Zagadnienia do sprawdzianu z wiedzy o społeczeństwie dla klasy 1TOR Bezpieczeństwo i prawa człowieka ( rozdział IV, V i str. 184-202 z podręcznika) Wymienione rozdziały z podręcznika i ćwiczenia powtórzeniowe ze str. 151 i 182 Zróżnicowanie organów bezpieczeństwa, struktura i uprawnienia prokuratury i policji Zagrożenia bezpieczeństwa oraz metody i organizacje przeciwdziałające im ( należy zwrócić szczególną uwagę na kwestie związane z przemocą i handlem ludźmi) Środki poprawcze stosowanie wobec młodzieży Geneza praw człowieka Międzynarodowe organizacje i dokumenty stojące na straży przestrzegania praw człowieka na świecie i w Europie ( należy zwrócić szczególną uwagę na instytucje ONZ, Rady Europy i ETPC w Strasburgu oraz OBWE i UE) Pojęcie, cechy charakterystyczne i zróżnicowanie praw człowieka Przyczyny łamania praw człowieka we współczesnym świecie, przykłady łamania praw człowieka we współczesnym świecie omawiane w prezentacjach Przejawy nietolerancji i dyskryminacji we współczesnej Europie PODSTAWOWE TERMINY I DOKUMENTY Prewencja, CBŚ, legitymowanie, zatrzymanie, tymczasowe aresztowanie, ITAKA, La Strada, niebieska karta, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, Wielka Karta Swobód, przywilej jedleńsko-krakowski, Deklaracja Niepodległości USA, Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Wysoki Komisarz ONZ ds. praw człowieka, Międzynarodowy Trybunał Karny, Konwencja o Ochronie Praw człowieka i Podstawowych Wolności, Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich, Amnesty International, Międzynarodowy Czerwony Krzyż, szowinizm, rasizm, ksenofobia, kosmopolityzm, internacjonalizm PRZYKŁADOWE ZADANIA 1. Podanym międzynarodowym organizacjom chroniącym prawa człowieka przyporządkuj dokumenty i instytucje regulujące ich działalność. ONZ - …………….. Rada Europy - ……… Unia Europejska - ……… OBWE - ……. A) Konwencja o Ochronie Praw człowieka i Podstawowych Wolności, B) Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, C) Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie D) Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu E)Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w Luksemburgu F) Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych do spraw Praw Człowieka 2. Określ prawdziwość zdań (prawda / fałsz) Nieumundurowany funkcjonariusz policji nie ma prawa zatrzymać osoby podejrzanej o przestępstwo - ………………………. Zatrzymanie stosuje się wobec osoby podejrzanej i może trwać maksimum 72 godziny - ……….. Prokurator może być członkiem partii politycznej - …………………. ETPC w Strasburgu jest organem sądowniczym państw zrzeszonych w UE - ……… Międzynarodowy Trybunał Karny powołany jest do sądzenia zbrodni wojennych i zbrodni ludobójstwa - …………. Ksenofobia charakteryzuje się wrogością wobec innych kultur i narodów ale też z niewiedzą o nich i strachem przed spotkaniem z nimi - ………………………………. Kosmopolita to rodzaj patrioty, który umacnia swą tradycję narodową ale nie jest wrogo nastawiony do innych nacji. - ………………………………………. 3. Przyporządkuj wymienione prawa człowieka właściwym generacjom. W tym celu wstaw litery w odpowiednie rubryki tabeli. Pierwsza generacja- …….. Druga generacja - ….. Trzecia generacja - …….. A. prawo do pokoju B. prawo do wolności i bezpieczeństwa C. prawo do wolności wyznania i sumienia D. prawo do uczestnictwa w życiu kulturalnym E. prawo do zabezpieczenia społecznego F. prawo do zrzeszania się G. prawo do życia w czystym środowisku J. prawo do wypoczynku Dlaczego ONZ nie interweniuje skutecznie w przypadku łamania praw człowieka w Syrii albo chińskim Tybecie? Co różni zatrzymanie od tymczasowego aresztowania? Wymień przyczyny łamania praw człowieka na świecie, każdą z nich zilustruj przykładem