Klasy IV – VI – wersja 2

Małgorzata Wawszczyk
(Świdnica)
Konspekt katechezy dla klas IV-VI szkoły podstawowej
I. CZĘŚĆ OGÓLNA
Temat: Pragniemy kochać jak św. Jadwiga Śląska.
Prezentację do katechezy oraz kartę pracy można pobrać ze strony http://gloria105.prv.pl
Karta pracy – załącznik nr 4.
Cel dydaktyczny:
 Pogłębienie wiedzy na temat znaczenia Chrystusowego przykazania miłości w życiu
chrześcijanina. Zapoznanie z wybranymi elementami życiorysu św. Jadwigi Śląskiej.
Cel wychowawczy:
 Kształtowanie postawy dziecka Bożego, kierującego się w życiu przykazaniem miłości
Boga i bliźniego. Ożywienie kultu Patronki Śląska. Przygotowanie do duchowego
przeżywania Roku Jadwiżańskiego (bulla kanonizacyjna - 750 lat temu).
Cele operacyjne:
Uczeń:
 wyjaśnia znaczenie przykazania miłości w życiu chrześcijanina,
 uzasadnia potrzebę łączenia miłości do Boga z miłością wobec bliźniego,
 wskazuje na przykłady z życia świętej Jadwigi Śląskiej, potwierdzające kierowanie się
przez nią przykazaniem miłości,
 wymienia sposoby pokonywania własnych słabości, wad i złych przyzwyczajeń oraz
umacniania jedności, przyjaźni i braterstwa.
Plan katechezy:
1. Sens przyjaźni i rola wspólnoty w życiu człowieka.
2. Znaczenie przykazania miłości w życiu chrześcijanina.
3. Św. Jadwiga Śląska jako przykład miłości Boga i człowieka.
Metody:
 opowiadanie, pogadanka, słoneczko, ekspozycja zdjęć, wykreślanka literowa, wypełnianie
recepty, zdania niedokończone, wiersz połówkowy.
Formy:
 zbiorowa, jednostkowa, praca w parach.
Środki dydaktyczne:
 Pismo Święte (Mt 22, 36-39), opowiadanie: Marcin Melon, O utraconej przyjaźni,
http://adonai.pl/opowiadania/przyjazn/?id=4 (zał. nr 1), kolorowe karteczki, wycięte serce
z napisem: Miłość Boga i bliźniego, karta pracy, prezentacja multimedialna, tablica.
II. CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA
1. Modlitwa (slajd nr 1):
Katecheta wprowadza uczniów w klimat skupienia, uświadamia obecność Boga na spotkaniu,
następnie zachęca do wypowiadania zakończeń poszczególnych zdań modlitwy. Przedstawia
zasadę: uczeń podnosi rękę, nauczyciel wyznacza mówiącego:
Katecheta: Panie Jezu, wierzę, że jesteś tutaj z nami. Dzisiaj DZIĘKUJĘ Ci za: (uczniowie:
rodziców… życie… dobry dzień…); Katecheta: PROSZĘ o: (uczniowie: zdrowie… pokój na
świecie…); PRZEPRASZAM za: (uczniowie: bójkę z kolegą… kłótnię…); Katecheta: WIELBIĘ
Cię za wszystko, co otrzymuję od Ciebie każdego dnia.
Wspólna recytacja aktu miłości: Boże, choć Cię nie pojmuję…
2. Wprowadzenie – zainteresowanie tematem, uświadomienie celów i zadań katechezy,
motywacja
Katecheta przedstawia opowiadanie (slajd 2, załącznik nr 1). Prowadzi rozmowę na temat
wyborów i zachowań bohatera:
 Kim Michał pragnął zostać? (sławnym kolarzem),
 Kto wspierał chłopca w dążeniu do celu? (koledzy i koleżanki, przyjaciele, miał ich wielu),
 Jak zachowywał się Michał, gdy stał się sławny i bogaty? (coraz rzadziej spotykał się ze
swoimi dawnymi znajomymi, zaczął na nich patrzeć z góry, stał się zarozumiały),
 Jakie były skutki jego zachowania? (stał się samotny, smutny, nieszczęśliwy).
Prosi uczniów o wypisanie na kartkach postaw, zachowań, które osłabiają lub niszczą ich dobre
relacje i przyjaźnie np.: kłótnie, zazdrość, kłamstwo, wywyższanie się. Uczniowie przypinają je na
tablicy – słoneczko.
Po krótkiej analizie treści kartek, pyta:
Kto w takiej sytuacji służy Wam pomocą? (rodzice, nauczyciel, brat, kolega).
W jaki sposób to czyni? Co proponuje? (radzi, jak się pogodzić, wspiera, pociesza, itp.)
K. przedstawia problematykę katechezy:
Na dzisiejszej katechezie zastanowimy się nad znaczeniem przyjaźni w naszym życiu, budowania i
pielęgnowania przyjaznych relacji z tymi, którzy żyją obok nas. Poszukamy odpowiedzi na
pytania: Jak jeszcze bardziej kochać bliźniego? Kto może nas tego nauczyć?
3. Rozwinięcie – opracowanie nowego materiału, ukazanie wezwania Bożego
Katecheta wprowadza do pracy z tekstem Pisma św. Mówi, że cenne wskazówki dotyczące
bliźnich znajdujemy w Piśmie Świętym. Jedną z nich są słowa Jezusa – prosi ucznia o przeczytanie
fragmentu Mt 22, 36-39 (przykazanie miłości) (slajd nr 3). Poleca podkreślić w tekście
przykazania miłości (karta pracy – zad. 1).
Katecheta rysuje lub wiesza na tablicy wycięte serce z napisem: Miłość Boga i bliźniego.
Miłość
Boga
i
bliźniego
K. przytacza wypowiedzi papieża Franciszka, ukazujące ścisły związek między przykazaniami, że
są one nierozerwalne i uzupełniają się; nie można więc oddzielać życia religijnego od służby na
rzecz braci (zał. nr 2).
W świetle tego, co dotychczas powiedzieliśmy możemy odkryć, że Pan Bóg wzywa nas do
pielęgnowania naszej więzi z Panem Bogiem oraz do praktykowania miłości wobec bliźniego na
co dzień.
4. Pogłębienie materiału – odpowiedź człowieka na wezwanie Boże, wiązanie teorii z praktyką.
Zastanowimy się teraz, jak można Panu Bogu na to Jego wezwanie odpowiedzieć. Zacznijmy od
innych. Katecheta mówi, że w historii Kościoła znamy wiele osób (nie tylko świętych), które w
swoim życiu kierowały się przykazaniem miłości Boga i bliźniego. Pyta, jakich świętych uczniowie
już znają? Jedną z nich jest święta ściśle związana z dolnośląską ziemią.
K. poleca rozwiązać wykreślankę literową – należy wykreślić co trzecią literę, poczynając od
zaznaczonej (slajd nr 4, karta pracy – zad. 2):
Ś
L
W
D
Ą
A
A
I
.
?
Ś
A
W
S
K
J
G
Rozwiązanie: ŚW. JADWIGA ŚLĄSKA
Katecheta podaje temat: Pragniemy kochać jak św. Jadwiga Śląska (slajd nr 5).
Informuje, że 750 lat temu księżna Jadwiga Śląska została ogłoszona świętą. W związku z tym
pragniemy poznać bliżej jej postać, by dowiedzieć się, jak w swoim codziennym życiu realizowała
przykazanie miłości Boga i bliźniego.
K. prezentuje wybrane zdjęcia rycin z Legendy o św. Jadwidze (slajd nr 6, zał. nr 3). Korzystając z
ich opisów, opowiada wybrane wydarzenia z życia księżnej Jadwigi, akcentując jednocześnie jej
postawę wobec Boga i ludzi: często i wytrwale się modli, uważnie słucha Pisma Świętego,
organizuje kuchnie i szpitale dla ubogich, pielęgnuje chorych (również trędowatych), popiera
przed księciem sprawy ubogich i osób nieszczęśliwych - broni jak swoich synów, prosi męża, aby
kazał zbudować klasztor w Trzebnicy.
K. poleca, by uczniowie przyporządkowali określenia związane z życiem księżnej Jadwigi
odpowiednio do miłości Boga i miłości bliźniego (slajd nr 7, karta pracy - zad. 3):
wytrwała modlitwa
uważne słuchanie
słów Pisma Świętego
Miłość
Boga
i
bliźniego
miłość do Maryi
miłość do
męża
kuchnie dla ubogich
częste
przyjmowanie
Komunii św.
troska o dzieci
fundowanie kościołów
szpitale dla biednych
K. podsumowuje: Św. Jadwiga właśnie w taki sposób wypełniała w codziennym życiu przykazanie
miłości Boga i bliźniego. Chociaż była księżną, nie popadła w pychę, była pokorna i ufna wobec
Boga oraz wrażliwa na los biednych, chorych ludzi, itp. Widzimy więc u tej świętej ścisłe
połączenie miłości do Boga z miłością wobec drugiego człowieka. Jej pobożność, życie religijne,
nie było tylko teorią, ale było widoczne w codziennym życiu, a w szczególności w jej relacjach do
drugiego człowieka. Dodajemy, że mimo wielu smutnych wydarzeń (śmierć dzieci, męża),
dochowała wierności Bogu, od Niego czerpała siłę i moc do świadczenia miłości.
K. wraca do zachowań/postaw wypisanych na kartkach i przyczepionych do tablicy na początku
katechezy: kłótnie, zazdrość, kłamstwo, wywyższanie się (słoneczko). Poleca wybrać trzy z nich
(praca w parach) i wpisać do recepty (karta pracy, zad. 4), a następnie zastanowić się, co należy
zrobić, by je „wyleczyć”. Przykładowo:
RECEPTA
ROZPOZNANIE:
1. Kłótnie
ZALECENIA:
- starać się zrozumieć innych
- widzieć w drugim Jezusa
- proponować pokojowe rozwiązania
K. prowadzi rozmowę o tym, co należy czynić, by umacniać przyjaźń, braterstwo i miłość:
w domu, w szkole, podczas zabawy. Wydobywa od uczniów konkretne sytuacje z ich życia, w
których mogą praktykować miłość wobec bliźniego (przebaczać, wspierać, dotrzymywać danego
słowa, okazywać pomoc, poświęcać czas, być do dyspozycji, być wrażliwym na potrzeby drugich,
modlić się za innych, być posłusznymi rodzicom, nauczycielom…) Pyta: Co możesz zrobić już
dziś? (przeprosić kolegę, mamę, pomodlić się za nich…).
5. Podsumowanie katechezy – utrwalenie materiału
Odwołując się do wcześniej prezentowanych slajdów (jeśli jest potrzeba, można ponownie je
wyświetlić w szybszym tempie), katecheta podsumowuje, np.: pragnąc jedności, wspólnoty i
szczęścia człowieka, Pan Jezus przypomina nam przykazanie miłości Boga i bliźniego. Kierowała
się nim w swoim życiu św. Jadwiga Śląska. Powinniśmy naśladować ją w życiu rodzinnym, w
szkole oraz we wspólnocie Kościoła. Już dzisiaj zmieniajmy w sobie to, co niszczy lub osłabia
dobre relacje z innymi ludźmi. Pielęgnujmy te wartości, które pomagają żyć w zgodzie i miłości.
Polecamy uczniom dokończyć zdania (slajd nr 8, zeszyt):
- Dziękuję św. Jadwidze za …………….
- Św. Jadwiga uczy mnie ……………..
6. Modlitwa: Prośmy św. Jadwigę o pomoc w pogłębianiu naszej przyjaźni z Panem Jezusem oraz
w świadczeniu serdecznej miłości bliźnim (slajd nr 9):
Święta Jadwigo,
Z tobą pragniemy wysławiać na wieki
Ojca i Syna, i Ducha Jedności;
Pomóż nam, Święta, podążać drogami
Wiary, nadziei i czystej miłości. Amen.
Hymn Liturgii Godzin, t. IV, 1273
7. Zadanie domowe: Dopisz według własnego pomysłu drugą część zdań w pieśni o św.
Jadwidze Śląskiej
O jasna gwiazdo ………………………….…
Święta Jadwigo ………………………….…..
Twe dzieci …………………………..……..…
świeć nam wśród ……………………….……
2. Osłoń nasz Kościół …………………….…
jak to czyniłaś ………………………………...
Na naród polski ……………………………...
łaskami wspieraj ……………………………..
Propozycja zapisu do zeszytu
 Karta pracy
 Zdanie niedokończone
Małgorzata Wawszczyk
Szkoła Podstawowa nr 105 w Świdnicy
diecezja świdnicka
Załącznik nr 1.
Opowiadanie: Marcin Melon, O utraconej przyjaźni
http://adonai.pl/opowiadania/przyjazn/?id=4
Mała wieś; drogą przejeżdża rowerzysta. To młody chłopak, który mieszka tu w okolicy,
od dłuższego czasu trenuje kolarstwo. Jest bardzo lubiany, ma wiele kolegów i koleżanek.
Wszyscy oni wierzą w to, że Michał zostanie kiedyś sławnym kolarzem.
Czas szybko mijał. Minęły trzy lata, w czasie których chłopak ciężko i wytrwale trenował.
Zaczął wreszcie osiągać sukcesy. Wygrał kilka wyścigów, które dały mu pewność siebie. Coraz
więcej czasu poświęcał na treningi, jednocześnie coraz rzadziej spotykał się ze swoimi starymi
znajomymi. Poznawał wciąż nowych, wpływowych ludzi i zapominał o tych, którzy w niego
wierzyli, gdy rozpoczynał karierę. Z czasem zaczął na nich patrzeć z góry, stał się zadufany w
sobie. Nie dzwonił do nich, nie odwiedzał. Minęły jeszcze dwa lata i Michał zapomniał o swoich
korzeniach. Miał piękną willę, sportowy samochód. Niestety, im bardziej był sławny i bogaty, tym
bardziej czuł się samotny. Zapomniał o jednej, ważnej rzeczy, że pycha jest wielkim złem tego
świata.
Załącznik nr 2.
Papież Franciszek, Modlitwa Anioł Pański, 26.10.2014:
1. Przykazania są „nierozerwalne i uzupełniają się, są dwoma stronami tego samego medalu. Nie
można miłować Boga, nie miłując bliźniego i nie można kochać bliźniego, nie miłując Boga”.
2. „Nie możemy już więcej oddzielać życia religijnego od służby na rzecz braci, tych konkretnych
braci, których spotykamy. Nie możemy już więcej oddzielać modlitwy, spotkania z Bogiem w
sakramentach od wysłuchania bliźniego, od bliskości względem jego życia, a szczególnie jego
ran”.
Załącznik nr 3.
Podpisy do rycin Legendy o św. Jadwidze Śląskiej.
Tu św. Jadwiga modli się podczas snu swego Tu św. Jadwiga chorych osobiście odwiedza
i karmi, a ubogim szczodrze jałmużny i
małżonka Henryka.
żywność rozdaje.
Tu popiera przed księciem sprawy ubogich i Tu św. Jadwiga całując trędowatych, nogi im
osób nieszczęśliwych i ich tak właśnie jak obmywa.
synów swoich broni.
Tu św. Jadwiga słucha pobożnego czytania.
Tu św. Jadwiga nakłania swego małżonka,
aby kazał zbudować klasztor w Trzebnicy.
Załącznik nr 4 (karta pracy) lub http://gloria105.prv.pl
Temat: ……………………………………………………………………
Zad. 1. Podkreśl w tekście przykazania miłości.
Uczony w Prawie zapytał Jezusa, wystawiając Go na próbę: „Nauczycielu, które przykazanie w
Prawie jest największe? On mu odpowiedział: Będziesz miłował Pana Boga swego całym swoim
sercem, całą swoją duszą i całym swoim umysłem. To jest największe i pierwsze przykazanie.
Drugie podobne jest do niego: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego” (Mt 22, 3639).
Zad. 2. Wykreśl kolejno co trzecią literę i wpisz ją poniżej w wyznaczonym miejscu.
Ś
L
W
D
Ś __ __
A
A
I
.
?
Ś
A
Ą
W
S
K
J
__ __ __ __ __ __ __
G
__ __ __ __ __ __
Zad. 3. Połącz odpowiednio.
uważne słuchanie
słów Pisma Świętego
miłość do Maryi
miłość do
męża
fundowanie kościołów
wytrwała modlitwa
Miłość
Boga
i
bliźniego
kuchnie dla ubogich
częste przyjmowanie
Komunii św.
troska o dzieci
szpitale dla biednych
Zad. 4. Wypełnij receptę.
RECEPTA
ROZPOZNANIE:
1. ………………………………………………………………
2. ………………………………………………..……….…....
3. ……………………………………………………………....
ZALECENIA:
- ……………………………………….………………………...
-……………………………………………………….………....
- …………………………………………………………………
- ……………………………………………………….………...
-…………………………………………………………….……
Zadanie domowe
Dopisz według własnego pomysłu drugą część zdań w pieśni o św. Jadwidze Śląskiej
O jasna gwiazdo ………………………….…
Święta Jadwigo ………………………….…..
Twe dzieci …………………………..……..…
świeć nam wśród ……………………….……
2. Osłoń nasz Kościół …………………….…
jak to czyniłaś ………………………………...
Na naród polski ……………………………...
łaskami wspieraj ……………………………..