Skały i minerały
advertisement
Skały i minerały • Minerał – pierwiastek lub związek chemiczny, powstały w przyrodzie w sposób naturalny, jednorodny pod względem chemicznym i fizycznym, dający się opisać wzorem chemicznym. Minerały w większości mają budowę krystaliczną Erytryn – kwiat kobaltowy Malachit Piryt Hematyt Złoto Granat Azuryt Azuryt z malachitem Ametyst Kwarc Fluoryt Jaskinia Kryształowa w Naica (Meksyk) - Gips • Na świecie występują też substancje mineralne nie krystaliczne: • Bursztyn • Ozokeryt (wosk ziemny) • Ropa naftowa • Gaz ziemny • Minerały rozpoznajemy według cech fizyko-chemicznych: • gęstość • barwa • twardość • przełam Twardość minerałów w skali Mohsa 1. Talk Mg2 (OH)2Si4O10 2.Gips (CaSO4* 2H2O) 3. Kalcyt Ca CO3 4. Fluoryt CaF2 5. Apatyt Ca2F(PO4)5 6. Ortoklaz K(AlSi3O5) 7. Kwarc SiO2 8. Topaz (AlF)2SiO4 9. Korund Al2O3 10.Diament C Skała • Skała – zbiór minerałów jednorodnych i różnorodnych, powstałych we wnętrzu ziemi. CYKL SKAŁOTWÓRCZY KLASYFIKACJA SKAŁ • Magmowe • Osadowe • Metamorficzne Skały magmowe • Materia gromadzona w górnym płaszczu Ziemi. Jest gorąca, plastyczna i płynna – nazywana jest magmą. • Skały magmowe dzielimy na: • Głębinowe – skały których stygniecie i krystalizacja odbywają się pod powierzchnią Ziemi. Proces ten zachodzi powoli, powstałe w jego wyniku kryształy są wyraźnie widoczne a skały te nazywamy jawnokrystaliczne • Wylewne (wulkaniczne) – powstają kiedy magma wydostaje się na powierzchnię Ziemi. Zastyga bardzo szybko, a kryształy nie zdążą się wykształcić. Maja budową skrytokrystaliczną Skały magmowe Magmowa głębinowa jawnokrystaliczna Granit Magmowa wylewna skrytokrystaliczna Bazalt Skały magmowe Porfir Andezyt Skały osadowe • Powstają: • Z okruchów skał w wyniku procesów wietrzenia – okruchowe • Z obumarłych roślin i zwierząt – organiczne • Z wytrącania się roztworów wodnych chemiczne Skały okruchowe Przykłady skał okruchowych Przykłady skał osadowych pochodzenia organicznego Wapień Kreda Przykłady skał osadowych pochodzenia chemicznego Sól kamienna Gips Siarka Skały metamorficzne Powstają w wyniku przeobrażenia skał magmowych lub osadowych w warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury Przeobrażenie następuje gdy ukształtowane już skały pogrążają się w głębi Ziemi przy zderzaniu się płyt litosfery (metamorfizm regionalny) lub przez kontakt z magmą lub gorącymi gazami w głębi Ziemi lub w strefach wulkanicznych(metamorfizm kontaktowy) Przykłady skał metamorficznych marmur metamorfizm Wapień Przykłady skał metamorficznych metamorfizm granit gnejs Przykłady skał metamorficznych Piaskowiec+metamorfizm = łupek Podsumowanie SKAŁY + zbiór minerałów metamorficzne gnejs, marmur, eklogit magmowe Wylewne bazalt porfir andezyt Głębinowe granit osadowe Okruchowe Piasek – piaskowiec Żwir – zlepieniec Muł – mułowiec Less Chemiczne sól kamienna siarka, gips Organiczne węgiel kamienny wapień
