Metody badań socjologicznych
advertisement
Metody badań socjologicznych W socjologii wyróżnia się dwa sposoby opracowywania i analizowania materiału badawczego: 1) metody jakościowe, w których analizuje się materiał badawczy nie dążąc do ujęcia wyników w postaci liczb, bez wykorzystania technik matematycznych, 2) metody ilościowe, przedstawia się wynik badań w postaci ilościowej. Metoda dokumentów osobistych – zastosowana pioniersko przez Wiliama Thomasa i Floriana Znanieckiego. Materiałem badawczym mogą być pamiętniki, listy nazwane dokumentami osobistymi. Eksperyment - badanie eksperymentalne - polega na śledzeniu zmian, które zaszły pod wpływem wprowadzania określonego czynnika. Często polega on na doborze dwóch podobnych co do składu grup – grupy eksperymentalnej i grupy kontrolnej z których pierwsza poddana jest oddziaływaniu szczególnego czynnika. Następnie porównywanie grupy eksperymentalnej i kontrolnej pozwala stwierdzić, jakie skutki wywołuje zastosowany czynnik. Metody obserwacji – polegają na rejestrowaniu postrzeganych zachowań i zdarzeń interesujących socjologa. Tworzy on w ten sposób materiał badawczy, który jest następnie opracowywany metodami jakościowymi lub ilościowymi. Rozróżnia się: 1) obserwację uczestniczącą – obserwator przez pewien czas bierze udział w życiu społecznym badanej zbiorowości, 2) obserwację nieuczestniczącą – obserwator nie bierze udziału w obserwowanych wydarzeniach, lecz obserwuje je niejako z zewnątrz. Badania ankietowe na próbach reprezentatywnych – polegają na zadawaniu odpowiednio dobranym osobom pytań zawartych w kwestionariuszu ankiety, a następnie analizowaniu uzyskanych odpowiedzi(często nazywa się je sondażami). Próba reprezentatywna – to taka, która charakteryzuje się ze znaczną dokładnością cechami populacji, z której została pobrana. Istnieją dwa podstawowe rodzaje prób reprezentatywnych: Próby losowe – dobierane w drodze losowania. Uzyskana w ten sposób próba będzie odtwarzała ze znaczna dokładnością cechy populacji, z której została pobrana, została bowiem wylosowana, Próby kwotowe – dobierane są bez losowania, na ich podstawie ustalamy, że w próbie ma być określona usługa respondentów o danych cechach w proporcji takiej samej jak w badanej populacji. Zazwyczaj podaje się liczbę kobiet i mężczyzn uwzględnionych w próbie, ich wiek, poziom wykształcenia, typ miejscowości. Próba kwotowa jest ustalana na podstawie informacji posiadanych o danej populacji (np. na podstawie informacji z GUS) Badania ankietowe prowadzone na próbach reprezentatywnych dostarczają przede wszystkim wiedzy opisowej o zjawiskach społecznych np. o opiniach i postawach mieszkańców danego kraju albo hierarchii pozycji społecznych. Cechy będące przedmiotem badania np. wiek, pozycja społeczna, tolerancja czy religijność, nazywane są zmiennymi. Wywiad swobodny – odgrywa istotną rolę w badaniach poglądów i postaw. Prowadzony w sposób nie ujęty w ramy ściśle określonych pytań i odpowiedzi, zapisywany na dyktafonie i poddawany jakościowej analizie treści.
