8. Ewolucja teorii zarządzania. I. Teoria klasyczna 1. Naukowe zarządzanie 2. Zarządzanie administracyjne II. Teoria behawioralna 1. Ruch na rzecz stosunków międzyludzkich (human relations) III. Teorie ilościowe 1. Teoria ilościowa zarządzania 2. Zarządzanie operacyjne IV. Teorie współczesne 1. Podejście typu Z 2. Troska o doskonałość I. Teoria klasyczna wykształciła się na początku XX wieku. Celem naukowego zarządzania było efektywne wykorzystanie siły roboczej. Twórcą był Frederik Taylor. Jako brygadzista, a później jako konsultant w wielu firmach badał i projektował stanowiska pracy. Wprowadził przerwy w pracy, zastosował akordowy system wynagrodzeń. Stworzył ideę, która opierała się na następujących krokach: 1. opracowanie każdego elementu pracy zamiast stosowanych wcześniej przybliżonych metod „na oko”, Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 2. naukowe dobieranie i szkolenie pracowników do wykonania pracy zgodnie z krokiem pierwszym, 3. nadzorowanie pracowników 4. dalsze planowanie pracy i wykorzystywanie robotników do jej wykonania. Do rozwinięcia tej teorii przyczynił się Frank Gilberth, który spowodował zwiększenie wydajności pracy (układanie cegieł). Lilian Gilberth miała wkład w ukształtowaniu się psychologii przemysłu oraz kierowania personelem. Jako małżeństwo wykorzystali swoje techniki w praktyce. Frank (dzięki teorii wydajności) spłodził dwanaścioro dzieci, a Lilian stosując psychologię i kierowanie odniosła sukces w ich wychowaniu. Innym teoretykiem był Henry Gantt, który współpracował z Taylorem. Pracując samodzielnie stworzył techniki poprawy rezultatów pracy robotnika. Zarządzanie administracyjne skupia się na zarządzaniu całą organizacją. Jej rwórcami byli: Henri Fayol, Lyndall Urwick, Max Weber, Chester Bernard. Fayol ujął praktykę zarządzania w 14 zasadach: 1. Podział pracy 2. Autorytet formalny i autorytet osobisty do wykonywania obowiązków kierowniczych 3. Dyscyplina 4. Jedność rozkazodawstwa, co oznacza, że każdy pracownik powinien otrzymywać polecenia tylko od jednego przełożonego 5. Jedność kierownictwa – podobne czynności w organizacji powinny być zgrupowane i podległe tylko jednemu kierownictwu Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 6. Podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu 7. Sprawiedliwe wynagrodzenie dla pracownika i dla organizacji 8. Centralizacja władzy 9. Hierarchia władzy, która w organizacji powinna przebiegać z góry na dół i każdy powinien jej przestrzegać 10. Ład – zasoby ludzkie i rzeczowe powinny być koordynowane tak, by znalazły się na właściwym miejscu i we właściwym czasie 11. Sprawiedliwe odnoszenie się w stosunku do podwładnych 12. Unikanie dużej fluktuacji pracowników 13. Swoboda inicjatyw wśród pracowników 14. Praca grupowa powinna być harmoniczna, poczucie jedności i przynależności o grupy powinny być popierane i podtrzymywane. Teorie klasyczne odpowiedniejsze są dla stabilnych i prostych organizacji niż dla organizacji współczesnych, dynamicznych i złożonych. Często zalecały uniwersalne procedury, nieodpowiednie w pewnych sytuacjach. Pracowników traktują jak narzędzia a nie zasoby. II. Spojrzenie behawioralne kładło nacisk na indywidualne postawy i zachowania. Prekursorem byli: Hugo Münsterberg – psycholog niemiecki, który opublikował pracę „Psychologia i sprawność przemysłowa” oraz Mary Parker Follet. Przedmiotem jej zainteresowania była oświata dorosłych i poradnictwo zawodowe. Badania w tej dziedzinie rozpoczął Elton Mayo wpierany przez General Electric Co. Pierwsze badanie polegało na zmianie oświetlenia w miejscu pracy wybranej grupy robotników. Inne doświadczenie polegało na ustaleniu akordowego planu zachęt płacowych. Okazało się w nich, że system ten nie funkcjonował. Ważniejszym Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. bowiem była dla pracowników akceptacja grupy niż dodatkowe wynagrodzenie. Wynika z tego że element ludzki ma ogromne znaczenie w pracy. Ruch na rzecz stosunków międzyludzkich (human relations) został rozwinięty przez Abrahama Maslowa i Douglasa McGregora. Maslow rozwinął teorię, że człowiek jest motywowany przez potrzeby układające się w hierarchię: potrzeby samorealizacji, szacunku, przynależności, bezpieczeństwa, fizjologiczne. McGregor stworzył teorię X i teorię Y. Teoria X jest negatywnym poglądem na robotników i odpowiadają jej poglądy naukowego zarządzania. Teoria Y jest bardziej pozytywna i wychodzi z przesłanek przyjmowanych przez zwolenników teorii międzyludzkich. III. Teoria ilościowa powstała podczas II wojny światowej. Opiera się na modelach matematycznych. Za pomocą modeli rozmieszczano siły zbrojne, statki, samoloty, magazyny. Po wojnie metody te zastosowano do rozmieszczania magazynów, fabryk. 1. ilościowa teoria zarządzania – skupia się głównie na modelach matematycznych, równaniach, np. symulacje komputerowe nad zachowaniem samochodów w czasie kolizji. 2. Zarządzanie operacyjne – jest nieco mniej zmatematyzowane i mniej skomplikowane statystycznie niż ilościowa teoria zarządzania. Techniki te zajmują się wspomaganiem organizacji w bardziej efektywnym wytwarzaniu produktów lub usług. Teorie ilościowe nie są w stanie w pełni wyjaśnić czy też przewidzieć ludzkie zachowania w organizacjach. Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. IV. Teorie lat 80 tych. Model typu Z Wiliama Ouchi’iego, który twierdzi, że firmy amerykańskie i japońskie różnią się pod następującymi względami: 1. czas trwania zatrudnienia 2. tryb podejmowania decyzji 3. umiejscowienie odpowiedzialnośći 4. szybkość oceny i awansu 5. mechanizmy kontroli 6. specjalizacja ścieżki kariery Troska o doskonałość – podejście przedstawione przez Thomasa J. Petersa i Roberta H. Watermana. Zespół cech prowadzący do doskonałości obejmuje: 1. terminowe załatwianie spraw 2. ścisły kontakt z klientem 3. popieranie autonomii i przedsiębiorczości 4. maksymalizację wydajności pracy 5. wykorzystanie bezpośredniego podejścia do kierowania 6. zajmowanie się tym, na czym firma zna się najlepiej 7. utrzymywanie prostej mało rozczłonkowanej struktury organizacji 8. jednoczesne popieranie zarówno centralizacji i decentralizacji Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom.