strategia rozwoju gminy kolbudy diagnoza demograficzno
advertisement
STRATEGIA ROZWOJU GMINY KOLBUDY DIAGNOZA DEMOGRAFICZNO-GOSPODARCZA Dla gminy Kolbudy opracowali: Justyna Przeworska październik 2010 A-BAN Adam Rodziewicz ul. Morenowe Wzgórze 26a/13 80-283 Gdańsk SPIS TREŚCI 1. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA............................................................................ 3 Cel opracowania…………………………………………………………………………. 3 Zakres opracowania…………………………………………………………………….. 3 2. OBSZAR REALIZACJI STRATEGII ROZWOJU GMINY ………........................... 3 Położenie…………………………………………………………………………………. 3 Powiązania funkcjonalne………………………………………………………………... 4 3. LUDNOŚĆ ……….................................................................................................... 5 Struktura płci i wieku…………………………………………………………………….. 8 Ruch naturalny…………………………………………………………………………… 10 Ruch migracyjny…………………………………………………………………………. 12 Rynek pracy i bezrobocie……………………………………………………………….. 15 4. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE ………............................................................... 20 5. TURYSTYKA …………………………………………………………………………….. 22 Walory środowiska przyrodniczego……………………………………………………. 22 Walory środowiska kulturowego……………………………………………………….. 23 Imprezy i tradycje miejscowe…………………………………………………………… 24 Infrastruktura turystyczna………………………………………………………………. 25 6. GOSPODARKA ……............................................................................................... 26 7. INFRASTRUKTURA SPOŁECZENA……................................................................ 31 Oświata i edukacja……………………………………………………………………….. 31 Kultura i sport…………………………………………………………………………….. 34 Służba zdrowia…………………………………………………………………………… 35 Pomoc społeczna……………………………………………………………………….. 36 8. PODSUMOWANIE………………………………………………………………………. 38 BIBLIOGRAFIA………………………………………………………………………….. 42 SPIS TABLIC ………............................................................................................... 43 SPIS RYCIN ………................................................................................................. 44 1. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA Cel opracowania Celem opracowania jest przedstawienie diagnozy demograficzno- gospodarczej gminy Kolbudy niezbędnej do sformułowania strategii rozwoju Gminy Kolbudy w perspektywie czasowej do 2020 roku. Strategia rozwoju gminy Kolbudy to dokument zawierający koncepcje zamierzeń zrównoważonego i długotrwałego rozwoju gminy. Strategia jest podstawowym narzędziem programowania rozwoju gminy, w której określone są główne cele i kierunki działania. Dokument ten poddany ocenie radnych, a następnie uchwalony przez Radę Gminy, określa możliwości i warianty rozwoju. Zakres opracowania Opracowanie Diagnoza Demograficzno-Gospodarcza to raport stanowiący charakterystykę gminy. W części tej zawarto informacje na temat ludności, środowiska przyrodniczego, turystyki, gospodarki i infrastruktury społecznej w gminie Kolbudy. Ukazano zarówno stan istniejący, jak i w miarę możliwości przemiany w czasie. 2. OBSZAR REALIZACJI STRATEGII ROZWOJU GMINY Strategia rozwoju gminy obejmuje obszar gminy Kolbudy znajdującej się w powiecie gdańskim w województwie pomorskim. Położenie Gmina Kolbudy zajmuje powierzchnię 8246 ha, czyli 83 km², co stanowi ponad 10% całkowitej powierzchni powiatu gdańskiego (79375 ha). Gmina Kolbudy położona jest w strefie podmiejskiej Aglomeracji Trójmiejskiej, w części wschodniej województwa pomorskiego. Graniczy z miastem Gdańsk oraz gminami: Żukowo, Trąbki Wielkie, Przywidz, Pruszcz Gdański. Siedzibą powiatu jest Pruszcz Gdański. Gminę Kolbudy tworzy 15 wsi sołeckich: Bąkowo, Bielkówko, Bielkowo, Babidół, Buszkowy, Czapielsk, Jankowo, Lublewo, Lisewiec, Łapino, Kowale, Kolbudy, Pręgowo, Otomin, Ostróżki i kilka przysiółków: Miechucińskie Chrusty, Nowiny, Żmijewo, Gołąbkowo, Krymki. W gminie Kolbudy 54% powierzchni zajmują użytki rolne, grunty orne stanowią 42% całkowitej powierzchni gminy. Kolejne 27% zajmują w gminie lasy i grunty leśne. Tab. 1. Użytkowanie gruntów w gminie Kolbudy (stan na lipiec 2010 r.) rodzaj użytkowania Użytki rolne grunty orne sady W tym: łąki pastwiska lasy i grunty leśne inne powierzchnia udział procentowy [ha] 3678.5 2871.8 56.3 233.3 472.8 1867.5 1282.8 6784.55 [%] 54.2 42.3 0.8 3.4 7.0 27.5 18.9 100.0 razem Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze Starostwa Powiatowego w Pruszczu Gdańskim. Powiązania funkcjonalne Przez obszar gminy w jej wschodniej części przebiega część drogi krajowej nr 6, która stanowi połączenie między dwoma najważniejszymi ośrodkami miejskimi w północnej Polsce, czyli Szczecinem wraz z aglomeracją oraz Trójmiastem. Trasa drogi nr 6 rozpoczyna się na polsko-niemieckim przejściu granicznym w Kołbaskowie, a kończy w Łęgowie koło Pruszcza Gdańskiego na węźle Rusocin, gdzie zaczyna się autostrada A1. Przez gminę biegnie również droga wojewódzka nr 221 łącząca Gdańsk z Kościerzyną. Z centralnie położonej w gminie miejscowości Kolbudy do centrum Gdańska jest ok. 15 km, do centrum Gdyni ok. 30 km, do ośrodka powiatowego – Pruszcza Gdańskiego ok. 11 km. Przez obszar gminy przebiega trasa nieczynnej linii kolejowej relacji Kartuzy – Kolbudy - Pruszcz Gdański. Gmina połączona jest komunikacją autobusową z Pruszczem Gdańskim, gdzie znajduje się siedziba powiatu. Komunikację z Gdańskiem zapewnia PKS oraz ZTM Gdańsk. 4 W zakresie infrastruktury technicznej powiązania zewnętrzne gminy Kolbudy kształtują się następująco: zaopatrzenie w wodę – woda dostarczana jest gospodarstwom domowym z głównych ujęć zlokalizowanych na terenie gminy oraz zakupywana jest z wodociągów należących do Saur Neptun Gdańsk. Na terenie gminy Kolbudy zlokalizowane jest ujęcie wody „Straszyn” dla miasta Gdańska. elektroenergetyka – mieszkańcy korzystają z linii energetycznych 110 kV, 220 kV, 400 kV. Przez obszar przechodzą linie energetyczne: 400 kV - Jankowo – Lublewo, 110 kV - Lisewiec – Pręgowo – Łapin,220 kV - Lisewiec – Pręgowo – Łapino,110 kV - GPZ „Gdańsk I” - GPZ-I Straszyn Dolny, 110 kV - GPZ „Gdańsk Chełm” - GPZ-II Straszyn Górny. gospodarka odpadami – odpady komunalne wywożone są na składowisko zakładu utylizacyjnego w Gdańsku Szadółkach. Natomiast ścieki odprowadzane są do oczyszczalni Wschód w Gdańsku. telekomunikacja –. cały teren obsługiwany jest przez Telekomunikację Polską S.A. oraz wszystkich działających w Polsce operatorów sieci komórkowej. Linie telefoniczne doprowadzone są do miejsc, gdzie występuje największe zagęszczenie mieszkańców, a w pozostałych miejscach usługi telefoniczne oferowane są za pośrednictwem fal radiowych. 3. LUDNOŚĆ Liczba ludności w gminie Kolbudy wynosi 13 477 osób1. Kobiety stanowią 51% ludności. W stosunku do roku 2000 liczba ludności w gminie wzrosła o 5998 osób, czyli o ok. 80% (por. ryc. 1.). Ludność gminy Kolbudy stanowi 14,6% ludności powiatu gdańskiego i gmina jest drugą pod względem liczby ludności gminą wiejską w powiecie (najwięcej mieszkańców spośród gmin wiejskich powiatu gdańskiego zamieszkuje w Pruszczu Gdańskim – 18592 osób). 1 Według stanu na dzień 13 lipca 2010 roku. 5 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Ryc.1. Liczba ludności w gminie Kolbudy w latach 2000-2009. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Kolbudy. Gęstość zaludnienia w gminie wynosiła w 2009 roku 159 osób na 1 km², co jest wartością znacznie wyższą od średniej dla powiatu gdańskiego wynoszącej 115 osób/km². Kolbudy są drugą pod względem gęstości zaludnienia gminą wiejską powiatu, za gminą Pszczółki, w której gęstość wyniosła 164 osoby/km². Na obszarze gminy Kolbudy najwięcej ludności zamieszkuje we wsi gminnej Kolbudy – 3,6 tys. osób, czyli około 27% ogółu mieszkańców gminy. Na drugim miejscu znajduje się miejscowość Kowale z liczbą 2,7 tys. mieszkańców. Trzecią pozycję zajmuje Lublewo Gdańskie z 1,3 tys. mieszkańców. Te trzy wsie w sumie zamieszkiwane są przez 56,2% wszystkich mieszkańców gminy. Pozostałymi większymi wsiami – powyżej 500 mieszkańców – są: Bielkówko, Pręgowo, Otomin, Łapino, Buszkowy, Bąkowo, Jankowo Gdańskie. Największe wsie w gminie są korzystnie zlokalizowane w pobliżu Gdańska i stanowią zaplecze osadnicze miasta. To położenie oraz oferta mieszkaniowa jest główną przyczyną znacznego wzrostu liczby ludności w całej gminie, jak i w poszczególnych miejscowościach. 6 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 Ba bi d Bą ó ł ko Bi wo el k Bi Bi ow o el kó elkó w ko w ko -K ol Bu onia sz ko Ja wy nk Cz ow ap ie o ls G da k ńs k K o ie lb ud Ko y w Lu Li a le bl s ew ie wi o e G da c ńs kie Ła pi n No o wi O ny st ró żk i O to m P r in ęg ow o 0 2000 2005 2010 Ryc. 2. Liczba mieszkańców wg miejscowości w latach 2000, 2005 oraz 2010 2. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Kolbudy. W okresie 2000-2010 największy wzrost liczby ludności odnotowano we wsiach Kowale (prawie czterokrotny wzrost), Otomin, Bąkowo, Lublewo Gdańskie i Jankowo Gdańskie (por. tab. 2.). W miejscowościach tych w ostatnich latach zlokalizowane zostały nowe inwestycje mieszkaniowe, które stały się atrakcyjną alternatywą dla mieszkania w mieście i przyciągnęły wielu nowych mieszkańców. Tab. 2. Liczba ludności w miejscowościach gminy w latach 2000, 2005 i 2010 (stan na dzień 13 lipca). Miejscowość Gmina Kolbudy Kolbudy Kowale Lublewo Gdańskie Bielkówko Pręgowo Otomin Łapino Buszkowy Bąkowo Jankowo Gdańskie 2 2000 7479 2711 751 589 541 473 238 407 469 217 274 2005 10151 3105 1749 922 728 604 440 509 514 260 384 2010 13477 3593 2714 1265 930 827 695 629 583 573 550 Dynamika demograficzna rok 2000 = 100 180,2 132,5 361,4 214,8 171,9 174,8 292,0 154,5 124,3 264,1 200,7 Dla roku 2010 stan na dzień 13 lipca. 7 Czapielsk 174 214 276 158,6 Lisiewiec 175 211 261 149,1 Bielkowo 172 201 233 135,5 Babidół 94 107 124 131,9 Ostróżki 87 88 106 121,8 Nowiny 85 89 97 114,1 Bielkówko-Kolonia 22 26 21 95,5 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Kolbudy Struktura płci i wieku Piramida płci i wieku mieszkańców gminy Kolbudy (por. ryc. 3. ) przedstawia strukturę mieszkańców w pięcioletnich grupach wieku z rozróżnieniem na płeć. Możemy zaobserwować przewagę kobiet nad liczbą mężczyzn w 11 grupach. Największe różnice liczby kobiet nad mężczyznami występują w przedziale wiekowym 25-34 lata. Jest to o tyle niepokojące, że jest to tzw. wiek gospodarstwotwórczy, a zatem mieszkanki gminy Kolbudy mogą mieć trudności w znalezieniu partnera na terenie swojej gminy. Nadwyżka liczby kobiet nad liczbą mężczyzn charakterystyczna jest także dla osób powyżej 70 roku życia, gdyż średnia długość życia kobiet jest dłuższa niż mężczyzn. Najliczniejsza grupa wiekowa ludności to osoby w wieku 30-39 lat. Jest to grupa osób w wieku produkcyjnym mobilnym, a zatem aktywna zawodowo i skłonna do aktywnego poszukiwania pracy. Pozytywnym symptomem jest duża liczebność najmłodszych roczników, szczególnie grupy wieku od 0 do 4 lat. Spowodowane to jest rozrodczością osób z wyżu demograficznego lat 80tych, ale świadczy również o sprzyjających warunkach do zakładania rodziny na obszarze gminy. Podsumowując można stwierdzić, że mieszkańcy Gminy Kolbudy to przede wszystkim ludzie młodzi w wieku 20-45 lat, a zatem w wieku produkcyjnym mobilnym. Jest to duży atut gminy, gdyż osoby w tym wieku są zazwyczaj aktywne zawodowo i przynoszą gminie dochód w postaci podatku. 8 Ryc. 3. Piramida płci i wieku mieszkańców gminy Kolbudy w 2009r. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Analizując udział ludności w grupach wieku według podziału na grupy: przedprodukcyjną, produkcyjną i poprodukcyjną, zauważamy, że wzrasta udział osób w wieku produkcyjnym, natomiast maleje udział osób w wieku przedprodukcyjnym (por. ryc. 4.). Odsetek osób w wieku poprodukcyjnym utrzymuje się na ustabilizowanym poziomie. Udział grupy wieku przedprodukcyjnej jest jednak nadal wyższy od udziału grupy poprodukcyjnej, co świadczy o młodym społeczeństwie. W przeciwieństwie do mieszkańców sąsiedniego miasta Gdańsk, gdzie udział grupy poprodukcyjnej (18,8%) jest wyższy od udziału grupy przedprodukcyjnej (16,3%), co świadczy o starzejącym się społeczeństwie. 9 % 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 1995 2000 przedprodukcyjny 2005 produkcyjny 2009 poprodukcyjny Ryc. 4. Udział ludności w grupach wieku w gminie Kolbudy w wybranych latach. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Na koniec roku 2009 w gminie Kolbudy 67,5% mieszkańców stanowiły osoby w wieku produkcyjnym. Wartość ta jest zbliżona do wartości przeciętnej dla całego powiatu gdańskiego wynoszącej 66,1%. Natomiast wyższa jest od średniej dla obszarów wiejskich w Polsce wynoszącej 62,9%. Udział grupy poprodukcyjnej jest w gminie Kolbudy znacznie niższy od średniej dla obszarów wiejskich w Polsce wynoszącej 15,5% (por. tab. 3.). Tab. 3. Udział ludności w grupach wieku w gminie Kolbudy na koniec 2009 roku. Wiek Polska obszary wiejskie powiat Gmina gdański Kolbudy przedprodukcyjny 21,6 produkcyjny 62,9 poprodukcyjny 15,5 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Statystycznego. 22,5 23,0 66,1 67,5 11,4 9,5 Danych Regionalnych Głównego Urzędu Ruch naturalny Urodzenia, zgony, wskaźnik przyrostu naturalnego i liczba zawieranych małżeństw składają się na ruch naturalny ludności. Liczba urodzeń w gminie Kolbudy w ostatnich latach wzrastała. Rok 2008 był rekordowy pod tym względem. W przeliczeniu na 1000 mieszkańców gminy liczba urodzeń wyniosła 13,8 w roku 2008, natomiast 12,1 w roku 2009. Wskaźnik z 2009 roku jest podobny do wskaźnika dla całego powiatu gdańskiego wynoszącego 12,4 10 oraz dla województwa pomorskiego wynoszącego 12,3. Natomiast średni wskaźnik urodzeń żywych na 1000 mieszkańców dla obszarów wiejskich w Polsce wyniósł w 2009 roku 11,4. Zgony utrzymują się na w miarę stabilnym poziomie ok. 60-70 osób rocznie. Wskaźnik liczby zgonów na 1000 mieszkańców wyniósł w 2009 roku 5,0 i był znacznie niższy od średniego wskaźnika dla obszarów wiejskich w Polsce wynoszącego 10,2. W powiecie gdańskim wartość wskaźnika wynosiła 6,6. Tab. 4. Ruch naturalny ludności w gminie Kolbudy w latach 2000-2009. Urodzenia Zgony Przyrost Małżeństwa żywe ogółem naturalny 2000 124 48 76 53 2001 109 54 55 49 2002 106 61 45 49 2003 107 60 47 59 2004 120 62 58 58 2005 131 79 52 66 2006 139 67 72 78 2007 159 68 91 100 2008 182 59 123 81 2009 165 68 97 78 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Wskaźnik przyrostu naturalnego wyniósł w gminie Kolbudy w 2009 roku 7,1 i był znacząco wyższy od średniego wskaźnika dla obszarów wiejskich w Polsce, wynoszącego 1,2 oraz dla powiatu gdańskiego wynoszącego 5,8. 11 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Ryc. 5. Przyrost naturalny na 1000 ludności w gminie Kolbudy w latach 2000-2009. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Jedynie wskaźnik małżeństw na 1000 mieszkańców w gminie Kolbudy jest niższy niż w porównanych obszarach (5,7 w 2009 r.). Ten sam wskaźnik dla obszarów wiejskich w Polsce wyniósł w tym czasie 6,6, natomiast w powiecie gdańskim 6,9. Ruch migracyjny Gmina Kolbudy od lat charakteryzuje się dodatnim saldem migracji, co oznacza, że co roku więcej osób do gminy napływa niż z niej odpływa. W ciągu ostatnich dziesięciu lat saldo migracji kształtowało się na poziomie od 170 osób do 500 osób. Najwięcej osób przybyło do gminy w roku 2007, z kolei najmniej w roku następnym, czyli 2008 (por. ryc. 6.). 12 600 500 400 300 200 100 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Ryc. 6. Saldo migracji w gminie Kolbudy w latach 2000-2009. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Zdecydowana większość nowych mieszkańców przeprowadziła się na teren gminy Kolbudy z miast. W roku 2009 aż 85% nowozameldowanych mieszkańców to osoby poprzednio zameldowane w miastach. Z kolei osoby opuszczające gminę zazwyczaj przeprowadzają się do miast. Osoby wymeldowane z gminy Kolbudy w 2009 roku w 62% przeprowadziły się do miasta, 38% przeprowadziło się na teren innej wsi. W 2009 roku nikt z mieszkańców gminy nie postanowił opuścił gminy na rzecz stałego meldunku za granicą. Tab. 5. Migracje wewnętrzne ludności na pobyt stały w gminie Kolbudy w latach 2000-2009. Zameldowania ogółem z miast 2000 368 315 2001 450 403 2002 474 415 2003 417 367 2004 561 497 2005 511 436 2006 653 548 2007 720 622 2008 381 320 2009 497 420 Źródło: opracowanie własne Statystycznego. Wymeldowania Saldo z do za migracji ze wsi ogółem na wieś zagranicy miast granicę 45 8 97 50 31 16 271 45 2 113 79 26 8 337 56 3 149 97 29 23 325 43 7 163 115 41 7 254 57 7 178 109 61 8 383 72 3 192 162 27 3 319 102 3 202 159 38 5 451 92 6 243 155 83 5 477 59 2 211 133 73 5 170 70 7 167 104 63 0 330 na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu 13 Analizując zameldowania do gminy Kolbudy w ciągu ostatnich dziesięciu lat można stwierdzić, że największy odsetek osób przeprowadzających się z miast zameldował się w gminie w 2004 roku. Największy udział osób, których poprzednim miejscem zamieszkania była wieś, zameldował się w 2006 roku – 15,6%. Liczba osób przeprowadzających się do gminy Kolbudy z zagranicy stanowi wartość marginalną, nie przekraczającą 2,5% ogółu nowozameldowanych. 2009 84,5 14,1 1,4 2008 84,0 15,5 0,5 86,4 2007 12,8 83,9 2006 85,3 2005 0,8 15,6 0,5 14,1 0,6 2004 88,6 10,2 1,2 2003 88,0 10,3 1,7 2002 87,6 11,8 0,6 89,6 2001 85,6 2000 0% 10,0 0,4 20% 40% z miast 12,2 60% ze wsi 80% 2,2 100% z zagranicy Ryc. 7. Struktura zameldowań do gminy Kolbudy w latach 2000-2009. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. W strukturze wymeldowań poza teren gminy Kolbudy dominują przeprowadzki do miast. Jednak udział wymeldowań do innych wsi jest znacznie większy niż w przypadku zameldowań. Największy odsetek osób przeprowadzających się do miasta wystąpił w 2005 roku, aż 84,4% spośród wymeldowujących się osób. Z kolei największy odsetek wymeldował się do innej wsi nastąpił w roku 2009 – 37,7%. Na przeprowadzkę na stały pobyt za granicą najwięcej osób zdecydowało się w latach 2000 i 2002. 14 2009 62,3 37,7 0,0 2008 63,0 34,6 2,4 2007 63,8 34,2 2,1 78,7 2006 18,8 84,4 2005 14,1 61,2 2004 19,5 69,9 2001 0% 20% 4,3 15,4 23,0 51,5 2000 4,5 25,2 65,1 2002 1,6 34,3 70,6 2003 2,5 7,1 32,0 40% 60% na wieś do miast 16,5 80% 100% za granicę Ryc. 8. Struktura wymeldowań z gminy Kolbudy w latach 2000-2009. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Rynek pracy i bezrobocie W gminie Kolbudy, według danych Głównego Urzędu Statystycznego, liczba pracujących3 osób w roku 2008 wynosiła 1809 osób, z czego 837 osób to kobiety. Od 2007 roku liczba pracujących wzrasta (por. ryc. 9.). 2 000 1 800 1 600 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Ryc. 9. Pracujący w gminie Kolbudy w latach 2000-2008. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. 3 Według faktycznego miejsca pracy i rodzaju działalności, bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób oraz pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie. 15 Struktura pracujących według rodzajów działalności pokazuje, że największy odsetek osób pracujących w gminie Kolbudy zatrudniony jest przemyśle i budownictwie - 52,8%. Pracujący w usługach stanowią 44,1% ogółu pracujących, w tym 28,1% to pracujący w usługach rynkowych, a 16% w usługach nierynkowych. Natomiast pracujący w rolnictwie, łowiectwie i leśnictwie oraz w rybactwie stanowią jedynie 3%. We wszystkich gminach wiejskich powiatu gdańskiego liczba pracujących w rolnictwie nie przekracza poziomu 7%. Świadczy to o tym, że gminy utraciły swój rolniczy charakter na rzecz miejsc pracy w przemyśle, budownictwie i usługach. 100% 90% 80% Usługi nierynkowe 70% 60% 50% 40% 30% Usługi rynkowe Przemysł i budownictwo 20% 10% 0% Trąbki Wielkie Suchy Dąb Pszczółki Przywidz Pruszcz Gdański Kolbudy Cedry Wielkie Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo, rybactwo Ryc. 10. Pracujący według rodzajów działalności w gminach wiejskich powiatu gdańskiego w 2008 roku. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Rocznika Statystycznego Województwa Pomorskiego: Podregiony, Powiaty, Gminy 2009. Według najnowszych danych dotyczących bezrobocia liczba bezrobotnych w Gminie Kolbudy wynosi 351 osób4. W ciągu ostatnich lat wielkość bezrobocia w gminie ulegała koniunkturalnym wahaniom, związanym z sytuacją gospodarczą w całym regionie. Szczególnie zauważalny był wzrost bezrobocia w 2009 roku, co było bezpośrednim efektem globalnego kryzysu gospodarczego (por. ryc. 11.). 4 Stan na dzień 6 sierpnia 2010r. 16 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Ryc. 11. Liczba bezrobotnych w gminie Kolbudy w latach 2005-2010. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsku. Poziom bezrobocia, mierzony jako udział bezrobotnych w ludności w wieku produkcyjnym, począwszy od 2003 roku systematycznie maleje, z niewielkim wzrostem w roku 2009 (por. ryc. 12.). 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Ryc. 12. Udział bezrobotnych w ludności w wieku produkcyjnym w gminie Kolbudy w latach 2003-2009. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. 17 Poziom bezrobocia wyniósł w 2009 roku w gminie Kolbudy 2,9% i był najniższy na tle pozostałych gmin wiejskich powiatu gdańskiego (por. tab. 6.). Tab. 6. Udział bezrobotnych w ludności w wieku produkcyjnym w gminach wiejskich powiatu gdańskiego. 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Gminy Kolbudy 9,1 8,5 5,9 3,7 2,0 1,5 2,9 Cedry Wielkie 15,0 13,0 10,1 7,1 3,8 2,1 3,9 Pruszcz Gdański 11,0 9,8 7,5 4,7 2,5 1,8 3,4 Przywidz 11,3 10,5 8,7 5,9 3,3 2,3 4,2 Pszczółki 12,2 10,3 7,7 5,0 2,5 1,5 3,5 Suchy Dąb 12,5 12,2 9,9 6,6 3,7 2,1 4,6 Trąbki Wielkie 14,0 13,1 9,8 5,7 3,1 1,9 4,4 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Również na tle powiatu oraz województwa, a nawet w porównaniu z sąsiednim miastem Gdańsk udział bezrobotnych w ludności w wieku produkcyjnym w gminie Kolbudy był najniższy (por. ryc. 13.). Świadczy to niewielkiej skali bezrobocia w gminie i wysokiej aktywności zawodowej mieszkańców. % 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 2003 2004 Pomorskie 2005 2006 Powiat gdański 2007 Kolbudy 2008 2009 Gdańsk Ryc. 13. Udział bezrobotnych w ludności w wieku produkcyjnym w gminie Kolbudy na tle powiatu, województwa i miasta Gdańsk w latach 2003-2009. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. 18 Bezrobotni mieszkańcy gminy Kolbudy to przede wszystkim osoby nisko wykwalifikowane, mające wykształcenie gimnazjalne lub niższe – 28% lub zasadnicze zawodowe 21% (por. ryc. 14.) gimnazjalne i poniżej 28% wyższe 18% policealne i średnie zawodowe 18% zasadnicze zawodowe 21% średnie ogólnokszta łcące 15% Ryc. 14. Struktura bezrobotnych według wykształcenia w gminie Kolbudy w 2009 roku. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsku. Największą grupę bezrobotnych stanowią osoby w wieku 26-45 lat – prawie 50% bezrobotnych (por. ryc. 15. ). Są to osoby w wieku produkcyjnym mobilnym, a zatem potencjalnie bardziej chętne do aktywnego poszukiwania pracy. Dużą grupę stanowią również młodzi bezrobotni do 25 roku życia – 33%. pow. 46 lat 18% do 25 lat 33% 26-45 lat 49% Ryc. 15. Struktura bezrobotnych według wieku w gminie Kolbudy w 2009 roku. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsku. 19 Bezrobotni z gminy Kolbudy to przede wszystkim osoby tzw. trwale bezrobotne, czyli mające status osoby bezrobotnej powyżej 12 miesięcy. Ich odsetek to prawie 70% ogółu bezrobotnych (por. ryc. 16.). Kolejną grupę bezrobotnych stanowią osoby o statusie osoby bezrobotnej do 3 miesięcy, grupa ta wynosi 24%. do 3 miesięcy 24% 3-6 miesięcy 7% pow. 12 miesięcy 69% 6-12 miesięcy 0% Ryc. 16. Struktura bezrobotnych według okresu posiadania statusu osoby bezrobotnej w gminie Kolbudy w 2009 roku. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsku. 4. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE 5 Gmina Kolbudy położona jest na pograniczu mezoregionów fizycznogeograficznych: Pojezierze Kaszubskie (północna część gminy) i Pojezierze Starogardzkie (południowa część gminy). Na obszarze gminy przeważa wysoczyzna morenowa. Reprezentowana jest ona głównie przez morenę denną falistą z licznymi małymi zagłębieniami wytopiskowymi, urozmaicającymi jej powierzchnię. Powierzchnia wysoczyznowa rozcięta jest dolinami Raduni i Reknicy, tworzącymi na obszarze gminy malownicze przełomy. Najwyżej wyniesiona jest południowa część gminy ok. 250 m n.p.m. Powierzchnia terenu obniża się w kierunku doliny Raduni gdzie osiąga rzędne ok. 60 5 Na podstawie: Programu ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla gminy Kolbudy na lata 2004 – 2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011. Część 1. Raport o stanie środowiska. Sierpień 2004. Gdańsk. 20 m n.p.m. W północnej części gminy, w otoczeniu Jeziora Otomińskiego (rejon o najbardziej urozmaiconej rzeźbie), rzędne terenu wzrastają do ok. 160 m n.p.m. W podłożu obszarów morenowych występują przede wszystkim piaski gliniaste i gliny, rzadziej piaski luźne i słabogliniaste. W dnach zagłębień o płytkim zaleganiu pierwszego poziomu wody gruntowej wykształciły się torfy. W obrębie utworów piaszczysto-gliniastych, w związku ze zmienną budową geologiczną i różną przepuszczalnością, woda gruntowa występuje na zróżnicowanej głębokości, tworząc pierwszy poziom nieciągły. Duży jest w obrębie wysoczyzny morenowej udział obszarów bezodpływowych powierzchniowo, zarówno ewapotranspiracyjnych, jak i chłonnych. W zagłębieniach ewapotranspiracyjnych częste są niewielkie zbiorniki wodne - tzw. oczka. Wśród gleb obszarów morenowych przeważają gleby brunatne właściwe, brunatne wyługowane i kwaśne oraz pseudobielicowe. Pod względem hydrograficznym gmina Kolbudy położona jest w zlewni Motławy i jej dopływów. Przeważająca część gminy odwadniana jest do rzeki Raduni, tylko niewielka południowa część gminy odwadniana jest do rzeki Kłodawy. Na obszarze gminy Radunia przyjmuje prawostronnie dopływ Reknicę. Na rzece Raduni utworzone zostały cztery sztuczne zbiorniki, w tym trzy na terenie gminy Kolbudy: Łapino, Straszyn, Bielkowo, wykorzystywane dla celów energetycznych i innych piętrzeń wody. Największym (37,6 ha) naturalnym jeziorem jest wytopiskowe Jezioro Otomińskie o urozmaiconej linii brzegowej. W szacie roślinnej dominują zbiorowiska nieleśne, na które składa ją się zbiorowiska segetalne związane z uprawami polnymi i sadami oraz zbiorowiska ruderalne, występujące na poboczach dróg, w otoczeniu domostw itp. Lasy koncentrują się w dolinach rzek oraz w północno-zachodniej części w dużym kompleksie w otoczeniu Jeziora Otomińskiego (dominacja buczyn i lasów dębowo-bukowych). W dolinach rzek Raduni i Reknicy zachowały się fragmenty łęgów jesionowowiązowych i grądów. 21 5. TURYSTYKA Na rozwój turystyki, jednej z najbardziej dochodowych gałęzi gospodarki, ma wpływ wiele różnych sektorów gospodarki, obejmujących takie branże jak: transport, gastronomia, zakwaterowanie, handel, rozrywka i rekreacja, informacja. Jednak rozwój turystyczny silnie związany jest z działalnością sektora publicznego odpowiedzialnego przede wszystkim za wizerunek, markę i promocję danego miejsca, a także za działania infrastrukturalne takie jak: zieleń publiczna, bezpieczeństwo, ochrona zdrowia, itp. Dla rozwoju turystyki niezbędne są dwa podstawowe elementy: atrakcyjność turystyczna oraz zagospodarowanie turystyczne. Walory środowiska przyrodniczego Środowisko przyrodnicze gminy Kolbudy charakteryzuje się dużymi walorami krajobrazowymi. Urozmaicona rzeźba terenu, bogata sieć hydrograficzna oraz szata roślinna wpływa na atrakcyjność turystyczną gminy. Jednak potencjał rekreacyjny środowiska przyrodniczego w gminie Kolbudy jest umiarkowany. Warunkuje to przede wszystkim mała liczba jezior nadających się do wykorzystania rekreacyjnego, a właśnie jeziora są podstawowymi czynnikami lokalizacji bazy rekreacyjnej na młodoglacjalnych obszarach pojeziernych. Najbardziej atrakcyjny jest kompleks leśny z dominacją buczyn i lasów dębowo-bukowych z malowniczo położonym wśród lasów Jeziorem Otomińskim, objęty ochroną jako Otomiński Obszar Chronionego Krajobrazu, stanowiący teren rekreacji zarówno dla mieszkańców gminy Kolbudy, jak i dla mieszkańców Gdańska. Na terenie gminy Kolbudy znajdują się 3 obszary chronionego krajobrazu (leśne wraz z dolinami rzecznymi). Są nimi wspomniany już wyżej Otomiński Obszar Chronionego Krajobrazu, Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Raduni oraz część Przywidzkiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. W gminie Kolbudy znajdują się również 2 rezerwaty przyrody: Rezerwat „Bursztynowa Góra” – dawna kopalnia bursztynu oraz Rezerwat „Jar Reknicy”. W gminie wyznaczono także tzw. użytki ekologiczne, będące formą ochrony walorów krajobrazowych, są to „Park Wiejski” we wsi Jankowo oraz „Sarnia Góra” w miejscowości Kolbudy. 22 Gmina Kolbudy posiada również walory związane z klimatem. Cytując za Panią Adą Starzyk-Bałecką: „Obszar Gminy Kolbudy znajduje się w sferze szczególnych walorów klimatycznych, często charakterystyczny dla wysoczyznowej części Pomorskiego. jest Objęty zdecydowanym określanych krainy wpływem jako mikroklimat, klimatycznej Pojezierza cyrkulacji oceanicznej (atlantyckiej) zachodniej. Charakterystyczne kontynentalne cechy klimaty związane są z silnie wykształconą działalnością antycyklonów napływających ze Wschodu, które zimą przynoszą długie i silne mrozy, a latem upały. Charakterystycznymi cechami tego klimatu jest mała ilość dni burzowych i mała prędkość wiatru. Wysoka wilgotność powietrza wiąże się z rozległymi lasami rozciągającymi się na obszarach tych dwóch gmin. Te specyficzne walory klimatyczne mają korzystny wpływ na odnowę biologiczną człowieka i znane były już dawno. W okresie międzywojennym w Kolbudach w niszczejącym dzisiaj budynku przy ulicy Dworcowej (po wojnie przez wiele lat była tam szkoła podstawowa) mieścił się luksusowy pensjonat dla niemieckich oficerów. Mówiono o nim "mały Sopot". O warunkach klimatycznych tego terenu świadczy również fakt, że w Bielkowie w tzw. "Pałacyku na wyspie" utworzonej przez zakole Raduni mieściło się (przed i w czasie II wojny) prewentorium przeciwgruźlicze.”6 Walory środowiska kulturowego Rozwój turystyki w dużej mierze opiera się na walorach środowiska kulturowego, na które na obszarach wiejskich składają się m.in. dziedzictwo architektoniczne, zabytkowe obiekty budownictwa ludowego, zachowane układy ruralistyczne w połączeniu z układami zieleni tworzące krajobraz gmin wiejskich. Zachowane i właściwie utrzymane walory kulturowe stanowią same w sobie atrakcję turystyczną, a także świadczą o szacunku współczesnych mieszkańców do dziedzictwa kulturowego w swojej okolicy. Na terenie gminy Kolbudy znajdują się 4 obiekty, które zostały wpisane w Rejestr Zabytków Nieruchomych Województwa Pomorskiego7. Są nimi: Kościół Parafialny p.w. NMP Królowej Polski w Lublewie, Kościół Filialny p.w. Św. Mikołaja Biskupa w Czapielsku, Kościół Parafialny p.w. Bożego Ciała w Pręgowie, 6 7 Autor: Ada Starzyk-Bałecka Źródło: www.kolbudy.pl według stanu na 26 listopada 2008 r. 23 Zespół parkowo-folwarczny w Bielkowie. Ponadto w wojewódzkiej ewidencji zabytków Województwa Pomorskiego na terenie gminy Kolbudy wpisanych zostało 250 obiektów (z uwzględnieniem wyżej wymienionych 4 obiektów z Rejestru). Tab. 7. Liczba obiektów zabytkowych w poszczególnych miejscowościach gminy Kolbudy. Miejscowość Liczba obiektów Razem 250 Babidół 10 Bąkowo 10 Bielkowo 15 Bielkówko 30 Buszkowy 18 Czapielsk 19 Jankowo 3 Kolbudy 39 Kowale 9 Lisiewiec 8 Lublewo 34 Łapino 23 Nowiny 5 Ostróżki 4 Otomin 5 Pręgowo 17 Żmijewo 1 Źródło: Raport – Gminna Ewidencja Zabytków Gminy Kolbudy, 2009, s.11. Oprócz zabytków w gminie Kolbudy na uwagę zasługują elektrownie wodne na Raduni i jej kanałach. Są to ponad pięćdziesięcioletnie wciąż działające obiekty ulokowane w Łapinie, Kolbudach i Bielkowie. Osobliwością i ciekawostką jest prywatne Muzeum Staroci Szczepana Czerwińskiego we wsi Pręgowo. Latem w przydomowym ogródku Pan Czerwiński wystawia na pokaz swoje zbiory m.in. stare żelazka, cepy, pralki, moździerze i młynki. Imprezy i tradycje miejscowe Bardzo często magnesem przyciągającym turystów z okolicy, ale także z dalszych stron województwa, kraju, a nawet z zagranicy są różnego rodzaju wydarzenia takie jak: festiwale, festyny, jarmarki, wystawy, targi, imprezy sportowe i inne podobne atrakcje. 24 Udział w tego typu imprezach jest często dla turystów powodem do ponownych odwiedzin oraz okazją do pozostania w miejscowości lub regionie na kilka dni. Na obszarze gminy Kolbudy, jak i w całym powiecie gdańskim mieszają się tradycje ludowe, folklorystyczne regionu wraz z tradycjami lokalnym wykreowanymi współcześnie. Bardzo duży jest związek lokalnej obyczajowości z tradycją kościoła katolickiego. Część wydarzeń i imprez kulturalnych odwołuje się do tradycji i dawnych obyczajów. Obserwuje się tendencje powrotu do własnych korzeni oraz odkrywania i promowania własnych tradycji. Kultywowanie tradycji ludowych przejawia się w hucznych obchodach Dożynek, a także spotkań Bożonarodzeniowych oraz zabaw karnawałowych, andrzejkowych, itp. Miejscowe tradycje i wydarzenia, które wchodzą szybko do kalendarza corocznych imprez lokalnej społeczności, wiążą się głównie ze wspólnym świętowaniem lub zabawą — festyny, bale, wycieczki, zawody sportowe. Infrastruktura turystyczna Gmina Kolbudy charakteryzuje się umiarkowanym rozwojem turystycznej bazy noclegowej. Według danych z 2009 roku baza noclegowa w gminie obejmuje 8 obiektów (por. tab. 8.). Liczbę miejsc noclegowych w gminie Kolbudy ocenia się na 685. Tab. 8. Baza noclegowa w gminie Kolbudy w 2009r. Lp. 1 Nazwa obiektu Miejscowość HOTEL OTOMIN Otomin Gospodarstwo 2 Agroturystyczne Otomin "SWOJAK" Ośrodek Jeździecki 3 Otomin "TABUN" 4 "U Bartka" Kolbudy Ośrodek Wypoczynkowo 5 Łapino Szkoleniowy - DOROTA 6 HOTEL VENUS Łapino Ośrodek Wypoczynkowy 7 Łapino "ROMA" w Łapinie 8 Willa PROMYK Kowale Źródło: dane Urzędu Gminy Kolbudy Liczba pokoi + domki Liczba miejsc noclegowych 5 + 10 120 3 7 5 15 17 80 6 + 11 23 + 110 34 + 12 76 + 52 6 + 27 12 + 140 16 50 25 Na terenie gminy wyznaczone zostały szlaki turystyczne. Są nimi: Kościoły w Pręgowie, Lublewie i Czpielsku, Elektrownie Wodne w Łapinie i Bielkowie, Rezerwat "Bursztynowa Góra", Rezerwat "Jar Reknicy", Lipowa alejka proewangelickiego cmentarza, ślady ruin po dawnym zamku krzyżackim w Czapielsku, Murowana kuźnia z I połowy XIX wieku w Bielkowie. Nadleśnictwo Kolbudy organizuje kompleks ścieżek rekreacyjnych, które obejmą obszar trzech gmin: Kolbud, Przywidza i Trąbek Wielkich tworząc Wielką Pętlę (liczącą ponad 200 kilometrów). Całość obejmować będą ścieżki rowerowe, dukty konne, ścieżki piesze, szlaki narciarskie i zagospodarowane szlaki kajakowe. W gminie Kolbudy można skorzystać z nietypowej rozrywki, jaką jest przejażdżka drezyną kolejową po nieczynnych obecnie torach kolejowych. 6. GOSPODARKA Gmina Kolbudy jest dogodnie położona w sąsiedztwie Aglomeracji Trójmiejskiej, co stwarza dogodne warunki do rozwoju gospodarczego. W 2009 roku w gminie Kolbudy zarejestrowanych było 1509 podmiotów gospodarczych. Spośród nich 1434 to podmioty o przedziale zatrudnienia 0-9 osób. Zatrudnienie w przedziale 10-49 osób deklarowały 64 podmioty, natomiast w przedziale 50-249 osób - 11 podmiotów. Liczba podmiotów gospodarczych w gminie systematycznie wzrasta (por. ryc. 17). W roku 2000 w gminie zarejestrowanych było 765 podmiotów, natomiast w roku 2009 ich liczba wynosiła już 1509. Widać wyraźną dominację sektora prywatnego. W strukturze podmiotów sektor publiczny wynosił w 2009 roku 1,3%, była to wartość marginalna. 26 1 600 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0 2000 2001 2002 2003 2004 sektor prywatny 2005 2006 2007 2008 2009 sektor publiczny Ryc. 17. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w gminie Kolbudy w latach 2000-2009. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Struktura podmiotów według sekcji pokazuje wysoki udział podmiotów z branż: handel i naprawy, obsługa nieruchomości i firm, przemysł i budownictwo (por. ryc. 18). Dowodzi to, że gmina utraciła swój wiejski charakter, a struktura podmiotów charakterystyczna jest dla miast. Gmina Kolbudy stanowi zaplecze Trójmiasta i jest składową Aglomeracji Trójmiejskiej. Funkcjonujące tu podmioty nie są skierowane na zaspokojenie potrzeb endogenicznych, a ich działalność wykracza poza granice gminy. Dowodem na to jest lista największych firm działających na terenie gminy: Amber – browar, Daretron - produkcja ekranów wielkopowierzchniowych, Kared - elektronika przemysłowa, DOOR-POL - stolarka otworowa, Nowak - przetwórstwo mięsne, Ziaja – kosmetyki, Pomkol - produkcja maszyn, Rugby - elementy budowlane, Hydromech - hydraulika przemysłowa, Technika Chłodnicza - systemy chłodnicze dla przemysłu, Ujęcie Wody Powierzchniowej Straszyn , 27 DHL – przesyłki, SPH - handel, produkcja pieczywa, Zapro – hurtownia piwa, Czernis – cukiernictwo, Chemia - dystrybucja ceramiki, Bell-Pol – podłogi, Venus - usługi hotelarskie, wypoczynek, Zakłady eksploatacji kruszywa naturalnego w Bielkówku i Pręgowie Górnym, Liebherr- maszyny budowlane, Aste - import i dystrybucja kabli specjalistycznych i osprzętu kablowego, Komunal Express – wywóz odpadów, Scania – sprzedaż samochodów. 350 300 250 200 150 100 50 obsługa nieruchomości i firm pośrednictwo finansowe transport, gospodarka magazynowa i łączność Hotele i restauracje Handel i naprawy Budownictwo Przemysł Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 0 Ryc. 18. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON według wybranych sekcji w gminie Kolbudy w 2008 roku. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Rocznika Statystycznego Województwa Pomorskiego: Podregiony, Powiaty, Gminy 2009. Gmina Kolbudy pod względem liczby podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców ulokowała się na drugiej pozycji spośród gmin wiejskich powiatu gdańskiego (por. ryc. 19). Na pierwszym miejscu znalazła się gmina wiejska Pruszcz Gdański. Wysokość wskaźnika zbliżona jest do średniej wartości dla powiatu gdańskiego wynoszącej 110. 28 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 Cedry Wielkie Kolbudy Pruszcz Gdański gm. wiejska Przywidz Pszczółki Suchy Dąb Trąbki Wielkie Powiat gdański Gdańsk Ryc. 19. Liczba podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 ludności w gminach wiejskich, powiecie gdańskim oraz mieście Gdańsk w roku 2009. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Przedsiębiorczość indywidualną można zmierzyć za pomocą wskaźnika mówiącego o liczbie osób fizycznych prowadzących indywidualną działalność gospodarczą w przeliczeniu na 100 mieszkańców w wieku produkcyjnym. Dla gminy Kolbudy wysokość tego wskaźnika w 2009 roku wyniosła 13,4 i była wyższa od średniego wskaźnika w powiecie gdańskim wynoszącego 13,1 (por. ryc. 20.). Spośród gmin wiejskich powiatu Kolbudy zajęły drugie miejsce po gminie wiejskiej Pruszcz Gdański ze wskaźnikiem 15,1. Ten sam wskaźnik dla miasta Gdańska wyniósł 14,2, a zatem można stwierdzić, że mieszkańcy gminy Kolbudy charakteryzują się dużą przedsiębiorczością indywidualną. Analizując zmiany wielkości wskaźnika na przestrzeni lat widać, że prawie we wszystkich gminach wiejskich powiatu gdańskiego przedsiębiorczość indywidualna z biegiem czasu wzrasta (por. ryc. 21.). Największe wzrosty odnotowały wymienione już wyżej gminy Kolbudy i Pruszcz Gdański. 29 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Cedry Wielkie Kolbudy Pruszcz Gdański Przywidz Pszczółki Suchy Dąb Trąbki Wielkie Powiat gdański Ryc. 20. Liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w przeliczeniu na 100 mieszkańców w wieku produkcyjnym w gminach wiejskich powiatu gdańskiego w 2009 roku. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. 16,0 14,0 Cedry Wielkie 12,0 Kolbudy 10,0 Pruszcz Gdański 8,0 Przywidz 6,0 Pszczółki 4,0 Suchy Dąb 2,0 Trąbki Wielkie 0,0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Ryc. 21. Liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w przeliczeniu na 100 mieszkańców w wieku produkcyjnym w gminach wiejskich powiatu gdańskiego w latach 2000-2009. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Według danych z Ewidencji Działalności Gospodarczej prowadzonej przez gminę Kolbudy przez ostatnie dziesięć lat średnio rocznie rejestrowano w gminie 30 około 200 nowych osób prowadzących indywidualną działalność gospodarczą (por. tab. 9). Najwięcej nowych podmiotów zgłoszono w roku 2001 oraz 2006. Tab. 9. Liczba zgłoszonych nowych podmiotów gospodarczych w ewidencji Wójta Gminy Kolbudy w latach 2000-2010. Rok Liczba zgłoszonych podmiotów gospodarczych 2000 160 2001 235 2002 126 2003 134 2004 160 2005 185 2006 234 2007 202 2008 203 2009 203 do 27.08.2010 173 Źródło: dane Urzędu Gminy Kolbudy 7. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA Oświata i edukacja W roku 2009/10 w gminie Kolbudy funkcjonowały: 2 gimnazja, w tym 1 niepubliczne, z 19 oddziałami, 6 szkół podstawowych, w tym 2 niepubliczne, z 60 oddziałami, 7 przedszkoli, w tym 4 niepubliczne, z 16 oddziałami, 31 1 punkt przedszkolny niepubliczny z 2 oddziałami. Liczba uczniów w szkołach podstawowych w gminie w roku szkolnym 2009/2010 wyniosła 1142 (por. tab. 10). Liczba uczniów uczęszczających do gimnazjum wyniosła 424. Liczba dzieci korzystających z przedszkoli na terenie gminy wyniosła 438. W porównaniu do roku szkolnego 2000/2001 liczba uczniów w szkołach podstawowych wzrosła o 8%, natomiast w gimnazjach o 50%. Najwięcej natomiast przybyło dzieci w przedszkolach, gdyż tu wzrost był ponad dwukrotny. Wpływ na taką sytuację ma wysoki przyrost naturalny. Tab. 10. Liczba uczniów w szkołach i przedszkolach w latach 2000 -2010. Szkoły Gimnazjum Kolbudy Gimnazjum Kowale SP Kolbudy 2000/1 2001/2 2002/3 2003/4 2004/5 2005/6 2006/7 2007/8 2008/9 2009/10 282 452 475 496 538 657 538 518 469 410 X X X X X X X X x 14 670 632 619 630 613 546 663 631 605 622 114 118 107 101 110 115 109 100 114 132 SP Lublewo 57 56 46 48 48 79 81 81 68 72 SP Pręgowo 101 103 100 88 81 95 90 91 109 115 SP Buszkowy 114 93 86 89 79 79 73 66 61 64 X X X X X X 59 103 127 137 2000/1 2001/2 2002/3 2003/4 2004/5 2005/6 2006/7 2007/8 2008/9 2009/10 92 100 100 108 100 116 111 110 114 112 27 26 31 26 25 25 26 25 27 26 24 29 27 26 24 23 27 26 30 25 38 40 26 26 28 48 48 60 60 60 26 27 29 31 34 40 40 40 35 50 X X X X X X X X X 91 X X X X X X X X x 24 X X X X X x 50 50 SP Bielkówko SP Kowale Przedszkola Kolbudy Lublewo Bielkówko Bąkowo Pręgowo Kowale Buszkowy Punkt X X Kowale Źródło: dane Urzędu Gminy Kolbudy. Pod względem dostępności do usług oświaty największy niedobór można zaobserwować w miejscowości Kowale, gdzie jest młoda struktura społeczna, wysoka liczba dzieci a brakuje tam publicznej szkoły podstawowej. Mieszkańcy Kowal od lat dopominają się o budowę takiej placówki, jednak ze względu koszta nie została ona do tej pory zrealizowana. 32 W ostatnich latach rodziło się coraz więcej dzieci, dopiero od roku 2009 można zauważyć wyhamowanie tendencji (por. tab. 11). Jednak wysoka dzietność powoduje, że zapotrzebowanie na usługi opieki przedszkolnej oraz oświaty nie będzie malało. Tab. 11. Liczba dzieci według roku urodzenia w gminie Kolbudy. Rok Liczba Rok urodzenia dzieci rekrutacji 1997 162 1998 177 1999 186 2000 205 2001 166 2002 135 2003 143 2009/2010 2004 148 2010/2011 2005 158 2010/2011 2006 168 2011/2012 2007 196 2012/2013 2008 198 2013/2014 2009 175 2014/2015 Źródło: dane Urzędu Gminy Kolbudy. Przewidując przyszłe zapotrzebowanie na miejsca w szkołach analizuje się liczebność kolejnych roczników. Zespół Kształcenia Podstawowego i Gimnazjalnego w Kolbudach może spodziewać się w następnych latach wzrostu liczby uczniów (por. tab. 12), tak samo jak szkoły w Lublewie i Pręgowie. Tab. 12. Dzieci zameldowane w gminie Kolbudy wg roczników urodzenia w roku szkolnym 2009/2010. ZKPiG Kolbudy ZKiW Bielkówko 1997 84 1998 90 1999 106 2000 105 2001 98 2002 82 2003 98 2004 97 2005 98 2006 90 2007 117 2008 113 2009 122 Źródło: dane Urzędu Gminy Kolbudy. NSP Buszkowy 4 10 10 11 8 8 8 8 8 9 5 13 10 ZKiW Lublewo 12 12 8 7 5 10 4 12 8 4 8 6 7 SP Pręgowo 19 14 23 11 13 17 23 20 25 29 25 33 39 8 10 14 11 13 13 7 15 9 10 26 28 26 RAZEM 127 136 161 145 137 130 140 152 148 142 181 193 204 33 Kultura i sport Ośrodkiem działalności kulturalnej w samej gminie są Kolbudy, a koordynatorem Referat Kultury i Rekreacji Urzędu Gminy, który finansuje tę działalność. Koła zainteresowań (taneczne, plastyczne, integracyjne) oraz Studium Piosenki i Studium Malarstwa, a także Zespół Muzyczny Im-Puls prowadzą systematyczną pracę z młodzieżą. W gminie działa również dorosły chór "Camerata Santa Cecilia", którego repertuar opiera się o pieśni narodowe, ludowe i religijne. Chór został odznaczony w styczniu 2010 roku nagrodą Pro Ecclesia et Populo, przyznawaną przez Radę Koordynacyjną Gdańskich Stowarzyszeń Katolickich, za udział w życiu muzycznym i kulturalnym regionu gdańskiego, szerzenie kultury śpiewaczej, koncerty w Polsce i poza jej granicami. W gminie funkcjonuje również młodzieżowa orkiestra dęta. Corocznie każde sołectwo ma swoje małe święto, czyli festyn. W gminie odbywa się co roku Festiwal Pianistyczny – Fermata. Początkiem festiwalu były zainaugurowane w 1998 roku Pomorskie Warsztaty Pianistyczne, które po 2 latach przekształciły się w festiwal. Odbywał się w Lublewie w scenerii końskiej ujeżdżalni przeobrażonej w salę koncertową. Festiwal miał charakter międzynarodowy. Obecnie festiwalowe koncerty odbywają się także w innych miejscowościach. Od trzech lat organizowany jest w gminie Międzynarodowy Festiwal Muzyczny, podczas którego koncerty odbywają się w Kościele p.w. Św. Floriana w Kolbudach. Na terenie gminy corocznie odbywa się także wiele koncertów różnych gatunków muzycznych. Tab. 13. Obiekty kultury w gminie Kolbudy w 2010 roku. Obiekty kultury 1. Pomieszczenia Referatu Kultury w Kolbudach potocznie zwane „Domem Kultury” 2. WDK Pręgowo 3. Dom Kultury w Kowalach. Źródło: dane Urzędu Gminy Kolbudy. Działające w gminie zespoły sportowe finansowane są z budżetu gminy. Najliczniejsze są drużyny piłki nożnej. Trzy z nich to oldboje. Jedna występuje w rozgrywkach Pucharu Polski, dwie w klasie okręgowej oraz w klasie B. Działa 6 34 drużyn młodzieżowych biorących udział w rozgrywkach od Ligi Pomorskiego Związku Piłki Nożnej po Ligę Powiatową. Dzieci i młodzież rozwijać mogą swoje sportowe zainteresowania w sekcjach siatkówki, koszykówki, tenisa stołowego i ziemnego oraz szkółce wschodnich sztuk walki Taekwondo. Dobrze wyposażony w sprzęt jest klub żeglarski, który posiada jednostki pływające typu "Orion", "Conrad" oraz kilka mniejszych. Przystań żeglarska, gdzie ma siedzibę, jest własnością gminy, a szkolenia żeglarskie odbywają się na wodach Jeziora Kolbudzkiego. Tab. 14. Obiekty sportu i rekreacji w gminie Kolbudy w 2010 roku. Obiekty sportu i rekreacji 1. Stadion Kolbudy, ul. Polna (budynek socjalny, boisko boczne oraz korty tenisowe). 2. Boisko piłkarskie w Kowalach, ul Glazurowa 1 (budynek socjalny i boisko). 3. Kompleks sportowy w Łapinie (boisko piłkarskie, boisko do koszykówki). 4. Boisko w Buszkowach. 5. Boisko w Czapielsku. 6. Boisko w Pręgowie. 7. Boisko typu ORLIK Kolbudach (teren ZKPiG Kolbudy). 8. Kompleks sportowo-rekreacyjny w Bąkowie (boisko piłkarskie, boisko do siatkówki). 9. Boisko w Jankowie. Źródło: dane Urzędu Gminy Kolbudy. Służba zdrowia Opiekę w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej sprawuje Ośrodek Zdrowia w Kolbudach. Przyjmują tam czterej lekarze rodzinni. W zakresie praktyki pielęgniarki środowiskowo - rodzinnej świadczenie wykonują trzy pielęgniarki, zatrudnione w NZOZ CARITAS Archidiecezji Gdańskiej w Łapinie. Ponadto w zakresie Podstawowej Opieki Zdrowotnej świadczenia medyczne wykonuje również położna środowiskowo-rodzinna i pielęgniarka w środowisku nauczania i wychowania, która sprawuje opiekę pielęgniarską nad dziećmi oraz młodzieżą w szkołach z terenu gminy Kolbudy. Wszystkie te podmioty ściśle współpracują z praktykami lekarzy rodzinnych. Świadczenie stomatologiczne sprawują dwie praktyki. Ponadto pacjenci mają możliwość korzystania z poradni specjalistycznych: laryngologicznej, ginekologicznej i okulistycznej. Świadczenia medyczne lekarskie i stomatologiczne udzielane są w budynku Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Kolbudach. Ośrodek ten wyposażony jest w podstawowy sprzęt medyczny, z którego korzystają wszyscy lekarze świadczący usługi medyczne (aparaty EKG, spirometry, aparat USG, glukometry i aparat do 35 badania cholesterolu i TG, oftalmoskopy i otoskopy, zestawy do prowadzenia akcji reanimacyjnej). Poza godzinami otwarcia gabinetów (wolne soboty, niedziele i święta oraz w godzinach o 18.00-8.00) pacjenci z gminy Kolbudy korzystają w przypadku nagłego zachorowania z usług Pogotowia Ratunkowego w Pruszczu Gd. (opieka stacjonarna i wyjazdowa). W sytuacjach koniecznych hospitalizacji mieszkańcy gminy kierowani są do szpitali w Gdańsku (Gdański Uniwersytet Medyczny, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Szpital Miejski Gdańsk Zaspa) lub Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie. Pomoc społeczna Według danych z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej (GOPS) w 2009 roku z pomocy społecznej skorzystało 445 mieszkańców gminy, czyli 3,4% mieszkańców. W sumie świadczenia zostały przyznane 222 rodzinom. Świadczenia przyznane w ramach zadań własnych gminy Kolbudy otrzymało 210 rodzin, o łącznej liczbie 690 osób (por. tab. 15.). W 2009 roku 36 osób (35 rodzin) skorzystało zarówno z pomocy w ramach zadań zleconych jak i własnych. Tab. 15. Rzeczywista liczba osób i rodzin objętych pomocą społeczną w 2009 r. Liczba osób, którym przyznano decyzją świadczenie Liczba rodzin Liczba osób w rodzinie Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych i zadań własnych ( bez względu na ich rodzaj, formę, liczbę oraz źródło finansowania ) 445 222 703 Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych bez względu na ich rodzaj, formę i liczbę 48 47 76 Świadczenia przyznane w ramach zadań własnych bez względu na ich rodzaj, formę i liczbę 433 210 690 Wyszczególnienie Źródło: dane GOPS w Kolbudach. W 2009 roku w gminie Kolbudy najwięcej osób skorzystało z tzw. innych zasiłków celowych i w naturze. Taką pomoc uzyskało 155 rodzin o łącznej sumie 511 osób w rodzinach. 36 Najwięcej świadczeń – 20 282 - GOPS udzielił w ramach posiłków dla dzieci. Z tej formy pomocy skorzystało 172 dzieci. Gmina wypłaciła w 2009 roku 120 zasiłków okresowych, które trafiły do 31 rodzin. Z więcej niż jednej formy pomocy w ramach zadań własnych gminy skorzystały 73 osoby. Tab. 16. Liczba osób i rodzin, którym udzielono pomocy w podziale na poszczególne formy pomocy – zadania własne gminy w roku 2009r. Liczba osób, którym przyznano decyzja świad. Liczba świadczeń Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach Razem 433 X 210 690 Zasiłki okresowe ogółem 31 120 31 88 Bezrobocia 13 53 13 46 Długotrwałej choroby 7 17 7 11 Niepełnosprawności 11 50 11 31 Schronienie 5 652 5 5 Posiłek 172 20 282 82 388 W tym dla dzieci 172 20 282 82 388 Usługi opiekuńcze ogółem 18 5 972 18 28 Zasiłki celowe na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego 4 5 4 16 Inne zasiłki celowe i w naturze 276 X 155 511 w tym : specjalne 13 celowe Źródło: dane GOPS w Kolbudach. zasiłki celowe specjalne 13 13 34 W tym z powodu: W ramach zadań zleconych gminie pomoc w formie zasiłków stałych została przekazana 48 osobom, z czego najwięcej, bo 71% trafiło do osób samotnie 37 gospodarujących (por. tab.17). Za 35 osób gmina opłacała składki na ubezpieczenie zdrowotne. Te osoby skorzystały również z pomocy w formie zasiłku stałego. Tab. 17. Liczba osób i rodzin, którym udzielono pomocy w podziale na poszczególne formy pomocy – zadania zlecone gminie w roku 20098. Forma pomocy Liczba osób, którym przyznano decyzją Liczba świadczeń świadczenie Liczba rodzin Liczba osób W rodzinach Razem 48 X 47 76 ZASIŁKI STAŁE 48 454 47 76 Samotnie gospodarującej 34 333 34 34 Pozostającej w rodzinie 14 121 13 42 35 332 X X W tym przyznane dla osoby: OPŁACENIE SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE – za niektóre osoby uprawnione do zasiłków stałych Źródło: dane GOPS w Kolbudach. 8. Podsumowanie Gmina Kolbudy charakteryzuje się dogodnym położeniem w strefie podmiejskiej Aglomeracji Trójmiejskiej. Z centralnie położonej w gminie miejscowości Kolbudy do centrum Gdańska jest ok. 15 km, do centrum Gdyni ok. 30 km, do ośrodka powiatowego – Pruszcza Gdańskiego ok. 11 km. Największe wsie w gminie są korzystnie zlokalizowane w pobliżu Gdańska i stanowią zaplecze osadnicze miasta. To położenie oraz oferta mieszkaniowa jest główną przyczyną znacznego wzrostu liczby ludności w całej gminie, jak i w poszczególnych miejscowościach. W stosunku do roku 2000 liczba ludności w gminie wzrosła o ok. 80%. W okresie 2000-2010 największy wzrost liczby ludności odnotowano we wsiach Kowale (prawie czterokrotny wzrost), Otomin, Bąkowo, 8 Od 01.08.2009 r. pomoc w formie zasiłku stałego oraz opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne jest zadaniem własnym gminy. 38 Lublewo Gdańskie i Jankowo Gdańskie. Ludność gminy Kolbudy stanowi 14,6% ludności powiatu gdańskiego i gmina jest drugą pod względem liczby ludności gminą wiejską w powiecie. Na obszarze gminy Kolbudy najwięcej ludności zamieszkuje we wsi gminnej Kolbudy, około 27% ogółu mieszkańców gminy. Na drugim miejscu znajduje się miejscowość Kowale, a trzecią pozycję zajmuje Lublewo Gdańskie. Te trzy wsie w sumie są zamieszkiwane przez 56,2% wszystkich mieszkańców gminy. Mieszkańcy gminy Kolbudy to przede wszystkim ludzie młodzi w wieku 20-45 lat, a zatem w wieku produkcyjnym mobilnym. Jest to duży atut gminy, gdyż osoby w tym wieku są zazwyczaj aktywne zawodowo i przynoszą gminie dochód w postaci podatku. Wśród mieszkańców gminy największy jest udział ludności w wieku 30-39 lat. Tylko niewielki odsetek mieszkańców zmuszony był korzystać z pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. W strukturze wieku mieszkańców w przedziale wiekowym 25-34 lata występują znaczne nadwyżki liczby kobiet w stosunku do liczby mężczyzn. Jest to o tyle niepokojące, że jest to tzw. wiek gospodarstwotwórczy, a zatem mieszkanki gminy Kolbudy mogą mieć trudności w znalezieniu partnera na terenie swojej gminy. Pozytywnym symptomem jest duża liczebność najmłodszych roczników, szczególnie grupy wieku od 0 do 4 lat. Spowodowane to jest rozrodczością osób z wyżu demograficznego lat 80tych, ale świadczy również o sprzyjających warunkach do zakładania rodziny na obszarze gminy. W gminie wzrasta udział osób w wieku produkcyjnym, natomiast maleje udział osób w wieku przedprodukcyjnym. Odsetek osób w wieku poprodukcyjnym utrzymuje się na ustabilizowanym poziomie. Udział grupy wieku przedprodukcyjnej jest jednak nadal wyższy od udziału grupy poprodukcyjnej, co świadczy o młodym społeczeństwie. Udział grupy poprodukcyjnej jest w gminie Kolbudy znacznie niższy od średniej dla obszarów wiejskich w Polsce. W gminie Kolbudy w ostatnich latach liczba urodzeń wzrastała. Rok 2008 był rekordowy pod tym względem. Natomiast zgony utrzymują się na w miarę stabilnym poziomie ok. 60-70 osób rocznie. Wskaźnik liczby zgonów na 1000 mieszkańców był znacznie niższy od średniego wskaźnika dla obszarów wiejskich w Polsce oraz niższy od średniego wskaźnika dla powiatu gdańskiego. 39 Wskaźnik przyrostu naturalnego w gminie Kolbudy był znacząco wyższy od średniego wskaźnika dla obszarów wiejskich w Polsce. Również na tle powiatu gmina Kolbudy osiągnęły wyższy średni wskaźnik. Ze względu na dodatni przyrost naturalny oraz dużą liczbę dzieci zapotrzebowanie na usługi opieki przedszkolnej oraz oświaty nie będzie malało. Pod względem dostępności do usług oświaty największy niedobór można zaobserwować w miejscowości Kowale, gdzie jest młoda struktura społeczna, wysoka liczba dzieci a brakuje tam publicznej szkoły podstawowej Jedynie pod względem wskaźnika małżeństw na 1000 mieszkańców gmina Kolbudy osiąga niższy wskaźnik w porównaniu z powiatem, jak i obszarami wiejskim w Polsce. Gmina Kolbudy od lat charakteryzuje się dodatnim saldem migracji, co oznacza, że co roku więcej osób do gminy napływa niż z niej odpływa. W ciągu ostatnich dziesięciu lat saldo migracji kształtowało się na poziomie od 170 osób do prawie 500 osób. Zdecydowana większość nowych mieszkańców przeprowadziła się na teren gminy z miast. Największy odsetek osób pracujących w gminie Kolbudy zatrudniony jest przemyśle i budownictwie oraz w usługach. Natomiast pracujący w rolnictwie, łowiectwie i leśnictwie oraz w rybactwie stanowią wielkość marginalną. Poziom bezrobocia w gminie począwszy od 2003 roku systematycznie maleje, z niewielkim wzrostem w roku 2009, co było spowodowane globalnym kryzysem gospodarczym. Poziom ten w 2009 roku w gminie Kolbudy był najniższy na tle pozostałych gmin wiejskich powiatu gdańskiego. Również na tle powiatu oraz województwa, a nawet w porównaniu z sąsiednim miastem Gdańsk udział bezrobotnych w ludności w wieku produkcyjnym w gminie był najniższy Bezrobotni mieszkańcy gminy Kolbudy to przede wszystkim osoby nisko wykwalifikowane, najczęściej w wieku 26-45 lat. Osoby pozostające bez pracy to głównie osoby tzw. trwale bezrobotne, czyli mające status bezrobotnego powyżej 12 miesięcy. Ich odsetek to prawie 70% ogółu bezrobotnych Gmina Kolbudy charakteryzuje się dużymi walorami krajobrazowymi. Urozmaicona rzeźba terenu, bogata sieć hydrograficzna oraz szata roślinna wpływa na atrakcyjność turystyczną gminy. Jednak na dzień dzisiejszy gmina charakteryzuje się umiarkowanym rozwojem turystycznej bazy noclegowej. Według danych z 2009 40 roku baza noclegowa w gminie obejmuje 8 obiektów a liczbę miejsc noclegowych w gminie Kolbudy ocenia się na 685. Dzięki swojemu położeniu w sąsiedztwie Aglomeracji Trójmiejskiej gmina Kolbudy posiada dogodne warunki do rozwoju gospodarczego. Gmina utraciła wiejski charakter, a struktura podmiotów gospodarczych w gminie charakterystyczna jest dla miast. Funkcjonujące tu podmioty nie są skierowane na zaspokojenie potrzeb endogenicznych, a ich działalność wykracza poza granice gminy. Dodatkowo mieszkańcy gminy Kolbudy charakteryzują się dużą przedsiębiorczością indywidualną. 41 BIBLIOGRAFIA: Dane Urzędu Gminy Kolbudy Dane z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego Diagnoza obszaru objętego działaniem zintegrowanej strategii rozwoju obszarów wiejskich. Teren Gminy Kolbudy. Gmina Kolbudy Górne. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego 1999-2015. Program Ochrony Środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla gminy Kolbudy na lata 2004 – 2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011. Część 1. Raport o stanie środowiska. Sierpień 2004. Gdańsk. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Kolbudy na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2015. Czerwiec 2009. Program Gospodarki Odpadami dla Gminy Kolbudy na na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2015. Czerwiec 2009. Raport Gminna Ewidencja Zabytków Gminy Kolbudy, styczeń 2009. Kolbudy. Rocznik Statystyczny Województwo Pomorskie 2009. Podregiony, Powiaty, Gminy. Urząd Statystyczny w Gdańsku. Strona internetowa Urzędu Gminy Kolbudy – www.kolbudy.pl SPIS TABLIC Tab. 1. Użytkowanie gruntów w gminie Kolbudy (stan na lipiec 2010 r.) Tab. 2. Liczba ludności w miejscowościach gminy w latach 2000, 2005 i 2010 (stan na dzień 13 lipca). Tab. 3. Udział ludności w grupach wieku w gminie Kolbudy na koniec 2009 roku. Tab. 4. Ruch naturalny ludności w gminie Kolbudy w latach 2000-2009. Tab. 5. Migracje wewnętrzne ludności na pobyt stały w gminie Kolbudy w latach 2000-2009. Tab. 6. Udział bezrobotnych w ludności w wieku produkcyjnym w gminach wiejskich powiatu gdańskiego. Tab. 7. Liczba obiektów zabytkowych w poszczególnych miejscowościach Gminy Kolbudy. Tab. 8. Baza noclegowa w gminie Kolbudy w 2009r. Tab. 9. Liczba zgłoszonych nowych podmiotów gospodarczych w ewidencji Wójta Gminy Kolbudy w latach 2000-2010. Tab. 10. Liczba uczniów w szkołach i przedszkolach w latach 2000 -2010. Tab. 11. Liczba dzieci według roku urodzenia w gminie Kolbudy. Tab. 12. Dzieci zameldowane w gminie Kolbudy wg roczników urodzenia w roku szkolnym 2009/2010. Tab. 13. Obiekty kultury w gminie Kolbudy w 2010 roku. Tab. 14. Obiekty sportu i rekreacji w gminie Kolbudy w 2010 roku. Tab. 15. Rzeczywista liczba osób i rodzin objętych pomocą społeczną w 2009 r. Tab. 16. Liczba osób i rodzin, którym udzielono pomocy w podziale na poszczególne formy pomocy – zadania własne gminy w roku 2009r. Tab. 17. Liczba osób i rodzin, którym udzielono pomocy w podziale na poszczególne formy pomocy – zadania zlecone gminie w roku 2009. SPIS RYCIN Ryc.1. Liczba ludności w gminie Kolbudy w latach 2000-2009. Ryc.2. Liczba mieszkańców wg miejscowości w latach 2000, 2005 oraz 2010. Ryc.3. Piramida płci i wieku mieszkańców gminy Kolbudy w 2009 r. Ryc.4. Udział ludności w grupach wieku w gminie Kolbudy w wybranych latach. Ryc.5. Przyrost naturalny na 1000 ludności w gminie Kolbudy w latach 20002009. Ryc.6. Saldo migracji w gminie Kolbudy w latach 2000-2009. Ryc.7. Struktura zameldowań do gminy Kolbudy w latach 2000-2009. Ryc.8. Struktura wymeldowań z gminy Kolbudy w latach 2000-2009. Ryc.9. Pracujący w gminie Kolbudy w latach 2000-2008. Ryc.10. Pracujący według rodzajów działalności w gminach wiejskich powiatu gdańskiego w 2008 roku. Ryc.11. Liczba bezrobotnych w gminie Kolbudy w latach 2005-2010. Ryc.12. Udział bezrobotnych w ludności w wieku produkcyjnym w gminie Kolbudy w latach 2003-2009. Ryc.13. Udział bezrobotnych w ludności w wieku produkcyjnym w gminie Kolbudy na tle powiatu, województwa i miasta Gdańsk w latach 20032009. Ryc.14. Struktura bezrobotnych według wykształcenia w gminie Kolbudy w 2009 roku. Ryc.15. Struktura bezrobotnych według wieku w gminie Kolbudy w 2009 roku. Ryc.16. Struktura bezrobotnych według okresu posiadania statutu osoby bezrobotnej w gminie Kolbudy w 2009 roku. Ryc.17. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w gminie Kolbudy w latach 2000-2009. Ryc.18. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON według wybranych sekcji w gminie Kolbudy w 2008 roku. Ryc.19. Liczba podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 ludności w gminach wiejskich, powiecie gdańskim oraz mieście Gdańsk w roku 2009.
