Ocena technologii medycznych europejskie i rosyjskie doświadczenie – analiza porównawcza МALWINA HOŁOWNIA DYREKTOR DS. EKONOMICZNYCH ROSYJSKIEGO TOWARZYSTWA FARMAKOEKONOMICZNEGO [email protected] Wprowadzenie – ocena technologii medycznych Ocena technologii medycznych (Health Technology Assessment - HTA) – międzydyscyplinarna nauka, która wykorzystuje wiedze i metody epidemiologii klinicznej, biostatystyki, ekonomii, prawa i etyki dla systematycznej oceny technologii medycznych. Ocena technologii medycznych ułatwia podjęcie decyzji przez organy prawodawcze na podstawie wiarygodnych badań naukowych i rezultatów analiz ekonomicznej i finansowej w warunkach konkretnego systemu ochrony zdrowia. Wprowadzenie – ocena technologii medycznych Technologię medyczną określa się dwoma składowymi: interwencją i konkretnym wskazaniem, w którym ją się stosuje. Różne rodzaje technologii medycznych leki Procedury medyczne Urządzenia medyczne Technologie skriningowe Systemy ubezpieczeń leczniczych Systemy organizacyjno-zarządzające Dla kogo ocena technologii medycznych jest interesująca? Organizacje państwowe zajmujące się ochroną zdrowia na narodowym i regionalnym poziomie Specjaliści medycyny praktycznej Zarządzający instytucjami leczniczoprofilaktycznymi Prywatny sektor ubezpieczeń Producenci Przedstawiciele pacjentów Pacjenci Historia oceny technologii medycznych Początek – stworzenie Szwedzkiego Instytutu planowania i racjonalizacji w ochronie zdrowia w 1968, а w 1987 – Szwedzkiej Komisji Oceny Technologii Medycznych. Stany Zjednoczone – 1977, opublikowany raport oceny tomografii komputerowej przez organizację ОТА В 1985 создалась Международная ассоциция по оценке медицинских технологий (International Society for Health Technology Assesment in Health Care, ISTAHC) Wprowadzenie – ocena technologii medycznych Rola oceny technologii medycznych Główny cel oceny technologii medycznych to dać odpowiedź na następujące pytania , do przyjęcia decyzji cenowej lub refundacyjnej: 1. Czy dana technologia ma udowodnioną efektywność? 2. W czym jest technologia jest lepsza od alternatywnych i w jakim stopniu? Analiza kliniczna, oparta na przeglądzie systematycznym 3. Która z alternatywnych technologii jest najbardziej opłacalna, i w jakim stopniu? Analiza ekonomiczna. 4. Czy uzasadnione jest finansowanie danej technologii w ramach posiadanego budżetu? Jeżeli technologia uzyska refundację, jakie zmiany to wprowadzi? Analiza wpływu na budżet Cele i zadania oceny technologii medycznych Ocena nowych i tradycyjnych technologii z medycznych, ekonomicznych, etycznych i socjalnoprawnych perspektyw Przedstawienie informacji na temat technologii medycznych na różnych administracyjnych poziomach systemu ochrony zdrowia w celu podjęcia decyzji o jej wykorzystaniu i rozprzestrzenieniu Racjonalne i efektywne wydatkowanie środków z budżetu Optymalizacja systemu ochrony zdrowia Wprowadzenie – Unia Europejska 4 mln km2 27 krajów 495 mln ludzi Oczekiwana długość życia dla urodzonych w 1960 – 67 lat (mężczyźni), 73 (kobiety) Przyrost naturalny – 1,5 i spada Oczekuje się, że w 2025 roku procent obywateli starszych niż 83 lata wyniesie 6,3 Ochrona Zdrowia w Unii Europejskiej Zdrowie i bezpieczeństwo obywateli jest priorytetem dla UE. Celem polityki zdrowotnej UE jest zapewnienie równego dostępu do opieki zdrowotnej wysokiej jakości. Działania UE w dziedzinie zdrowia koncentrują się na: Profilaktyce promowaniu zdrowego stylu życia ochrony obywateli przed zagrożeniami dla zdrowia, w tym pandemii. Ochrona zdrowia w Europie. Ocena systemów ochrony zdrowia 600 500 400 300 200 100 0 Источник: Euro Health Consumer Index (EHCI), 2006., www.healthpowerhouse.com. Francja Holandia Niemcy Szwecja Szwajcaria Luksemburg Belgia Austria Finlandia Dania Włochy Słowenia Malta Węgry Wielka Brytania Portugalia Hiszpania Grecja Cypr Estonia Polska Czechy Słowacja Łotwa Irlandia Litwa Ochrona zdrowia w Europie. Ocena systemów ochrony zdrowia W tym badaniu, przeprowadzono ocenę i przyznano punkty dla 28 wskaźników w 5 kategoriach: Bogactwo systemu ochrony zdrowia Dostępność leków, Rezultaty leczenia, Czas oczekiwania na usługę, Prawa i informacja pacjenta. Ochrona zdrowia w Europie. Ocena systemów ochrony zdrowia Diagnoza najważniejszych wad europejskich systemów ochrony zdrowia: brak odpowiedniego kontaktu ze specjalistą, jak również możliwość uzyskania drugiej konsultacji medycznej (tylko jedna trzecia pacjentów ma dobry kontakt z lekarzem) Za długi czas oczekiwania na leczenie onkologiczne - 75% krajów; brak dostępu do dokumentacji medycznej pacjentów (ponad 50% pacjentów nie ma dostępu do dokumentacji medycznej) Ochrona zdrowia w Europie. Ocena systemów ochrony zdrowia Mechanizmy i zasady są potrzebne, aby zapewnić optymalne podejmowanie decyzji dotyczących refundacji i cen leków : Jasne kryteria refundacyjne i cenowe; Wytyczne dotyczące analiz, niezbędne do podejmowania decyzji - analizy zgodnie z wymogami jakości oceny technologii medycznych; Stworzenie wysokiej jakości urzędów i instytucji rządowych, zajmujących się oceną technologii medycznych; Wprowadzenie mechanizmów negocjacji cenowych, opartych o określone i przejrzyste kryteria, wraz z rozwiązaniami systemowymi w celu stworzenie Agencji cen. Różne typy agencji oceny technologii medycznych w Europie Państwowe - 17 Akademia/ uniwersytet – 13 Fundusz społecznego ubezpieczenia leczniczego - 2 Firma prywatna – 2 Profesjonalna asocjacja – 1 Prywatna firma ubezpieczeniowa – 0 Inne - 5 Różne poziomy funkcjonowania Agencji oceny technologii medycznych Lokalny, regionalny – 5 Narodowy - 12 Lokalny, regionalny i narodowy – 1 Międzynarodowy – 1 Narodowy i międzynarodowy – 8 Lokalny, regionalny, międzynarodowy - 14 Kraje Unii Europejskiej Kandydaci do Unii Europejskiej Inne kraje europejskiej Z rządową agencją Bez rządowej Z rządową agencją Bez rządowej Z rządową agencją Bez rządowej (13) agencji medycznej (3) agencji medycznej (2) agencji medycznej (14) (4) (14) Austria Bułgaria Chorwacja Albania Norwegia Androra Belgia Cypr Macedonia Bośnia i Hercegowina Szwajcaria Armenia Dania Czechy Turcja Serbia Azerbejdżan Francja Estonia Czarnogóra Białoruś Finlandia Grecja Gruzja Niemcy Irlandia Islandia Łotwa Litwa Lichtenstein Holandia Luksemburg Mołdawia Polska Malta Monako Hiszpania Portugalia Rosja Szwecja Rumunia San Marino Wielka Brytania Słowacja Ukraina Węgry Słowenia Watykan Włochy Austria Belgia Szwajcaria Niemcy Finlandia Francja Holandia Polska Szwecja Wielka Brytania Korzyść terapeutycznej V V V V V V V V V V Korzyść dla pacjenta V V V V V V V V V V Opłacalność(cost-effectiveness) V V V V V V V V V V V V V V Ocena Wpływ na budżet Innowacyjność V Obecność alternatywnych metod leczenia V V V Dostępność Wpływ na zdrowie społeczeństwa R&D V V V V V V V V V Kraj Nazwa agencji HTA Leki Urządzenia Procedury Belgia CRM, Committee for Drug Reimbursment CEA/CUA - - Dania Reimbursment Commitee CEA/CUA - - Finlandia Pharmaceutical Pricing Board CEA/CUA Francja Transparency Commission и CEPS, а HTA позже HAS – High Authority for Health HTA HTA Hiszpania Spanish Agency for Medicines and Health Products BIA - - Holandia CvZ, National Health Insurance Board CEA/CUA - - Niemcy IQWIG, Institute for Quality and Efficiency in Health Care HTA - - Norwegia Pharmaceutical Pricing Board CEA/CUA и BIA - - Polska AOTM, Agencja Oceny Technologii Medycznych HTA HTA HTA Portugalia Infarmed CEA/CUA - - Szwecja LFN, Pharmaceutical Benefits Board и HTA SBU, Swedish Council on Technology Assesment in Health Care HTA* HTA* Węgry ESKI, National Institute for Health Research и TAB, Institute for Technology Evaluation Wielka Brytania NICE, National Institute for Health and HTA Clinical Exellence HTA HTA Włochy AIFA, Pricing and Reimbursment CEA/CUA Ocena technologii medycznych w Wielkiej Brytanii. NICE Od 2000 – ocena technologii medycznych Od 2001 - ocena technologii medycznych + kliniczne wytyczne Od 2003 - ocena technologii medycznych + kliniczne wytyczne + procedury interwencyjne Od 2006 - ocena technologii medycznych + kliniczne wytyczne + procedury interwencyjne + zdrowie społeczne Ocena technologii medycznych w Wielkiej Brytanii. NICE Proces tworzenia wytycznych i podejmowania decyzji przez NICE i jego komitety są zgodne z czterema zasadami: 1. Przejrzystość: zarówno decyzja o alokacji środków, jak i argumenty na jej rzecz muszą być ujawnione. 2. Zgodność: podjęte decyzje muszą być powiązane z konkretnymi pytaniami. 3. Próba i aktualizacja: podjęte decyzje muszą być weryfikowalne, by wykryć decyzje, które zostały podjęte w wyniku nielegalnych procedur; niezbędne są mechanizmy rozwiązywania sporów na temat decyzji, jak i przejrzysty system, który pozwala aktualizować decyzje, przy pojawieniu się nowych danych. 4. Regulacja: powinny istnieć regulacje, zapewniające o podejmowanie decyzji w zgodzie z powyższymi zasadami . Ocena technologii medycznych w Niemczech. MINISTERSTWO ZDROWIA NALEŻY DO WSPÓLNY KOMIET PAŃSTWOWY, GBA DAHTA PRZESTAWIA DANE REKOMENDUJE IQWIG PRZEDSTAWIA DANE Ocena technologii medycznych w Niemczech. G-BA Gemeinsamer Bundeshausschuss, utworzony w 2004 Podejmuje decyzje, przeprowadza ocenę ekspertów W jego skład wchodzą: przedstawiciele funduszy ubezpieczeniowych, dostawcy usług medycznych, niezależni członkowie i przedstawiciele stowarzyszeń chorych oraz lekarzy Każda nowa metoda leczenia musi zostać zaakceptowana przez G-BA HTA w Niemczech. Funckcje przeprowadzania oceny technologii medycznych podzielone są między IQWiG i DAHTA. IQWiG, Instytut jakości i efektywności w ochronie zdrowia: W 2000 roku, w celu zwiększenia roli HТА w Niemczech, pod DIMDI, Niemieckim Instytutem Medycznej Dokumentacji i Informacji, było zorganizowane DAHTA, Niemiecka agencja oceny technologii medycznych. Oba urzędy przedstawiają informację o technologiach medycznych, ale IQWiG przedstawia ją lekarzom, a DAHTA zajmuje się bezpośrenio oceną technologii medycznych. Ocena technologii medycznych w Polsce Agencja Oceny Technologii Medycznych •Przedstawia swoje rekomendacje Ministrowi Zdrowia, realizując zadania: zbioru, wymiany i rozprzestrzeniania informacji o ocenie technologii medycznych opracowanych w Polsce i w innych krajach, Opracowywania i weryfikacji ocen technologii medycznych, zwłaszcza tych refundowanych, Opracowywania rekomendacji dla Ministra Zdrowia dotyczących technologii medycznych, Organizacją działalności informacyjnej dla społeczeństwa na temat sfery działania agencji Страрше и младше страны в ЕС, кандидаты, потенциальные кандидаты Kraje Unii Europejskiej Kandydaci do Unii Europejskiej Inne kraje europejskiej Z rządową agencją Bez rządowej Z rządową agencją Bez rządowej Z rządową agencją Bez rządowej (13) agencji medycznej (3) agencji medycznej (2) agencji medycznej (14) (4) (14) Austria Bułgaria Chorwacja Albania Norwegia Androra Belgia Cypr Macedonia Bośnia i Hercegowina Szwajcaria Armenia Dania Czechy Turcja Serbia Azerbejdżan Francja Estonia Czarnogóra Białoruś Finlandia Grecja Gruzja Niemcy Irlandia Islandia Łotwa Litwa Lichtenstein Holandia Luksemburg Mołdawia Polska Malta Monako Hiszpania Portugalia Rosja Szwecja Rumunia San Marino Wielka Brytania Słowacja Ukraina Węgry Słowenia Watykan Włochy International Society for Pharmacoeconomics and Outcomes Research •Pomaga prowadzić działalność edukacyjną w dziedzinie farmakoekonomiki •Jednoczy kraje •Propaguje wprowadzanie oceny technologii medycznej w prawodawstwo Perspektywy. Rosja. - W 2013 roku – minęło 15 lat od początku oceny technologii medycznej w Rosji, ale rząd jeszcze nie widzi niezbędności we wprowadzeniu jej do prawodawstwa - W 2012 pojawiło się kilka strategii, najpoważniejsza z nich – Strategia 2025 – dokument Ministerstwa Zdrowia - Wg wielu ekspertów – ocenę technologii medycznych w Rosji należy już dawno wprowadzić DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! Malwina Hołownia [email protected]