Skala mapy w obliczaniu powierzchni

E-learning GEOGRAFIA
Opracowanie:
Arkadiusz Dera
Demograficzne zróżnicowanie społeczeństw
Demografia – zajmuje się życiem, powstawaniem i przemijaniem społeczności
ludzkiej, jej rozmieszczeniem przestrzennym, opisuje jej liczebność oraz zajmuje się
czynnikami społecznymi i socjologicznymi. Opiera się na danych statystycznych
i obejmuje elementy charakteryzujące populację (np. przyrost naturalny, wiek
produkcyjny lub strukturę płci).
społeczeństwa różnią się od siebie strukturą biologiczną, na którą składa się m.in.
rozkład wieku, płeć oraz wielkość populacji.
Obiektem badań demografii są:

Ludność sama w sobie i jej grupy (np. ludność zamieszkująca dany teren,
ludność przebywająca na danym terenie w ciągu dnia lub nocy),

Struktura ludności (wiek, płeć, narodowość, liczebność rodzin),

Ruchy ludności (mobilność, naturalne saldo ludności, saldo migracji), jak
również

Historia demografii (np. historyczny ruch naturalny).
O przyroście naturalnym i rzeczywistym dowiesz się na kolejnej lekcji e-learningu
z geografii.
„Pilotażowy program rozwojowy dla uczniów gorzowskich gimnazjów i liceów z wykorzystaniem e-learningu”
1
E-learning GEOGRAFIA
Opracowanie:
Arkadiusz Dera
Dziś rozwinę tylko pojęcia:
Struktura płci i wieku: Do charakterystyki ludności danego terenu zalicza się także
płeć, którą przedstawia się jako procentowy udział mężczyzn i kobiet w badanej
społeczności. Proporcje między liczbą mężczyzn i kobiet w populacji określa się za
pomocą
współczynnika
maskulinizacji
(określa ilu
mężczyzn
w danym
społeczeństwie przypada na określoną liczbę kobiet, najczęściej określa liczbę
mężczyzn na 100 kobiet), zaś sytuację odwrotną określa współczynnik feminizacji.
Współczynnik maskulinizacji otrzymuje się poprzez podzielenie liczby mężczyzn
przez liczbę kobiet i mnoży przez otrzymany wynik 100, co następnie informuje, ilu
mężczyzn przypada na 100 kobiet.
Piramida wieku - graficzne przedstawienie struktury płci i wieku ludności danego
obszaru, polegające na zestawieniu diagramów słupkowych utworzonych dla
poszczególnych roczników lub grup wiekowych (np. 5-letnich) dla każdej płci
oddzielnie. Nazwa bierze swój początek od wyglądu piramidy jednak w przypadku
wysokorozwiniętych krajów wyglądem jej już nie przypomina.
Wiek przedprodukcyjny – przedział wiekowy przyjęty w statystyce dla potrzeb
ekonomii.
Według metodologii Głównego Urzędu Statystycznego w wieku przedprodukcyjnym
znajdują się mężczyźni i kobiety poniżej 18. roku życia.
Wiek produkcyjny – ludność wykonująca pracę przynoszącą dochód oraz
zarejestrowani bezrobotni; przedział wiekowy przyjęty w statystyce dla potrzeb
ekonomii. Według metodologii Głównego Urzędu Statystycznego w wieku
produkcyjnym znajdują się:

mężczyźni pomiędzy 18. a 64. rokiem życia,

kobiety pomiędzy 18. a 59. rokiem życia.
„Pilotażowy program rozwojowy dla uczniów gorzowskich gimnazjów i liceów z wykorzystaniem e-learningu”
2
E-learning GEOGRAFIA
Opracowanie:
Arkadiusz Dera
Wiek produkcyjny dzielony jest dalej na:

wiek mobilny - 18–44 lata mężczyźni i kobiety,

wiek niemobilny - 45–64 lata mężczyźni i 45–59 lat kobiety.
Wiek poprodukcyjny - przedział wiekowy przyjęty w statystyce dla potrzeb
ekonomii.
W wieku poprodukcyjnym znajdują się:

mężczyźni w wieku 65 lat i więcej

kobiety w wieku 60 lat i więcej.
Saldo migracji - różnica między napływem (imigracja) a odpływem (emigracja)
ludności z danego obszaru w określonym czasie
Wyż demograficzny - wzrost udziału młodej grupy wiekowej w ogólnej liczbie
ludności wywołany zwiększeniem liczby urodzeń lub zmniejszeniem śmiertelności
w tejże grupie wiekowej.
Niż demograficzny – zmniejszenie się współczynnika urodzeń, podczas gdy
współczynnik zgonów pozostaje na takim samym poziomie, ujemny lub niski
przyrost naturalny.
Wyż kompensacyjny - szybki, niekontrolowany wzrost liczby urodzeń na danym
terenie, spowodowany dążeniem społeczeństwa do wyrównania strat wojennych. W
Polsce w 1955 przyrost naturalny wyniósł 19,5 promili.
„Pilotażowy program rozwojowy dla uczniów gorzowskich gimnazjów i liceów z wykorzystaniem e-learningu”
3