Analiza psychologiczna dla nauczycieli i rodziców, którzy chcą porozmawiać z dziećmi o filmie. „WYGLĄD” Ta krotka animacja o zwierzątkach w bardzo uproszczony i dzięki temu czytelny nawet dla najmłodszych dzieci sposob opowiada o tym, jak trudno czasem odnaleźć się w grupie, kiedy jest się pod jakimś względem innym. Głowny bohater za wszelką cenę chce zostać zaakceptowany, w związku z czym ucieka się do kradzieży, aby moc upodobnić się do innych. Okazuje się jednak, że to nie najlepszy sposob, aby zyskać uznanie i zdobyć przyjacioł. Tematy do rozmowy: → W grupie/poza grupą — Czy lepiej bawić się z innymi dziećmi, czy pozostać na uboczu? Co mogę, a czego nie powinienem/nie powinnam robić, żeby inni mnie polubili? Jak się czuje ktoś, z kogo się śmiejemy? Film porusza ważny problem potrzeby akceptacji przez grupę. Bohater, ktory inaczej wygląda, zostaje odrzucony przez resztę. Jego historia może wzbudzić w dzieciach empatię wobec osob znajdujących się poza grupą. Jak czuje się osoba, z ktorej inni się wyśmiewają? Czy powinniśmy być wobec tego obojętni? Poza tym warto z dziećmi porozmawiać o tym, jak można zyskać sympatię innych. Głowny bohater znalazł przyjaciela, kiedy zachował się porządnie, a nie w momencie bycia bardzo nie w porządku. → Zazdrość — Czym jest zazdrość? Czego zazdrościmy innym? Głowny bohater zazdrości innym ich kolorowych brzuszkow. To normalne, że czasem chcemy mieć coś, co mają inni. To ważna lekcja dla dzieci, ktore często słyszą, że nie wolno nikomu niczego zazdrościć. Warto jednak ustalić jasne standardy z dziećmi i podkreślić, że zazdrość nie może prowadzić do zachowań niewłaściwych. „OMAMIE” Ta kilkuminutowa, czarno-biała animacja tocząca się w rytm afrykańskich pieśni jest niezwykłą opowieścią o niezwykłej mamie, rożniącej się od innych mam w wiosce. Jej bardzo, bardzo długie włosy budzą czasem złość, czasem podziw innych mieszkańcow. Dla jej dzieci są jednak jej nieodłącznym elementem, wyrazem miłości dającym poczucie bezpieczeństwa, oparcie i opiekę. Film może być pretekstem do rozmowy na temat tej najważniejszej dla dziecka osoby. Tematy do rozmowy: → Moja niezwykła mama — W czym twoja mama jest niezwykła? Co potrafi robić najlepiej na świecie? Co mama robi dla ciebie, a co ty możesz zrobić dla niej? Filmowa mama ma bardzo długie włosy, ktore pomagają jej i jej dzieciom w wielu sytuacjach. Każda mama jest dla swojego dziecka niezwykła, wyjątkowa, jedyna. Po filmie można z dziećmi o tym porozmawiać, wzbudzając pozytywne emocje wobec mam. Ważnym tematem jest też wdzięczność i wzajemność w relacjach z mamami – czym można mamie się odwdzięczyć za opiekę, troskę, miłość. Jak można okazywać sobie nawzajem miłość? → Moja przyszłość — Kim chcesz zostać, jak dorośniesz? Czy będziesz mieszkać daleko od domu? Jak będzie wyglądało twoje dorosłe życie? Wszyscy trzej synowie w końcu opuszczają swoją mamę i zaczynają dorosłe życie. Przy tej okazji można porozmawiać z dziećmi o ich wyobrażeniach, pragnieniach związanych z przyszłością, dorosłym życiem. „JESTEMTAJEM” Bohaterem tego dokumentalnego filmu jest trzyletni Storm, ktory przeprowadza się z całą rodziną z Danii do Tajlandii, skąd pochodzi jego matka. Śledzimy jego przygody po przyjeździe: chłopiec każdego dnia doświadcza nowych sytuacji budzących rożnorodne odczucia, zarowno ekscytację, zaciekawienie, jak i lęk oraz niepewność. Sporym atutem filmu jest sposob opowiadania. Kamera bardzo często przyjmuje perspektywę trzylatka, ktory poznaje świat przede wszystkim poprzez zmysły: obserwuje, słucha, dotyka i smakuje. Dokument można szczegolnie polecić do pracy z dziećmi wycofanymi, reagującymi lękowo w nowych, nieznanych sytuacjach – odważna postawa głownego bohatera może bowiem stać się dla nich inspiracją do podjęcia nowych wyzwań. Tematy do rozmowy: → Nowe sytuacje — co robię, kiedy spotyka mnie coś nowego, nieznanego? Jakie wtedy towarzyszą mi odczucia? Storma w nowym miejscu zamieszkania każdego dnia spotyka coś, czego wcześniej nie znał. Widać, że doświadcza w związku z tym rożnych emocji. Film może być okazją do rozmowy o tym, jak dzieci reagują, kiedy doświadczają nowych sytuacji – że niepewność czy lęk są normalnymi odczuciami. Bohater filmu często odważnie eksperymentuje i okazuje się, że ma z tego dużą frajdę. Może zatem czasem warto zdobyć się na odwagę i sprobować czegoś nowego? → Podroże — Jakie miejsce na świecie najbardziej chcę odwiedzić i dlaczego? Storm przenosi się do dość egzotycznego miejsca. Jego historia może być okazją do rozbudzenia w dzieciach wyobraźni i rozmowy o ich marzeniach, planach podroży. To ciekawe, dokąd każde z dzieci chciałoby się przenieść, gdyby mogły wybrać dowolne miejsce na Ziemi. „ANATOLIJEGORONDELEK” Ta niezwykła pod względem estetycznym animacja w metaforyczny i łatwiejszy do przyjęcia przez dzieci sposob opowiada o inności związanej z niepełnosprawnością. Głownemu bohaterowi trudno jest funkcjonować tak jak innym, ze względu na rondelek przywiązany do ręki. Ludzie wokoł niego skupiają się wyłącznie na rondelku, nie dostrzegając wrażliwości oraz innych cech bohatera. On sam musi się nauczyć, jak z nim żyć, aby być szczęśliwym. Film uczy wrażliwości i uważności na problem niepełnosprawności. Tematy do rozmowy: → Odmienność: straszna czy fajna? — Czym Anatol rożni się od innych ludzi? Jakie odczucia wywołuje w nim jego odmienność? Co ma w sobie fajnego? Anatol ma rondelek, ktory powoduje, że rożne rzeczy wymagają od niego znacznie większego wysiłku niż od innych. Czasem trudno jest mu coś zrobić. Za to bardzo lubi się przytulać, ma niezwykłą wyobraźnię. Na początku filmu chętnie pozbyłby się rondelka, gdyby tylko mogł. Okazuje się jednak, że przy odpowiednim wsparciu można go bardzo skutecznie wykorzystać, jeśli tylko wpadnie się na pomysł, jak to zrobić. Dzięki historii Anatola dzieci mają szansę nauczyć się, że odmienność – choć w pierwszym kontakcie może budzić negatywne emocje – jest zaletą, a nawet wartością. → Niepełnosprawność — Kto to jest osoba niepełnosprawna? Czy kiedyś miałeś/miałaś kontakt z taką osobą? Jakie to było przeżycie? Czy takiej osoby należy się bać? Tytułowy rondelek można rozumieć jako ograniczenie: fizyczne bądź psychiczne. Na przykładzie Anatola warto porozmawiać z dziećmi o niepełnosprawności (o ich rozumieniu tego problemu oraz doświadczeniach). Film pokazuje, że choć wiąże się ona z odmiennością oraz ograniczeniami i może budzić obawy czy niechęć, bohater nią dotknięty ma wiele talentow, ktore odkryjemy, jeśli nie będziemy się bali kontaktu z inną od nas osobą. „ D Z I EWC Z Y N K A W K R Ó L I C Z E J M A S C E ” Film opowiada o pierwszym dniu Annabelle w nowej szkole. Dziewczynka rozpoczyna go dość nietypowo, ponieważ przychodzi ubrana w kroliczą maskę, co wywołuje rożne odczucia dzieci. Okazuje się, że maska kryje wstydliwą tajemnicę. Reakcja klasy uczy jednak, że w trudnej sytuacji grupa – zamiast odrzucić – może wesprzeć. Tematy do rozmowy: → Pierwszy dzień w przedszkolu — Czy pamiętasz, jak on wyglądał – jakie towarzyszyły ci odczucia, czy było łatwo przyjść w nowe miejsce, do nowych dzieci? Historia Annabelle może być inspiracją do rozmowy na temat nowych sytuacji – tego, jak dzieci się w nich czują, jak pokonują strach przed nieznanym. Każde z nich zaczynało przygodę w nowej grupie, w ktorej nawiązywało relacje – można do tego nawiązać, rozmawiając o tym, co pomaga, a co utrudnia zaprzyjaźnianie się z innymi. → Nieśmiałość i wstyd — Co się z tobą dzieje, kiedy się wstydzisz? W jakich sytuacjach cię to spotyka? Annabelle wchodzi do nowej grupy z dużą rezerwą i wycofaniem. Okazuje się, że wstydzi się niezmytego zarostu, ktory zapewne narysowała w ramach dziecięcych eksperymentow. Dzieci mogą się podzielić swoimi historiami, w ktorych doświadczyły podobnego stanu i opowiedzieć, po czym poznały, że są zawstydzone. Dzięki temu być może uda się oswoić tę trudną emocję i dowiedzieć, że każdy jej czasem doświadcza. → Kiedy ktoś jest inny — Jak można zareagować, kiedy ktoś jest inny? Kiedy w grupie jest przyjemniej: kiedy inne dzieci sobie pomagają czy nawzajem dokuczają? Dzieci w rożny sposob zareagowały na maskę Annabelle. To normalne, że odmienność wzbudza zainteresowanie. Aden, jeden z chłopcow, tak bardzo nie mogł jej wytrzymać, że ściągnął dziewczynce maskę. Można wspolnie z dziećmi zastanowić się, co sprawiło, że Annabelle mimo wszystko poczuła się zaakceptowana przez klasę. W jaki sposob inne dzieci jej pomogły? Przygotowanie analizy Joanna Klus