Temat lekcji: Leonardo – architekt, malarz, naukowiec, odkrywca

KONSPEKT LEKCJI
Prowadzący: Grzegorz Pierzchalski
Data:
Temat spotkania: Spotkanie pierwszego stopnia z Wulkanem
CZAS: 30min.
Cele:

Ogólne:
Uczeń zna

Operacyjne:
Uczeń:
- zna pojęcie wulkanu, proces wulkaniczny, historię wulkanizmu, ciekawostki wulkaniczne
Metody:
- praca w grupach robienie wulkanu
Przebieg lekcji:
Faza wstępna (5min):
1) Czynności porządkowe.
2) Podanie tematu lekcji.
Faza zasadnicza (12 min.)
Wulkanizm jest wyrazem życia planety. Jest to ogół procesów związanych z przemieszczaniem się
magmy z głębokich warstw Ziemi ku jej powierzchni. Kresem tej wędrówki jest erupcja czyli wylew lawy lub
wybuchy gazów wynoszących fragmenty ciekłej lawy i rozkruszone skały podłoża.
Planeta Ziemia zgłębia w sobie wiele niewyjaśnionych tajemnic. Ludzie od wieków starają się je
poznać, zbadać. Część wiedzy na dany temat udało im się już posiąść. Części może nigdy nie uda się wyjaśnić...
Ziemia serwuje nam niezliczone zjawiska przyrodnicze, które wywierają na nas duże wrażenie. Wybuchy
wulkanów należą do tych najbardziej spektakularnych. Widok drzemiących przez dziesięciolecia gór, które nagle
ożywają pozostaje chyba na zawsze w pamięci. Gdy rozżarzona lawa zaczyna spływać po stokach, człowiek po
raz kolejny uświadamia sobie jaki on jest malutki, a jak potężna jest moc sił natury.
Termin wulkan oznacza otwór w skorupie ziemskiej, przez który wydostaje się z wnętrza ziemi magma, czyli
płynna skała. W mitologii rzymskiej istniał Bóg Wulkanus
Obłok popiołów wulkanicznych, zasłaniających Słońce w odległym o przeszło 1000 km Egipcie, spowodował
słynne "egipskie ciemności". Jeszcze większe wrażenie wywarł wybuch Wezuwiusza w 79 roku, który zniszczył
okoliczne miasta: Pompeje.Ilość popiołów dał także nazwę na Alasce Dolinę Dziesięciu Tysięcy Dymów.
Łącznie na świecie znanych jest ok. 850 czynnych wulkanów, z których wiele znajduje się pod wodą.
Największym skupiskiem aktywnych wulkanów jest Indonezja, gdzie 77 spośród 167 wulkanów miało erupcję
w czasach historycznych (dawniejszych)
Wulkan wyrzuca oprócz lawy materiał wulkaniczny w postaci popiołu, piasku wulkanicznego. Lawa, która dotrze
do wody szybko zastyga tworząc wyspę wulkaniczną ( Hawaje ) – pokaz zastygłej Lawy z Etny oraz piasku
wulkanicznego z Wezuwiusza.
1
W zależności od częstości erupcji wyróżnia się wulkany :
a) czynne (Wezuwiusz, Etna) - zdjęcia
b) drzemiące (Fudżi) - zdjęcia
c) wygasłe (Kilimandżaro, Aconcagua) – zdjęcia
W Polsce mamy także pozostałości wulkaniczne. Masyw Ślężej 40 km od Wrocławia był kiedyś podwodnym
wulkanem. Do dziś możemy zaobserwować skały powstałe w tym procesie serpentynit- zielona skała ( pokaz
skały)
Pokaz Wulkanów ( prezentacja multimedialna) – 4 minuty
Doświadczenie:
- woda
-soda oczyszczana
- filiżanka, kubeczek
-taca
-ocet
Wykonanie:
Najpierw wulkan:
1. Na środku talerza ustaw szklankę i przymocuj ją do niego taśmą klejącą.
2. Oderwij z rolki tyle folii aluminiowej by wystarczała aby całkowicie pokryć talerz wraz ze szklanką.
3. Owiń tą folią talerz ze szklanką.
4. Wytnij na środku dziurę w folii i przymocuj brzegi folii do brzegów szklanki.
A teraz "wybuch":
1. Ustaw "wulkan" na tacy, aby "lawa" nie rozlała się po całej kuchni.
2. Wlej do wulkanu 2 łyżki wody, wsyp łyżkę sody oczyszczanej i mieszaj aż się rozpuści.
3. Nalej 2 łyżki octu do osobnego kubeczka.
4. Wlej jednym ruchem ocet z kubeczka do wulkanu. Zobacz jaki piękny wybuch lawy!
Jak to się dzieje?
Powstała piana to bąble napełnione dwutlenkiem węgla, który powstał z reakcji octu (kwasu) z sodą
oczyszczaną (zasada).
Załączniki:
- malowanie wulkanu(kolorowanka)
- serpentynit, bazalt, porfir, piasek wulkaniczny
-zastygła lawa - skała
- zdjęcia wulkanów
2
3