Krwawienia i krwotoki w ciąży, łożysko przodujące, przedwcześnie oddzielenie się łożyska prawidłowo usadowionego Zgony matek w Polsce 1991- 2000 Położnicze (462) 10,5 na 100 tys żywych urodzeń krwotoki 3,1 zakażenia 2,5 zatory 2,0 gestozy 1,5 pośrednie 1,4 Niepołożnicze (218) 4,9 na 100 tys żywych urodzeń Troszyński M. i wsp.2003 Zgony matek w Polsce w 1991r i w 2000r Położnicze krwotoki zakażenia zatory gestozy ogółem Niepołożnicze 1991r 5,2 3,0 3,6 3,2 2000r 2,7 1,6 1,6 0,5 15 6,7 8,4 3,2 na 100 tys żywych urodzeń Troszyński M.i wsp 2003 Przyczyny zgonów Matek 1991-2000 Krwotoki Powikłania łożyskowe ł. przodujące/wrośnięte ł. przedwcześnie oddz. inne powikł. łożyskowe zaśniad groniasty Atonia macicy Urazy macicy Ciąża ektopowa Inne krwotoki 135 65 100% 48,1% 33 27 3 2 37 12 10 11 27,4% 8,8% 7,4% 8,2% Troszyński M. i wsp.2003 Zgony matek w Polsce 1993-2000 n Ciąża Poród I doba po porodzie 2-7 doby po porodzie 8-42 doby po porodzie brak danych RAZEM % 17 32 85 83 88 19 5,3 9,9 26,3 25,6 27,2 5,7 324 100 Troszyński M. i wsp.2003 Zgony matek w Polsce 1994-2000 n % poniżej 16 tyg. 16-27 tydz. 28-36 tydz. Powyżej 37 tyg. Brak danych 21 44 66 117 16 7,9 16,7 25,0 44,3 6,1 RAZEM 264 100 Troszyński M. i wsp.2003 Hysterectomia okołoporodowa 1992-2001 Hysterectomia okołoporodowa 2,5/1000 porodów ze wskazań nagłych 91,11% Łożysko przodujące Przedwczesne oddzielenie ł. Patologia przylegania łożyska Atonia Pęknięcie macicy Zespół HELLP Rak jajnika Pęknięcie szyjki macicy Wynicowanie macicy (41) 12 9 6 4 4 1 1 3 1 Welfel J. i wsp. 2002 Łożysko przodujące 1/200 porodów Łożysko Łożysko Łożysko Łożysko przodujące zupełnie przodujące częściowo przodujące brzeżnie nisko usadowione Łożysko przodujące Ze strony matki etiologia Wieloródki Powyżej 35 r.ż Związane z patologią łożyska Zmiany bliznowate endometrium (poporodowe, po c.c., pooperacyjne, pozapalne) Zaburzenia unaczynienia macicy powierzchni łożyska (c. bliźniacza, erytroblastoza płodowa) Łożysko przodujące objawy Bezbolesne krwawienie z dróg rodnych W czasie spoczynku W czasie aktywności Bez objawów poprzedzających Po urazie, stosunku, po badaniu gin. Łożysko przodujące powikłania bezpośrednie - wczesne Krwotok poporodowy (łożysko wrośnięte) późne Martwica przysadki (Zespół Sheehana) Uszkodzenie nerek Przedwczesne oddzielenie łożyska prawidłowo usadowionego 1/150 porodów Krwotok zewnętrzny Brzeżne oddzielenie się łożyska Krwotok utajony Krwiak pozałożyskowy Przedwczesne oddzielenie łożyska etiologia Nadciśnienie tętnicze Uraz Gwałtowne obkurczenie się macicy Po pęknięciu pęcherza płodowego Po urodzeniu pierwszego bliźniaka Przedwczesne oddzielenie łożyska objawy Postać ciężka Krwawienie utajone lub 500 ml Oddzielenie ½ powierzchni łożyska Ostry przeszywający ból Macica deskowata Zagrożenie życia płodu Wstrząs, koagulopatia ze zużycia u matki Przedwczesne oddzielenie łożyska objawy Postać pośrednia Krwawienie 500 – 1000 ml Oddzielenie ¼- ½ powierzchni łożyska Ciągły ból brzucha Stały skurcz macicy Objawy zagrożenia płodu Początek koagulopatii ze zużycia u matki Przedwczesne oddzielenie łożyska objawy Postać łagodna Krwawienie 500 ml Oddzielenie ¼ powierzchni łożyska Tkliwość podbrzusza Wzmożone napięcie macicy Brak objawów zagrożenia płodu Zmiany w układzie krzepnięcia u matki Inne przyczyny krwawień Krwawienie związane z rozwieraniem się szyjki macicy Uszkodzenie zatoki brzeżnej łożyska Polip szyjkowy Uszkodzenia ścian pochwy lub szyjki Ciało obce Pęknięcie żylaka w pochwie Diagnostyka krwawień, czynności wstępne, warunki Droga dożylna Monitorowanie czynności serca płodu USG (lokalizacja łożyska) Cewnik do pęcherza moczowego Wziernikowanie (wykluczenie porodu w toku, urazu, zmiany na szyjce macicy) Badanie dwuręczne (w warunkach gotowości bloku operacyjnego) Badania laboratoryjne: morfologia, grupa krwi, próba krzyżowa, białko, elektrolity, płytki, fibrynogen, czas protrombinowy (PT), czas częściowej tromboplastyny(PTT), mocznik, kreatynina, mocz Terapia krwawień Usunięcie przyczyny krwawienia – postępowanie operacyjne, najczęściej rozwiązanie cięciem cesarskim Postępowanie zachowawcze Głównym wskazaniem postępowania zachowawczego – wyczekującego jest ciąża niedonoszona Zawsze trzeba być przygotowanym na zmianę trybu postępowania i wykonanie operacji w trybie pilnym/nagłym (zabezpieczenie adekwatnej liczby jednostek k.k.cz.)