ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE OBRONNOŚCI RP XI

Departament Prawny i Kadr
Wydział Obronności i Bezpieczeństwa
Szkolenie Obronne • Wrocław, 14 grudnia 2012 r.
NORMY PRAWNE REGULUJĄCE FUNKCJONOWANIE
PAŃSTWA W SYTUACJI NIEBEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA
I W CZASIE WOJNY
ZAGADNIENIA:
• ZAPISY KONSTYTUCJI RP W ZAKRESIE
OBRONNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA
• PODSTAWOWE POJĘCIA
• STRUKTURA OBRONNA RP
Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok
NORMY PRAWNE REGULUJĄCE FUNKCJONOWANIE PAŃSTWA W
SYTUACJI NIEBEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA
I W CZASIE WOJNY
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (1997);
- Dorobek prawny NATO (ratyfikacja 1999);
- Nowa „Koncepcja Strategiczna NATO” przyjęta w Lizbonie w
listopadzie 2010 r.;
- „Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP” z 2007 r.;
- „Strategia Obronności RP” z 2009 r.;
- Ustawa o powszechnym obowiązku obrony RP z 1967 r.;
- Ustawa o stanie wojennym z 2002 r.
Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok
ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE OBRONNOŚCI
I BEZPIECZEŃSTWA RP
• I - RZECZPOSPOLITA
• Siły Zbrojne RP służą ochronie niepodległości państwa
i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu
bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic.
• II – WOLNOŚĆ, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA
I OBYWATELA
• Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych
wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko
wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego
bezpieczeństwa lub porządku publicznego,
Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok
ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE OBRONNOŚCI I
BEZPIECZEŃSTWA RP
• IV – SEJM I SENAT
• Sejm decyduje w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej o stanie
wojny i o zawarciu pokoju.
• Sejm może podjąć uchwałę o stanie wojny jedynie
w razie zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej lub gdy z umów międzynarodowych wynika
zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji. Jeżeli
Sejm nie może zebrać się na posiedzenie, o stanie wojny
postanawia Prezydent Rzeczypospolitej.
Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok
ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE OBRONNOŚCI
I BEZPIECZEŃSTWA RP
• V – PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
• Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem
Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa
państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego
terytorium.
• Prezydent Rzeczypospolitej jest najwyższym zwierzchnikiem
SZ RP. Zwierzchnictwo to sprawuje w czasie pokoju poprzez
Ministra ON.
• Prezydent RP mianuje Szefa SG WP, dowódców RSZ, a na czas
wojny Naczelnego Dowódcę SZ.
Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok
ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE OBRONNOŚCI RP
• VI – RADA MINISTRÓW I ADMINISTRACJA
RZĄDOWA
• Rada Ministrów w szczególności:
- zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa
oraz porządek publiczny,
- zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne,
- sprawuje ogólne kierownictwo
w dziedzinie obronności kraju.
Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok
ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE OBRONNOŚCI RP
• VIII – SĄDY I TRYBUNAŁY
• Sąd wyjątkowy lub tryb doraźny może być ustanowiony tylko
na czas wojny
Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok
ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE OBRONNOŚCI RP
XI – STANY NADZWYCZAJNE
• W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki
konstytucyjne są niewystarczające, może zostać
wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny:
 STAN WOJENNY,
 STAN WYJĄTKOWY,
 STAN KLĘSKI ŻYWIOŁOWEJ,
Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok
STAN WOJENNY
może być wprowadzony przez Prezydenta Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów
w formie rozporządzenia
na części albo na całym terytorium państwa, w razie zewnętrznego zagrożenia
państwa, zbrojnej napaści na terytorium RP lub gdy z umowy międzynarodowej
wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji.
Istnieją trzy przesłanki uzasadniające wprowadzenie tego stanu:
1. Zewnętrzne zagrożenie państwa,
2. Zbrojna napaść na terytorium Rzeczypospolitej,
3. Zobowiązanie Polski, na mocy umowy międzynarodowej, do wspólnej obrony
przeciwko agresji.
Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok
STAN WYJĄTKOWY
•
to także jeden z nadzwyczajnych stanów państwa, którego wprowadzenie
powoduje w szczególności ograniczenie określonych praw i swobód obywatelskich.
Stan wyjątkowy może wprowadzić prezydent na czas oznaczony, lecz nie dłuższy niż
90 dni, na części albo na całym terytorium Polski, jeśli zagrożone zostało
bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Prezydent może przedłużyć ten stan tylko
raz (na okres nie dłuższy niż 60 dni) za zgodą Sejmu. Stan wyjątkowy nie może
trwać dłużej niż 150 dni (czyli 5 miesięcy).
• Przesłanki wprowadzenia stanu wyjątkowego:
1. Zagrożenie konstytucyjne ustroju państwa
ze strony czynników natury wewnętrznej,
2. Zagrożenie bezpieczeństwa obywateli wskutek wydarzeń w rodzaju zamieszek i
zjawisk destabilizujących państwa,
3. Zagrożenie porządku publicznego
i normalnego funkcjonowania życia
w państwie.
Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok
STAN KLĘSKI
ŻYWIOŁOWEJ
• Wprowadzenie tego stanu pozwala
na uruchomienie nadzwyczajnych działań władz nie powodując
jednocześnie tak rozległych skutków prawnych jak stan wojenny lub stan
wyjątkowy. Do wprowadzenia stanu klęski żywiołowej konstytucyjnie
uprawniona jest Rada Ministrów,
a nie Prezydent.
• Przesłanki do wprowadzenia takiego stanu
1. Dążenie do zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych i likwidacji ich
następstw,
2. Dążenie do zapobieżenia skutkom awarii technicznych, noszących
znamiona klęsk żywiołowych.
Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok
SYSTEM OBRONNY RP - DEFINICJA
• Definicja - to całość sił i środków
przeznaczanych przez państwo do realizacji
zadań w dziedzinie obronności, odpowiednio
do tych zadań zorganizowanych,
utrzymywanych i przygotowywanych.
• system obronny bazuje na całym potencjale
narodowym Rzeczypospolitej Polskiej i jest ściśle
sprzężony z sojuszniczym systemem bezpieczeństwa
NATO, zwłaszcza w wymiarze militarnym.
Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok
STRUKTURA SYSTEMU OBRONNEGO RP
Zgromadzenie Narodowe
Rada
Bezpieczeństw
a Narodowego
(organ
doradczy
Prezydenta RP)
PREZYDENT RP
- Zwierzchnik Sił Zbrojnych RP
SEJM
SENAT
Naczelny Dowódca Sił
Zbrojnych RP
PREZES RADY MINISTRÓW
RADA MINISTRÓW
WOJEWODA
- Przedstawiciel Rady Ministrów w województwie
- Szef Obrony Cywilnej Województwa
SAMORZĄD TERYTORIALNY
KOMITET
RADY MINISTRÓW
(Organ pomocniczy Rady
Ministrów)
MINISTROWIE
MON
Jednostki organizacyjne podległe i nadzorowane oraz inne realizujące zadania obronne, w tym
przedsiębiorcy
Szkolenie Obronne 14 grudnia
14
2012 rok
Siły Zbrojne RP
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok