EAP a prawoznawstwo
advertisement
EKONOMICZNA ANALIZA PRAWA a prawoznawstwo Prawoznawstwo • w zn. wąskim – nauki prawne • w zn. szerokim – wszelkie „znawstwo prawa”, obejmujące obok prawoznawstwa w zn. wąskim także praktyczne umiejętności prawnicze, związane z argumentacją i negocjowaniem rozstrzygnięć, a więc tzw. metodykę wykonywania zawodu prawniczego Modele prawoznawstwa • Model tradycyjny dogmatyczny - opiera się na przekonaniu o tym, że prawo powinno być wyłącznie wytworem prawodawcy jako jedynego podmiotu legitymowanego do kształtowania praw i obowiązków obywateli. Prawnikom przyznaje się tu rolę wyłącznie odtwórców woli prawodawcy, pozbawionych możliwości formułowania nawet postulatów dotyczących doskonalenia prawa. Modele prawoznawstwa • Nowoczesny model dogmatyczny – prawodawca zostaje oddzielony od organów władzy politycznej, a samo prawo uznaje się za zjawisko wyłącznie normatywne. Metoda ta nie prowadzi na ogół do ustalenia jednoznacznych rozstrzygnięć, lecz przedstawia zbiór decyzji akceptowalnych z punktu widzenia prawa. Ostatecznego wyboru rozstrzygnięcia dokonuje prawnik. Modele prawoznawstwa • Model antydogmatyczny – traktuje prawo wyłącznie jako zjawisko społeczne. Ogranicza pojęcie prawa do samego tylko prawa operatywnego i opisuje go w kategoriach zachowań ludzi władzo rozstrzygających spory. Podkreśla swobodę interpretacyjną prawnika i oczekuje od niego orzeczeń ignorujących, jeśli trzeba, tekst prawny oraz sięgających bezpośrednio do społecznie akceptowanych standardów sprawiedliwości i słuszności. Modele prawoznawstwa • Model integracyjny – prawo traktuje się tu jako zjawisko normatywne, ale normatywność jest ujmowana jako element świata społecznego. Następuje więc rehabilitacja tradycyjnej problematyki dogmatycznej, wzbogaconej o pogłębioną refleksję nad prawem jako zjawiskiem społecznym. • INTEGRACJA WEWNĘTRZNA NAUK PRAWNYCH: postulat zapewnienia komunikacji i współpracy między poszczególnymi naukami prawnymi (np. przenoszeni konstrukcji pojęciowych wypracowanych w jednej dyscyplinie do innej, koordynacja badań obejmujących różne gałęzie prawa, opracowanie wspólnych elementów aparatury pojęciowej). • INTEGRACJA ZEWNĘTRZNA NAUK PRAWNYCH: postulat przezwyciężenia izolacji nauk prawnych w stosunku do innych dziedzin wiedzy, powiązany z hasłem walki z formalizmem prawniczym, głównymi kierunkami integracji miały być socjologia i psychologia, a także nauki o języku i logika. Problematyka badawcza prawoznawstwa • Centralnym polem badawczym jest problematyka dogmatycznoprawna. • Duże znaczenie ma też problematyka socjotechniczna. • Wymienia się jeszcze problematykę teoretyczną. • Specjalne miejsce zajmuje problematyka metodologiczna. Dogmatyka prawa 1) Specyficznie prawnicze rzemiosło, czysto techniczna umiejętność posługiwania się tekstami prawnymi czy też sztuka opracowywania prawa obowiązującego za pomocą tzw. metody dogmatycznoprawnej; 2) Nauka prawa obowiązującego zajmująca się interpretacją tekstu, konstrukcją pojęć umożliwiających tę interpretację oraz systematyzacją tekstów prawnych. 3) Centralnym pytaniem jest kwestia: „co jest prawem w danym miejscu i czasie”. • Ekonomiczna analiza prawa, dalej EAP, (ang. Economic analysis of law, częściej Law and Economics): • stosowanie narzędzi ekonomicznych do badania prawa, jego tworzenia, struktury i działania, a więc wpływu prawa i instytucji prawnych na zachowania podmiotów prawnych.
