„JESTEM WARTOŚCIOWYM CZŁOWIEKIEM” dla klas edukacji
advertisement
PROJEKT EDUKACYJNY „JESTEM WARTOŚCIOWYM CZŁOWIEKIEM” dla klas edukacji wczesnoszkolnej 13 kwietnia15 r.- 15 maja15 r. rok szkolny 2014-2015 Opracowała: Aneta Gołdys „Jeśli dziecko żyje w atmosferze krytyki, uczy się potępiać, jeśli dziecko doświadcza wrogości, uczy się walczyć, jeśli dziecko musi znosić kpiny, uczy się nieśmiałości, jeśli dziecko jest zawstydzone, uczy się poczucia winy, jeśli dziecko żyje w atmosferze tolerancji, uczy się być cierpliwym, jeśli dziecko żyje w atmosferze uczciwości, uczy się sprawiedliwości, jeśli dziecko żyje w atmosferze aprobaty, uczy się lubić siebie, jeśli dziecko jest akceptowane i chwalone, uczy się doceniać innych, jeśli dziecko żyje w poczuciu bezpieczeństwa, uczy się ufności, jeśli dziecko żyje w atmosferze akceptacji i przyjaźni, uczy się tego, jak znaleźć miłość w świecie.” Autor nieznany, Los Angeles 1991 r. Pojęcie poczucia własnej wartości interpretowane jest w różny sposób. Ogólnie przyjąć można, że „jest jednym z głównych regulatorów ludzkiego zachowania, mającym wpływ na stosunek jednostki do siebie, do innych ludzi i do otaczającego świata” 1. W węższym sensie zdefiniować je można jako „wiarę w skuteczność własnego umysłu, w umiejętność myślenia, uczenia się, dokonywania właściwych wyborów, podejmowania właściwych decyzji, radzenia sobie ze zmianami”2. Młodszy wiek szkolny jest bardzo ważnym okresem dla rodzącego się poczucia własnej wartości. Pierwszym źródłem informacji o sobie jest rodzina. Potem stopniowo staje się nim klasa szkolna i postawa nauczyciela. Dlatego zadaniem nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej jest wspieranie, motywowanie każdego z uczniów do budowania pozytywnego obrazu swojej osoby. Jeśli na początku edukacji szkolnej odpowiednio zadbamy o rozwój poczucia własnej wartości dzieci, to w starszych klasach będą potrafiły umiejętnie dokonać oceny swojej pracy, swoich zachowań i kontaktów z innymi. Z tych powodów podjęłam tę tematykę. Projekt został opracowany na podstawie zadań pochodzących z książki „Rozwijanie poczucia własnej wartości u dzieci w młodszym wieku szkolnym” autorstwa Teresy Lewandowskiej-Kidoń i Danuty Wosik-Kawala, odpowiednio dostosowany do możliwości uczestników. Uczestnikami projektu jest 21 uczniów z pięciu klas edukacji wczesnoszkolnej. Projekt obejmuje 5 tematów (po 1 temacie w tygodniu). Nauczyciele otrzymują scenariusze i pomoce dydaktyczne. Proponowany program będzie poddawany ewaluacji w trakcie jego realizacji i po jego zakończeniu. Nauczyciele będą po każdej przeprowadzonej lekcji dokonywali ewaluacji zajęć wybierając jedną z 4 odpowiedzi do wyboru, natomiast po jego zakończeniu dostarczą informacji zwrotnych na temat stopnia realizacji założonych celów, stopnia zadowolenia z uczestnictwa własnego i uczniów. D. Wosik-Kawala, T. Lewandowska-Kidoń Rozwijanie poczucia własnej wartości w młodszym wieku szkolnym. Kraków 2009, Impuls. 2 Tamże, s.12. 1 Dodatkowo prowadzący będą proszeni o fotografowanie pracy na zajęciach, po czym przekażą materiały koordynatorowi projektu. CELE OGÓLNE: Kształtowanie, wzmacnianie poczucia własnej wartości i pozytywnej samooceny Integracja uczestników zajęć Kształtowanie umiejętności nazywania i wyrażania uczuć Rozwijanie inteligencji emocjonalnej Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych Rozwijanie umiejętności pokonywania trudności CELE OPERACYJNE: Przewidywane osiągnięcia-uczeń potrafi: Zgodnie współpracować z innymi w grupie Opowiedzieć na forum klasy o sobie Wymienić zachowania wpływające na pozytywną atmosferę w grupie Nazywać i rozpoznawać uczucia własne i innych Wymienić swoje sposoby spędzania wolnego czasu Wymienić swoje zainteresowania Określić swoje mocne i słabe strony Dostrzec pozytywne cechy u siebie i u innych ŚRODKI DYDAKTYCZNE: szablony piłki nożnej, szablony w kształcie gałęzi drzew, duże arkusze papieru, szablony buziek wyrażających różne emocje, kartki z nazwami uczuć, szablony z wesołą i smutną buzią, zdania określające stany emocjonalne, karty pracyzainteresowania, kolorowe karteczki, kartki z rozpoczętymi zdaniami, kartki z listą cech pozytywnych i negatywnych, arkusz „Dobre myślenie o sobie”, kartki z napisem „JA CZŁOWIEK…”. METODY: ruchowe (zabawa), drama, metody słowne (uzupełnianie zdań niedokończonych, pogadanka, plastyczne (prace plastyczne). UCZESTNICY: klasy edukacji wczesnoszkolnej: II-IIIa, I-III l, II-IIIal, IIIa, IIIau. CZAS REALIZACJI: 13.04.15 r.-15.05.15 r. Temat nr 1: Jacy jesteśmy? 1. Powitanie. Nauczyciel rozpoczyna zajęcia następującymi słowami: „Dziś serdecznie witam Was, na spotkanie przyszedł czas”. 2. Poznajmy się lepiej – Autografy. Nauczyciel rozdaje dzieciom szablony piłki nożnej. Na polach piłki umieszczone są pytania dla uczniów. Uczniowie ze wsparciem nauczyciela zapisują odpowiedzi, mogą też wykonać symboliczny rysunek bądź posłużyć się wybranym kolorem. Następnie grupa wymienia się informacjami. Osoba, która zapisała taką samą odpowiedź jak koleżanka/kolega, składa swój podpis (może to być też pewien charakterystyczny dla danego ucznia symbol) na odpowiednim polu. Jeśli grupa jest mało liczna - nauczyciel także może uzupełnić swój szablon i zaprezentować uczniom. Szablony można dowolnie pokolorować. 3. Ciepła atmosfera. Uczniowie otrzymują wycięte z papieru szablony przypominające gałęzie drzew. Zadaniem każdej osoby jest napisanie na swoim szablonie konkretnych zachowań przyczyniających się do tworzenia dobrej atmosfery w grupie. Szablony gałęzi zostają przyklejone na duży arkusz papieru tak, aby utworzyły ognisko – symbol ciepłej atmosfery w grupie. Następnie nauczyciel odczytuje zapisane przez dzieci zachowania przyczyniające się do budowania dobrej atmosfery. Szablony można pokolorować. 4. Krzyżówka. Każde z dzieci zapisuje na kartce swoje imię pionowo. Następnie do każdej litery w imieniu, dzieci dopisują (lub rysują) coś, co poprawia im humor, np.: I (instrumenty) G (gotowanie razem z mamą) A (arbuz) 5. Rundka końcowa. Na zakończenie zajęć nauczyciel prosi, aby każde dziecko dokończyło zdanie: „Dowiedziałem/łam się dzisiaj, że …”. Temat nr 2: Nazywamy uczucia. 1. Powitanie. Nauczyciel prosi uczniów, aby każdy z nich dokończył zdanie: „Zanim zacznie się spotkanie powiedz coś na powitanie…”. 2. Rozpoznawanie emocji. Nauczyciel rozdaje uczniom kartki z wyciętymi buźkami wyrażającymi różne uczucia (strach, złość, radość, zawstydzenie, zdziwienie, smutek). Uczniowie zapisują/nazywają uczucia, które ich zdaniem przedstawiają rysunki. Następnie nauczyciel proponuje dzieciom rozmowę na temat sytuacji, w których można doświadczyć poszczególnych uczuć. 3. Magiczne krzesła. Nauczyciel rozkłada na krzesłach ustawionych w krąg przygotowane kartki z nazwami uczuć, tak aby uczniowie nie widzieli napisów. Na ustalony sygnał dzieci podchodzą jednocześnie do wybranych krzeseł, odwracają kartki, czytają je (lub nauczyciel odczytuje) i siadają na krzesłach. Następnie starają się pozą, miną, gestem zobrazować przeczytaną emocję. Reszta uczniów próbuje odgadnąć pokazaną emocję. Ćwiczenie można powtórzyć w kilku rundach. 4. Jestem wesoły, jestem smutny. Sala jest podzielona na dwie części. W jednej z nich jest przyczepiony (np. do ściany) szablon z uśmiechniętą buzią, w drugiej części sali szablon z buzią smutną. Nauczyciel prosi dzieci, aby stanęły na środku sali i wyjaśnia, że gdy on będzie czytał zdania, ich zadaniem będzie przejście na wybraną przez nich stronę sali, taką, która określa ich stan emocjonalny. 5. Jak sobie radzę? Nauczyciel prosi uczniów o wymienienie jak największej ilości nieprzyjemnych emocji i zapisuje je na tablicy. Każdy uczeń (bądź w parach) zastanawia się, co robi, gdy, czuje wymienione emocje. Następnie każdy uczeń lub chętne osoby wybierają jedno z uczuć i opisują, w jaki sposób sobie z nim radzi. Na koniec nauczyciel omawia sposoby radzenia sobie z przykrymi uczuciami, które podały dzieci, może podać także inne sposoby. 6. Na zakończenie zajęć nauczyciel prosi uczniów, by powiedzieli, jakie uczucia towarzyszyły im podczas zajęć. Temat nr 3: Moje zainteresowania. 1. Powitanie Nauczyciel wita dzieci słowami: „Zanim zacznie się spotkanie, pomachajmy sobie na powitanie”. Uczniowie pozdrawiają się wzajemnie, machając do siebie rękami. 2. Sposoby spędzania wolnego czasu. Nauczyciel prosi dzieci, aby każde opowiedziało, w jaki sposób i z kim najczęściej spędza wolny czas, co wówczas robi lub chciałoby robić. 3. Zainteresowania. Nauczyciel rozdaje dzieciom kartki i prosi o napisanie swoich zainteresowań obok wypisanych dziedzin (kategorie do wyboru). Następnie nauczyciel prosi dzieci o odczytanie swoich zainteresowań (lub nauczyciel je odczytuje). Zadanie może być przeprowadzone w formie dyskusji nad preferencjami każdego z uczniów i zapisanie ich na tablicy, naniesienie na karty. 4. Praca plastyczna. Każde z dzieci wykonuje pracę plastyczną przedstawiającą ich zainteresowania. Jeśli w grupie okaże się, że kilka osób ma podobne zainteresowania, wówczas ci uczniowie mogą wspólnie wykonać pracę plastyczną. Gdy prace są już gotowe, dzieci (indywidualnie bądź grupowo) prezentują swoją pracę na forum klasy. 5. Rundka końcowa. Na zakończenie zajęć każdy uczeń kończy zdanie: „Zanim skończy się spotkanie, powiedz coś na pożegnanie…”. Temat nr 4: Moje wady i zalety. 1. Kolorowe powitanie. Nauczyciel prosi uczniów o określenie swojego nastroju kolorem i krótkie uzasadnienie, np. jestem w kolorze żółtym, bo mam dzisiaj dobry humor. 2. „Ja jako…”. Nauczyciel rozdaje uczniom wycięte karteczki z rozpoczętymi zdaniami: „Gdybym mógł się porównać do ..., to byłby to..”. Np.: „Gdybym mógł się porównać do samochodu (inne przykłady: zwierzęcia, postaci z filmu/bajki, owocu, kwiatka itp.), to byłby to…”. Nauczyciel może wpisać pierwszą część zdania, jeśli będzie to pomocne przy wykonaniu tego zadania. 3. Wady i zalety. Dzieci otrzymują kartki z pozytywnymi i negatywnymi cechami człowieka. Zadaniem każdego dziecka jest podkreślenie tych cech charakteru, które najbardziej do niego pasują – zarówno zalet jak i wad. Nauczyciel wyjaśnia dzieciom określenia, których nie znają. Uczniowie mogą także dopisać cechy, które nie zostały uprzednio podane. Osoby chętne mogą zaprezentować na forum wyniki swojej pracy. 4. Dobre myślenie o sobie. Nauczyciel rozdaje uczniom arkusz „Dobre myślenie o sobie” i jeśli jest taka potrzebapomaga dzieciom go wypełnić. Na koniec każde z dzieci prezentuje swój arkusz. 5. Rundka końcowa. Na zakończenie tego ćwiczenia nauczyciel prosi, aby każdy uczeń dokończył zdanie: „Kiedy myślę o sobie dobrze, to…”. Temat nr 5: Jestem niepowtarzalny. 1. Powitanie. Nauczyciel prosi uczniów, aby przywitali się ze sobą poprzez podanie dłoni każdy-każdemu. 2. Autoportret-Ja człowiek. Nauczyciel rozdaje uczniom kartki i prosi, aby każdy opisał siebie (anonimowo), rozpoczynając od zdania: „Ja człowiek…”, co utrudni identyfikację autora autoportretu. Każdy może napisać o sobie to, co chce, mogą to być marzenia, zainteresowania, wygląd zewnętrzny, może to być wiersz lub słowa piosenki, które są mu bliskie, które go charakteryzują, może też narysować swój autoportret. Gdy wszyscy skończą, nauczyciel zbiera kartki i odczytuje ich treść, albo opisuje rysunek. Uczniowie starają się odgadnąć, kto kryje się za danym portretem. Jeśli grupa jest mało liczna, nauczyciel wspólnie z uczniem tworzy dowolnym sposobem portret dziecka. 3. Moja dłoń. Uczniowie siedzą w kręgu. Na kartce papieru każde z dzieci obrysowuje swoją dłoń, którą następnie wycina. Na wyciętych dłoniach uczniowie wpisują samodzielnie bądź z pomocą nauczyciela po 3 cechy dotyczące swojego wyglądu/usposobienia (np. mam długie włosy, zawsze chodzę w spodniach, często się uśmiecham). Potem nauczyciel zbiera wszystkie „dłonie”, miesza je. Następnie każdy z uczniów losuje 1 dłoń. Dzieci odczytują otrzymane informacje i starają się odgadnąć kto jest ich autorem. Jeśli grupa jest mało liczna, nauczyciel wspólnie z uczniem tworzy indywidualną dłoń ucznia. 4. Rundka końcowa. Uczniowie kończą zdanie: „Mój największy sukces to…”. ZAŁĄCZNIK NR 1 ZAŁĄCZNIK NR 1A ZAŁĄCZNIK NR 2 ZAŁĄCZNIK NR 2A Krzesło powagi Krzesło humoru Krzesło smutku Krzesło nudy Krzesło snu Krzesło strachu Krzesło zmęczonych Krzesło zdziwienia Krzesło bogatych Krzesło mądrości Krzesło śpieszących się ZAŁĄCZNIK NR 2B ZAŁĄCZNIK NR 2C Zdania określające stany emocjonalne: Gdy oglądam ulubiony film, jest mi… Gdy coś zgubię, jest mi… Gdy mam urodziny, jestem… Gdy odwiedzają mnie koledzy, jest mi… Gdy jadę na wycieczkę, jest mi… Gdy jestem chory, jest mi… Gdy ktoś nie dotrzymał danej mi obietnicy, jest mi… Gdy dostaję prezent, jest mi… Gdy ktoś mnie pochwali, jest mi… Gdy ktoś się ze mnie śmieje, jest mi… Gdy zjem coś pysznego, jest mi… Gdy ktoś nie chce mi czegoś pożyczyć, jest mi… ZAŁĄCZNIK NR 3 Moje zainteresowania: Filmy/bajki………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………. Gry komputerowe……………………………………………………………….............................. …………………………………………………………………………………………………………………………. Sport………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………. Tańce………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………. Języki obce…………………………………………………………………………............................... …………………………………………………………………………………………….............................. Wycieczki……………………………………………………………………………….…………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………….. Książki…………………………………………………………………………………….…………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………….. Muzyka…………………………………………………………………………………..…………………………. ……………………………………....................................................................................... Nauka……………………………………………………………………………………..………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………….. Zwierzęta………………………………………………………………………………..………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………. Zabawki………………………………………………………………………………….…………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………….. Inne………………………………………………………………………………………..…………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………….. ZAŁACZNIK NR 4 Gdybym mógł porównać się do……………………, to byłby to……….............................................. Gdybym mógł porównać się do……………………, to byłby to……….............................................. Gdybym mógł porównać się do……………………, to byłby to……….............................................. Gdybym mógł porównać się do……………………, to byłby to……….............................................. Gdybym mógł porównać się do……………………, to byłby to……….............................................. Gdybym mógł porównać się do……………………, to byłby to……….............................................. Gdybym mógł porównać się do……………………, to byłby to……….............................................. Gdybym mógł porównać się do……………………, to byłby to……….............................................. Gdybym mógł porównać się do……………………, to byłby to……….............................................. Gdybym mogła porównać się do……………………, to byłby to……….............................................. Gdybym mogła porównać się do……………………, to byłby to……….............................................. Gdybym mogła porównać się do……………………, to byłby to……….............................................. Gdybym mogła porównać się do……………………, to byłby to………................................................ Gdybym mogła porównać się do……………………, to byłby to………................................................ Gdybym mogła porównać się do……………………, to byłby to………................................................ Gdybym mogła porównać się do……………………, to byłby to………................................................ Gdybym mogła porównać się do……………………, to byłby to………................................................ Gdybym mogła porównać się do……………………, to byłby to………................................................ ZAŁĄCZNIK NR 4A Imię:…………………………………… Zalety: dobry, spokojny, wyrozumiały, sprawiedliwy, koleżeński, uczynny, cierpliwy, pogodny, towarzyski, wytrwały, zadowolony, grzeczny, prawdomówny, punktualny, odważny, kulturalny, tolerancyjny, szczery, zaradny, opanowany, inteligentny,dokładny, …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… ………....................................................................... Wady: niepunktualny, zazdrosny, hałaśliwy, leniwy, kapryśny, obrażalski, niecierpliwy, niegrzeczny, kłamliwy, niezadowolony, marudny, niezdecydowany, zapominalski, złośnik, …………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………. Imię:…………………………………… Zalety: dobra, spokojna, wyrozumiała, sprawiedliwa, koleżeńska, uczynna, cierpliwa, pogodna, towarzyska, wytrwała, zadowolona, grzeczna, prawdomówna, punktualna, odważna, kulturalna, tolerancyjna, szczera, zaradna, opanowana, inteligentna,dokładna, …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… ………....................................................................... Wady: niepunktualna, zazdrosna, hałaśliwa, leniwa, kapryśna, obrażalska, niecierpliwa, niegrzeczna, kłamliwa, niezadowolona, marudna, niezdecydowana, zapominalska, złośnica, …………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………. ZAŁĄCZNIK NR 4B „Dobre myślenie o sobie” 1. Co potrafię dobrze robić? ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Z czego jestem zadowolony (a)? ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Za co lubią mnie inni? ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… 4. Jak pomagam innym? ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… 5. Co mi się podoba w moim wyglądzie zewnętrznym? ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… 6. Czego uczę się z łatwością? ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ZAŁĄCZNIK NR 5 „JA CZŁOWIEK…” Ewaluacja zajęć Projektu edukacyjnego „Jestem wartościowym człowiekiem” Proszę o zaznaczenie jednej spośród czterech podanych odpowiedzi do wyboru: „Tak” (symbol „T”), „Raczej tak” (symbol „t”), „Nie” (symbol „N”), „Raczej nie” (symbol „n”). Temat nr 1 „Jacy jesteśmy?” 1. Czy uczniowie wykazywali zainteresowanie zajęciami? T t N n 2. Czy zadania były odpowiednio dostosowane do możliwości uczniów? T t N n 3. Czy atmosfera w klasie podczas zajęć była pozytywna? (wzajemna współpraca w grupie, udział w rozmowie, aktywność uczniów itp.) T t N n 4. Czy przygotowane materiały były atrakcyjne i przydatne? T t N n Temat nr 2 „Nazywamy uczucia” 1. Czy uczniowie wykazywali zainteresowanie zajęciami? T t N n 2. Czy zadania były odpowiednio dostosowane do możliwości uczniów? T t N n 3. Czy atmosfera w klasie podczas zajęć była pozytywna? (wzajemna współpraca w grupie, udział w rozmowie, aktywność uczniów itp.) T t N n 4. Czy przygotowane materiały były atrakcyjne i przydatne? T t N n Temat nr 3 Moje zainteresowania 1. Czy uczniowie wykazywali zainteresowanie zajęciami? T t N n 2. Czy zadania były odpowiednio dostosowane do możliwości uczniów? T t N n 3. Czy atmosfera w klasie podczas zajęć była pozytywna? (wzajemna współpraca w grupie, udział w rozmowie, aktywność uczniów itp.) T t N n 4. Czy przygotowane materiały były atrakcyjne i przydatne? T t N n Temat nr 4 Moje wady i zalety 1. Czy uczniowie wykazywali zainteresowanie zajęciami? T t N n 2. Czy zadania były odpowiednio dostosowane do możliwości uczniów? T t N n 3. Czy atmosfera w klasie podczas zajęć była pozytywna? (wzajemna współpraca w grupie, udział w rozmowie, aktywność uczniów itp.) T t N n 4. Czy przygotowane materiały były atrakcyjne i przydatne? T t N n Temat nr 5 Jestem niepowtarzalny 1. Czy uczniowie wykazywali zainteresowanie zajęciami? T t N n 2. Czy zadania były odpowiednio dostosowane do możliwości uczniów? T t N n 3. Czy atmosfera w klasie podczas zajęć była pozytywna? (wzajemna współpraca w grupie, udział w rozmowie, aktywność uczniów itp.) T t N n 4. Czy przygotowane materiały były atrakcyjne i przydatne? T t N n UWAGI…………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………….………………………………………… PODPIS PROWADZĄCEGO
