpłat na PFRON • Pracodawca zatrudniający, co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy jest zobowiązany do zatrudniania osób niepełnosprawnych w wysokości 6% ogółu zatrudnionych. Jeśli tego nie robi, to za każdą niezatrudnioną osobę płaci karę w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn 40,65% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i liczby pracowników.* (za IX,X,XI 2014 pmw w gospodarce wynosi 3739,97 zł). • 2. Z wpłat, o których mowa w pkt.1, zwolnieni są pracodawcy, u których wskaźnik zatrudnienia wynosi, co najmniej 6%. Przykład: • Przedsiębiorstwo zatrudniające na umowę o pracę 100 osób i nie zatrudnia osób z niepełnosprawnością płaci, co roku ponad 100 tys. zł. : 100 pracowników – 6% zatrudnienia OzN = 6 OzN • 40,65% x 3739,97 zł = 1520,30 x 6 OzN = 9.121,80 x 12 m-cy = 109.461,60 • przy zatrudnieniu 1 OzN oszczędności: 40,65% x 3739,97 zł =1520,30 x 1 OzN x 12 m-cy = 18.243,60 • • WAŻNE: rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 18 września 1998 r. w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżania określono rodzaje schorzeń osób niepełnosprawnych, które pozwalają na obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych – mówiąc inaczej: zatrudniając ON ze schorzeniem specjalnym przy wyliczaniu wskaźnika ogółu zatrudnionych ON liczymy tę osobę nie jako 1, a 1,5. Schorzenia specjalne: choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, paraplegia, tetraplegia, hemiplegia, znaczne upośledzenie widzenia (ślepota) oraz niedowidzenie, głuchota i głuchoniemota, nosicielstwo wirusa HIV oraz choroba AIDS, epilepsja, przewlekłe choroby psychiczne, upośledzenie umysłowe, miastenia, późne powikłania cukrzycy. System Obsługi Dofinansowań i Refundacji (SODiR) Komu przysługuje dofinansowanie z SODiR? • pracodawcy prowadzącemu zakład pracy chronionej • pracodawcy zatrudniającemu w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy mniej niż 25 pracowników • pracodawcy zatrudniającemu, co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającemu wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych, co najmniej 6%. Dofinansowanie nie przysługuje pracodawcom nieosiągającym wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości, co najmniej 6%, a także pracodawcom, którzy posiadają zaległości w zobowiązaniach wobec Funduszu przekraczających 100zł. Na kogo przysługuje dofinansowanie z SODiR? • Dofinansowanie przysługuje na osoby niepełnosprawne posiadające ważne orzeczenie o niepełnosprawności (bądź orzeczenie równoważne). Dofinansowanie nie przysługuje na pracowników zaliczonych do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności, którzy mają ustalone prawo do emerytury. Kwota miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia zależy od: • wymiaru czasu pracy pracownika (! MUSI TO BYĆ UMOWA O PRACĘ) • stopnia niepełnosprawności zatrudnionego • szczególnych schorzeń zatrudnionego (chorobę psychiczną (02-P), upośledzenie umysłowe(01-U), całościowe zaburzenia rozwojowe (12-C),epilepsję (06-E), niewidomych (04-O). Maksymalne kwoty refundacji do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego - od II kwartału 2014 r. Stopień niepełnosprawności Kwota dofinansowania bez Kwota dofinansowania ze schorzeń specjalnych schorzeniem specjalnym Znaczny 1800 zł 2400 zł Umiarkowany 1125 zł 1725 zł Lekki 450 zł 1050 zł Pracodawca prowadzący działalność gospodarczą może maksymalnie otrzymać z PFRON kwotę stanowiącą 75% kosztów płacy osoby niepełnosprawnej (wynagrodzenie brutto brutto). Natomiast nie większą niż kwoty w tabeli. Dla pracodawcy nie prowadzącego działalności gospodarczej kwota dofinansowania nie może przekroczyć 90% kosztów płacy. • Przykład: Pracodawca otwartego rynku pracy w styczniu 2014 roku zatrudnia osobę z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i schorzeniem specjalnym (choroba psychiczna). Płaci jej płacę minimalną, czyli 1680 złotych brutto. Koszty płacy (tzw. brutto brutto) tego pracodawcy wynoszą 2028,43 zł. Z PFRON będzie mógł otrzymać dofinansowanie w wysokości 1521,32 zł (75% kosztów płacy). Gdyby ten sam pracodawca tą samą osobę wynagradzał na poziomie 4 000zł brutto wówczas koszty płacy to ok. 4840 zł i pracodawca otrzyma 2400 zł refundacji, (czyli maksymalna możliwa w tej sytuacji). O czym trzeba pamiętać starając się o refundację wynagrodzenia • • • • • • Efekt zachęty - metodą ilościową albo jakościową (za wypowiedzeniem złożonym przez pracownika; na mocy porozumienia stron; wskutek przejścia pracownika na rentę z tytułu niezdolności do pracy; z upływem czasu, na który została zawarta; z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta; wygaśnięcia umowy o pracę; zmniejszenia wymiaru czasu pracy pracownika - na jego wniosek. Rejestracja wnioskodawca jest zobowiązany przekazać (do 25-go dnia kolejnego miesiąca) wraz z pierwszym wnioskiem Wn-D i miesięczną informacją o wynagrodzeniach, zatrudnieniu i stopniach niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych INF-D-P (osobiście lub pocztą do Centrali PFRON w W-wie ); aktualne zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gosp., decyzję NIP i zaświadczenie o nadaniu REGON, ewentualne upoważnienie osoby do składania dokumentów w imieniu pracodawcy. Dodatkowo w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej pracodawca składa Formularz Inf-0-PP Biuro Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Al. Jana Pawła II 13, 00828 Warszawa Przekazanie wynagrodzenia przelewem m UPRAWNIENIA OzN • • • • • Prawo do krótszego czasu pracy Uprawnienie do dodatkowej przerwy w pracy (Osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 min. i jest wliczany do czasu pracy.) Prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego (Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności) Prawo do korzystania ze zwolnienia od pracy Osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku ! Pracodawca nie może żądać, aby pracownik z niepełnosprawnością wyjeżdżał na turnus w okresie urlopu wypoczynkowego. WARTO WIEDZIEĆ • OzN może zarabiać tyle ile wynegocjuje z pracodawcą. Od 1 stycznia 2014 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 1680 zł • Nie ma zakazu pracy dla ON pobierających rentę z tytułu niezdolności do pracy. Zatrudnienie musi być po prostu adekwatne do stanu zdrowia • Zawieszenie renty w części lub w całości zależy od wysokości przychodu brutto rencisty. Po osiągnięciu przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia świadczenie ulega zmniejszeniu, zaś przekroczenie 130% tej kwoty powoduje zawieszenie. PAMIĘTAJMY • • • • Zatrudnianie OzN polegać ma nie na samym zatrudnianiu OzN, ale na zatrudnieniu wykwalifikowanych, dobrych pracowników; Sytuacja na rynku pracy jest trudna, ale jednocześnie coraz trudniej zidentyfikować wykwalifikowanych pracowników. Rekrutacja jest coraz trudniejsza, lojalność pracowników także – nie należy zatem omijać tak dużej grupy potencjalnych kandydatów na pracowników; Różnorodność w środowisku pracy powinna m. in. uwzględniać zatrudnianie OzN OzN mogą być cennymi pracownikami także ze względu na fakt, że stawiają czoło wyzwaniom i pokonują je każdego dnia – wnoszą kreatywność opartą na tym czego się nauczyli przez rozwiązywanie problemów związanych z ich obciążeniami. DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ