polskie prawo a alkohol i narkotyki
advertisement
POLSKIE PRAWO A ALKOHOL I TYTOŃ Alkohol i tytoń należą do grupy substancji legalnych w naszym kraju, a nawet szerzej w naszym kręgu kulturowym. Pod pojęciem substancji legalnej rozumiemy substancję, której produkcja i sprzedaż są legalne. W tym sensie legalne są także np. leki uspokajające i nasenne, chociaż osoby używające ich w celach niemedycznych często zdobywają je nielegalnie. Przykładami substancji nielegalnych mogą być marihuana, amfetamina, czy heroina. Praktycznie każda próba zdobycia ich jest czynnością nielegalną, wymagającą korzystania z nielegalnego rynku. Napoje alkoholowy czy wyroby tytoniowe są zaś normalnymi rynkowymi towarami. Nie oznacza to jednak, że ich dostępność, czy szerzej ich produkcja i obrót nimi nie podlegają szczegółowym regulacjom prawnym. Zarówno tytoń jak alkohol przynoszą ogromne zyski. Cena sprzedaży znacznie przewyższa cenę produkcji. Różnica w zdecydowanej większości powinna trafiać do kasy państwa w postaci podatku akcyzowego. Jedną z form gwarantujących pełną kontrole państwa nad produkcją tych substancji i obrotem nimi jest monopol państwa na produkcję i handel. Monopol ten realizowany być może poprzez państwowy charakter jednostek zajmujących się produkcja względnie obrotem, albo poprzez system koncesji. To drugie rozwiązanie stosowane jest obecnie w naszym kraju. Zarówno używanie wyrobów tytoniowych jak napojów alkoholowych powoduje wiele problemów zdrowotnych. W przypadku alkoholu dochodzą do tego problemy społeczne związane ze zmieniającymi świadomość właściwościami tej substancji. Stąd państwo rezerwuje sobie prawo do kontroli dostępności alkoholu i tytoniu oraz ustalania reguł ich używania. Kwestie związane z dostępnością i używaniem alkoholu reguluje ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z 1982 r. z późniejszymi nowelizacjami. Zawiera ona przepisy określające reguły dotyczące kontroli nad alkoholem. Na mocy tej ustawy: 1. Produkcja i sprzedaż napojów alkoholowych, zarówno hurtowa jak detaliczna wymaga specjalnego zezwolenia, które określa szczegółowe warunki tej działalności 2. Sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych nieletnim i nietrzeźwym jest zabroniona 3. Nie wolno spożywać a nawet posiadać napojów alkoholowych w miejscu pracy 4. Liczba i usytuowanie punktów sprzedaży określane jest przez władze samorządowe na poziomie lokalnym 5. Z mocy prawa punkty sprzedaży nie mogą być usytuowane w takich miejscach jak szpitale, koszary, środki transportu publicznego (pociągi, autobusy, dworce itp.) 6. Władze lokalne mogą w drodze uchwały zabronić spożywania alkoholu w miejscach publicznych Ustawa reguluje także kwestie leczenia odwykowego dla osób uzależnionych od alkoholu. Zobowiązuje ona wojewodów do tworzenia takich zakładów. Leczenie jest bezpłatne i dobrowolne. Jednak w sytuacjach gdy w związku z nadużywaniem alkoholu dochodzi do rozkładu życia rodzinnego, demoralizacji nieletnich, zakłócania spokoju i porządku publicznego sąd może zadecydować o zobowiązaniu do leczenia. Innym wyjątkiem od dobrowolności jest obowiązek leczenie wobec osób skazanych za popełnione przestępstwa. Kwestie używania tytoniu regulowane są także w drodze ustawowej. Intencją uregulowań prawnych jest z jednej strony ochrona osób niepalących przed szkodliwym wpływem dymu tytoniowego, z drugiej zaś ograniczanie używania tytoniu. Ustawa zabrania palenia wyrobów tytoniowych w zakładach opieki zdrowotnej, w szkołach i placówkach wychowawczo oświatowych, w pomieszczeniach zamkniętych zakładów pracy oraz innych obiektów użyteczności publicznej. Regulowana prawnie jest także dostępność wyrobów tytoniowych. Zabroniona jest ich sprzedaż osobom do lat 18, nie wolno sprzedawać w zakładach opieki zdrowotnej, w szkołach i placówkach wychowawczo-oświatowych oraz na terenie obiektów sportowo-rekreacyjnych. Nie dozwolona jest także sprzedaż w automatach. Ustawa gwarantuje osobom uzależnionym od tytoniu bezpłatność leczenia uzależnienia w publicznych zakładach opieki zdrowotnej.(J.Sierosławski)
