blisko nr 3/54 rok XIV kwartalnik jesień 2012 ISSN 2081-1039 zdrowia Magazyn Pacjentów Centrów Medycznych Grupy LUX MED www.luxmed.pl Nowe Plany Opieki Medycznej dla Ciebie i Twoich bliskich s. 8 W poszukiwaniu życiowej równowagi s. 4 W n u me r z e a k t u a l no ś c i Szanowni Państwo! Work life balance (WLB) z roku na rok zyskuje nowych zwolenników. Coraz więcej osób zdaje sobie sprawę, że aby osiągnąć sukces w życiu, trzeba umieć równoważyć obowiązki zawodowe z życiem osobistym. W tym numerze kwartalnika chcemy przybliżyć WLB widziane z różnych perspektyw. W Temacie Numeru piszemy o tym, co każdy z nas może robić dla lepszego samopoczucia, a także jak pracodawcy mogą nas w tym wspierać oraz jak dbać o efektywność działań zawodowych. W WLB bardzo ważna jest również profilaktyka, w tym systematyczne wizyty kontrolne u lekarza. Łatwiejszy dostęp do specjalistów mają osoby, które korzystają z pakietów opieki. Część z nich zapewniają pracodawcy, ale można też Nowe strony internetowe wykupić je samemu. Dla zainteresowanych przygotowaliśmy właśnie 11 nowych planów opieki indywidualnej, które opisujemy na kolejnych stronach magazynu. W naszym kwartalniku nie mogło też zabraknąć tematów poradniczych, tym razem dotyczących autyzmu u dzieci, różnych sposobów radzenia sobie z bólem kręgosłupa oraz chirurgicznego leczenia otyłości. Na koniec, jak zwykle przybliżamy sylwetkę jednego z naszych lekarzy. Ciekawej lektury. Redakcja Spis treści P o r a dn i k s. 11 Nie ma żadnego pojedynczego objawu, który występowałby u wszystkich Pacjentów autystycznych. A k ­t u ­a l ­no­Ś c i 3 Nowe strony internetowe 3 Interaktywne formy kontaktu 3 Otaczamy opieką 3 LUX MED wspiera studia podyplomowe HARA 3 Godło Jakość Obsługi po raz trzeci dla LUX MED 3 Już wiesz, jak pomóc t em at n u me r u 4 Od samoświadomości po zmiany organizacyjne 6 Chory pracownik to strata dla firmy t em at n u me r u s. 4 W sytuacjach skrajnego zapracowania WLB polega na umiejętności regenerowania się w każdym nadającym się do tego momencie. g r u p a l u x med 7 Nowa oferta dla Klientów indywidualnych 8 Tabela nowych Planów Opieki Medycznej dla Ciebie i Twoich bliskich 10 Chcesz wiedzieć więcej o nowych Planach Opieki Medycznej? ala grześ Kasia Gabryś tomek julek krzyś antoś jan maria po r a dn i k s. 14 Każdy z nas ma inną wrażliwość na te same bodźce. Ostatecznie o rodzaju zabiegów zadecyduje terapeuta. po r a dn i k 11 Autyzm – z tego się nie wyrasta S z p i ta l 12 Vectra – wizualizacja efektów zabiegu przed operacją 12 Szpitalna poradnia leczenia zaburzeń snu 12 Chirurgiczne leczenie nietrzymania moczu 13 Chodzi o zdrowie po r a dn i k 14 Fizykoterapia alternatywą dla farmakoterapii nasi lekarze 15 Gwiaździste niebo nad Afryką 2 blisko zdrowia 3/2012 jesień krótko Ad­res re­dak­cji: ul. Postępu 21c, 02-676 War­sza­wa, tel. 22 450 42 69 e­-ma­il: info@lu­xmed.pl Wydawca: LUX MED Sp. z o.o. z siedzibą: ul. Postępu 21c, 02-676 Warszawa Projekt redakcyjny, graficzny i realizacja: Mediapolis Sp. z o.o., tel. 22 313 22 00, www.mediapolis.com.pl Foto w numerze: archiwum LUX MED, Shutterstock Foto na okładce: Shutterstock. Data wydania listopad 2012 rok. LUX MED wspiera studia podyplomowe HARA W związku z rebrandingiem przeobrażeniu uległy strony WWW naszych sieci medycznych. Obecnie działają dwie nowe strony internetowe LUX MED i Medycyny Rodzinnej. WWW LUX MED, tak jak dotychczas, pełni także funkcję strony całej Grupy. Nowa grafika nawiązuje do obecnego logo. Zmieniony został także układ elementów, m.in. pojawił się nowy sposób prezentacji placówek i interfejs grafików lekarzy. Jeszcze większą metamorfozę przeszła WWW Medycyny Rodzinnej. Strona została całkowicie zmodyfikowana, przygotowana tak, aby nawiązywała do układu i funkcjonalności WWW Grupy, m.in. wprowadziliśmy podział na trzy moduły tj. dla Pacjentów, dla Firm i Grupa LUX MED. HARA – Health and Resilience Academy – Akademia Zdrowia i Odporności organizowana jest przez Szkołę Wyższą Psychologii Społecznej. Zajęcia mają na celu praktyczne przygotowanie specjalistów do opracowywania, wdrażania i zarządzania programami prozdrowotnymi, a także budowania zaangażowania i prewencji wypalenia zawodowego oraz kultury zdrowych relacji w firmach. Tematykę studiów przybliżamy w Temacie Numeru. Interaktywne formy kontaktu D la użytkowników iPhone’ów, iPadów oraz telefonów i tabletów z systemem Android jest już dostępna darmowa aplikacja o nazwie „Portal Pacjenta LUX MED”. Dzięki niej można umówić się na wizytę lekarską jeszcze łatwiej, szybciej i z dowolnego miejsca. Pacjenci zyskują też dostęp do wielu innych praktycznych funkcji. Aplikacja pozwala na odwołanie wizyty, przeglądanie historii poprzednich konsultacji czy sprawdzenie grafików pracy lekarzy. Zawiera także informacje o lokalizacji placówek należących do Grupy. Wersję na telefony z systemem Android można pobrać ze sklepu Google Play, natomiast na iPhone’y oraz iPady z App Store. Wystarczy wykonać trzy proste kroki: wpisać w wyszukiwarkę nazwę „Portal Pacjenta LUX MED”, następnie wybrać przycisk „bezpłatnie” oraz „OK”. Wówczas aplikacja zostanie pobrana i zainstalowana na urządzeniu. Otaczamy opieką Godło Jakość Obsługi po raz trzeci dla LUX MED Wyróżnienie przyznane zostało przez Klientów, którzy oddawali głosy na stronie www.jakoscobslugi.pl, korzystając z aplikacji na telefony komórkowe oraz na Facebooku. Nagroda jest tym bardziej cenna, że wszystkie wyróżnione firmy są liderami w swoich branżach, a wśród wytypowanych znajdują się jedynie te, które zapewniają Klientom najwyższe standardy obsługi i cieszą się największym zaufaniem oraz uznaniem. Już wiesz, jak pomóc LUX MED był partnerem medycznym 34. Maratonu Warszawskiego. Nad bezpieczeństwem ponad 8000 osób czuwały zespoły w kilkunastu karetkach specjalistycznych i ratowniczych, a także personel stacjonujący w namiocie medycznym w okolicach mety. Na potrzeby wydarzenia utworzono stacjonarne i mobilne centra operacyjne wyposażone w system wspomagania dowodzenia (SWD z monitoringiem GPS). Jednocześnie na płycie boiska Stadionu Narodowego wszyscy zainteresowani mogli skorzystać z punktu konsultacyjnego, w którym mierzono poziom glukozy, cholesterolu, ciśnienia tętniczego oraz przeprowadzano analizę składu masy ciała. Kilka tygodni wcześniej byliśmy partnerem medycznym Dnia Energetyka LUX MED w pogotowiu na Stadionie Narodowym. w Kozienicach, tam również udostępniliśmy punkt konsultacyjny. Grupy LUX MED nie zabrakło też w warszawskich Złotych Tarasach, gdzie odbył się kongres „Biznes to Rozmowy”. Konferencja ta organizowana jest co roku przez Netię dla ponad tysiąca uczestników. Wydarzenie wspierają kluczowe firmy z różnych branż. LUX MED zapewnił opiekę medyczną uczestnikom, a także zaprezentował najnowsze rozwiązania internetowe dla Pacjentów. R azem z firmą Orange przygotowaliśmy bezpłatną aplikację ratunkową „Pierwsza Pomoc”. Użytkownik może natychmiast dowiedzieć się i zobaczyć na ilustracjach, jak bezpiecznie ułożyć nieprzytomną osobę, podjąć i prowadzić reanimację oraz zatamować krwawienie. Aplikacja dostarcza też aktualnych informacji o numerach telefonów służb ratunkowych i placówkach medycznych Grupy LUX MED. 3/2012 jesień blisko zdrowia 3 t em at n u me r u T E M AT N U M E RU Od samoświad omości po zmiany organizacyjne N a s i e k spe r c i Wojciech Eichelberger Przemysław Duchniewicz Rozmowa z Wojciechem Eichelbergerem i Przemysławem Duchniewiczem, pomysłodawcami i wykładowcami wspieranych przez LUX MED podyplomowych studiów HARA (Health and Resilience Academy). Na czym w praktyce polega work life balance (WLB)? Na tym, by móc więcej, dłużej i lepiej – dla siebie i organizacji niższym kosztem, nie zaniedbując życia poza pracą. W sytuacjach skrajnego zapracowania WLB polega na umiejętności regenerowania się w każdym nadającym się do tego momencie. Dlaczego obecnie coraz więcej osób uznaje to pojęcie za jeden z najistotniejszych elementów sukcesu? Zwiększa się świadomość potrzeb psychologicznych, których w pracy nie da się zaspokoić, a także tego, że efektywne i twórcze działanie zawodowe musi być wsparte wysokim poziomem satysfakcji z życia pozazawodowego. Zdrowotne koszty pracy mogą stanowić istotne zagrożenie dla psychofizycznej kondycji człowieka. Dotychczasowe, zwyczajowe formy odpoczynku i regenerowania się już są niewystarczające. Ciężko pracujące osoby wymagają profesjonalnego reżimu odnowy psychobiologicznej. Podobnie jak to czynią zawodowi sportowcy. Dodatkowym elementem jest to, że w życie zawodowe wchodzi pokolenie mające inny system wartości. Osoby te nie są skłonne do poświęcania swojego życia osiąganiu sukcesu zawodowego kosztem poczucia tożsamości i satysfakcji z życia w ogóle. Wiedzą, że pieniądze szczęścia nie dają, o czym przekonali się, patrząc na swoich rodziców. Jakie działania mają największe znaczenie? Można wymienić dwie grupy działań – pierwszą są te nastawione na podniesienie indywidualnej odporności na przeciążenie i sytuacje trudne, szczególnie przedłużające się. Lepsza samoświadomość naszych procesów psychofizycznych, stylu pracy, obszarów, gdzie ładujemy lub szybciej rozładowujemy „wewnętrzne akumulatory”, to efektywniejsze zarządzanie samym sobą. 4 blisko zdrowia 3/2012 Drugą grupą działań są zmiany na poziomie organizacyjnym, poczynając od stylu zarządzania przez kulturę po fizyczne środowisko pracy. Dlaczego wprowadzenie WLB jest istotne również z perspektywy pracodawców? Głównymi czynnikami wprowadzania tego typu programów w Europie są zwiększanie produktywności przez ograniczenie presentizmu (nieefektywnej obecności w pracy), budowa zaangażowania oraz misji i wartości firmy. Najważniejszym czynnikiem ryzyka, mającym wpływ na kształt strategii na całym świecie jest stres. Im lepiej pracownik dba o swoje zdrowie, tym silniejszy jest dany pracodawca, szczególnie w coraz trudniejszym otoczeniu. Im bardziej nasza praca staje się umysłowa, tym bardziej istotna jest odpowiednia kondycja psychiczna. Zmiana świadomości i budowa kultury zdrowia zajmuje od 5 do 10 lat, jednak zwrot z tej inwestycji, szczególnie w firmach z niską rotacją, wynosi od 300 do 700%, zaś w sytuacji wyzwań demograficznych będzie główną przewagą konkurencyjną na rynku. jesień Co pracodawcy zyskują na WLB? Proszę wyobrazić sobie firmę, gdzie osoby zaczynają dbać o siebie, ćwiczyć, zmieniają dietę, rzucają palenie, wiedzą, jak reagować w sytuacji permanentnego stresu, znają swój typ osobowości, mają nie tylko narzędzia, wiedzę i kulturę wsparcia, ale coś więcej – świadomość, że realnie coś w ich życiu zmienia się na lepsze. Po kilku latach ich przewidywalna długość życia w zdrowiu wzrasta od 3 do 10 lat. Widzisz oczami wyobraźni siebie wspinającą się na Kilimandżaro czy podróżującą po świecie w wieku 70 lat – w pełnym zdrowiu. Czego jesteś świadoma? Co czujesz do firmy, która nie musi – przecież prawo pracy nie nakazuje – a jednak dzieli się z Tobą swoim zyskiem w taki właśnie sposób? Większość osób gdzieś w duszy czuje wdzięczność i zaangażowanie, chęć traktowania takiego pracodawcy z wzajemnością i szacunkiem. Morale rośnie. Zazwyczaj osoby uczestniczące w takim ćwiczeniu uważają, że ich realna wydajność, kreatywność czy chęć dzielenia się znacząco wzrasta. Jakie działania wprowadzają pracodawcy w zakresie WLB? Podzielę się moim doświadczeniem z wdrożenia podobnego programu w największej prywatnej korporacji na świecie. Pierwszym etapem było wdrożenie kompleksowego programu opieki medycznej – jest to zarazem najczęstsze działanie wśród innych pracodawców, kolejnym było opracowanie szkoleń dla liderów z zakresu przywództwa w oparciu o wybrane modele i programy. Równolegle rozwijaliśmy wiele programów aktywności fizycznej – od własnej siłowni, boiska, wynajmu sal gimnastycznych, organizacji biegów, po karnety i programy benefitowe. Następnie zaprosiłem do współpracy profesjonalnego żywieniowca i rehabilitantki. Kolejne były kampanie świadomości: stresu, zdrowia, żywienia. Wdrożono m.in. elastyczny czas pracy, pracę z domu, możliwość zrobienia przerwy w karierze, programy wspierające macierzyństwo, warsztaty dla ojców, programy poprawiające warunki w miejscu pracy, efektywną komunikację. Na czym polegają studia Health and Resilience Academy? Do kogo przede wszystkim są skierowane? Oferta studiów podyplomowych HARA jest skierowana do wszystkich osób chcących w praktyce rozwijać, wdrażać i koordynować programy budujące wewnętrzną odporność, w tym na stres i przemijanie (starzenie się), zdolność do długotrwałego efektywnego działania zwłaszcza w okresie 50+ i 60+. To studia dla pracodawców i dla pracowników. Szczegóły na www.podyplomowe.pl Zdrowotne koszty pracy mogą stanowić istotne zagrożenie dla psychofizycznej kondycji człowieka. Dotychczasowe, zwyczajowe formy odpoczynku i regenerowania się są już niewystarczające. 3/2012 jesień blisko zdrowia 5 T E M AT N U M E RU g r u p a l u x med Nowa oferta N a s z e k spe r t dr Grzegorz Juszczyk, Dyrektor Działu Innowacji Produktowych i Profilaktyki, Grupa LUX MED dla Klientów indywidualnych Grupa LUX MED przygotowała specjalną ofertę dla Klientów indywidualnych. Wśród 11 nowych Planów Opieki Medycznej każdy znajdzie ofertę dostosowaną do swoich potrzeb i oczekiwań. Można zaproponować ją bliskim i znajomym, którzy dotychczas nie korzystali z takich rozwiązań. Korzystanie z programu opieki medycznej dla pracowników jest bardzo pomocne w zarządzaniu absencją. Chory pracownik to strata dla firmy A bsencja chorobowa stanowi poważny koszt dla pracodawcy – przez 33 dni zwolnienia pracownik otrzymuje 80% wynagrodzenia a jego zadania często musi wykonać ktoś inny. Od lat próbuje się znaleźć złoty środek między zrozumieniem potrzeb pracownika, a minimalizowaniem kosztów pracodawców. Rozwiązanie to próba zarządzania absencją chorobową. Diagnoza Pierwszym krokiem powinna być analiza przyczyn zwolnień – partner medyczny może dostarczyć informację o przyczynach zwolnień w ujęciu statystycznym. Nie umożliwia ona identyfikacji pojedynczych zwolnień, ale wskazuje najczęstsze przyczyny w celu określenia priorytetów i porównania z innymi firmami. Dzięki takim informacjom można zaplanować odpowiednie działania profilaktyczne. Uznajemy, że absencja na pewnym poziomie – ok. 3–3,5% roboczych osobodni w ciągu roku – odzwierciedla normalną sytuację epidemiologiczną. Zbyt niska może oznaczać, że osoby chore przychodzą do pracy (są wtedy mniej wydajne, a jeśli chorują na chorobę zakaźną, to mogą jeszcze zarazić współpracowników). Zbyt wysoka powoduje, że poszukujemy przyczyn albo w złym stanie zdrowia pracowników, albo w nadużywaniu. Omówmy to na przykładzie dwóch częstych przyczyn zwolnień – przeziębień oraz bólu pleców. 3 6 Leczenie Infekcje dróg oddechowych są zazwyczaj najczęstszą przyczyną zwolnień krótkoterminowych 2–5 dni. W przeziębieniach wywoływanych przez wirusy samopoczucie stopniowo przez kilka dni się pogarsza, w 3., 4. dniu czujemy się najgorzej, a potem powinniśmy poczuć się lepiej. Jeśli pracownik zdecyduje się na zwolnienie na początkowe kilka dni, może szybciej wrócić do pracy. Jednak pracownicy często rezygnują ze zwolnienia na początku infekcji, pracują i zwiększają ryzyko wydłużenia się okresu objawów choroby, a nawet powikłań bakteryjnych (jak angina czy zapalenie płuc). Dodatkowo w pierwszych dniach chorzy łatwiej zarażają innych pracowników. Pracownicy, którzy poznają te mechanizmy, mogą bardziej świadomie zarządzać absencją – oceniając ryzyko nieobecności na początku infekcji n a s z a g r u pa blisko zdrowia 3/2012 jesień Na rok 2013 dla firm korzystających z opieki medycznej w Grupie LUX MED i zatrudniających powyżej 50 pracowników przygotowaliśmy specjalny program: „Zarządzaj aktywnie absencją chorobową w swojej organizacji”. Ma on budowę modułową i pozwala na wybór optymalnej dla firmy metody monitorowania i ograniczania absencji. Firmy zainteresowane szczegółami prosimy o kontakt na adres: [email protected] N wobec aktualnych obowiązków, planów i postawionych im celów. Jeśli infekcje są częste, możemy też zbadać, czy warunki pracy (temperatura, wilgotność powietrza) przypadkiem nie zwiększają ryzyka infekcji. Możemy także edukować pracowników, jak powinni dbać o swoje zdrowie. W drugim przypadku – bólu pleców – chory pracownik nikogo nie zarazi. Ból może łagodzić odpowiednimi lekami. Jednak jeśli chory nie korzysta z pomocy specjalistycznej (np. nie może umówić się z lekarzem w dogodnym terminie), problem będzie narastał, a leki mogą wywołać niepożądane skutki uboczne. W przypadku występowania takich problemów pracodawca może umożliwić pracownikom szybki dostęp do wybranych zabiegów diagnostycznych i leczniczych (np. rehabilitacyjnych). Firmy zarządzające absencją w takich przypadkach rozmawiają z partnerem medycznym na temat możliwości sfinansowania dodatkowych świadczeń dla pracowników. Rokowania Korzystanie z programu opieki medycznej dla pracowników jest bardzo pomocne w zarządzaniu absencją. Prowadzona jest kontrola elektronicznej dokumentacji, umożliwiającej raportowanie przyczyn i długości zwolnień. W przypadku zgłoszenia przez pracodawcę nagłych wahań absencji przygotowywane są doraźne analizy stanu zdrowia w celu zdiagnozowania możliwych przyczyn tego zjawiska. Redukcja absencji do optymalnego poziomu jest procesem trudnym, wymagającym kompromisów. Zarządzanie absencją to zadanie długofalowe – zwolnień będzie mniej wtedy, gdy pracownicy będą mieli lepsze zdrowie, a proces powrotu do aktywności osób chorych będzie optymalnie zorganizowany. owe plany łączą niezbędne konsultacje lekarskie oraz badania laboratoryjne i diagnostyczne z profilaktyką zdrowotną. Wśród propozycji dla dzieci, dorosłych oraz seniorów są zarówno produkty oparte na systemie współpłacenia, jak i abonamenty w pełni przedpłacone. Warto mieć plan Ceny pakietów są bardzo atrakcyjne dzięki prostemu systemowi redukcji kosztów opieki medycznej − Pacjent płaci dużo mniej z góry, a dopłaca tylko niewielkie kwoty, kiedy faktycznie korzysta z usług objętych wybranym przez niego planem. Ponadto pakiety gwarantują stałe, atrakcyjne zniżki na pełen zakres pozostałych usług medycznych świadczonych w Grupie LUX MED, których nie obejmuje umowa. Z kolei, Pacjenci, którzy z opieki lekarskiej i badań diagnostycznych korzystają często, mogą wybrać plan z szerokim zakresem usług medycznych w pełni sfinansowanym w oparciu o opłaty okresowe, bez konieczności dopłat przy korzystaniu z usług. Ponadto każdy Klient może skorzystać z wielu dodatkowych propozycji, takich jak Programy Profilaktyczne, Programy Szczepień i inne. Wybór i zakup najodpowiedniejszego dla Pacjenta planu jest szybki – można go dokonać on-line, a aktywacja przebiega bez zbędnych formalności i wstępnej oceny medycznej stanu zdrowia. Szeroki wybór umożliwi każdemu znalezienie propozycji dostosowanej do własnych potrzeb. Każdy znajdzie coś dla siebie Szeroki wybór umożliwi każdemu znalezienie propozycji dostosowanej do własnych potrzeb. Specjalnie z myślą o najmłodszych Pacjentach i juniorach powstały plany: Morelka (adresowany do dzieci od urodzenia do 4. roku życia włącznie i gwarantujący dostęp do specjalistów wraz z diagnostyką oraz lekarzy pierwszego kontaktu), Brzoskwinia (dla Pacjentów od 4. do 18. roku życia włącznie, proponujący rozszerzoną opiekę podstawową i specjalistyczną) oraz Mango (skierowaSzczegóły planów – str. 8−9 ny do dzieci od urodzenia do 18. roku życia kompleksowy, w pełni przedpłacony program, gwarantujący szeroki zakres konsultacji). Z kolei osobom dorosłym, pomiędzy 18. a 65. rokiem życia proponujemy plany: Akacja (gwarantujący stały i szybki dostęp do lekarzy specjalistów), Brzoza (zapewniający podstawową i rozszerzoną opiekę medyczną, diagnostykę i zabiegi laboratoryjne oraz konsultacje u lekarzy specjalistów), a także Dąb (dla osób oczekujących kompleksowej opieki medycznej, w pełni przedpłaconej). Plan Klon, dedykowany osobom od 18. roku życia bez górnej granicy wiekowej, umożliwia jednorazowe skorzystanie z wizyty u wybranego specjalisty oraz wykonanie podstawowych badań diagnostycznych w ciągu trzech miesięcy od aktywacji planu. Szczególne wymagania osób starszych po 65. roku życia zaspokajają plany Sosna (dla tych, którzy chcą mieć stały szybki dostęp do lekarzy specjalistów blisko domu, a dostęp do lekarza pierwszego kontaktu realizują np. w publicznej służbie zdrowia), Jodła (oferta dla seniorów, którzy chcą mieć szybki dostęp do lekarzy specjalistów wraz z diagnostyką, jak również lekarzy pierwszego kontaktu w nagłych wypadkach) oraz Cyprys (dla osób, które cenią sobie kompleksową pełnoprofilową opiekę medyczną). Dla Pacjentów, którzy wcześniej korzystali z abonamentów pracowniczych w Grupie LUX MED i chcieliby ją kontynuować po zmianie pracy, wprowadzony został Plan Opieki Medycznej Olcha, który umożliwia zapewnienie całej rodzinie ciągłości opieki u dotychczasowych specjalistów. Jak wykupić plan – str. 10 3/2012 jesień blisko zdrowia 7 g r u p a l u x med P o r a dn i k Chcesz wiedzieć więcej o nowych Planach Opieki Medycznej? Dodatkowe informacje można uzyskać na stronie internetowej i przez telefon. Poznaj szczegóły naszej oferty i wybierz Plan Opieki Medycznej najbardziej odpowiadający potrzebom Twoim i Twojej rodziny. Przez internet www.luxmed.pl/plany_opieki_medycznej lub wysłać e-mail na adres: [email protected] Przez telefon Od poniedziałku do piątku w godzinach 8–18. Zadzwoń. Nasz Doradca pomoże w wyborze i podjęciu najlepszej decyzji. 22 339 37 33 blisko zdrowia 3/2012 jesień N a s z e k spe r t dr n. med. Beata Kazek, pediatra LUX MED Katowice ala grześ Kasia Nie ma żadnego pojedynczego objawu, który występowałby u wszystkich Pacjentów autystycznych. Część dzieci prezentuje wyraźne nieprawidłowości od urodzenia, u większości regres czy zatrzymanie następuje po okresie względnie prawidłowego rozwoju. Zwykle objawy uwalniają się stopniowo, budzą niepokój rodziców („coś jest nie tak”). Jednoznacznymi wskaźnikami wymagającymi natychmiastowego skierowania dziecka do specjalisty są brak kontaktu wzrokowego, gaworzenia, wskazywania palcem i innych gestów, brak reakcji na imię w 12. miesiącu życia, brak wypowiadania pojedynczych słów, brak zachowań informujących (przy obecnych żądających) oraz brak uwspólniania pola uwagi w 18. miesiącu życia, niewypowiadanie (nie mylić z powtarzaniem) zwrotów dwuwyrazowych przed 2. rokiem życia. Gabryś tomek julek krzyś antoś jan maria Autyzm Coś jest nie tak wystarczy wejść na stronę: 10 Z aburzenia autystyczne (autyzm dziecięcy, autyzm atypowy, zespół autystyczny, zespół Aspergera, zaburzenia ze spektrum autyzmu, ASD) ujawniają się przed 3. rokiem życia. Charakteryzuje je nieprawidłowy rozwój relacji z innymi ludźmi, komunikacji (mowy samej w sobie, ale również ogólny brak potrzeby komunikowania się), zaburzenia aktywności i zainteresowań (zachowania stereotypowe, bezcelowe, ograniczone). Tyle definicja. A życie? – z tego się nie wyrasta Pod opieką zespołu Jeśli jakieś zachowania dziecka wzbudzają Twój niepokój, koniecznie zgłoś się po pomoc do lekarza. Niepokojące statystyki W ostatnich latach obserwuje się narastanie zachorowań na autyzm. Dane są zatrważające – co najmniej 1:150 dzieci prezentuje zachowania autystyczne. W Polsce jest co najmniej 30 tys. dzieci i młodzieży autystycznej – wiele z nich nie ma rozpoznania, nie ma odpowiedniej terapii, jest pozbawionych szans rozwojowych. Wprawdzie diagnozę stawia się z a s ta n ó w s i ę zy dziecko patrzy na Ciebie, gdy wołasz je C po imieniu? Czy łatwo nawiązać z nim kontakt wzrokowy? Czy wskazuje palcem to, co chciałoby otrzymać? Czy dzieli z Tobą uwagę (np. pokazuje Ci coś, co je zaciekawiło)? Czy bawi się w udawanie (udaje, że rozmawia przez telefon, mówi do lalek)? Czy patrzy za Twoim wzrokiem? Czy sprawdza, czy Ty patrzysz tam gdzie ono? Jeśli ktoś w otoczeniu dziecka jest wyraźnie zasmucony – czy próbuje pocieszać? Czy pierwsze słowa były „typowe” (mama, tata, baba, daj)? Czy rozumie / wykorzystuje mowę gestów („tak – tak”, „nie – nie”, „pa – pa”)? oraz zaburzenia towarzyszące (upośledzenie umysłowe, padaczka, zaburzenia sensoryczne). To wszystko powoduje, że ktoś taki jak „modelowy pacjent autystyczny” po prostu nie istnieje. Czytając większość opisów schorzeń, napotkamy rozdział pt. „Jak można zapobiegać” – w przypadku zespołów autystycznych należałoby wpisać: zapobieganie nieznane. na podstawie objawów, ale niewątpliwie zaburzenia autystyczne mają silne podłoże biologiczne zarówno środowiskowe (m.in. ciążowo-porodowe, infekcyjne, toksyczne), jak i genetyczne. Pomimo wysiłku badaczy stwierdzenie przyczyny zespołu autystycznego jest możliwe u 10–25% Pacjentów. U części osób autystycznych rozpoznaje się schorzenia współwystępujące (wady mózgu, choroby metaboliczne, zespoły genetyczne) Niemniej niezależnie od etiologii każda osoba z zaburzeniami ze spektrum autyzmu wymaga możliwie wczesnej, wielospecjalistycznej opieki medycznej i terapeutycznej. Pacjent powinien być pod opieką psychiatry, neurologa, genetyka, pediatry, a nierzadko gastrologa, endokrynologa czy immunologa klinicznego. Tak jak nie ma dwóch takich samych Pacjentów autystycznych, tak samo nie ma jednej recepty na autyzm. Tabletka na autyzm nie istnieje. To, co nazywamy terapią w autyzmie, to przede wszystkim postępowanie psychoedukacyjne – wczesna, intensywna, systematyczna, czasem żmudna, zwykle trudna praca z psychologiem, pedagogiem, logopedą, terapeutą zajęciowym. u wa g a ! J eśli jesteś zaniepokojony rozwojem swojego dziecka… Jeśli obserwujesz, że dziecko nadmiernie izoluje się od ludzi, odczuwa przymus stałości otoczenia, jest niezdolne do interakcji społecznych, koncentruje się na stereotypowych, powtarzających się, często bezcelowych czynnościach, nie reaguje na własne imię, nie chce czy nie potrafi się komunikować, wykazuje zaburzenia mowy lub całkowity brak mowy, demonstruje łatwość mechanicznego zapamiętywania… Jeśli Ty sam lub ktoś z otoczenia uważa Twoje dziecko za autystyczne… IE CZEKAJ, ŻE Z TEGO WYROŚNIE N NIE POZWÓL UŚPIĆ SWOJEJ CZUJNOŚCI NIE BÓJ SIĘ POPROSIĆ O POMOC PROFESJONALISTÓW 3/2012 jesień blisko zdrowia 11 po s zr paidn ta ilk s z p i ta l N a s z e k spe r t Vectra – wizualizacja efektów zabiegu przed operacją dr n. med. Małgorzata Chomicka-Janda, specjalista chirurg plastyk Dzięki dokładnej analizie ciała jesteśmy w stanie lepiej zaplanować zabieg. Często bywa tak, że nie zdajemy sobie sprawy np. z asymetrii piersi. Dopiero trójwymiarowa projekcja pokazuje, jak naprawdę wygląda nasza sylwetka. Dzięki temu Pacjentka może jaśniej określić swoje oczekiwania, a lekarz precyzyjnie dobrać odpowiednie implanty. dr n. med. Lubomir Lembas, specjalista chirurg plastyk Vectra jest ważnym urządzeniem z perspektywy bezpieczeństwa i komfortu psychicznego Pacjenta. Urządzenie pozwala na zobrazowanie realnie możliwych do uzyskania wyników operacji. Naszą maksymą jest dążenie do najwyższej satysfakcji Pacjentek i Pacjentów, a teraz wspomagamy się w dążeniu do tego celu najnowszą technologią. Skanowanie ciała trwa zaledwie kilka sekund. W Szpitalu LUX MED można teraz zobaczyć symulację efektów zabiegów w postaci projekcji ciała po zmianach. To przełom na polskim rynku chirurgii plastycznej. VECTRA XT jest urządzeniem przeznaczonym do obrazowania kształtu, konturu oraz kolorytu wybranych części ciała. Daje możliwość uchwycenia anatomicznych szczegółów budowy Pacjenta w technologii 3D i przedstawienia ich na monitorze komputera. Symulacja wyników zabiegu uzyskiwana jest w oparciu o automatyczny pomiar piersi i proporcji twarzy, wizualizację sylwetki w ubraniu, czy też wizualny dobór implantów piersi. Na monitorze możemy obejrzeć symulację efektów zabiegu. Szpitalna poradnia leczenia zaburzeń snu Chirurgiczne leczenie nietrzymania moczu W O blisko zdrowia 3/2012 jesień ope r ow a ć c z y n i e ope r ow a ć ? Wskazania do operacyjnego leczenia otyłości: Chodzi o zdrowie Operacyjne leczenie otyłości, zapoczątkowane w latach 50. ubiegłego wieku, jest uznawane za metodę właściwą dla chorych, u których pomimo prób leczenia zachowawczego obejmującego dietę, aktywność fizyczną, psychoterapię i leczenie farmakologiczne nie osiągnięto trwałego ubytku masy ciała. O ostatnich latach coraz bardziej powszechne stają się problemy ze snem. Ich przyczyną może być zespół zaburzeń oddychania. Nieleczony powoduje przewlekłe zmęczenie, senność, ból głowy i pogorszenie nastroju. U osób z zespołem zaburzeń oddychania podczas snu zwiększa się też ryzyko nadciśnienia tętniczego czy zawału serca. Najnowocześniejszą i najmniej inwazyjną metodą leczenia tego problemu jest chirurgia radiofalowa. W nowo powstałej w Szpitalu poradni Pacjenci mogą skorzystać z szerokiego zakresu zabiegów wykonywanych tą metodą, m.in. plastyki podniebienia w zespole bezdechu nocnego oraz operacji poprawiających drożność górnych dróg oddechowych, w tym nosa i gardła. 12 prof. dr hab. n. med. Krzysztof Paśnik, Szpital LUX MED ferta Szpitala wzbogacona została o chirurgiczne leczenie nietrzymania moczu. Problem ten dotyka osób w różnym wieku. Może wynikać z wielu przyczyn, takich jak wypadanie pochwy i narządu rodnego, obniżanie się przedniej i tylnej ściany pochwy, a także wysiłek fizyczny. Nietrzymanie moczu pojawia się jako pojedynczy przypadek, od czasu do czasu lub regularnie. Konsultacja z lekarzem może pomóc w ustaleniu przyczyn i wybraniu odpowiedniego sposobu leczenia. tyłość nie jest problemem jedynie estetycznym. Najczęściej towarzyszą jej choroby wchodzące w skład Zespołu Metabolicznego, takie jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze oraz zaburzenia lipidowe, a także bezdechy senne oraz bóle stawowe. Według badania NATPOL PLUS-2011* prognozy na 2035 rok mówią o wzroście odsetka osób otyłych z 22% do 33%. Bardzo istotne jest zatem podjęcie działań, zarówno profilaktycznych, jak i chirurgicznych, aby ten trend wzrostu zatrzymać. występuje u nich nawracający wzrost masy ciała spowodowany nadmiernym spożywaniem pokarmów oraz chorych, u których stwierdzono występowanie chorób towarzyszących. Należy dodać, że osoby te znajdują się w grupie wysokiego ryzyka związanego z przedwczesnym zgonem. Często są to ludzie młodzi, którzy ze względu na zły stan zdrowia przebywają na długotrwałych zwolnieniach i zasiłkach, a koszty ich leczenia są bardzo wysokie. Grupa wysokiego ryzyka Wykonanie operacji typu wyłączenia żołądkowo-jelitowego może wyleczyć wielu chorych z uciążliwych i współistniejących z otyłością chorób, czasami staje się jedyną szansą na przedłużenie życia chorego. Oczywiście, jak przy każdym zabiegu, istnieje ryzyko po- Leczenie operacyjne powinno być wdrożone u Pacjentów ze wskaźnikiem masy ciała BMI >40 kg/m². Dotyczy to zarówno kobiet, jak i mężczyzn, którzy przechodzili już leczenie zachowawcze, lecz Zmiana na lepsze wikłań i zgonu po wykonanych operacjach, ale jest ono znacznie niższe niż ryzyko wystąpienia nagłej śmierci np. u chorych otyłych z Zespołem Metabolicznym zwanym cichym zabójcą. W badaniach chorych poddanych leczeniu operacyjnemu, u których stwierdzono występowanie składowych ZM (Zespołu Metabolicznego) zauważono ustępowanie tych chorób. I tak cukrzyca ustępuje od 75, nawet do 100%, nadciśnienie tętnicze u ok. 65%, zaburzenia lipidowe u ok. 60% Pacjentów. Ze względu na obniżanie się masy ciała znacznie zmniejszają się także dolegliwości związane z układem kostno-stawowym. Istotnym elementem jest również ogólna poprawa stanu psychicznego Pacjentów. Wszystkie te czynniki razem mają ogromne znaczenie dla poprawy jakości życia u chorych po operacjach bariatrycznych. * NATPOL PLUS-2011 Głównym realizatorem badania jest zespół Kliniki Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku, pod kierunkiem prof. dr. hab. med. Bogdana Wyrzykowskiego. Współrealizatorami projektu są Gdański Uniwersytet Medyczny, Warszawski Uniwersytet Medyczny oraz Instytut Kardiologii w Warszawie. Przebadano grupę 2417 chorych w wieku od 18 do 79 lat. 3/2012 jesień 18.–60. r.ż.; u osób po 60. r.ż. każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie; BMI >40 kg/m²; BMI >35 kg/m² u osób z co najmniej dwiema chorobami towarzyszącymi otyłości; problemy socjalne, rodzinne i psychologiczne związane z otyłością. Przeciwwskazania do leczenia operacyjnego: zapalne choroby przewodu pokarmowego (przewlekłe zapalenie przełyku, owrzodzenia żołądka i dwunastnicy, choroba Crohna); ciężkie choroby układu krążeniowo-oddechowego uniemożliwiające przeprowadzenie bezpiecznie operacji, a w szczególności znieczulenia chorego; krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego (np. żylaki przełyku), czynna choroba wrzodowa; wrodzone lub nabyte anomalie anatomiczne przewodu pokarmowego; ciąża; uzależnienie od alkoholu lub narkotyków; choroby psychiczne w zależności od stopnia zaawansowania; przewidywany brak współpracy z chorym po operacji. blisko zdrowia 13 po r a dn i k N a s z e k spe r t Beata Olesiak, magister fizjoterapii Medycyna Rodzinna Szczecin N iestety takie odraczanie porady profesjonalisty skutkuje nasileniem bądź nałożeniem się zmian patologicznych, a chwilowy brak bólu wcale nie oznacza, że pozbyliśmy się problemu! Bóle kręgosłupa lub stawów, np. kolanowych czy biodrowych, w życiu dorosłym najczęściej wynikają ze zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych. Bardzo często są one efektem toczącej się od wielu lat choroby zwyrodnieniowej. Jej sprzymierzeńcami są: siedzący tryb pracy zawodowej, mała aktywność ruchowa lub nadmierne przeciążenia. Jak sobie pomóc, gdy pojawi się ból? Kolejne reklamy w mediach podpowiadają, jakich środków farmaceutycznych używać do walki z bólem. Niestety nikt nie wspomina o konsekwencji nadmiernego ich stosowania. A przecież ważne jest, aby umieć dokonać świadomego wyboru metody leczenia, która przyniesie długotrwałe rezultaty, a jednocześnie będzie bezpieczna. W podjęciu właściwej decyzji z pewnością pomoże lekarz pierwszego nasi lekarze Fizykoterapia alternatywą dla farmakoterapii Gdy bolą nas kręgosłup lub stawy, stosujemy różne maści oraz żele i czekamy, aż ból przejdzie. Wizytę u specjalisty odkładamy w czasie… kontaktu lub specjalista. Oprócz leczenia farmakologicznego, które w części przypadków jest konieczne, lekarz może zaproponować leczenie metodami z zakresu medycyny fizykalnej bądź szeroko pojętej rehabilitacji. Fizjoterapia dysponuje szeregiem metod i rodzajów zabiegów, których zadaniem jest uzyskanie relaksacji mięśni, zniesienie stanu zapalnego, a przede wszystkim zmniejszenie dolegliwości bólowych. Może warto czasami zamiast terapii „tabletkowo-żelowej” zastosować nieinwazyjną, zachowawczą metodę bodźcowania fizykalnego? Różne formy energii Fizykoterapia, zwana też często medycyną fizykalną, to część fizjoterapii, inaczej rehabilitacji. Fizykoterapia w swym działaniu wykorzystuje czynniki fizyczne pochodzące ze sztucznych bądź Zabieg laseroterapii. 14 C u r r i c u l u m V i ta e blisko zdrowia 3/2012 jesień naturalnych źródeł. Zaliczamy do nich np. pole elektromagnetyczne, światło itp. Współczesna terapia fizykalna opiera się przede wszystkim na wykorzystaniu różnych form energii wyemitowanej ze sztucznych generatorów. Do najpopularniejszych zaliczamy elektroterapię, laseroterapię, krioterapię, sonoterapię, magnetoterapię. Celem fizykoterapii jest bodźcowanie. Zastosowanie danego rodzaju zabiegu skutkuje uzyskaniem określonego efektu terapeutycznego, to znaczy, że wybierając do terapii np. skrajnie niskie temperatury (od -70°C do -160°C ) wykorzystywane w krioterapii, uzyskamy np. zmniejszenie bólu, przekrwienie, które poprawia odżywianie tkanek, przyspiesza procesy regeneracyjne i wypłukiwanie mediatorów zapalnych. Wymienione terapie są metodami nieinwazyjnymi o szerokim spektrum działania. Na przykład wspomniana wcześniej laseroterapia to metodaz wykorzystaniem światła o specyficznych właściwościach. Jest ona wyjątkowo bezpieczna, gdyż prawie w ogóle nie podnosi temperatury tkanek, a wskazań do biostymulacji jest wiele – poczynając od ortopedii, chirurgii, a kończąc na dermatologii. Pod okiem fachowca Każdy z nas ma inną wrażliwość na te same bodźce fizykalne. To znaczy, że po zastosowaniu tej samej energii fizykalnej (np. światła) u dwóch różnych osób uzyskane efekty biologiczne mogą pojawić się w odmiennym czasie i o różnym nasileniu. Efekty te zależą też od wskazań i przeciwwskazań. Dlatego z terapii fizykalnej powinno się korzystać jedynie na podstawie skierowania od lekarza. Gwarantuje to wykluczenie przeciwwskazań, o których nie można zapomnieć, ponieważ mogą wpłynąć na terapię i jednocześnie zaburzyć jej proces leczniczy. Należy zaznaczyć, że niewłaściwe jest samodzielne ordynowanie sobie zabiegów. Ostatecznie o rodzaju zabiegów zadecyduje terapeuta. Może on zaproponować Pacjentom różne metody leczenia zachowawczego. Oprócz metod fizykalnych – masaż i kinezyterapię, czyli terapię ruchową. Zatem, gdy pojawia się ból narządu ruchu, warto porozmawiać o metodach jego leczenia z lekarzem. lek. med. Paweł Maliński Gwiaździste niebo nad Afryką Byliśmy prawie samowystarczalni. Misja miała swój warsztat, tartak, rzeźnię, stolarnię, szkołę… – chirurg Paweł Maliński wspomina swoją pracę lekarza w Zimbabwe. Dlaczego został Pan lekarzem? Miała na to wpływ moja rodzina: ojciec był chirurgiem, mama pielęgniarką, a siostra protetykiem dentystycznym. Skończyłem studia i przez blisko 10 lat pracowałem w Klinice Chirurgii Ogólnej CMKP pod okiem wspaniałych nauczycieli. Mimo to, kiedy wyjeżdżałem do Afryki, nie byłem pewien, czy podołam. Tymczasem na miejscu okazało się, że byliśmy dużo lepiej wykształceni niż lekarze z innych krajów, a zupełnie tego nie docenialiśmy. Jak doszło do wyjazdu? W Polsce żyłem trochę w cieniu ojca i chciałem w końcu się sprawdzić. Studiowałem z kolegą, którego mama pracowała w Afryce jako lekarz i pomogła wielu z nas wyjechać. Na miejscu okazało się oni nazywają nas „whites”, a my możemy mówić o nich „blacks” i nikogo to nie razi. Przez pierwszy okres wszyscy tamtejsi czarni mieszkańcy byli dla mnie jednakowi – zupełnie nie rozpoznawałem poszczególnych osób. legły budynek parterowy, składający się m.in. z gabinetu zabiegowego i dużego pokoju konsultacyjnego, w którym jednocześnie przyjmowało troje lekarzy. Każdego dnia przed budynkiem siedziało na ziemi ok. 400 osób i czekało na przyjęcie. Co ciekawe, chorym często lekarze przepisywali wspaniały lek na wszystko, który w Polsce w ogóle nie był wtedy znany. Z czym zgłaszali się wtedy Pacjenci? Głównie były to gruźlica, AIDS, zakażenia układu moczowo-płciowego, choroby skórne i górnych dróg oddechowych. Co Pan robił później? Pojechałem do pracy do misji w środku buszu. Znajdował się tam 150-łóżkowy szpital z czterema podstawowymi oddziałami i tzw. sanatorium – tak naprawdę był to 350-łóżkowy szpital przeciwgruźliczy, a na to wszystko tylko dwóch lekarzy: ja i kolega ze Szwajcarii. Jak wyglądało życie na misji? Co Pan robił po przyjeździe do Zimbabwe? Najpierw wysłano mnie na szkolenie do Gweru. Przychodnię stanowił roz- Byliśmy prawie samowystarczalni. Misja miała swój warsztat, tartak, rzeźnię, stolarnię, szkołę rzeźbiarską, piekarnię, kościół i ośrodek dla bied- nych, gdzie uczyli się, jak uprawiać ziemię. Było to niezwykle ważne, bo przez swoją niewiedzę doprowadzali do erozji gleby. Poza tym do misji należały ogromne pola uprawne, które przez żerujące na nich antylopy, narażone były na ogromne straty. Nikt nie wiedział, jak sobie z tym poradzić. Udało się znaleźć na to sposób? Zacząłem na nie polować. Kiedyś, jak jechałem samochodem z włączonymi reflektorami na dachu, naliczyłem 56 par oczu. Upolowanie antylopy przynosiło zyski wszystkim mieszkańcom misji. Ja miałem pieniądze na amunicję, misja miała skóry i mięso, dzięki czemu oszczędzała na hodowli bydła i nie traciła upraw kukurydzy. Nie robiłem tego dla przyjemności. To była ciężka praca. Pewnie były tam trudne chwile... W 1978 roku ukończył Akademię Medyczną w Warszawie Specjalizacja – chirurgia ogólna, II stopień od 2002 roku chirurg ogólny w CM LIM, w kolejnych latach koordynator bloku operacyjnego od 2010 roku koordynator Emergency Szpitala LUX MED Hobby – strzelectwo sportowe, łucznictwo Czyli praca od podstaw. Kiedy się tam przyjeżdża, trzeba robić wszystko. Zaczynaliśmy od podstawowych operacji przepuklin, później były tarczyce, prostaty, histerektomie, operacyjne stabilizacje złamań i dużo cięć cesarskich. Powoli rozwijaliśmy szpital, a ja stałem się nie tylko chirurgiem, ale także ginekologiem, urologiem, a nawet stomatologiem. Praca w buszu dawała ogromną satysfakcję, bo to społeczeństwo było niezwykle uprzejme, serdeczne, wdzięczne za udzieloną pomoc. Jak długo był Pan w Afryce? W Afryce spędziłem 12 lat. Mieszkałem na płaskowyżu na wysokości 1900 m n.p.m. Były tam przepiękne tereny i krajobrazy – niesamowite zachody słońca. Po zachodzie słońca ludzie zamykają się w swoich chatach, palą ogniska, żyją sobie cicho i słychać tylko dzikie zwierzęta. Czasem wchodziłem na dach samochodu, kładłem się i patrzyłem w niebo. W tamtej szerokości geograficznej jest tak usiane gwiazdami, że nie ma ani milimetra wolnej przestrzeni. To nie jest takie niebo jak nad Europą. Wspomnienia z tego okresu są mi nadal bardzo bliskie. Tam lekarz naprawdę czuje się potrzebny. Sprzęt był stary, ale bardzo zadbany. Afrykańskie pielęgniarki czyściły narzędzia, polerowały je oliwką, a ja cały czas marzyłem o polskiej instrumentariuszce, która na stoliku równiutko poukłada te peaniki, kochery... Pielęgniarki wysypywały narzędzia na stolik, a ja je uczyłem, jak je układać. Dziękuję za rozmowę. 3/2012 jesień blisko zdrowia 15