Podstawowa tożsamość dochodowo-wydatkowa
advertisement
1 Pogląd mikroekonomiczny Pogląd makroekonomiczny Kryterium Podmiotowe Bada zachowania pojedynczych uczestników Interesuje się dostosowaniami rynku podejmujących decyzje zgodnie z charakterystycznymi dla zachowań podmiotów interesami ekonomicznymi jakie są im obrotu rynkowego widzianych jako duże właściwe agregaty rozpatrując jednocześnie z właściwym zachowaniem tych podmiotów tj oszczędności, inwestycje, zatrudnienie, dochód i konsumpcja. Kryterium aparatu opisującego rynek Podstawowe kategorie rynkowe: cena produkt Podstawowe kategorie rynkowe: zagregowany popyt na jeden towar, podaż jednego produktu, popyt, zagregowana podaż, przeciętny poziom roboczogodziny cen Sposób definiowania równowagi ogólnej Równowaga na rynku pojedynczego produktu Równowaga w makroekonomii to poszukiwanie Równowaga ogólna jest opisywana takiego przeciętnego poziomu cen, przy którym równowagami na wszystkich rynkach dochodzi do zrównoważenia zagregowanego cząstkowych popytu z zagregowaną podażą, z uwagi na lepkość cen jest to warunek konieczny ale nie wystarczający. Poszukiwanie takiego poziomu dochodu przy którym przy danym poziomie cen dochodzi do zrównoważenia globalnego popytu z globalną podażą. Ogląd mikroekonomiczny: zachowania pojedynczych uczestników rynku podejmujących decyzje zgodnie z interesami ekonomicznymi jakie są im właściwe kategorie aparatu pojęciowego: cena, popyt i podaż jednego produktu sposób definiowania równowagi ogólnej: równowaga na rynku pojedynczego prod., równowaga ogólna opisywana za pomocą równowag na rynkach cząstkowych Ogląd makroekonomiczny: interesuje się dostosowaniami charakterystycznymi dla zachowań podmiotów obrotu rynkowego widzianych jako duże agregaty, przede wszystkim P i GD, rozpatrując jednocześnie właściwe zachowaniom tych podmiotów wielkości globalne: oszczędności, inwestycje, zatrudnienie, dochód, konsumpcja, bezrobocie, inflacja, produkcja zagregowane popyt i podaż, przeciętny poziom cen 1/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 2 poszukiwanie takiego poziomu dochodu przy którym przy danym poziomie cen dochodzi do zrównoważenia globalnego popytu z globalną podażą Wzrost gospodarczy: przyrosty realnego PNB wzrost wszystkich wielkości ekonomicznych mierzących aktywność gospodarczą rozwój gosp. zmienia sposób funkcjonowania gospodarki Oszczędzanie: odłożona w czasie konsumpcja przyczyny: kumulacja środków, bezpieczeństwo w przyszłości, uzyskanie dochodu za odłożenie konsumpcji, inwestycje Inwestycje: nabycie środków produkcji w celu odtworzenia względnie zwiększenia stanu posiadania dzielą się na odtworzeniowe i netto, ich suma to brutto wydatki inwestycyjne dotyczą wydatków brutto Ruch okrężny I dwa agregaty uczestniczą w obiegu: P i GD gospodarka zamknięta, brak handlu zagranicznego państwo nie ingeruje w rynek GD wydają w danym momencie wszystkie swoje dochody na bieżąco oszczędności zerowe P nie inwestują P wytwarzają prod. finalne, które są sprzedawane w całości GD rynek jest zrównoważony wynagrodzenia czynników prod. otrzymują GD, ponieważ ich dostarczyły względnie dostarczają Ruch okrężny II GD oszczędzają, P inwestują S = Y - C, Y = C + S, Y = C + I, Y = C + S = C + I, S = I kanały transmisji oszczędności w inwestycje: 1. transmisja bezpośrednia (dochód GD jest zyskiem P, np. P prywatne przy jednoosobowej własności) 2/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 3 2. pośrednictwo systemu bankowego (koszt alternatywny utrzymywania gotówki) 3. pośrednictwo instrumentów finansowych (obligacje, akcje, bony skarbowe) model ten niczego nie wyjaśnia, jego zbilansowanie wynika z założeń prowadzonego rachunku Ruch okrężny III najbardziej typowy sposób włączenia państwa w rynek charakterystyczny dla gosp. rynkowej odrzucamy klauzulę nieaktywności państwa model sprowadza się do zobrazowania przepływów pieniężnych Podstawowa tożsamość dochodowo-wydatkowa: prod. finalne po sprzedaży mają dać dochód równy DN dochód uzyskany ze sprzedaży prod. finalnych musi być równy wydatkom poniesionym na zakup dóbr finalnych grupy wydatków na dobra finalne: dobra konsumpcyjne, inwestycyjne, dostarczane państwu na zamówienie, wyeksportowane wielkość dochodu ze sprzedaży prod. finalnych: Y = C + I + G + NX oszczędności gospodarstw, przedsiębiorstw i państwa: Sg = Y-C+B-T Sp = T-B-G Sz = -NX Sg + Sp + Sz = Y – C – T + B + T – B – G - NX S = Y – C – G - NX Y = C + I + G + NX => I = Y – C – G - NX Sg + Sp + Sz = I Zagregowany popyt: na rynku dóbr i usług jest to rynkowa oferta nabycia, dot. wszystkich dóbr i usług w danym okresie czasu przy danym przeciętnym poziomie cen i innych czynnikach nie zmienionych miarą jest popyt na dobra finalne, dochód Y który wyraża wydatki na zakup dóbr finalnych Zagregowana podaż: na rynku dóbr i usług jest to oferta sprzedaży wszystkich dóbr i usług w danym okresie czasu przy danym przeciętnym poziomie cen i ceteris paribus miarą jest podaż produktów finalnych, dochód Y który wyraża dochody uzyskane ze sprzedaży Popyt globalny: suma którą P i GD (rząd) planują wydać na dobra i usługi przy każdym poziomie dochodu, cen jest sumą wydatków jakie GD planują przeznaczyć na konsumpcję a P na inwestycje 3/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 4 krzywa malejąca, ruch wzdłuż linii tłumaczy efekt realnego salda (bogactwa): przy innych nie zmienionych czynnikach spadek przeciętnego poziomu cen powoduje wzrost zamożności ludzi, co z kolei powoduje większe zapotrzebowanie na dobra i usługi, a jego miarą jest dochód realny Podaż globalna: wielkość produkcji w ujęciu wartościowym, którą wytworzą i sprzedadzą podmioty gosp. przy danych cenach, mocy wytwórczej i kosztach planowana wielkość dochodów jakie zamierzają uzyskać w danym okresie czasu P ze sprzedaży dóbr i usług przy każdym poziomie cen krzywa obrazuje wielkość prod. którą chciałyby zaoferować przedsiębiorstwa przy każdym poziomie cen pionowa w długim okresie na poziomie prod. potencjalnej rosnąca w krótkim okresie, ruch po krzywej wyjaśniamy złudzeniem producenta, że wzrosły jedynie jego ceny zbytu, a koszty pozostały na stałym poziomie, z analizy makroekonomicznej wynika, że w takiej sytuacji maksymalizujący zysk przedsiębiorca powinien zwiększyć produkcję do Q2, jeżeli w rzeczywistości nastąpi wzrost cen zaopatrzeniowych przy ich niezmienionej strukturze oraz nie nastąpi zmiana profilu prod., to linia MC przesunie się w górę, przedsiębiorca maksymalizujący zysk będzie musiał obniżyć prod. do Q1, w długim okresie podaż wróci do poprzedniego poziomu Y1, ale przy wyższym przeciętnym poziomie cen Czynniki wpływające na zagregowaną podaż: ceny, ruch po linii dostępność surowców zmiany technologii i produktywności oczekiwania inflacyjne i bezrobocie, większa amplituda drgań cenowych doprowadzi do bankructwa wielu przedsiębiorstw czynniki instytucjonalne, regulacje rządowe wpływające na efektywność wykorzystania zasobów skłonność przedsiębiorstw do wytwarzania dóbr i usług konkurencyjność i substytucyjność realna stopa procentowa Czynniki wpływające na zagregowany popyt: ceny, ruch po linii wzrost dochodu realnego 4/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 5 oczekiwania inflacyjne realna stopa procentowa, sprzyja oszczędzaniu optymizm lub pesymizm konsumentów i przedsiębiorców ocena przyszłej efektywności gospodarki polityka monetarna i fiskalna państwa Ekonomiczne funkcje państwa: wynikają z defektów rynku efektywności sprawiedliwości i równości, programy rządowe dla redystrybucji istniejących dochodów i siły nabywczej, odzwierciedlają troskę społeczną o ubogich lub upośledzonych stabilizacyjne, utrzymanie poziomu prod. by PNB był blisko poziomu zapewniającego pełne wykorzystanie czynników wytwórczych, redukowanie dolin i szczytów cyklów koniunkturalnych inne podejście: legislacyjna, redystrybucyjna, stabilizacyjna, alokacyjna Narzędzia polityki ekonomicznej państwa: podatki bezpośrednie i pośrednie, finansowania deficytu budżetowego wydatki transferowe ustawodawstwo, min. czas pracy, ograniczenie zwolnień, opieka prawna, ograniczenie importu i transferów pieniężnych stopa procentowa interwencje na rynku finansowym ostatnia instancja kredytowa określenie ram stosunków między jednostkami gospodarczymi bezpośrednie oddziaływanie na administrację i przedsiębiorstwa państwowe wydatki publiczne Wartość dodana: 5/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 6 przyrost wartości dóbr w wyniku określonego procesu produkcji, obliczana przez odjęcie od wartości dóbr wyprodukowanych w przedsiębiorstwie sumy kosztów rzeczowych czynników wytwórczych zużytych do produkcji tych dóbr netto, różnica pomiędzy wartością produktu a surowca brutto, netto minus koszty związane z procesem produkcji, zawiera w sobie część kosztu rzeczowego wyrażonego zużyciem środków trwałych Metody liczenia DN: DN to PNN wytworzony w gospodarce, PNB w cenach czynników prod. – amortyzacja ilość pieniędzy jaką dysponuje gosp. na wydatki na dobra i usługi po odłożeniu odpowiedniej ilości pieniędzy na sfinansowanie amortyzacji i utrzymanie poziomu kapitału sumowanie dochodów czynników prod. (wynagrodzenia za pracę, zyski, dywidendy, oprocentowania kapitału, dochody netto uzyskiwane za granicą) sumowanie wartości dodanej we wszystkich sektorach gosp., PNB i PKB opiera się na sumowaniu wartości dodanej brutto sumowanie wartości produktu finalnego, czyli sumy wartości dodanych w prod. pośredniej (krańcowa konsumpcja, dobra inwestycyjne, saldo NX) 1. System MPS metoda rodzaju działalności, wyodrębnienie w wartości prod. czystej danej jednostki (prod. podstawowa) i jednego lub więcej rodzajów prod. pomocniczej, wartość prod. czystej zaliczana do kilku działów gosp. narodowej metoda przedsiębiorstw i zakładów, całą wartość prod. czystej zalicza się do odpowiedniego działu gosp. narodowej , zgodnie z klasyfikacją całego przedsiębiorstwa 2. System SNA suma wszelkich zarobków w sferze materialnej i niematerialnej, dochodów osób wykonujących wolne zawody, rolników Amortyzacja: miara szybkości zmniejszania się wartości istniejącego zasobu kapitału w danym okresie będącego wynikiem jego fizycznego bądź ekonomicznego zużycia koszt ekonomiczny Podstawowe kategorie DN: 6/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 7 dochód netto z tyt. wł. za granicą dochód netto z tyt. wł. za granicą amortyzacja G PNB w cenach rynkowych podatki pośrednie I NX C PKB w cenach rynkowych PNN w cenach rynkowych DN = PNN w cenach czynników produkcji dochód z tyt. czynszów zyski dochody z pracy na wł. rachunek Wynagrodz enia i płace PNN = PNB w cenach czynników prod.+ amortyzacja PNB = PKB + dochody netto z tytułu własności za granicą = PNN w cenach rynkowych + amortyzacja PNB + dochody cudzoziemców = PKB PKB w cenach rynkowych jest miarą prod. krajowej łącznie z podatkami pośrednimi na dobra i usługi PKB=C+I+G PKB w cenach czynników wytwórczych jest miarą produkcji krajowej z pominięciem podatków pośrednich PKB = C + I + G - Te 1. podejście od strony strumienia produktu lub wydatków: wydatki na konsumpcję osobistą (dobra trwałe, nietrwałe, usługi) prywatne inwestycje brutto (krajowe i zagraniczne) wydatki rządu na dobra i usługi ich zsumowanie tworzy PNB 2. podejście od strony strumienia kosztów lub dochodów: płace, procenty, renty i zyski pośrednie podatki P, koszt wytworzenia strumienia produktów odpis amortyzacyjny ich zsumowanie tworzy PNB 7/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 8 Wskaźniki wzrostu DN: 1. Przyrost DN, D Dt1 Dtb Dt1 i Dtb wyrażone w cenach stałych (do pomiaru stosuje się wielkość prod. finalnej przemnożoną przez ceny w roku bazowym pochodzącą z roku bazowego oraz prod. finalną z roku t1 przemnożoną przez ceny roku bazowego) Dt1 100% (100,102,103...) 2. Wzrost DN, Wd Dtb Dt1 Dtb 100% (1,2,3...) 3. Tempo wzrostu DN, Twd Dtb Dtn 4. Średnioroczne tempo wzrostu DN, r n 1 Db Deflator: stosunek nominalnego PNB w cenach bieżących do PNB w ujęciu realnym wyrażony w postaci wskaźnika za jego pomocą ustalana jest wartość realna PNB oraz globalna dynamika siły nabywczej pieniądza Negatywny wskaźnik wzrostu DN: opisuje stopień niewykorzystania dyspozycyjnych zasobów (potencjalnych możliwości gospodarki) niedostatki wskaźnika wzrostu DN 1. nie bierze pod uwagę preferencji mieszkańców danego kraju dot. wyboru pomiędzy wolnym czasem a konsumpcją dóbr i usług 2. nie mierzy tego co jest ukryte, np. szara strefa 3. nie mierzy tego co nie jest wycenione przez rynek, np. aktywności wewnątrz GD 4. DN nie w pełni ujmuje wytwarzane w gosp. produkty negatywne, np. hałas, zatrute środowisko 8/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 9 wskaźnik dobrobytu ekonomicznego DEN = PNB + wymienione punkty Produkcja potencjalna: wielkość produkcji którą wytworzyłaby gospodarka, gdyby wszystkie czynniki produkcji zostały w pełni efektywnie wykorzystane ma tendencję do równomiernego wzrostu w miarę zwiększania zasobu czynników wytwórczych w gosp. presje inflacyjne relatywnie niskie jej wielkość jest granicą wyznaczającą istotne ramy polityki fiskalnej państwa w tej części, w jakiej państwo poprzez wydatki nietransferowe kreuje popyt na rynku Sztywność cen: podaż w pewnym zakresie nie będzie reagowała cenowo czynniki powodujące sztywność cen 1. niektóre koszty cechują się małą elastycznością cen w przypadku braku zapotrzebowania na dany zasób 2. ceny nie ulegają szybko zmianie w dużych firmach, potrzebują one czasu na rekalkulację nowej ceny 3. działanie monopoli sztucznie utrzymujących relatywnie wysokie ceny 4. krótkookresowy rachunek przedsiębiorstwa, bardziej opłacalna jest redukcja produkcji niż zmiana ceny Podaż globalna w krótkim okresie: linie AS-AD na wykresie konsumpcji C od dochodów Y przekroczenie produkcji potencjalnej w gospodarce Równowaga na rynku: popyt globalny (planowane globalne wydatki) równe faktycznie wytworzonej produkcji wykres zamierzonych wydatków od produkcji (dochodu) - linia 45 stopni i krzywa AD dla produkcji niższej od punktu równowagi globalny popyt jest większy od produkcji nieplanowane oszczędności dla produkcji przewyższającej poziom równowagi popyt globalny mniejszy niż produkcja, nieplanowane zapasy, inwestycje, krzywa AD poniżej linii 45 stopni Funkcja konsumpcji: 9/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 10 obrazuje wielkość zamierzonej konsumpcji przy każdym poziomie rozporządzalnych dochodów osobistych informuje jak przejść od dochodów do konsumpcji założenia: 1. Ludzie, czyli GD w krótkim okresie przeznaczają stałą część swojego dochodu na konsumpcję, zatem jeśli dochód wzrośnie to proporcjonalnie wzrosną wydatki na konsumpcję 2. Funkcja posiada składową autonomiczną określającą wydatki na konsumpcję przy zerowym dochodzie Krańcowa skłonność do konsumpcji: ( KSK ) część każdej dodatkowej jednostki dochodu rozporządzalnego, którą GD pragną przeznaczyć na konsumpcję kąt nachylenia funkcji konsumpcji Krańcowa skłonność do oszczędności: ( KSO ) ile groszy przeznaczą GD na oszczędności jeśli ich dochód wzrośnie o 1 zł. KSK + KSO = 1 Składowa autonomiczna popytu globalnego: ( Ka ) konsumpcja automomiczna niezależna od poziomu dochodu wielkość popytu zgłaszanego przez GD przy zerowym dochodzie Dyspozycyjne dochody GD: ( rozporządzalne dochody osobiste ) dochody jakie GD otrzymują od P, powiększone o wypłaty transferowe ze strony państwa i zmniejszone o podatki bezpośrednie płacone państwu ile GD przeznaczą na konsumpcję i oszczędności Funkcja oszczędności: obrazuje wielkość zamierzonych oszczędności przy każdym poziomie dochodu może być wyprowadzona z funkcji konsumpcji zakładana bezpośrednia relacja między nominalnym DN a zaoszczędzoną, czyli nie wydaną na zakup dóbr i usług częścią dochodu czynniki wpływające na poziom oszczędności: bieżące i oczekiwane stopy procentowe, dotychczasowy i oczekiwany dochód, zasoby kapitału, majątku i dóbr trwałych, subiektywne gusty i preferencje, stopy podatku dochodowego, poziom cen, pewność zatrudnienia. 10/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 11 Funkcja inwestycji: zakładana relacja pomiędzy DN a poziomem całkowitych wydatków inwestycyjnych poziom planowanych inwestycji wykazuje tendencję do wzrostu lub spadku wraz z poziomem DN oraz poziomem wykorzystania mocy produkcyjnych linia pozioma, funkcja nie zależy od wielkości dochodu, założenie krótkookresowe czynniki determinujące: realna stopa procentowa, poziom DN, oczekiwania dotyczące rentowności przyszłej prod., polityka podatkowa rządu, technologie Mnożnik: stosunek zmiany produkcji w punkcie równowagi do powodującej ją zmiany w wydatkach autonomicznych mnożnik = 1/(1-KSK) = 1/KSO informuje jak zmieni się prod. w wyniku zmiany popytu globalnego jest zawsze większy od jeden, ponieważ każda zmiana autonomicznego popytu inwestycyjnego uruchamia dalsze zmiany popytu konsumpcyjnego działanie możliwe gdy istnieje lepkość cen i produkcja potencjalna nie została osiągnięta działanie mnożnika to przyrost wydatków tworzących składową autonomiczną popytu globalnego oraz wywołana nimi fala dostosowań wyrażona samopowielającym się wzrostem lub spadkiem wydatków konsumpcyjnych, ponieważ wydatki inwestycyjne są funkcją konsumpcyjnych, następuje wzrost planowanych wydatków inwestycyjnych, które działaniem mnożnika są zakładane jako stałe wyprowadzenie: 1. Zakładamy że przy sztywnych cenach wpływy są równe wydatkom, a podaż równa dochodowi, pojawia się spirala ekspansji i depresji związana z dodatnim sprzężeniem zwrotnym 2. Kreślimy wykres planowanych wydatków i planowanych wpływów od dochodu Y z linią 45 stopni i dwiema krzywymi podaży globalnej 11/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 12 Pg I 1 Ka KSK y1 Pg1 Pż1 y1 y1 I 1 Ka KSK y1 y 2 I 2 Ka KSK y 2 y1 y 2 I 1 I 2 KSK y1 KSK y 2 y I KSK y y (1 KSK ) I y I 1 KSK Paradoks zapobiegliwości: obniżenie skłonności do oszczędzania prowadzi do wzrostu produkcji, natomiast nie wywołuje ono zmian w rozmiarach planowanych oszczędności odpowiadających stanowi równowagi, które nadal muszą być równe planowanym inwestycjom, wzrost prod. jest warunkiem zrekompensowania zmniejszonej potrzeby oszczędzania przy każdej wielkości produkcji Pieniądz: powszechnie akceptowany towar, za pomocą którego dokonuje się płatności za dostarczone dobra lub wywiązuje się ze zobowiązań specyficzna forma towaru, powszechny ekwiwalent funkcje: środek wymiany, jednostka rozrachunkowa, środek przechowywania wartości (tezauryzacja), miernik odroczonych płatności Baza monetarna: gotówka w obiegu + rezerwy gotówkowe banku zasób pieniądza wielkiej mocy łączna ilość banknotów i bilonu znajdującego się w obiegu pozabankowym i będących w posiadaniu systemu bankowego ilość gotówki dostarczonej przez bank centralny bankom komercyjnym i sektorowi pozabankowemu Podaż pieniądza: gotówka w obiegu pozabankowym + wkłady w bankach komercyjnych 12/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 13 całkowita ilość znajdujących się w obiegu zasobów pieniądza, występującego w roli środka wymiany przy danej stopie procentowej podaż jest różna od bazy monetarnej, ponieważ system bankowy posiada zdolność kreacji pieniądza struktura: m1 – podstawowa część pieniądza pełniąca rolę środka spekulacji, banknoty i bilon w obiegu pozabankowym oraz wkłady na żądanie m2 – m1 + rachunki oszczędnościowe i wkłady terminowe, mierzy zasób pieniądza widziany jako rezerwuar jego siły nabywczej m3 – m2 + wkłady terminowe o relatywnie wysokich saldach wykresem jest linia pionowa M na wykresie stopy procentowej od podaży pieniądza Mnożnik kreacji pieniądza: wielokrotność jaką stanowi podaż pieniądza w stosunku do bazy monetarnej obrazuje wielkość zmiany zasobu pieniądza wywołanej zmianą bazy monetarnej o jednostkę podaż pieniądza M. = MKP x baza monetarna MKP > 1 MKP zależy od planowanej przez banki stopy rezerw gotówkowych (stosunek rezerw do całkowitej ilości wkładów) oraz od planowanego stosunku gotówki w obiegu pozabankowym do całkowitej wartości wkładów w bankach MKP rośnie gdy rośnie stopa rezerw gotówkowych banków i gdy rośnie stosunek gotówki w obiegu do wkładów sektora prywatnego Mnożnik depozytowy: ilustruje proces kreacji pieniądza w gospodarce jest równy odwrotności stopy rezerw obowiązkowych Popyt na pieniądz: popyt na zasoby pieniądza w ujęciu realnym chęć utrzymywania sald gotówkowych przez GD i P w postaci m1 ceną pieniądza jest przeciętna stopa procentowa wygenerowana na rynku wzrost dochodu realnego powoduje wzrost popytu na pieniądz przy każdym poziomie stopy procentowej w ujęciu krótkookresowym popyt na pieniądz objaśniany jest 3 motywami (transakcyjnym, portfelowym / spekulacyjnym, przezornościowym. 13/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 14 Sama funkcja popytu na pieniądz jest funkcją dwóch zmiennych Dp=L(dochody realne)[r(stopy %) y(wielkości dochodu]. Im większe dochody tym będą trzymali więcej pieniędzy przy sobie, Im wyższe dochody realne tym większa chęć utrzymania wyższych sald gotówkowych. Motyw transakcyjny: W ujęciu Keysowskim motyw transakcyjny a właściwie wynikająca z niego wielkość utrzymywanej gotówki nie zależy od stopy procentowej Motyw spekulacyjny: Motyw spekulacyjny objaśnia zmienność popytu w zależności od stopy procentowej w oparciu o efekt spekulacyjny który zakłada że istotna część gospodarstw domowych utrzymuje swoje aktywa w postaci gotówki oraz w postaci obligacji, zmiany stopy procentowej powoduje albo wyprzedaż albo wykup obligacji a zatem zmianę w popycie tj chęć utrzymywania gotówki. Rynkowa wartość obligacji W o=100*K/R,k-% obligacji, R-rynkowa stopa obligacji, jeżeli R rośnie to wartość obligacji będzie malała, jeżeli R spada to wartość obligacji rośnie. Motyw przezornościowy: Objaśnia zmienność popytu na pieniądz, ludzie utrzymują salda gotówkowe na wypadek nie przewidzianych klęsk, względnie nie przewidzianych wydatków które trzeba będzie ponieść lub można ponieść w celu uzyskania wysokiej korzyści. Mechanizm depresyjny: Społeczeństwo zwiększyło oszczędności w stosunku do inwestycji podejmowanych przez przedsiębiorstwa. Wzrostowi oszczędności towarzyszy spadek konsumpcji co powoduje ze przedsiębiorstwa mają problem z upłynnieniem towaru, rosną zapasy, spada zatrudnienie i spadają dochody gospodarka podąża w kierunku recesji. Spirala ekspansji: Gdy skłonność do oszczędzania zmniejsza się, nagromadzone oszczędności nie starczają na finansowanie inwestycji, społeczeństwo wydaje więcej na konsumpcję to zachęca do zwiększenia produkcji tym samym do zwiększenia inwestycji zostaje uruchomiona spirala inwestycji trwa to tak długo jak przedsiębiorcy są wstanie kontynuować działania inwestycyjne. Budżet: zestawienie wpływów i wydatków państwa, pod pojęciem budżetu rozumiemy również budżety lokalne jak i centralne. Dług publiczny: 14/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 15 To wielkość sumy pozostałych do spłacenia pożyczek zaciągniętych przez państwo w kraju i zagranicą, z charakteru wpływów i wydatków budżetowych wynika problem zrównoważenia budżetu. Wydatki z budżetu są wartością autonomiczną i nie zależą od poziomu dochodów. Wpływy zależą od poziomu dochodów. Z tego powodu występuje deficyt / nadwyżka budżetowa. Podaż pieniądza: Nie można jej utożsamiać z banknotów i monet znajdujących się w obiegu bankowym i pozabankowym, są to wszystkie rodzaje środków płatniczych dostępnych przy danej stopie procentowej pełniącej rolę powszechnego ekwiwalentu. M1 są to banknoty i monety w obiegu pozabankowym + wkłady na żądanie. M2 mierzy zasób pieniędzy widziany jako rezerwuar jego siły nabywczej i jest to M1+rachunki oszczędnościowe i wkłady terminowe. M3 to podaż M2 + wkłady terminowe o relatywnie wysokich saldach. Państwo działające za pomocą odpowiedniego instrumentarium doprowadza do tego że podaż pieniądza nie zależy od wysokości stopy procentowej. Państwo może jednak wpływać na wielkość podaży pieniądza regulując procesy kreacji pieniądza w gospodarce oraz zwiększyć względnie zmniejszyć zasób pieniądza. Kreacja pieniądza: Pieniądz musi mieć pokrycie, pieniądz będzie wykreowany jeżeli doprowadzi się do sytuacji że część transakcji przepływu pieniądza wielkiej mocy nie wymaga użycia pieniądza wielkiej mocy (np. rozliczenia międzybankowe na zasadzie wymiany sald, oscylator). Funkcje banków komercyjnych: Transformacja terminów i ryzyka (część środków wpływa podczas trwania lokat a część później, dywersyfikacja ryzyka na różne terminy i działy gospodarki) Kontakt kredytobiorca – kredytodawca. Usługi Faktoringowe Obsługa papierów wartościowych (emisja i sprzedaż) Udzielanie gwarancji i poręczeń. Zmniejszenie ryzyka w transakcjach międzynarodowych poprzez wykorzystania instrumentów akredytywy i inkasa dokumentowego. Kanały sprzężeń pomiędzy rynkami: Kanały zależności pomiędzy stopą procentową i wielkością inwestycji. Rachunek opłacalności projektu inwestycyjnego jest oparty na metodzie NPV (zaktualizowanej wartości netto 15/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 16 przepływów pieniężnych). Przy czym główną wielkością wyznaczającą czynnik aktualizacyjny jest rynkowa stopa procentowa. Sama metoda NPV opiera się na uwzględnieniu zmiany wartości przepływu pieniężnego w czasie. Zmiana wartości przepływu pieniężnego w czasie wynika z: 1. Możliwości zainwestowania określonej kwoty pieniężnej, która po upływie określonego czasu przyniesie zysk. 2. Wyższej ceny możliwości bieżącej konsumpcji od przyszłej, dokonywanej przez konsumenta. 3. Relatywizmu wartości obecnych dochodów w stosunku do przyszłych. 4. Ze zjawiska inflacji. Wielkość NPV wyznaczana jest sumą przepływów pieniężnych w ciągu i – tego roku zdyskontowanych stopą procentową r. Główną wielkością stanowiącą o wielości stopy procentowej r –jest procentowanie lokat długoterminowych rd + odpowiedni procent doliczony za ryzyko inwestycyjne. CFi – przepływ pieniężny netto. Wyraża on wielkość korzyści jakie przyniesie inwestorowi inwestycja kapitałowa za okres swego funkcjonowania, jeżeli w danym roku inwestor poniesie wydatki większe od wpływów netto to korzyść będzie ujemna. Jeżeli wpływy netto będą większe od wydatków (zwiększających majątek) to CFi będzie dodatnie n 1 NPV CFi (1 r )^ i i0 Rzadkość jest wyrazem luki pomiędzy ilością celów będących pochodną ludzkich potrzeb a ograniczonością zasobów będących środkami ich osiągnięcia. Rzadkość jest to fakt że nie możemy mieć wszystkiego co chcemy przez cały czas. Implikacje rzadkości * zawsze istnieje więcej niż jeden sposób wykorzystania zasobu. * jeśli wytwarzamy jeden produkt nie możemy wytwarzać drugiego. * koszt alternatywny (najlepsza nie zrealizowana wartość wykorzystania alokacji zasobów. Oszczędności to nie skonsumowana część dochodu, równająca się dochodowi zmniejszonemu o wartość konsumpcji gospodarstw domowych. O. To odłożona konsumpcja w czasie. Oszczędności są bierną stroną akumulacji środków pieniężnych niezbędnych do finansowania inwestycji zaś wydatki inwestycyjne są przejawem czynnego wykorzystania nagromadzonych oszczędności. 16/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 17 Chęć uzyskania dodatkowego dochodu to podstawowa motywacja oszczędzania, inne przesłanki to zabezpieczenie przyszłości, akumulacja oszczędności np. na zakup samochodów. Oszczędności wymuszone to oszczędności powstałe na przykład poprzez braki towarów na rynku. Inwestycje to wielkość nowo nabytego kapitału w danym okresie, a jednocześnie jest to strumień zwiększający zasób dotychczasowego kapitału. (duża zmienność inwestycji wynika ze zmian w oczekiwaniu przedsiębiorców, zmian w popycie, zmian w cenach rynkowych) I. dzielą się na odtworzeniowe i netto (nabycie środków w celu tworzenia dodatkowego kapitału), Inwestycje brutto = I. Netto + I. Odtworzeniowe. Inwestycje przymusowe na żądanie państwa (np. urządzenia do ochrony środowiska), Inwestycje przymusowe wymuszone przez rynek to zapasy powstałe na skutek braku popytu. Inwestycje przez zmiany poziomu dochodu narodowego uruchamiają procesy dostosowawcze po stronie oszczędności. Kapitał to produkty pracy ludzkiej przeznaczone do dalszego wytwarzania. 17/17 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
