program edukacji ekologicznej

PROGRAM EDUKACJI EKOLOGICZNEJ
DLA NAUCZANIA ZINTEGROWANEGO W
KLASACH II – III SZKOŁY PODSTAWOWEJ
Opracowanie:
Elżbieta Klawoń
Beata Hajdukiewicz
1
Wstęp
Program ten powstał z myślą o uczniach najmłodszych, którzy poprzez edukację
środowiskową wprowadzani są w świat przyrody. Poznają jej piękno i wpływ na życie
człowieka, zwierząt i roślin. Jednakże powinni od najmłodszych lat zdawać sobie sprawę, że
coraz bardziej harmonia natury zakłócana jest przez rozwój cywilizacji, degradację
środowiska oraz brak szacunku okazywany przez ludzi.
Jednym z najważniejszych problemów współczesnego świata jest ochrona naturalnego
środowiska. Człowiek żyjący początkowo w symbiozie z przyrodą, wraz z rozwojem nauki i
techniki zaczął ją przekształcać. Postępująca degradacja przyrody spowodowała, iż coraz
więcej działań podejmuje się w celu ochrony środowiska.
Podstawą działalności ekologicznej powinno być wychowanie ogółu społeczeństwa,
które należy rozpoczynać od najmłodszej generacji. Umiejętność właściwego współżycia
ludzi z przyrodą należy zaszczepiać dzieciom od najmłodszych lat. Aby jednak były one
przekonane o konieczności ochrony przyrody, szanowały i doceniały ją muszą ją poznawać.
Nie można jednak poprzestać na podawaniu czystej wiedzy. Sama naukowa nazwa jest tylko
suchym słowem. W pracy z dziećmi nie należy skupiać się na nazywaniu czy identyfikacji
gatunków. Nie dlatego, że nazwy nie są ważne. Ale ważniejsze są problemy w edukacji
środowiskowej. Niech nasze dzieci bawią się i cieszą, wówczas zaczną wczuwać się w
przyrodę, wykształcać z nią emocjonalne związki.
Edukacja ekologiczna to przede wszystkim formowanie wiedzy, rozwijanie wrażliwości oraz
chęci działania na rzecz kształtowania i ochrony środowiska.
Program ten powstał po to by promować wartości ekologiczne. Dzieci w młodszym
wieku szkolnym charakteryzują się dużą aktywnością poznawczą oraz dużym
zaangażowaniem emocjonalnym, w związku z tym tematyka ekologiczna realizowana będzie
w interakcji z wszystkimi edukacjami poprzez różnorodną działalność praktyczną, aby
tożsamość ekologiczna obejmowała wiedzę i umiejętności umożliwiające ocenę
różnorodnych zjawisk i procesów przyrodniczych.
2
1. Ogólne założenia programu i sposób realizacji
Tematyka programu dotyczy środowiska dziecka, czyli domu rodzinnego, szkoły, osiedla,
miasta, regionu, a wreszcie kraju i świata oraz ochrony tych dóbr w zakresie przyrody
ożywionej i nieożywionej. Skupia się wokół następujących linii tematycznych:
1. Rozwijanie więzi z domem, rodziną i środowiskiem przyrodniczo-społecznym oraz
ojczystym pejzażem.
2. Poznanie własnego ciała i ochrona zdrowia.
3. Ochrona żywych i martwych elementów środowiska.
4. Działania ekologiczne.
Ideą ścieżki edukacyjnej, którą proponujemy jest przybliżenie dzieciom w młodszych klasach
świata przyrody, roślin i zwierząt. Poznanie zależności istniejących między nimi, a
człowiekiem oraz zagrożeń związanych z rozwojem przemysłu i zbytniej ingerencji ludzi w
neutralny świat przyrody.
Program jest ukierunkowany na pracę dydaktyczną i wychowawczą nauczyciela z myślą o
uczniach klas II i III. Pozostaje on w ścisłym związku z programem poszczególnych edukacji
i łączy je wspólnymi celami. Szeroko rozumiane treści zawarte w niniejszym opracowaniu są
ściśle zintegrowane z innymi edukacjami i całym cyklem zintegrowanych ośrodków
wielokierunkowej działalności uczniów. Podstawową rolę w zdobywaniu wiedzy i
kluczowych umiejętności odegra podręcznik z ćwiczeniami do kształcenia zintegrowanego
„Moja Szkoła” pod redakcją J. Faliszewskiej wydawnictwa MAC Edukacja. W realizacji
posłużą także dodatkowe materiały promujące ekologię i ćwiczenia praktyczne. Ważnym
elementem sprzyjającym realizacji tych treści będzie nawiązanie współpracy z działającym w
naszym mieście Stowarzyszeniem „Eko-Inicjatywa”. Osią tego programu jest:

założenie i działalność klasowego „Kręgu Ekologów”;

zdobywanie odznak i sprawności;

swobodna ekspresja słowna i plastyczna uczniów;

tworzenie albumów tematycznie związanych z ochroną środowiska;

udział w spotkaniu z leśnikiem, strażakiem, pracownikiem „Eko-Stowarzyszenia”;

wycieczki i spacery ekologiczne;

udział w akcji „Sprzątanie świata”;

wyjazd w klasie III do „Zielonej Szkoły”;
3

udział w zajęciach ekologiczno-przyrodniczych pt. „Zielone lekcje”;

udział w warsztatach papieru czerpanego;

włączenie dzieci w zbiórkę surowców wtórnych (zbieranie puszek);

udział w konkursach o tematyce ekologicznej.
Przy opracowaniu programu wzięto pod uwagę: usytuowanie szkoły, warunki
lokalowe, osobliwości środowiska lokalnego, środowisko społeczno-kulturowe uczniów,
ich potrzeby i możliwości, a także własne możliwości i kompetencje.
Program ten skierowałyśmy do uczniów klas II i III szkoły podstawowej.
W każdej klasie będzie on realizowany przez integracyjne nauczanie, w którym jeden
przedmiot wspomagałby i uzupełniałby wiadomości i umiejętności innego.
Zachowana jest ciągłość doskonalenia ucznia na poszczególnych etapach kształcenia.
Program ten umożliwia kształcenie umiejętności i doskonalenie sprawności nabytych w
toku różnorodnych zajęć nauczania zintegrowanego, co ułatwi osiąganie założonych
celów programu i realizację planowanych zajęć szkoły.
Formy pracy:
1. Wycieczki tematyczne.
2. Lekcje z zastosowaniem aktywnych metod pracy.
3. Gry i zabawy o tematyce ekologicznej.
4. Pogadanki, rozmowy.
5. Aktywny udział w konkursach związanych z ekologią.
6. Wykonywanie albumów tematycznie związanych z poszczególnymi treściami.
7. Zajęcia prowadzone przez zaproszonych gości.
Metody pracy:
1. Podające: pogadanki, wyjaśnienia, objaśnienia, odczyt, opis.
2. Praktyczne: ćwiczenia, pokaz, obserwacja.
3. Badawcze
4. Poszukujące
5. Aktywizujące: burza mózgów.
4
2. Cele programu:
 poznanie podstawowych pojęć ekologicznych;
 uwrażliwianie na piękno otaczającej przyrody;
 dostrzeganie zmian zachodzących w otaczającym środowisku;
 rozpoznawanie struktur i zależności występujących w środowisku przyrodniczym;
 ukazanie różnorodności zjawisk przyrodniczych;
 uczenie się mądrego korzystania z zasobów natury;
 dostrzeganie nieprawidłowości i pomoc w odradzaniu się przyrody;
 umiejętność obserwacji środowiska naturalnego i samodzielnego wnioskowania;
 rozbudzenie świadomości ekologicznej i podnoszenie jej;
 czynna ochrona przyrody;
 wytworzenie mody na ekologiczny styl życia;
 umiejętność praktycznego wykorzystania zdobytej wiedzy;
 wyrabianie nawyku porządku, segregowania odpadów i oszczędnego korzystania z
materiałów;
 promowanie zdrowego stylu życia;
 umożliwienie uczniom poznania obszarów chronionych z wyszczególnieniem naszego
regionu.
3. Zadania
1. Ukazanie zmian zachodzących w otaczającym środowisku pod wpływem
negatywnych oddziaływań człowieka.
2. Wskazywanie korzystnych zmian zachodzących w środowisku przyrodniczym w
najbliższym otoczeniu dziecka.
3. Kształtowanie postawy proekologicznej.
4. Ukazywanie negatywnych dla środowiska skutków konsumpcyjnego stylu życia
człowieka.
5. Nauka zachowań przyjaznych dla środowiska.
5
6. Promowanie zdrowego stylu życia oraz żywności ekologicznej.
7. Zapoznanie uczniów z obszarami chronionymi w naszym rejonie.
4. Procedury osiągania celów
Aby realizacja programu była efektywna, proponujemy ogólne wskazania dotyczące
sposobu osiągania celów i treści zawartych w tym programie:
A. Stwarzanie dzieciom możliwości zaspakajania naturalnej ciekawości świata.
Dziecko, bowiem ze swej natury ma potrzebę bycia zajętym. Wszystko je interesuje,
ciekawi. Jest dociekliwe, ciągle pyta, dotyka, nieustannie eksperymentuje, weryfikuje.
B. Organizowanie dzieciom spotkania z rzeczywistością.
Dziecko przychodząc na świat jeszcze go nie rozumie. Musi go dopiero wydobyć i
uczynić z niego rzeczywistość. Musi go wypatrzeć, wysłuchać, wyczuć, wysmakować,
wykształcić. Świat ujawnia się w dziecku w spotkaniu, pozwala doświadczać.
C. Dostarczanie uczniom okazji do zdziwienia.
Przedmiot zdziwienia nie pozwala przejść obojętnie, porusza myśli, uruchamia
wyobraźnię, intuicję i marzenia. Często w zdziwieniu dostrzega się swoją niewiedzę.
Naturalną, więc konsekwencją zdziwienia jest pytanie, uruchamiające proces
myślenia. Zdziwienie wzbudza, więc gotowość do myślenia, poznania i prowadzi do
zdobycia wiedzy, do poznania świata.
D. Zabezpieczenie dzieciom poczucia bezpieczeństwa i wolności.
Edukacja zintegrowana możliwa jest w atmosferze ufności, poczucia bezpieczeństwa.
Dziecko musi czuć się śmiałe, mieć pewność, że spotka się z pomocą i zrozumieniem
nauczyciela. Edukacja nie może odbywać się w napięciu, stresie i pośpiechu.
E. Odważne i pomysłowe projektowanie sytuacji dydaktycznych.
Ważne jest zgromadzenie koniecznych materiałów: albumy, encyklopedie,
czasopisma, kasety z nagraniami, techniczne środki dydaktyczne, lecz nie należy ich
traktować jako jedynego źródła informacji. Trzeba wyjść z dziećmi z pomieszczeń na
łono natury.
6
5. Propozycje metod oceny uczniów
Program zakłada osiąganie przez ucznia umiejętności twórczego wykorzystania zdobytej
wiedzy. Oceniając postępy dziecka należy wziąć pod uwagę nie tylko jego predyspozycje
do nauki, ale i konstrukcję psychiczną oraz wady rozwojowe. Kontrola i ocena dotyczyć
będzie:

aktywnego udziału w zajęciach

stopnia zaangażowania i włożonego wysiłku

umiejętności stawiania pytań, formułowania problemów

stopnia opanowania materiału.

umiejętności samodzielnej pracy lub w grupie

wnioskowania i analizowania
Oceny w nauczaniu zintegrowanym mają charakter opisowy.
6. Przewidywane osiągnięcia uczniów
1. Rozumie procesy wpływające pozytywnie i negatywnie na środowisko
przyrodnicze.
2. Zachowuje właściwą postawę wobec przyrody.
3. Potrafi wykorzystać zdobyte umiejętności i wiedzę ekologiczną w życiu.
4. Umie obserwować środowisko przyrodnicze.
5. Prawidłowo korzysta ze środowiska bez zakłóceń jego równowagi.
6. Potrafi zaplanować i podejmować działania ekologiczne w najbliższym otoczeniu
oraz podejmuje próby wypracowania własnej, ekologicznej postawy.
7. Posiada zdolność analizowania sytuacji i umiejętność wyciągania wniosków.
7
ZAKRES TREŚCI EDUKACYJNYCH W KLASACH II-III
I. Przyroda w otoczeniu dziecka.
II. Obserwowanie zjawisk i procesów przyrodniczych.
III. Sposoby ochrony środowiska przyrodniczego.
IV. Dbałość o zdrowie, higiena własna, żywność i żywienie.
V. Wykorzystywanie surowców wtórnych.
VI. Wpływ codziennych zachowań człowieka na stan środowiska naturalnego.
VII. Styl życia człowieka i jego wpływ na gospodarowanie środowiskiem
naturalnym.
VIII. Przykłady miejsc wpływających korzystnie i niekorzystnie na środowisko.
IX. Wpływ degradacji środowiska na zdrowie człowieka.
I. Przyroda w otoczeniu dziecka
Tematyka zajęć:
1) Rośliny ozdobne w klasie, w szkole i w domu.
2) Pory roku w lesie, w sadzie, w ogrodzie i na łące.

Dary pór roku

Walka ze szkodnikami

Prace pielęgnacyjne
3) Zanieczyszczenie środowiska i jego wpływ na zdrowie człowieka, życie zwierząt i
roślin.
4) Znaczenie lasu.
5) Przyczyny niszczenia lasów.
6) Ekosystemy leśne.
7) Las miejscem wypoczynku.
8) Rośliny i zwierzęta chronione w środowisku.

Wodnym

Górskim

Nadmorskim
9) Nasza planeta Ziemia.
8
Osiągnięcia uczniów:

Zna nazwy popularnych roślin ozdobnych w najbliższym otoczeniu;

Wymienia czynniki wzrostu roślin;

Dba o rośliny ozdobne;

Zna rośliny i zwierzęta żyjące w ogrodzie, lesie, sadzie, na łące i polu;

Zna niektóre szkodniki roślin i potrafi wskazać naturalne sposoby walki z nimi;

Zna prace pielęgnacyjne w ogrodzie i w sadzie;

Potrafi obserwować i analizować zmiany zachodzące w przyrodzie w różnych porach
roku;

Rozumie konieczność ochrony środowiska, angażuje się w różne akcje;

Segreguje śmieci, zbiera surowce wtórne;

Wie, na czym polega praca leśnika i jakie ma znaczenie;

Rozumie znaczenie runa leśnego;

Zna zasady zachowania podczas wycieczki;

Zna pozytywne i negatywne wpływy działalności człowieka.
II Obserwowanie zjawisk i procesów przyrodniczych
Tematyka zajęć:
1) Zjawiska i procesy przyrodnicze.
2) Pory dnia i roku.
3) Wpływ zanieczyszczeń na zjawiska przyrodnicze.
4) Zależności ekologiczne między roślinami i zwierzętami na łące i w lesie.
5) Zapoznanie ze środowiskiem życia organizmów w wodzie.
Osiągnięcia:

Zna i wyjaśnia zjawiska zachodzące w przyrodzie w różnych porach roku;

Prowadzi obserwację pogody i prowadzi kalendarz pogody;

Zna obieg wody w przyrodzie;
9

Wykonuje samodzielnie lub pod kierunkiem proste doświadczenia przyrodnicze,
analizuje i wyciąga wnioski;

Zna charakterystyczne cechy każdej pory roku;

Wymienia sposoby przystosowania roślin i zwierząt w poszczególnych porach roku;

Zna, współczesne zagrożenia dla środowiska.
III Sposoby ochrony środowiska przyrodniczego
Tematyka zajęć:
1) Piękno przyrody w różnych porach roku w lesie, parku, w ogrodzie;
2) Gatunki drzew i krzewów;
3) Las i park miejscem odpoczynku;
4) Zachowanie czystości w najbliższym otoczeniu;
5) Korzyści wynikające z działalności człowieka w ogrodzie, w sadzie i na polu;
6) Sposoby ochrony przyrody w najbliższym otoczeniu, w mieście i w kraju;
7) Chronione gatunki roślin i zwierząt;
8) Pomniki przyrody;
9) Rola wody w życiu człowieka, zwierząt i roślin;
10) Sposoby oszczędzania wody;
11) Powietrze jako element niezbędny do życia;
12) Obszary chronione oraz ich znaczenie w zachowaniu różnorodności biologicznej;
13) Zasady zachowania się na obszarach chronionych.
Osiągnięcia:

Przestrzega zasad ochrony środowiska naturalnego;

Rozwija ekspresję twórczą na podstawie własnych doświadczeń;

Zna znaczenie parków, ogrodów i lasów;

Rozumie pojęcie „zielone płuca”;

Wie, jaką rolę odgrywa woda w życiu ludzi, roślin i zwierząt;

Zna sposoby oczyszczania i oszczędzania wody;

Wskazuje źródła zanieczyszczania wody;

Rozumie konieczność oszczędzania wody;

Rozumie szkodliwość spalin dla środowiska;
10

Wymienia źródła zanieczyszczeń powietrza;

Zna pojęcie „smog”;

Wie o negatywnych skutkach wypalania traw;

Zna pojęcia ekologiczne: recykling, złomowisko. Segregacja śmieci, kompostowanie;

Wie, co to są obszary chronione, wymienia rezerwaty z najbliższego otoczenia;

Zna niektóre rośliny i zwierzęta pod ochroną;

Rozumie znaczenie drzew w środowisku, dostrzega potrzebę ochrony lasów;

Wie jak segregować śmieci i gdzie je wyrzucać;

Dba o porządek w najbliższym otoczeniu;

Rozumie potrzebę szanowania zieleni.
IV Dbałość o zdrowie, higiena własna, zdrowe odżywianie się.
Tematyka zajęć:
1. Przestrzeganie higieny osobistej
2. Jak telewizja i komputer wpływa na zdrowie?
3. Co to jest zdrowa żywność?
4. Co to znaczy odżywiać się zdrowo i racjonalnie?
5. Przygotowanie się do konkursu związanego z propagowaniem zdrowego pożywienia.
6. Po co w szkole są przerwy?
7. Odpoczynek na świeżym powietrzu.
8. Sposoby spędzania wolnego czasu.
Osiągnięcia:

Uczeń przestrzega higieny osobistej.

Rozumie negatywny wpływ hałasu na zdrowie.

Zna zasady korzystania z telewizji i komputera, rozumie negatywny wpływ
tych środków na zdrowie.

Zna pojęcia: ekologiczne gospodarstwo, ekologia, żywność ekologiczna.

Wie, na czym polega produkowanie ekologicznej żywności.

Zna zasady racjonalnego odżywiania się.

Uczniowie biorą udział w szkolnym konkursie propagującym zdrowe
żywienie.
11

Rozumie znaczenie zdrowej żywności dla prawidłowego rozwoju organizmu.

Potrafi przygotować zdrowe kanapki, surówkę warzywną lub owocową z
wykorzystaniem samodzielnie zasianej rzeżuchy, szczypiorku lub ziół.
V Wykorzystywanie surowców wtórnych.
Tematyka zajęć:
1. Skąd się biorą śmieci?
2. Odpady, co z nimi robić?
3. Surowce wtórne. Recykling.
4. Warsztaty papieru czerpanego zorganizowane przez EKO - Inicjatywę.
5. Wyjazd w klasie III do Zielonej Szkoły – praktyczna nauka segregacji odpadów.
6. Wykorzystanie surowców wtórnych na zajęciach technicznych.
Osiągnięcia:

Wie, dlaczego należy zbierać makulaturę, baterie, puszki aluminiowe i szkło.

Rozumie potrzebę oszczędzania papieru.

Zna pojęcie recykling.

Potrafi powtórnie wykorzystać surowce w pracach ręcznych.

Bierze udział w akcjach związanych ze zbiórką makulatury, puszek i zużytych baterii.
VI Wpływ codziennych czynności i zachowań człowieka na stan środowiska
naturalnego.
Tematyka zajęć:
1. Planujemy działania ekologiczne w naszej klasie. Bierzemy udział w akcjach
ekologicznych organizowanych przez szkołę.
2. Dzień mojej rodziny.
3. Planujemy wypoczynek.
4. Dlaczego przyroda jest ważna?
5. Odnawialne i nieodnawialne zasoby przyrody.
Osiągnięcia ucznia:
12

Potrafi wymienić działania proekologiczne podejmowane w klasie, szkole i w
najbliższym otoczeniu.

Potrafi ocenić wygląd swego domu i jego otoczenia.

Planuje swoje działania na rzecz poprawy wyglądu swego podwórka, swego domu.

Wymienia czynności, jakie wykonuje jego rodzina, które sprzyjają postawom
ekologicznym i te, które nie sprzyjają.

Zna sposoby zdrowego spędzania wolnego czasu.

Potrafi wskazać przykłady zachowań ludzkich niszczących środowiska podczas
wypoczynku.
VII Przykłady miejsc, w których obserwuje się korzystne i niekorzystne zmiany
zachodzące w środowisku przyrodniczym.
Tematyka zajęć:

Źródła zanieczyszczeń w najbliższym otoczeniu.

Wpływ przemysłu na życie mieszkańców naszego miasta i okolicy.

Wody wokół nas.

Korzystne i niekorzystne zmiany w najbliższym otoczeniu spowodowane
działalnością człowieka.

Style życia i ich wpływ na wyczerpywanie się zasobów naturalnych.

Zmiana krajobrazu przez działalność człowieka.

Wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabaw i pracy
na stan środowiska naturalnego.

Przykłady miejsc w najbliższym otoczeniu, w których można zaobserwować
korzystne i niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku przyrodniczym.

Zdrowe drzewa – ważny element zdrowego krajobrazu.
Osiągnięcia ucznia:

Potrafi odróżnić dzikie wysypiska śmieci od wysypiska miejskiego.

Zna przykłady szkodliwego wpływu dzikich wysypisk na środowiska
naturalne.
13

Rozpoznaje gatunki drzew rosnących w najbliższej okolicy, ocenia stan ich
zdrowotności.

Wymienia funkcje drzew.

Wymienia przyczyny i skutki wymierania niektórych gatunków drzew, zna
zakłady przemysłowe, które mają negatywny wpływ na nasze najbliższe
środowisko i zdrowie ludzi tu mieszkających.

Wie, jak powstaje smog i potrafi przeanalizować skutki jego występowania.

Zachęca rodziców do udziału w corocznej akcji „Dzień bez samochodu”.

Wymienia nazwy wód w najbliższej okolicy.

Rozumie, jaki jest wpływ odpadów i ścieków na stan wód najbliższej okolicy.

Zna potrzebę istnienia oczyszczalni ścieków.

Wymienia korzystne i niekorzystne zmiany w najbliższym środowisku.

Potrafi podać swoje propozycje, które poprawiłyby stan środowiska.
7. Ewaluacja
Efekt realizacji naszego programu zbadamy za pomocą obserwacji zaangażowania
uczniów w czasie różnorodnych zajęć związanych z realizacją niniejszego programu. Po
realizacji powyższego programu uczniowie powinni podejmować działania
proekologiczne we własnym życiu i najbliższym otoczeniu. Powinni czuć się
odpowiedzialni za środowisko, w którym żyją. Nabędą umiejętności obserwowania
środowiska naturalnego. Będą umieli wykorzystać wiedzę zdobytą na zajęciach oraz
umiejętnie dzielić się nią z innymi oraz ją wykorzystać w praktyce.
8. Zakończenie
Edukacja ekologiczna zdążająca do ochrony i ulepszania środowiska winna obejmować
wszystkich ludzi bez względu na wiek. Fundamenty przyszłych działań, styl życia, kształtują
się już we wczesnych latach szkolnych. Właśnie w klasach młodszych dzieci wyrabiają już
pewne nawyki, dlatego tak ważny jest ich bezpośredni kontakt z naturą, rzetelna wiedza o
stanie naszego środowiska oraz zagrożeniach, jakie niesie ze sobą współczesna cywilizacja.
14
Literatura:
1) Cyrański Cz. „Środowisko społeczno-przyrodnicze” Kielce 1992r.
2) Frątczakowie E. J. „ Edukacja ekologiczna uczniów klas I-III”
3) Kufel J. Leonowicz-Babiak K. „Wybrane zagadnienia z ekologii”
4) Tłumaczenie Janik E. „ Przyroda przeżywana i obserwowana z dziećmi
przedszkolnymi” WSiP 1988
5) Stec S. „Spotkania dzieci z naturą”-Fundacja Ośrodka Edukacji Ekologicznej 1999
6) „Poradnik nauczyciela-lidera i instruktora edukacji dla ekorozwoju w zreformowanej
szkole i przedszkolu” – FOCE 2000
7) Red. E. Romanow „Praktyczna lekcja ekologii w ramach nauczania języka polskiego,
wycieczki, zajęć integracyjnych”
8) „Zielona ścieżka. Edukacja Ekologiczna”. Przewodnik dla nauczycieli, WSiP 1996
9) Red. Brunner „Edukacja ekologiczna – metody i przykłady” Polski Klub Ekologiczny
2001
15
TEMATYKA ZAJĘĆ W KLASIE II
1. Jesień w sadzie – walka ze szkodnikami
2. Zanieczyszczenie środowiska i jego wpływ na zdrowie ludzi, roślin i zwierząt.
3. Las – jako miejsce odpoczynku. Rodzaje lasów. Rozpoznajemy drzewa.
4. Przyczyny niszczenia lasów.
5. Nasza planeta Ziemia.
6. Zjawiska i procesy przyrodnicze.
7. Wpływ zanieczyszczeń na zjawiska przyrodnicze.
8. Zależności ekologiczne między roślinami i zwierzętami w lesie.
9. Zapachy i barwy łąki.
10. Zależności między organizmami na łące.
11. Poznajemy chronione gatunki roślin i zwierząt.
12. Powietrze – niezbędny element do życia.
13. Jak dochodzi do zanieczyszczenia powietrza? Różnorodne formy ochrony
powietrza.
14. Surowce wtórne. Sposoby składowania odpadów.
15. Zaplanowanie działań ekologicznych w swojej klasie.
16. Poznajemy wpływ przemysłu na życie mieszkańców naszej okolicy.
17. Wody w najbliższej okolicy.
18. Korzystne i niekorzystne zmiany w naszym otoczeniu spowodowane
działalnością człowieka.
19. Styl życia oraz jego wpływ na wyczerpywanie się zasobów naturalnych.
20. Zależność człowieka od przyrody.
21. Człowiek zmienia krajobraz.
22. Warsztaty papieru czerpanego prowadzone przez pracownika Centrum
Ekologicznego.
TEMATYKA ZAJĘĆ W KLASIE III
1. Poznajemy las jako ekosystem.
2. Warstwy lasu, niszczenie runa leśnego.
3. Doskonalimy umiejętność rozpoznawania drzew.
16
4. Grabież lasu, nielegalna wycinka drzew.
5. Kłusownictwo.
6. Ekosystemy leśne.
7. Zależności między organizmami leśnymi.
8. Rośliny i zwierzęta chronione w środowisku: wodnym, górskim, leśnym, nadmorskim.
9. Poznajemy środowisko życia organizmów wodnych. Wyprawa nad jezioro.
10. Zależności ekologiczne między organizmami w jeziorze.
11. Rola wody w życiu człowieka, roślin i zwierząt.
12. Woda największy skarb.
13. Sposoby oszczędzania wody.
14. Obszary chronione oraz ich znaczenie. Zasady zachowania się na obszarach
chronionych.
15. Odnawialne i nieodnawialne zasoby przyrody.
16. Wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, w miejscu zabawy i pracy
na stan środowiska naturalnego.
17. Poznajemy miejsca w najbliższym otoczeniu, w których można zaobserwować
korzystne i niekorzystne zmiany zachodzące w środowisku.
18. Wpływ zanieczyszczeń powietrza na organizm człowieka.
19. Degradacja środowiska – przyczyny, wpływ na zdrowie człowieka.
20. Wyjazd do Zielonej Szkoły – obserwacja w naturalnym środowisku organizmów
leśnych, wodnych. Praktyczna nauka segregowania śmieci. Rola kompostu.
21. Nawiązanie współpracy z Centrum Ekologicznym. Organizowanie wycieczek zgodnie
z tematyką zajęć.
22. Kontynuacja akcji zbierania puszek.
23. Udział w konkursie o tematyce ekologicznej
17